Simyacı Kleopatra
| Simyacı Kleopatra | |
|---|---|
 "Philosophers' Basilica: Seals of the Philosophers" adlı Mylius'un 1618 tarihli eserinde yer alan hayal gücüne dayalı tasvirde Simyacı Kleopatra'nın portresi. | |
| Tam adı | Simyacı Kleopatra |
| Doğumu | y. 3. yüzyıl |
| Çağı | Antik Çağ felsefesi |
| Bölgesi | Batı felsefesi |
| İlgi alanları | Simya |
| Önemli fikirleri | İmbik |
Etkilendikleri
| |
Simyacı Kleopatra (Yunanca: Κλεοπάτρα; fl. y. MS 3. yüzyıl) bir Yunan simyacı, yazar ve filozoftu. Pratik simya ile deneyler yaptı ancak aynı zamanda felsefe taşını üretebilen dört kadın simyacıdan biri olarak da kabul edildi. Bazı yazarlar, onu bir damıtma cihazı olan imbik'in mucidi olarak görüyor.[1]
Simyacı Kleopatra'nın, MS 3. yüzyılda veya 4. yüzyılda İskenderiye'de aktif olduğu görünüyor. Yahudi Meryem ve Comarius tarafından temsil edilen simya okulu ile ilişkilendirilir. Bu simyacılar, damıtma ve süblimasyon için karmaşık cihazlar kullandılar.[2]
Kimlik ve yanlış adlandırmalar[değiştir | kaynağı değiştir]
Kleopatra, bilinmeyen bir yazar veya yazar grubu için bir takma addır. VII. Kleopatra ile alakası bulunmamaktadır. Bununla birlikte, daha sonraki bazı eserlerde "Mısır Kraliçesi Kleopatra" olarak anılır.[3] Bunun bir örneği Johann Daniel Mylius'un Basillica Philosophicaʼsında (1618) bulunabilir ve burada mührü şu sloganın yanında resmedilmiştir: "İlahi olan, Rab'bin bilgeliğine göre insanlardan gizlenir".[4] Ayrıca Hekim Kleopatra ile de karıştırılır. İkisinin aynı dönemde yaşadığı ve yazılarında benzer tarzlara sahip oldukları söyleniyor, her ikisinin de büyük imgeleri var.[5] Kleopatra, simya metinlerinin diyaloglarında bir karakter olarak da kullanılır.
Simyaya katkılar[değiştir | kaynağı değiştir]
Kleopatra, Panopolisli Zosimos ile çağdaş ve hatta ondan önce gelen, simyanın temel bir figürüydü. Atalanta Fugiens'in (1618) yazarı Michael Maier, onu Yahudi Maria, Medera ve Taphnutia ile birlikte felsefe taşını yapmayı bilen dört kadından biri olarak adlandırıyor.[6] 988 tarihli Arap ansiklopedisi Kitab al-Fihrist'te Kleopatra'dan büyük bir saygıyla bahsedilmiştir. Bazen imbik icat etmekle atfedilir.[7] Ayrıca simyayı ve deneylerini ölçmeye çalışan Kleopatra, ağırlıklar ve ölçülerle çalışmıştır.[8]
Kleopatra ile ilgili üç simya metni günümüze ulaşmıştır. A Dialogue of Cleopatra and the Philosophers başlıklı metin de mevcuttur, ancak ona atfedilemez.[2] Jack Lindsay, bu tartışmayla ilgili "simyacının bıraktığı en yaratıcı ve derinden hissedilen belge" olarak adlandırıyor.[3]
- Ἐκ τῶν Κλεοπάτρας περὶ μέτρων καὶ σταθμῶν. ("Ağırlıklar ve Ölçüler Üzerine")
- Χρυσοποιία Κλεοπάτρας ("Kleopatra'nın Altın Yapımı")
- Διάλογος φιλοσόφων καὶ Κλεοπάτρας ("Filozoflar ve Kleopatra Diyalogu")
Kleopatra'nın imge kullanımı, gebe kalmayı ve doğumu, yaşamın yenilenmesini ve dönüşümünü yansıtır. Eserlerini düşünen filozof simyacı, çocuğunu düşünen ve onu besleyen sevgi dolu bir anneye benzetilir.[5]
Kleopatra'nın Chrysopoeia'sı[değiştir | kaynağı değiştir]
Kleopatra en çok Kleopatra'nın Chrysopoeia'sı (Yunanca: Χρυσοποιία Κλεοπάτρας) ile en çok tanınır, bu, yalnızca semboller, çizimler ve başlıklar içeren tek sayfalık bir belgedir (tümü aşağıda resmedilmiştir). İlk olarak Venedik'teki Biblioteca Marciana, MS Marciana gr. Z.299'da onuncu ve onbirinci yüzyıl el yazmalarından bir yaprakta bulunmuştur.[9] Daha sonraki bir kopyası Hollanda'da bulunan Leiden Üniversitesi'nde bulunabilir.[5] Chrysopoeia "altın yapımı" olarak tercüme edilmiştir.[5]
İmgelemeye bir örnek, Ouroboros adı verilen ebedi dönüşün bir sembolü olarak kendi kuyruğunu yiyen yılandır: "kuyruğu ağzında (kendini yiyen) kıvrılan bir yılan, evrenin birliğinin, ebediyetin bariz bir sembolüdür, başlangıcın son, sonun da başlangıç olduğu sonsuzluk".[3] Ayrıca Chrysopeoia'da, Ouroboros'u anlatan çift halkalı bir yazıt da vardır:
Biri, iki bileşime göre zehri olan Yılan'dır ve Bir, Her Şey'dir ve onun aracılığıyla Her Şey'dir ve onunla Her Şey'dir ve eğer Her Şey'e sahip değilseniz, Her Şey Hiçtir.
Yazıt halkasının içinde ayrıca altın, gümüş ve cıva sembolleri de bulunur. Bunlarla birlikte bir "dibikos" (Yunanca: διβικός) ve kerotakis'e benzer bir enstrüman (Yunanca: κηροτακίς ya da κυροτακίς) çizimleri yer alır, her ikisi de simya araçlarıdır. Sembollerinden bir diğeri de sekiz şeritli yıldızdır. Bu yıldız sembollerinin çizimi ve üzerlerindeki hilal şekillerinin, kurşunu gümüşe çevirme sürecinin görsel bir tasviri olduğu düşünülmektedir.[5]
Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Egyptology: The Missing Millennium, Ancient Egypt in Medieval Arabic Writings. Londra: University College London Press. January 2013.
- ^ a b Taylor, F. Sherwood. “A Survey of Greek Alchemy”. The Journal of Hellenic Studies 50 (1930): 109–139.
- ^ a b c Lindsay, Jack (1970). The Origins of Alchemy in Graeco-Roman Egypt. New York: Barnes and Noble.
- ^ Stanislas Klossowski de Rola. The Golden Game: Alchemical Engravings of the Seventeenth Century. 1988. p. 150.
- ^ a b c d e Marianne Offereins; Renate Strohmeier (7 Mart 2011). Apotheker, Jan; Sarkadi, Livia Simon (Ed.). European Women in Chemistry. Wiley-VCH GmbH & Co. KGaA. ss. 5, 6. ISBN 978-3-527-32956-4.
- ^ Raphael Patai. The Jewish Alchemists: A History and Source Book. p.78
- ^ Stanton J. Linden. The alchemy reader: from Hermes Trismegistus to Isaac Newton Cambridge University Press. 2003. p.44
- ^ Rowbotham, Sheila (2 Eylül 2003). Mitter, Swasti; Rowbotham, Sheila (Ed.). Women Encounter Technology: Changing Patterns of Employment in the Third World. Routledge. s. 56. ISBN 9781134799510.
- ^ Collection des ancien alchimistes grec. Tome 1. Paris: Steinheil. 1887. s. 128.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Jan Apotheker & Livia Simon Sarkadi (2011), European Women in Chemistry [Kimyada Avrupalı Kadınlar], Wiley-VCH GmbH & Co. KGaA
- Stanislas Klossowski de la Rola (1997), The Golden Game: Alchemical Engravings of the Seventeenth Century [Altın Oyun: On yedinci Yüzyıl Thames & Hudson'ın Simyasal Gravürleri], Thames & Hudson
- Jack Lindsay (1970), The Origins of Alchemy in Graeco-Roman Egypt [Greko-Romen Mısır'da Simyanın Kökenleri], Barnes and Noble NY
- Swasti Mitter & Sheila Rowbotham (2003), Women Encounter Technology: Changing Patterns of Employment in the Third World [Kadınların Teknolojiyle Karşılaşması: Üçüncü Dünya'da Değişen İstihdam Kalıpları], Routledge
- Raphael Patai (1995), The Jewish Alchemists: A History and Source Book [Yahudi Simyacılar: Bir Tarih ve Kaynak Kitap], Princeton University Press
- Stanton J. Linden (2003), The alchemy reader: from Hermes Trismegistus to Isaac Newton [Simya okuyucusu: Hermes Trismegistus'tan Isaac Newton], Cambridge University Press
- Jennifer S. Uglow (1982), The Macmillan dictionary of women's biography [Macmillan Kadın biyografisi sözlüğü], Macmillan
