Guantanamo Kampı

Varışlarından kısa bir süre sonra tutuklular, Kamp X-Ray, Ocak 2002

Guantanamo Kampının Küba'daki lokasyonunu gösteren harita

Guantanamo körfezinin havadan görünümü

Guantanamo Kampı, 2002 yılından itibaren askerî hapishane olarak kullanılmakta olan, Küba'daki Guantanamo körfezi askerî üssünün bir bölümüne verilen isimdir. Burada, başta Afganistan olmak üzere çeşitli ülkelerde ele geçirilen, El-Kaide ve Taliban ile ilgisi olduğundan şüphelenilen kişiler tutulmaktadır. Üç bölüme ayrılmaktadır: Kamp Delta (ki buna Kamp Echo da dâhildir), Kamp İguana ve artık kapatılmış olan Kamp X-Ray. Tesis, zaman zaman Guantanamo, Gitmo veya Kamp X-Ray olarak anılmaktadır.

Guantanamo Körfezinin bir askerî hapishane olarak kullanılması insan hakları örgütleri ve birçok farklı kesimin eleştiri ve protestolarına neden olmuştur. Bu örgüt ve kesimler tutukluların işkence gördüğü veya kötü şart ve uygulamalara maruz kaldığını belirtip, buradaki tutuklularının yasal durumlarının belirsizliğine işaret etmektedirler. Zira Guantanamo'da tutulanlar, ne savaş suçlusu ne de adi suçlu olarak tanımlanmıştır. ABD yasal sistemine başvuramadıkları gibi ABD yasal sisteminden herhangi bir gözden geçirme de talep edememektedirler.

Bush yönetimi 3. Cenevre Antlaşması'nın tutuklanmış el-Kaide veya Taliban savaşçılarını kapsayamayacağını öne sürmektedir. Hiçbir dış devlet ise bu noktada Bush yönetimiyle aynı görüşte olduğunu belirtmemiştir. ABD politikasını eleştirenler, yönetimin "savaş suçluları" ile "yasa dışı savaşçıları" arasında bir ayrım yaratmaya çalışmak suretiyle Cenevre Antlaşması'nı ihlal ettiğini öne sürmektedirler.

Guanatanamo Tutukevi'ndeki yasa dışı uygulamalara dair Avrupa Parlamentosu da bir rapor hazırlamıştır. Daha güncel olarak, Uluslararası Af Örgütü (Amnesty International) ve BM çıkardıkları raporlarda durumu bir "insan hakları skandalı" olarak tanımlamışlardır.

1903'ten beri ABD'nin 4.000 dolar gibi senelik bir kira karşılığında kullandığı 121 km²'lik Küba'ya ait bir alandır ve sadece iki ülkenin karşılıklı anlaşması sonucu feshedebileceği bir anlaşmadır. 20. yüzyılın son çeyreğinde, Guantanamo Askerî Üssü denizlerde yakalanan Kübalı ve Haitili mültecileri tutmakta kullanılmıştı. 1990'ların başında, askerî darbe sonucu Haiti'den kaçan Haitilileri barındırmıştır. Bu mülteciler ABD yasal sisteminden Yargıç Sterling Johnson Jr. kampın anayasaya aykırı olduğu kararını 8 Haziran 1993'te verene kadar Kamp Bulkeley isimli bir tutuklu bölgesinde tutulmuşlardır. Son Haitili göçmenler Guantanamo'yu 1 Kasım 1995'te terk etmiştir.

16 Haziran 2005'te Birleşik Devletler Savunma Bakanlığı, savunma müteahhiti Halliburton'un üs etrafında 30 milyon dolarlık bir güvenlik çemberi ve tutukevi inşa edeceğini ilan etmiştir.

10 Haziran 2006 üç tutuklu ölü bulunmuştur. Pentagon'a göre "kendilerini bariz bir intihar sözleşmesiyle öldürmüşlerdir".

Kaynakça

• "Guantánamo esir kampının kapatılması: Gizleme sistemi", Qantara.de 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Guantanamo Kampı ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.