Nakşibendi Ordusu
Nakşibendi Tarikatının Adamlarının Ordusu (Arapça: جيش رجال الطريقة النقشبندية Jaysh Rijāl aṭ-Ṭarīqa an-Naqshabandiya), ya da daha bilinnen adıyla Nakşibendi Ordusu, Irak'taki Baasçı ve Sufi yeraltı militan isyancı örgütlerden birisidir. Batı medyasında örgüt, arapa adının baş harfleriyle, JRTN olarak adlandırılır.[1] Cihat ve Özgürlük Yüce Komutası, Nakşibendi Ordusu'nun üyesi olduğu çatı örgütün teknik adıdır, ancak bazen Nakşibendi Ordusu'ndan bahsederken de kullanılır.[2]
Adını Nakşibendilik tarikatından alan örgütün ideolojisi "İslamcı ve Arap milliyetçisi fikirlerin bir karışımı" olarak tarif edilmiştir.[3] Örgütün lideri[4][5][6] İzzet İbrahim ed-Duri ise "Nakşibendi Ordusu'nun gizli şeyhi" olarak tarif edilmiştir.[7]
Örgütün tam olarak ne zaman kurulduğu bilinmemekle birlikte, 2003[8][9] yazında ABD işgaline karşı koymak maksadıyla kurulduğu tahmin edilmektedir.[kaynak belirtilmeli] Nihai hedeflerinin ise Baasçı iktidarı Irak’ta yeniden hakim kılmak ve ülkedeki İran nüfuzunu azaltmak olduğu bilinmektedir.[kaynak belirtilmeli] I. Felluce Muharebesi ile adını duyuran örgüt, ABD’nin büyük kayıplar vermesinde önemli rol oynadı.[10][11]
Nakşibendi Ordusu, esasında 2006'da, Saddam Hüseyin'in idamından sonra ilk eylemlerini gerçekleştirmiştir.[12] Örgütün esas hedefi Irak'taki Nakşibendileri özellikle El-Kaide gibi Sufi ideolojilerine aykırı şekilde Iraklıları ve Sünnileri hedef alan köktendinci Sünni örgütlerin zulmünden korumaktı[12][13]
Örgütün ilk saldırıları 2003'te Al Rasheed Baghdad Oteli'ne ve 2004'teki I. Felluce Muharebesi'nde ABD destekli koalisyon güçlerine karşı gerçekleştirilmiş, ancak bugünkü hâli 2009'da almıştır.[12] Şimdiki teşkilatlanmasıyla ilk saldırılarını 2009'da gerçekleştiren[12][14] örgüt, günümüzde hala faal olarak ayaktadır.[4] Örgüt, son zamanlarda IŞİD'e karşı direniş göstermektedir[8] ve 5 bin kadar silahlı milisleri mevcuttur.[15] Örgüt, ABD[16] ve Japonya[17] tarafından terör örgütü sayılmaktadır.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Geoff Ziezulewicz. "Insurgent group looks to future without U.S. Former Saddam loyalists work to return Baath Party to power 30 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Stars and Stripes. 3 Nisan 2009
- ^ al-Tamimi, Aymenn Jawad (23 Ocak 2014). "Comprehensive Reference Guide to Sunni Militant Groups in Iraq". Jihadology. 30 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2014.
- ^ Bayoumi, Alaa; Harding, Leah (27 Haziran 2014). "Mapping Iraq's fighting groups". Al Jazeera. 20 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2014.
- ^ a b "The JRTN Movement and Iraq's Next Insurgency". Combating Terrorism Center at West Point. 26 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2012.
- ^ "Saddam's No. 2 seeks help for insurgency". USA Today. 27 Mart 2006. 10 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2020.
- ^ "Izzat Ibrahim Al-Douri / Izzat Ibrahim Al-Douri". Global Security. 5 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2015.
- ^ Knights, Michael (24 Haziran 2014). "Saddam Hussein's Faithful Friend, the King of Clubs, Might Be the Key to Saving Iraq". New Republic. 28 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2014.
- ^ a b "Saddam'ın sağ kolu El-Duri'nin kurduğu Nakşibendi Ordusu da Musul'da IŞİD'e cephe aldı". 30 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Saddam Hüseyin'in sağ kolu Duri öldürüldü". 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Baas'ın Irak'a Mirası: Nakşibendi Ordusu". 31 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Irak'ta direnişin yeni adı Nakşibendi ordusu!". 23 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d "Mapping Militant Organisations: Jaysh Rijal al-Tariqa al-Naqshbandia". Stanford University. 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2013.
- ^ "Jaysh al-Tariqa al-Naqshbandia (JRTN)". Terrorism Research & Analysis Consortium. 3 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2013.
- ^ "Ba'athists aiding insurgent attacks." 8 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - The Washington Post, 4 Haziran 2009. 30 Haziran 2015 tarihinde erişilmiştir.
- ^ Colin Freeman (18 Mayıs 2013). "Izzat Ibrahim al-Douri: the King of Clubs is back, and he may yet prove to be Saddam Hussein's trump card". The Telegraph. 20 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2020.
- ^ "Designations of Foreign Terrorist Fighters". 21 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2020.