Bebek formülü

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Bebek formülü, 12 aylıktan küçük bebeklere ve çocuklara hazırlanan imal edilmiş gıdadır.[1] Amerikan İngilizcesi'nde sadece formül, İngiliz İngilizcesi'nde ise bebek sütü, süt veya ilk süt olarak isimlendirilir. Genellikle biberonla, ya da toz (suyla karıştırılmış) ve sıvı (ilave su ile veya ilave su olmadan) şeklinde verilir. ABD Federal Gıda, İlaç ve Kozmetik Yasası (FFDCA), bebek formülünü "yalnızca özel diyet kullanımı için sunulduğunu veya temsil edildiğini iddia eden bir gıda" olarak tanımlar.[2]

Üreticiler, bebek formülü bileşiminin, yaklaşık olarak bir ila üç ay içinde bir anne sütüne dayanacak şekilde tasarlandığını bildirir. Bununla birlikte, bu ürünlerin besin içeriğinde önemli farklılıklar vardır.[3] En yaygın olarak kullanılan bebek formülleri, bir protein kaynağı olarak saflaştırılmış inek sütü, peynir altı suyu ve kazein, bir yağ kaynağı olarak bitkisel yağların bir karışımı, bir karbonhidrat kaynağı olarak laktoz, bir vitamin-mineral karışımı ve üreticiye bağlı olarak diğer bileşenler içerir. Ek olarak, inek sütü yerine protein kaynağı olarak soya fasülyesi (çoğunlukla Amerika Birleşik Devletleri ve Büyük Britanya'da) ayrıca diğer proteinlere alerjisi olan bebekler için amino asitlerine hidrolize edilmiş proteinler kullanılmaktadır. Birçok ülkede emzirmede artışa, bebek mamalarına başlama yaşının ortalamasında bir erteleme eşlik etti. Ayrıca 3 ile 12 aylık arasında hem emzirmenin artmasına hem de bebek maması kullanımının artmasına neden olur.[4]

2001 Dünya Sağlık Örgütü (WHO) raporu, yürürlükteki Codex Alimentarius standartlarına uygun olarak hazırlanmış bebek formülünün güvenli bir tamamlayıcı gıda ve uygun bir anne sütü ikamesi olduğunu buldu. 2003 yılında WHO ve UNICEF Küresel Bebek ve Genç Çocuk Besleme Stratejisi'ni yayınladılar.[5] Küçük çocuklar için işlenmiş gıda ürünleri, satıldığında veya dağıtıldığında, Codex Alimentarius Komisyonu tarafından önerilen geçerli standartları karşılamalıdır. Ayrıca "emzirme eksikliği, özellikle yaşamın ilk yarısında sadece anne sütüyle beslenme eksikliği - bebek ve çocukluk morbidite ve mortalitesi için önemli risk faktörleridir" konusunda uyardı.

Türleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Bebek formülleri toz, sıvı konsantre ve yemeye hazır formlarda gelir. Ebeveyn ya da bakıcı tarafından küçük gruplar halinde hazırlanacak ve genellikle bir fincan ya da bir biberonla bebekle beslenecek şekilde tasarlanmıştır.[6]

Bebek formülleri çeşitli tiplerde gelir:

  • İnek sütü formülü en yaygın kullanılan tiptir. Süt, anne sütüne benzer şekilde değiştirilmiştir.
  • Soya proteini bazlı formüller, inek sütü veya laktoza alerjisi olan bebeklerde sıklıkla kullanılır. Soya bazlı formüller, ebeveynin hayvan proteinlerini çocuğun diyetinden çıkarmayı istemesi durumunda da yararlı olabilir.[7]
  • Protein hidrolizat formülleri, inek sütü ve soya bazlı formüllerdekinden daha küçük boyutlara ayrılmış protein içerir. Protein hidrolizat formülleri, inek sütü veya soya bazlı formülleri tolere etmeyen bebekler içindir.
  • Özelleştirilmiş formüller, prematüre bebeklerde ve spesifik tıbbi durumları olanlarda da mevcuttur.

Üreticiler ve sağlık yetkilileri, nihai ürün konsantrasyonunu elde etmek için tozları veya konsantreleri doğru olarak ölçmenin çok önemli olduğunu tavsiye eder; aksi halde çocuk yetersiz beslenecektir. Bebek formülü ile temas eden tüm ekipmanların her kullanımdan önce temizlenmesi ve sterilize edilmesi tavsiye edilir.[8] Önceden hazırlanmış herhangi bir bebek maması için uygun soğutma şarttır.

Gelişmekte olan ülkelerde, sık sık yanlış hazırlanmış formüller malnütrisyon, ishal ve zatürre gibi hastalıklara bağlı yüksek bebek ölümlerine yol açmaktadır. Bu, temiz su eksikliğinden, steril şartların olmayışından, soğutma yetersizliğinden, okuma yazma yetersizliğinden, yoksulluktan (daha uzun sürmesi için formül seyreltme) ve formül dağıtıcıları tarafından annelerin eğitimsizliğinden kaynaklanmaktadır. Bu sorunlar ve sonuçta ortaya çıkan hastalık ve ölüm, gelişmekte olan ülkelerde bebek formülü pazarlaması ve dağıtımı için çok sayıda kamu sağlığı kurumları ve STK'lar tarafından karşılanmasında önemli bir faktördür.

Besin içeriği[değiştir | kaynağı değiştir]

Anne sütünün yanında bebek maması, tıp toplumunun bir yaşından küçük bebekler için (inek sütü, keçi sütü veya takip formülü yerine) beslenmeyi kabul ettiği tek diğer süt ürünüdür. Anne sütü ya da formüle ek olarak katı gıda ile takviye, sütten kesme sırasında başlar. Çoğu bebek, ilk dişlerinin ortaya çıktığı zaman, genellikle altı ay civarında, yaklaşık olarak tamamlanmaya başlar.[9]

İnek sütü hemen hemen tüm bebek mamasının temelini oluştursa da, yüksek inek sütü ve düşük peynir altı suyu içeriği nedeniyle bebekler için uygun olmayan inek sütü uygun değildir ve tedavi edilmemiş inek sütü 12 aylıktan önce önerilmemektedir. Bebek bağırsağı, insan dışı sütü sindirmek için uygun şekilde donatılmamıştır ve bu genellikle ishal, bağırsak kanaması ve malnütrisyon ile sonuçlanabilir. Bebeğin sindirim sistemi üzerindeki olumsuz etkiyi azaltmak için, formülde kullanılan inek sütü, bebek formülü haline getirilmek üzere işleme tabi tutulur.[10] Bu, proteinin daha kolay sindirilebilir hale getirilmesi ve peynir altı suyu protein dengesini insan sütüne daha yakın bir değere, bazı temel bileşenlerin ilavesiyle, süt yağının bitkisel veya deniz kaynaklı yağlar ile kısmen veya tamamen değiştirilmesi, süt ürünlerinin kısmi veya tamamen yenilenmesi için gerekli adımları içerir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018. 

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Bebek_formülü&oldid=30267797" sayfasından alınmıştır