1992 Saraybosna savaş karşıtı protestoları

Vikipedi, özgür ansiklopedi
1992 Saraybosna savaş karşıtı protestoları
Tarih 5-6 Nisan 1992
Yer Saraybosna, Bosna-Hersek Cumhuriyeti
Sebep Saraybosna'nın etrafına kurulan Sırp barikatları
  • Sırp milliyetçisi milislere muhalefet
  • Pro-Yugoslav hükûmete muhalefet
Hedef Yugoslav Halk Ordusu'nun askerlerinin ve Sırp Demokrat Partisi'nin paramiliter birliklerinin Saraybosna'dan çekilmesi
Yöntem Gösteri (protesto)
Sonuç Bosna-Hersek Sosyalist Cumhuriyeti hükûmeti devrildi
Taraflar
Bosna-Hersek Muhalefet (De jure) Bosna-Hersek Sosyalist Cumhuriyeti Hükûmeti

Bosna-Hersek Muhalefet (De facto)

Öne çıkan kişiler
Yok Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti Slobodan Milošević
Sırp Cumhuriyeti Radovan Karadžić
Bosna-Hersek Aliya İzzetbegoviç[1]
Bosna-Hersek Dragan Vikić
Bosna-Hersek Josip Pejaković
Sayı
100.000 gösterici 6 keskin nişancı
Kayıplar
2 ölü (Olga Sučić ve Suada Dilberović)
Yaralı50 yaralı
TutukluHoliday Inn otelindeki 6 Sırp paramiliter üyesi

5 Nisan 1992 tarihinde, Bosna-Hersek'te yaşanan olaylara tepki olarak her milletten 100.000 kişi Saraybosna'da bir barış mitingine katıldı. Saraybosna'nın merkezinde bulunan Holiday Inn'deki Sırp Demokrat Partisi'nin (SDS) keskin nişancıları, kalabalığa ateş açarak altı kişiyi öldürdü ve çok sayıda kişiyi de yaraladı. O sırada Vrbanja köprüsünde protesto yapan Suada Dilberović ve Hırvat bir kadın olan Olga Sučić, ilk sıralarda yer alıyordu. Sučić ve Dilberović'in öldürüldüğü köprünün adı, sonrasında onların şerefine değiştirildi. Altı SDS keskin nişancısı tutuklandı. Ancak SDS, Sırp paramiliter güçlerin akademiyi ele geçirip onu tutuklamasının ardından önceki gün yakalanan Bosna polis akademisi komutanını öldürmekle tehdit ettiğinde birbirleriyle takas edildi.[2][3][4]

Parlamento binasına hücum[değiştir | kaynağı değiştir]

Protestocular, sözde "Narodni parlamentosu"nu (Halk parlamentosu) kurdukları parlamento binasına hücum etti ve burada herkese, kuşatma sorununun çözümü için bundan sonra ne yapılması gerektiğine dair iki dakikalık bir konuşma yapma teklifinde bulundular. Pek çok ünlü Saraybosnalı parlamentonun ana salonunda konuşma yaptı. Bosna-Hersek Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Aliya İzzetbegoviç'in de kalabalığa kendisini bir cumhurbaşkanından ziyade bir vatandaş olarak tanıtması, yüksek tezahürat ve alkışları beraberinde getirdi.[5] İçişleri Bakanlığı Özel Kuvvetler Birimi Komutanı Dragan Vikić'in sahneye çıkıp izleyicilere "Sırp saldırganlığına karşı silahlanalım" demesiyle atmosfer doruk noktaya ulaşmıştır.[6]

Mirası[değiştir | kaynağı değiştir]

Bosna Savaşı'nda ilk kayıp verenlerin kim olduğu Boşnaklar, Hırvatlar ve Sırplar arasında ihtilaflı bir konudur. Boşnaklar ve Hırvatlar savaşın ilk kayıplarını Suada Dilberović ve Olga Sučić olarak görmektedir.[7][8] Sırplar ise 1 Mart 1992 tarihinde Saraybosna'nın eski kenti Başçarşı'da referandumun ikinci günü Sırp düğün töreninde öldürülen damadın babası Nikola Gardović'i savaşın ilk kurbanı olarak görmektedir.[9]

Eski Yugoslav Halk Ordusu Generali Aleksandar Vasiljević'in Lahey'deki Slobodan Miloseviç savaş suçları davası sırasında verdiği ifade, ateş açanların Sırp keskin nişancılar olduğu iddiasıyla çelişmektedir.[10] Lakin Vasiljević'in verdiği ifadelerin sonrasında yanlış olduğu ortaya çıkmıştır.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Caplan, Richard (2005). Europe and the Recognition of New States in Yugoslavia. Cambridge University Press. s. 124. ISBN 0521821762. 
  2. ^ "Sarajevo, 20 years on". 27 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  3. ^ Brendan O'Shea (January 2005). The Modern Yugoslave Conflict 1991-1995: Perception, Deception and Dishonesty. Routledge. s. 35. ISBN 978-0-415-35705-0. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2013. 
  4. ^ Kemal Kurspahić (1 Ocak 2003). Prime Time Crime: Balkan Media in War and Peace. US Institute of Peace Press. s. 99. ISBN 978-1-929223-39-8. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2013. 
  5. ^ Caplan, Richard (2005). Europe and the Recognition of New States in Yugoslavia (İngilizce). Cambridge University Press. ss. 124. ISBN 0521821762. 
  6. ^ (In Bosnian). "About Dragan Vikić". historija.ba. 25 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  7. ^ "Video of the attack". radiosarajevo.ba. 11 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  8. ^ Robert J. Donia (2006). Sarajevo: A Biography. University of Michigan Press. s. 284. ISBN 978-0-472-11557-0. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2013. 
  9. ^ "International Court of Justice: Case Concerning Application of the Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide" (PDF). Icj-cij.org. 8 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2013. 
  10. ^ "Testimony of Aleksandar Vasiljevic, Slobodan Milosevic trial transcript". 17 Şubat 2003. ss. 16235/16240. 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2013. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=1992_Saraybosna_savaş_karşıtı_protestoları&oldid=31654501" sayfasından alınmıştır