Reinhold Glière

Reinhold Glière as a young man.

Reinhold Glière (Kiev, 11 Ocak 1875 [eski takvimle 30 Aralık 1874] – Moskova, 23 Haziran 1956) Alman ve Polonya kökenli, Rus, ve sonra Sovyet, bestecidir.

İsminin Yazılışı

İsminin yazılışı çeşitli biçimlerde olmuştur, önceleri Рейнгольд Эрнeст Глиэр (Reingol'd Ernest Glier) ve daha sonraları, standardizasyon amacıyla, Рейнгольд Морицевич Глиэр (Reingol'd Moritzevich Glier) şekline dönüşmüştür. Çoğu Batı kaynaklarında Reinhold Moritzevich Glière, veya sadece Reinhold Glière olarak değinilir.

Biyografi

Glière, o zamanlarda Rus İmparatorluğu'na ait olan Kiev'de doğdu. Müzik aleti imalatçısı Ernst Moritz Glier (1834–1896)'nın oğludur. Babası Saksonya (Klingenthal)'dan Rus İmparatorluğuna göç etmiş ve Varşova, Polonya'daki hocasının kızı olan Józefa (Josephine) Korczak (1849–1935) ile evlenmiştir. Vaftiz sertifikasında beliren asıl adı Reinhold Ernest Glier idi. 1900 civarında adının yazılışı ve okunuşunu Glière olarak değiştirmiş, bu yüzden kendisinin Fransız veya Belçika kökenli olduğuna dair (ilk defa Leonid Sabaneyev tarafından 1927'de dile getirilen) yanlış rivayete yol açmıştır.

Glier 1891'de Kiev müzik okuluna girmiştir, Otakar Ševčík'den keman dersleri almıştır. 1894'te Moskova Konservatuarına girmiş, orada Sergei Taneyev (kontrpuan), Mikhail Ippolitov-Ivanov (beste), Jan Hřímalý (keman), Anton Arensky and Georgi Conus (ikisi de harmoni konusunda) gibi hocalardan ders almıştır. 1900'de mezun oldu. Mezun olmadan evvel "Dünya ve Cennet" adlı, Lord Byron hakkinda bir perdelik bir opera besteleyip bunun için bestecilik dalında bir altın madalya almıştı. Bunu izleyen yıl Glière Moskova'daki Gnesin Müzik Okulu'nde eğitmen oldu. Eski hocası Taneyev ona iki özel öğrenci buldu: Nikolai Myaskovsky ve 11 yaşındaki Sergei Prokofiev. Glière 1905 ve 1908 yıulları arasında Berlin'de Oskar Fried ile birlikte beste çalışmalarına geri döndü. Sınıf arkadaşlarından biri Serge Koussevitzky idi, Glière'in Senfoni No. 2, Op. 25'ini 15 Ocak 1908'deki prömiyerini de o yönetti. Moskova'ya geri dönüşünde Glière Gnesin Okulu'na geri gitti. Sonraki yıllarda Glière bir dizi beste yaptı: Sireny, Op. 33 (1908), Ilya Muromets, Op. 42 (1911) ve bale-pantomim Chrizis, Op. 65 (1912). 1912'de Kiev Müzik Okulu'nda hoca oldu, bu okul kısa süre sonra Kiev Konservatuarı statüsüne geçti. Bir yıl sonra oranın direktörü olarak atandı. Öğrencileri arasında Levko (Lev) Revoutski, Borys Lyatoshynsky ve (Batı'da Vernon Duke adı ile tanınan) Vladimir Dukelsky oldu.

1920'da Glière Moskova Konservatuvarı'na geçti ve orada aralıklı olarak 1941'e kadar ders verdi. Moskova'dayken Boris Alexandrov, Aram Khachaturian, Alexander Davidenko, Lev Knipper ve Alexander Mosolov onun öğrencileri arasında yer aldı. Bir süre Proletkult örgütünde ve Halk Eğitim Komiserliği'nde de görev aldı. Bu dönemde tiyatro çalışmalarına ağırlık verdi. 1923'de Azerbaycan Halk Eğitim Komiserliği tarafından Baku'ya, bir Azeri millî opera prototipi bestelemek için davet edildi. Yaptığı etnolojik araştırmanın sonucu, günümüzde Sovyet-Azerbaycan milli opera geleneğini temel taşlarından sayılan Şah-Senem oldu. Bu eserde Glinka'den Scriabin'e uzanan Rus klasik müzik geleneği ile halk şarkıları ve bazı senfonik oryantalist ezgiler birleşmiştir. 1927'de balerin Yekaterina Vasilyevna Geltzer'den esinlenerek Krasny mak (Gelincik) balesinin müziğin yazdı (bu ismin haşhaş ile olan çağrışımına engel olmak için sonradan adını Krasny tsvetok (Kırmızı Çiçek, 1955) olarak değiştirdi. Gelincik "devrimci bir konu hakkında ilk Sovyet balesi" olarak övülmüştür. Glière'in hem Rusya hem dünya çapında en meşhur eserinin bu olduğu söylenebilir. Bestenin bir parçası, Yablochko ("küçük elma") adlı eski bir Rus halk şarkısının düzenlemesidir; bas sesli bir tema sunumu ile başlar, ardından gelen bu temanın çılgınca varyasyonları, güçlü bir orkestal doruk noktası ile son bulur. Bu parça, bale notalarında, aynı derecede yaygın bilinen "Rus Denizcinin Dansı" olarak adlandırılır. Yablochko Glière'in en iyi bilinen eseridir ve dünya çapında pekçok senfoni orkestrasınca bir "bis" (tekrar) parçası olarak çalınır. Bale pantomim Chrizis Gelincik 'ten hemen sonra, geç 1920'lerde yeniden düzenlendi. Besteci, 1931'de Lope de Vega'dan esinlenerek Komedyenler adlı popüler baleyi yazdı (daha sonradan bunu yeniden yazıp adını Kastilyalı Kız olarak değiştirdi).

1917'den sonra Glière hiç Batı'yı ziyaret etmedi, diğer bazı Sovyet besterilerinden farklı olarak. Aksine, Sibirya ve Sovyetler Birliği'nin diğer ücra köşelerinde konserler verdi. 1930'ların sonuna kadar Özbekistan'da "müziksel kalkınma yardımcısı" olarak çalıştı. Bu çalışmalarının sonucunda "müzikli drama" Gülsara ve Leyla ve Mecnun operası ortaya çıktı, her ikisi de Özbek Talipcan Sadikov (1907–1957) ile birlikte bestelenmişlerdi. 1938'den 1948'e kadar Glière Sovyet Besteciler Derneği'nin Organizasyon Komitesi Başkanıydı. İhtilalden önce Glière üç kere Glinka Ödülü ile onurlandırıldı. Hayatının son yıllarında sıkça ödüller aldı. Azerbaycan (1938), Rus Sovyet Cumhuriyeti (1936), Özbekistan (1937) ve SSCB'de (1938) Halkın Sanatçısı ilan edildi. 1941'de kendisine "Sanat Bilimleri Doktorası" verildi. 1946'da Ses ve Orkestra için Konçerto, 1948'de Dördüncü Yaylı Çalgı Dörtlüsü ve 1950'de Bronz Süvari için birinci dereceli Stalin Ödülleri kazandı.

Taneyev'in öğrencisi ve Sankt Petersburg'lu yayıncı Mitrofan Belyayev'in yakın çevresinin bir üyesi olmasından dolayı, Glière'in bir oda müzisyeni olması bekleniyordu. Opus 1 Altılısı hakkında yazan Arensky, "Taneyev'in etkisi görülebiliyor ve bu Glière için bir övgü olarak anlaşılmalıdır" demiştir. Ancak, Taneyev'in aksine, Glière millî Rus geleneğini çekici bulmaktaydı ve bunda hocaları Ippolitov-Ivanov and Arensky'nin etksi görülebilir (ikisi de Rimsky-Korsakov'un öğrencileriydi). Glière'in 1. Senfonisi hakkında Alexander Glazunov "göze batan derecede Rus tarzı" ifadesini kullanmıştır. Bunların ardından, 3. Senfonisi Ilya Muromets ile millî Rus geleneği ve empresyonistik bir inceliği birleştirmiştir. Bu eser dört tablo hâlinde Rus kahramanı İlya Muromets'in hayatı ve ölümünü betimlemektedir. Hem Rusya hem dışarda geniş çaplı olarak sahnelenen bu çalışması ona dünya çapında şöhret kazandırdı. Eser, Leopold Stokowski'nin repertuarındaki favori parçalardan biri olmuş, Stokowski Glière'in onayıyla bu parçayı yarı uzunluğuna indirmiştir. İlya Muromets'in günümüzdeki efsanevi şanında bu eserin 80 dakikalık orijinal çalışmanın büyüklüğünün de etkisi vardır. Eser modern tonal bir yapı, heybetli Wagner'ci bir orkestrasyon ve uzun lirik ezgiler içermektedir.

Ekim devriminden sonraki politik angajmanına rağmen, Glière geç 1920'lerde süren, Çağdaş Müzik Derneği ile Rus Proleter Müzisyenler Derneği arasındaki ideolojik mücadeleden uzak durdu. Glière başlıca anıtsal operalar, baleler ve kantatalar bestelemeye yoğunlaştı. Senfonik tarzı, Slavonik destanlarla nağmeli lirizmin bir bileşimidir. Zengin, renkli harmoniler, orkestral tonlar ve geleneksel biçimleri birleştirir. Bu özellikleri onun hem çarcı hem Sovyet otoritelerince kabulünü sağlamış, aynı zaman da Sovyet rejimi sırasında şiddetli baskı gören pekçok bestecinin içerlemesine neden olmuştur. Devrim öncesi millî Rus ekolünün son gerçek temsilcisi olarak, Glière "formalizm" ("modernlik" veya "burjuva yozluğu" terimlerine denk gelen anlamıyla) eleştirilerinden muaftı. Bu sayede 1936 ve 1948 yıllarındaki tasfiye olayları Glière'e dokunmadı.

Eserleri

Senfonik eserler

• Senfoni No. 1, mi bemol majör, op. 8 (1900)
• Senfoni No. 2, do minör, op. 25 (1907)
• Sireny (Deniz Kızları), fa minör, senfonik şiir, op. 33 (1908)
• Senfoni No. 3 (İlya Muromets) re minör, op 42 (1911)
• Zaporoztsi (Zaporojya Kozakları), senfonik bale-şiir (1921)
• Na prazdnik Kominterna! (Kominterm Festivali için Fantezi), askeri nefesli çalgılar için fantezi (1924)
• Senfonik parça (1934)
• Geroitshesky marsh Buryatskoy-Mongolskoy ASSR (Buryat-Moğolistan SSC için marş) do majör, op. 71 (1934–1936).
• Torzhestvennaya uvertyura k 20-letiyu Oktyabrya (Ekim Devrimi'nin 20. yıldönümü için kutlamalı uvertür) op. 72 (1937)
• Ferganskiy Prazdnik (Ferghana'da tatil) Uvertür Op 75
• Pokhodny marsh (kırsal marş) nefesli çalgılar orkestrası için, op. 76 (1941)
• Druzhba narodov (Halkların Dostluğu) Sovyet Anayasası'nın 5. yıldönemi anısına uvertür. op. 79 (1941)
• 25 let Krasn°y Armii (Kızıl Ordu'nun 25 yılı) Nefesli çalgılar orkestrası için uvertür.op. 84 (1943)
• Pobeda (Zafer), Uverture, op. 86 (1944); Nefesli çalgılar orkestrası için versiyonu, op. 86a
• Re bemol majör konser valsı. op. 90 (1950)

Konçertolar

• Harp ve orkestra için konçerto, mi bémol majör, op. 74 (1938)
• Koloratura soprano ve orkestra için konçerto, fa mineur, op. 82 (1943)
• Viyolonsel ve orkestra için konçerto re mineur, op. 87 (1946)
• Korno ve orkestra için konçerto, la bémol majör, op. 91 (1951)
• Keman ve orkestra için konçerto (Concerto-Allegro) sol minör, op. 100 (1956), Boris Lyatoshinsky

Vokal eserler

• Şarkılar
• Koraller
• Kantatlar

Oda müziği

• Yaylı çalgı dörtlüsü No. 1, la majör, op. 2 (1899)
• Yaylı çalgı dörtlüsü No. 2, sol minör, op. 20 (1905)
• Yaylı çalgı dörtlüsü No. 3, re minör, op. 67 (1927)
• Yaylı çalgı dörtlüsü No. 4, fa minör, op. 83 (1943)
• Yaylı çalgı altılısı No. 1, do minör, op. 1 (1898)
• Yaylı çalgı altılısı No. 2, re minör, op. 7 (1904)
• Yaylı çalgı altılısı No. 3, do majör, op. 11 (1904)
• Yaylı çalgı sekizlisi, re majör, op. 5 (1902)
• Kontrbas ve piyano için Intermezzo ve Tarantella, op. 9
• Kontrbas ve piyano için Praeludium ve Scherzo, op. 32
• Çeşitli enstrümanlar için duolar.

Piyano

Pek çok piyano parçası;

• Piyano için 3 mazurka, op 29.
• Piyano için 25 prelüd, op. 30
• Piyano için 12 eskiz, op 47.
• Dört elli piyano için 12 parça, op. 48.

Sahne müziği

Opera

• Lord Byron'un bir şiiri üzerine opera oratoryo.
• Şah-Senem, oprea, op 69 (1923-1925)
• Rachel, bir perdeli opera, Op. 81 (1942-1943) (
• Leyla ve Mecnun, opera, op. 94 (1940), Talipcan Sadıkov ile ortak beste.
• Gülsara, opera, op 96 (1936, revizyonu 1949'da) , Talipcan Sadıkov ile ortak beste.

Bale

• Khrizis, op. 65 /1912; 1925'te revizyon), bale-mim
• Komedianty (Komedyenler) op. 68 (1922; 1930 ve 1935'te Doch Kastilii (Kastilyalı Kız) olarak yeniden düzenlendi),
• Krasny mak , op. 70 (1927; 1949 et 1955'de Krasny tsvetok (Kırmızı Çiçek) olarak yeniden düzenlendi)
• Kleopatra, op/ 78 (1925) bale-mim
• Medny vsadnik (Aleksandr Puşkin'in Bronz Süvari 'si için), op. 89 (1949)
• Taras Bulba (Nikolas Gogol'un), op 92 (1952)

Enstrümantal sololar

• Harp için Empromtü
• Kontrbas için İntermezzo ve Tarantella

Dış bağlantılar

• Reinhold Glière'in eserlerinin notaları (Ücretsiz)
• Reinhold Glière'in Üçüncü Senfonisi İlya Muromets
• Rus Sanat ve edebiyat Arşivi'nde Reinhold Glière'in eserler listesi [1] (İngilizce) (Rusça