Zekeriyaköy, Ardanuç
| Zekeriyaköy | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Zekeriyaköy Zekeriyaköy'ün Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Ardanuç |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 2300 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 85 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08390 |
Zekeriyaköy, Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Köyün bilinen en eski adı Zekerya'dır. Bu ad Gürcüce Zağaria'dan (ზაღარია) değişime uğramış olmalıdır. 1574 tarihli Osmanlı mufassal defteri ile Muvahhid Zeki'nin 1927 yılında yayımlanan Osmanlıca kitabında da Zekerya (زكریا) olarak geçer.[3][4]
Zekerya'nın 1574 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterinde yer alması ve köyde eski bir kilisenin varlığı, Osmanlı döneminden önce bir yerleşme olduğunu göstermektedir. Nitekim tarihsel Klarceti bölgesinde yer alan köyü Osmanlılar, 16. yüzyılın ortasında, birleşik Gürcistan Krallığı'ndan sonra bu bölgeye hakim olan bir başka Gürcü devleti Samtshe-Saatabago'dan ele geçirdi. Zekerya, hemen sonrasında kurulan Ardanuç livasına bağlı Ardanuç nahiyesinin köylerden biriydi. Ardanuç livası, 1574'te sekiz köyü, 1595'te 11 köyü boşalmış olan 58 köyden oluşuyordu. Zekerya da hem 1574 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan hem de 1595 tarihli Defter-i Mufassal-i Liva-i Ardanuç adlı tahrir defterlerinde "boş" olarak kaydedilmiştir.[3][5]
Zekerya köyünün yeniden ne zaman meskun hale geldiği belli başlı kaynaklarda belirtilmemiştir. Gürcistan'ın Artvin ve Ardahan bölgelerini Türkiye'ye bırakmasından bir yıl sonra, 1922 yılında Artvin livasında yapılan nüfus tespitinde Zekerya, bu livanın merkez kazasına bağlı Ardanuç nahiyesinin köylerinden biriydi. Bu tarihte 23 hanede 100 kişi yaşıyordu. Köyün nüfusunun tamamı "Türk" olarak kaydedilmiştir.[6] 1925 yılında Artvin vilayetinde köylerinin neredeyse hepsinin adı değiştirilirken, bu köyün adı korunmuştur.[7] 1935 genel nüfus sayımında "Zekeriya" olarak geçen yerleşme, Rize ve Artvin vilayetlerinin birleştirilmesiyle kurulmuş olan Çoruh vilayetinin Artvin kazasına bağlı Ardanuç nahiyesinin köylerinden biriydi. Nüfusu 219 kişiden oluşuyordu.[8]
Zekeriya'daki köy kilisesi, köyün 1,3 km kuzeybatısında yer yaylanın 700 metre kuzeyinde bulunmaktadır. Köyün sakinleri kilisenin bulunduğu yeri "Kilise Sırtı" olarak adlandırmaktadır. 2.520 metre yükseklikte inşa edilmiş olan bu kiliseden geriye bazı kalıntılar kalmıştır. Bu kalıntılardan kilisenin 8,6×5,7 metre ebatlarında bir yapı olduğu anlaşılmaktadır. Bugüne kalan duvarların yüksekliği bir metreye yakındır. Zağaria Kilisesi'nin kaba yonu taşlardan inşa edilmiş olduğu günümüze ulaşan kalıntılarından anlaşılmaktadır.[5]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Zekeriyaköy, Artvin il merkezine 70 km, Ardanuç ilçe merkezine 28 km uzaklıktadır.[9]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 85[2] |
| 2020 | 88[2] |
| 2019 | 86[2] |
| 2018 | 109[2] |
| 2017 | 60[2] |
| 2016 | 59[2] |
| 2015 | 51[2] |
| 2014 | 59[2] |
| 2013 | 65[2] |
| 2012 | 56[2] |
| 2011 | 53[2] |
| 2010 | 49[2] |
| 2009 | 52[2] |
| 2008 | 55[2] |
| 2007 | 54[2] |
| 2000 | 83[9] |
| 1990 | 139[9] |
| 1985 | 181[9] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Zekeriyaköy, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 28 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Ardanuç Zekeriyaköy Köy Nüfusu". Nufusune.com. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2020.
- ^ a b Klarceti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 36 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-8969-5
- ^ "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 117". 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021.
- ^ a b 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 79 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9123-9-9
- ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Eylül 2021.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, İstanbul, 2010 (Birinci basım 1927), s. 142, ISBN 978-9944-197-52-6.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 402" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Eylül 2021.
- ^ a b c d "Zekeriyaköy Köyü". YerelNet.org.tr. 21 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.