RF-R-RF-2308-13594 GLAM Earthquake Disaster Repository Project[kaynağı değiştir]

Bu projede gerçekleştirilen çaışmalara bu sayfada yer verilecektir. https://meta.wikimedia.org/wiki/Grants:Programs/Wikimedia_Community_Fund/Rapid_Fund/Building_a_knowledge_repository_for_cultural_heritage_post-earthquake_disaster_in_southeast_T%C3%BCrkiye_(ID:_22267858) link:

Proje kapsamında GLAM_Earthquake Disaster Repository sayfası oluşturulmuştur.

Depremin birinci yıl dönümünde projenin ilk etkinliği olan Edit-a-thon 24 Şubat 2024 tarihinde İstanbul'da gerçekleştirilmiştir. Etkinlik fotoğrafları için tıklayınız.

Proje kapsamında müzelerle ilgili bilgiler Vikipedi:GLAM/Türkiye Müzeleri sayfasındaki bilgilerle de ilişkilendirilecektir.

Türkiye'de 1999'da yaşanan depremler sonrasında, 2004 yılında Adapazarı Deprem ve Kültür Müzesi, depremlerle ilgili bilgi vermek ve farkındalık yaratmak için ziyarete açılmıştır^[1], ^[2]. 2023 Kahramanmaraş Depremleri sonrasında Deprem Müzesi açılması için çalışmalara başlanmış ancak ara verilmiştir ^[3]

Depremden Etkilenen 11 İl

2023_Kahramanmaraş_depremleri sayfasından daha detaylı bilgi edinilebilmektedir

[[Türkiye'deki_kütüphaneler_listesi] ve [[KategoriTürkiye'deki_halk_kütüphaneleri]] listeleri 2023 Kahramanmaraş Depremleri'nden etkilenen illere göre düzenlenme çalışması gerçekleştirilecektir Kütüphane Listeleri için bakınız: [1] ve [2]

1. Adana, Adana'daki Müzeler

2. Adıyaman

3. Diyarbakır, Diyarbakır'daki_müzeler

4. Elazığ

5. Gaziantep, Gaziantep'teki_müzeler_ve_tarihî_yerler_listesi

6. Hatay, Hatay'daki Müzeler

7. Kahramanmaraş, Kahramanmaraş'daki Müzeler

8. Malatya

9. Kilis

10. Osmaniye

11. Şanlıurfa

2023 Kahramanmaraş Depremleri Kültür Varlıkları ile ilgili Haberler[kaynağı değiştir]

Unesco begins review of damage to heritage sites in Turkey-Syria quake regions, UN cultural body says priority on the ground now is to save people and it will take a lot longer to get precise view of situation at heritage sites ^[4]
Deprem bölgesindeki kültür varlıkları ve UNESCO Dünya Miras Alanları'na yönelik basın açıklaması 09 Şubat 2023 tarihinde müze ve ören yerleri ve UNESCO Dünya Miras Alanları'nda tahribatın çok büyük olmadığı, gerekli önlemlerin alındığı ve tarihi yapılarda hasar olduğu belirtilmektedir ^[5], ^[6]

Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu`nun 27.12.2023 tarihli ve 2878 Sayı numaralı "Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlıklarının Güçlendirilmesi İlke Kararı" (13 Ocak 2024 - Resmi Gazete) depremden etkilenen kültür varlıklarının güçlendirilmesine yönelik yapılacak çalışmalara yönelik kuralları belirlemektedir. İlke kararına yönelik olarak basın açıklamaları ve haberler bu konuyu ele almaktadır ^[7], ^[8], ^[9]
Deprem Bölgesi'ndeki kültür varlıklarına yönelik Afet Kazı Başkanlığı kurulacağı 24 Şubat 2023 tarihli haber ile kamuoyuna duyurulmuştur ^[10]. Sonrasında 26 Şubat 2023 tarihinde Afet Bölgesi Kazı Başkanlığı kurularak faaliyete geçmiştir. Kazı Başkanı olarak Doç. Dr. Muhammed Arslan göreve getirilmiştir^[11]

Hatay: Habib-i Neccar Camii hasar görmüştür https://www.youtube.com/watch?v=WakIPz3gi9A
Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yapılan basın açıklamasında 3 yıl içerisinde depremde yıkılan kültür varlıklarının yeniden ayağa kaldırılacağı belirtilmektedir ^[12]
ICOMOS Türkiye tarafından yayımlanan "Kültür Varlıkları ve Deprem" başlıklı Görüş, Değerlendirme ve Öneriler Yol Haritası'nda acil koruma önlemlerinin yanısıra kısa ve uzun vadede depremden etkilenen kültür varlıkları konusunda yapılacakların ele alındığı görülmektedir ^[13]

Adıyaman Saat Kulesi, ilk depremin olduğu 04.17'de duran saatin Deprem Anıtı olarak korunmasına karar verilmiştir^[14]

Saat Kuleleri ile ilgili olarak : Türkiye'deki_saat_kuleleri_listesi

Kültür Varlıkları, Risk Yönetimi ve Afet Yönetimi ile ilgili Kaynaklar, 2023 Kahramanmaraş Depremleri ile ilgili Projeler ve Kaynaklar[kaynağı değiştir]

T.C. Cumhurbaşkanlığı, Strateji ve Bütçe Dairesi Başkanlığı tarafından "2023 Kahramanmaraş ve Hatay Depremleri Raporu" Türkçe dilinde ve İngilizce dilinde olarak yayımlanmıştır. Raporun 4.1.3 Kültür Başlıklı maddesi (rapor sayfa numaraları: 49-56) deprem bölgesindeki kültür varlıklarına yönelik bilgiler vermekte ve tablolarla durumu ortaya koymaktadır ^[15].

T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu, 2012, Depremde Hasar Gören Tescilli Taşınmaz Kültür Varlıkları İle Sit Alanları ve Etkileşim-Geçiş Sahalarındaki Yapılarda Yapılacak Uygulamalara İlişkin (35 nolu İlke Kararı) yürürlükte olup 7/2/2012 tarih ve 24 sayılı İlke Kararı iptal edilmiştir^[16]

T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, depremden etkilenen kültür varlıklarına yönelik yardım yapılması amacıyla Taşınmaz Kültür Varlıklarına Yardım Sağlanmasına Dair Yönetmelik'de (Resmi Gazete: 06/05/2023 ve 21182 sayı) değişiklik yapılarak afetlerden etkilenen kültür varlıklarının onarımına ve yeniden ayağa kaldırılmasına yardım sağlanması ve çalışmaların yapılması için düzenlemeler yapılmıştır ^[17], ^[18], ^[19]

TAŞINMAZ KÜLTÜR VARLIKLARINA YARDIM SAĞLANMASINA DAİR YÖNETMELİK 6/5/2023-32182

ICOMOS Türkiye, 2023, "Kültür Varlıkları ve Deprem: Görüş, Değerlendirme ve Öneriler” başlıklı rapor^[20]

Diyarbakır Kalesi ve Diğer Kültür Varlıkları Deprem Sonrası Hasar Tespiti Çalışması Diyarbakır Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Derneği tarafından gerçekleştirilmiş^[21] ve raporu da yayımlanmıştır ^[22].

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği tarafından yayımlanan 6 Şubat 2023 Depremleri Tespit ve Değerlendirme Raporu'nda da kültür varlıklarının durumuna yer verilmiştir ^[23] Rapora bu adresten erişilebilir^[24].

Ünal, Z.G. ve Ertürk, N., 2019, Kültür Varlıklarına Yönelik Afet Risklerinin Yönetimi, İstanbul Tarihi Alanları Alan Başkanlığı, ^[25] , ^[26]

T.C. Vakıflar Genel Müdürlüğü, 2017 ?, Tarihi Yapılar İçin Deprem Risklerinin Yönetimi Kılavuzu, ^[27]

Zıvralı, İ., ve Cabbar, N., Kültür Varlıklarında Risk Yönetimi; Gelişimi, Güncel Durum ve Öneriler

Cürgen Gültaş, C., 2023, Kültür Varlıklarının Korunması ve Müzelerin Afet Yönetimi Blog Yazısı

Çebi Buğdaycı, N.Ö., 2023, “Deprem Sebebyle Zarar Gören Taşınmaz Kültür Varlıkları Bakımından İdare'nin Yükümlülükleri”, Ankara Barosu Dergisi 81, (Deprem Özel Sayısı-I: Kamu Hukuku ^[28]

Kaynakça

[1] ttps://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/sakarya/gezilecekyer/adapazari-deprem-ve-kultur-muzesi

[2] ttps://www.hurriyet.com.tr/seyahat/turkiyenin-ilk-deprem-muzesi-16-yildir-deprem-anini-unutturmuyor-41587324

[3] ttps://www.depremmuzesi.com/a%C3%A7%C4%B1klama

[4] ttps://www.irishtimes.com/world/middle-east/2023/02/10/unesco-begins-review-of-damage-to-heritage-sites-in-turkey-syria-quake-regions/

[5] ttps://www.aa.com.tr/tr/kultur/kultur-varliklari-ve-muzeler-genel-mudurlugunden-afet-bolgesindeki-kultur-varliklarina-iliskin-aciklama/2813050

[6] ttps://www.atilim.edu.tr/tr/tutam/news/5768/kultur-varliklari-ve-muzeler-genel-mudurlugunun-deprem-bolgesindeki-muzeler-ve-dunya-miras-alanlarina-iliskin-aciklamasi

[7] ttps://www.tmmob.org.tr/icerik/spo-oncelik-yikim-degil-guclendirerek-koruma-ve-yasatma-olmalidir

[8] ttps://acikradyo.com.tr/podcast/243133

[9] ttps://korder.org/index.php/2023/03/04/deprem-sonrasi-kultur-varliklarinin-enkazina-mudahale-hakkinda-aciklama/

[10] ttps://basin.ktb.gov.tr/TR-338440/deprem-bolgesindeki-kultur-varliklari-icin-afet-bolgesi-kazi-baskanligi-olusturulacak.html

[11] ttps://www.aa.com.tr/tr/kultur/hatayda-6-subattaki-depremlerden-bu-yana-550-nitelikli-eser-enkazdan-cikarildi/2967922

[12] ttps://www.trthaber.com/foto-galeri/depremde-yikilan-kultur-varliklari-3-yilda-ayaga-kaldirilacak/56408/sayfa-1.html

[13] ttps://www.mimarizm.com/haberler/gundem/icomos-turkiye-kultur-varliklari-ve-deprem_134542

[14] ttps://www.ntv.com.tr/turkiye/adiyamanda-45-yillik-saat-kulesi-hep-felaket-saatini-gosterecek,kRA1CdqTJk6xEKmx33ET7w

[15] ttps://www.sbb.gov.tr/2023-kahramanmaras-ve-hatay-depremleri-raporu/

[16] ttps://teftis.ktb.gov.tr/TR-263815/35-nolu-ilke-karari-depremde-hasar-goren-tescilli-tasinmaz-kultur-varliklari-ile-sit-alanlari-ve-etkilesim-gecis-sahalarindaki-yapilarda-yapilacak-uygulamalara-iliskin.html

[17] ttps://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=20788&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5

[18] ttps://kvmgm.ktb.gov.tr/TR-342609/depremden-zarar-goren-tasinmaz-kultur-varliklarina-yonelik-yardim-basvuru-sureci-duyurusu.html

[19] ttps://kvmgm.ktb.gov.tr/Eklenti/113885,duyuruafetbolgesi16523pdf.pdf?0

[20] ttps://xxi.com.tr/i/icomos-turkiyeden-kultur-varliklari-ve-deprem-raporu

[21] ttps://www.dkvd.org/calismalarimiz/diyarbakir-kalesi-ve-diger-kultur-varliklari-deprem-sonrasi-hasar-tespiti

[22] ttps://www.dkvd.org/public/uploads/files/D%C4%B0YARBAKIR_KALES%C4%B0_VE_D%C4%B0%C4%9EER_K%C3%9CLT%C3%9CR_VARLIKLARI%20_DEPREM_SONRASI_HASAR_TESP%C4%B0T%C4%B0_compressed(1).pdf

[23] ttps://www.tmmob.org.tr/icerik/mimarlar-odasi-6-subat-2023-depremleri-tespit-ve-degerlendirme-raporu-yayimlandi

[24] ttps://www.tmmob.org.tr/sites/default/files/mo06022023depremtespit.pdf

[25] ttp://www.alanbaskanligi.gov.tr/afet.pdf

[26] ttps://icorpturkiye.org/Makaleler/K%C3%BClt%C3%BCr%20Varl%C4%B1klar%C4%B1na%20Y%C3%B6nelik%20Afet%20Risklerinin%20Y%C3%B6netimi.pdf

[27] ttps://www.vgm.gov.tr/organizasyonlar/tarihi-yapilarda-deprem-risklerinin-yonetimi-uluslararasi-sempozyumu/kilavuz

[28] ttps://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3495692

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]