İçeriğe atla

Varsağı

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Varsağı, özel bir ezgiyle söylenen koşmaya denir. İlk olarak Güney Anadolu’da yaşayan Varsak Türkmenleri tarafından söylendiği için bu adla anılır. Güney Anadolu'da Maraş'tan Mersin'e kadar uzayan bölgede yaşayan Varsak Türkleri, Selçuklu Hanedanı zamanında Anadolu'ya yerleşmişlerdi. Varsağı, Varsak Türkleri'nin kendilerine özgü bir ezgiyle söyledikleri türkü biçimidir.

Semâiye benzer, hece ölçüsünün en çok sekizli kalıbıyla yazılır. 4+4 duraklı veya duraksız olur. Kafiye şeması şöyledir: xaxa bbba ccca Semâiden ezgi yönüyle ayrılır. Varsağı yiğitçe bir havayla okunur. Çoğunlukla "bre", "hey", "hey gidi", gibi ünlemler yer alır. Bu ünlemlerin bulunmadığı varsağılar ise genellikle ezgisiyle fark edilebilir.[1]

  • Güney Anadolu’da yaşayan Varsak Türkmenlerine ait halk şairleri tarafından söylenen şiirlerdir.
  • Özel bir bestesi vardır.
  • Sekizli hece ölçüsü ile söylenmektedirler.
  • Varsağıda hayattan ve talihten şikayet gibi konular da işlenebilmektedir.
  • Şiirin sonuna doğru mahlas kullanılır.
  • Yaygın olmayan bir nazım şeklidir.
  • Karacaoğlan, bu türün temsilcilerindendir.
Bre ağalar bre beyler bre ağalar
Ölmeden bir dem sürelim
Gözümüze kara toprak
Dolmadan bir dem sürelim
Aman hey Allahım aman
Ne aman bilir ne zaman
Üstümüzde çayır çemen
Bitmeden bir dem sürelim
Bana felek derler felek
Ne aman bilir ne dilek
Âhir ömrümüze helâk
Etmeden bir dem sürelim
Karacaoğlan der cânân
Güzelim sözüme inan
Bu ayrılık bize heman
Ermeden bir dem sürelim
  1. ^ Aşık edebiyatında türler 3 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı, Erişim tarihi: 5 Haziran 2016