Kripto para birimleri listesi
Kripto para (veya kripto varlık), işlemleri güvenceye almak için kriptografi yani şifreleme kullanan, çalışma şekli nakite alternatif bir değişim aracı olarak tasarlanmış bir dijital varlık, bir sanal unsurdur.[1] Kripto paralar bir nevi dijital döviz, alternatif döviz ve sanal döviz’dir.[2] Kripto varlıklar, merkezi elektronik para ve merkezi bankacılık sistemlerin aksine tümüyle merkeziyetsizlerdir.[3] Her bir kripto para biriminin merkeziyetsizliği, umumi işlem veri tabanı olan dağıtık muhasebe defteri (ledger) olarak işlev gören bir blok zincirinden (Blockchain) gelmektedir.[4] Kripto para birimleri geleneksel anlamda para birimi olarak kabul edilmez ve bunlara emtia, menkul kıymetler ve para birimleri olarak sınıflandırma da dahil olmak üzere çeşitli işlemler uygulanmış olsa da, kripto para birimleri genellikle ayrı bir varlık sınıfı olarak görülür.[5] Ancak, geleneksel para birimlerine kıyasla, kripto paralar, altın veya gümüş gibi fiziksel bir mal tarafından desteklenmez ve değerleri, kullanıcı ve yatırımcıların kabul ve kullanım seviyelerine ve piyasa koşullarına göre belirlenir.[6]
İlk merkezi olmayan kripto para birimi, 2009'da açık kaynaklı yazılım olarak piyasaya sürülen Bitcoin'dir. Mart 2023 itibariyla, piyasada 22 binden fazla kripto para birimi bulunmaktadır ve kripto paraların toplam piyasa değeri 1 trilyon dolardan fazladır.[7]
En çok kullanılan kripto para birimleri şunlardır:[8]
| No. | İsim | Sembol | Çıkış yılı | Kurucu(lar) |
|---|---|---|---|---|
| 1- | Bitcoin | BTC | 2009 | Satoshi Nakamoto |
| 2- | Ethereum | ETH | 2015 | Vitalik Buterin |
| 3- | Binance Coin | BNB | 2017 | Binance |
| 4- | Tether | USDT | 2014 | Jan Ludovicus van der Velde |
| 5- | Cardano | ADA | 2017 | Charles Hoskinson |
| 6- | Solana | SOL | 2020 | Anatoly Yakovenko |
| 7- | XRP | XRP | 2013 | Chris Larsen ve Jed McCaleb |
| 8- | Polkadot | DOT | 2020 | Gavin Wood |
| 9- | SHIBA INU | SHIB | 2020 | Ryoshi |
| 10- | Dogecoin | DOGE | 2013 | Jackson Palmer ve Billy Markus |
| 11- | USD Coin | USDC | 2018 | Circle |
| 12- | Terra | LUNA | 2019 | Daniel Shin ve Do Kwon |
| 13- | Uniswap | UNI | 2018 | Hayden Adams |
| 14- | Avalanche | AVAX | 2020 | Emin Gün Sirer, Kevin Sekniqi
ve Maofan "Ted" Yin |
| 15- | Chainlink | LINK | 2017 | Sergey Nazarov, Steve Ellis
ve Dr. Ari Juels |
| 16- | Wrapped Bitcoin | WBTC | 2019 | BitGo, Kyber Network ve Ren |
| 17- | Binance USD | BUSD | 2019 | Binance |
| 18- | Litecoin | LTC | 2011 | Charlie Lee |
| 19- | Polygon | MATIC | 2017 | Jaynti Kanani, Sandeep Nailwa,
Anurag Arjun ve Mihailo Bjelic |
| 20- | Algorand | ALGO | 2017 | Silvio Micali |
| 21- | Bitcoin Cash | BCH | 2017 | |
| 22- | Stellar | XLM | 2014 | Jed McCaleb |
| 23- | VeChain | VET | 2015 | Sunny Lu |
| 24- | Cosmos | ATOM | 2014 | Ethan Buchman |
| 25- | Axie Infinity | AXS | 2018 | Sky Mavis |
| 26- | Internet Computer | ICP | 2016 | Dominic Williams |
| 27- | Filecoin | FIL | 2014 | Protocol Labs and Juan Benet |
| 28- | THETA | THETA | 2017 | Mitch Liu ve Jieyi Long |
| 29- | TRON | TRX | 2017 | Justin Sun |
| 30- | FTX Token | FTT | 2019 | Sam Bankman-Fried ve Gary Wang |
| 31- | Ethereum Classic | ETC | 2015 | |
| 32- | Fantom | FTM | 2018 | Dr. Ahn Byung Ik ve Michael Kong |
| 33- | Dai | DAI | 2017 | Maker Foundation |
| 35- | Hedera | HBAR | 2017 | Leemon Baird |
| 36- | Decentraland | MANA | 2020 | Ariel Meilich ve Esteban Ordano |
| 37- | NEAR Protocol | NEAR | 2017 | Illia Polosukhin ve Alexander Skidanov |
| 39- | Tezos | XTZ | 2014 | Arthur Breitman ve Kathleen Breitman |
| 40- | MultiversX | EGLD | 2017 | Beniamin Muci, Lucian Micu ve
Lucian Todea |
| 41- | Monero | XMR | 2014 | Monero Core Team |
| 42- | The Graph | GRT | 2018 | Yaniv Tal, Jannis Pohlmann ve
Brandon Ramirez |
| 43- | EOS | EOS | 2017 | Dan Larimer |
| 44- | Pancake Swap | CAKE | 2020 | Anonim Geliştiriciler |
| 45- | Flow | FLOW | 2019 | Roham Gharegozlou, Dieter Shirley ve
Mikhael Naayem |
| 46- | Aave | AAVE | 2017 | Stani Kulechov |
| 47- | Klaytn | KLAY | 2019 | Jaesun Han |
| 48- | THORChain | RUNE | 2018 | Eric Voorhees |
| 49- | IOTA | MIOTA | 2015 | Sergey Ivancheglo, Serguei Popov,
David Sønstebø ve Dominik Schiener |
| 50- | Loopring | LRC | 2017 | Daniel Wang, Jay Zhou ve
Johnston Chen |
| 51- | Bitcoin Gold | BTG | 2017 | |
| 52- | Verge | XVG | 2014 | Justin Sunerok |
| 53- | NEO | NEO | 2014 | Da Hongfei ve Erik Zhang |
| 54- | Worldcoin | WLD | 2023 | Sam Altman |
 | Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Kasım 2021) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
 | Kriptoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Finans ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Ekonomi veya finans ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
- Kriptoloji
- Kripto Para
- Coin
- Blockchain
- Borsa
- Para
- Airdrop
- Blok Zinciri
- Bitcoin çatalları listesi
- Binance
- Thodex
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Greenberg, Andy. "Crypto Currency". Forbes (İngilizce). 24 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2021.
- ^ Chohan, Usman W. (4 Ağustos 2017). "Cryptocurrencies: A Brief Thematic Review" (İngilizce). Rochester, NY.
- ^ "Events :: Event viewer". web.archive.org. 24 Ekim 2017. 24 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2021.
- ^ "What Is The Difference Between Bitcoin, FOREX & Gold? 'A Tripod Theory' [Revised] - NEWSBTC". web.archive.org. 16 Eylül 2015. 16 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2021.
- ^ "Are Cryptocurrencies an Asset Class? Yes and No". bloomberg.com. 7 Kasım 2017. 1 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2023.
- ^ "Kripto Para Nedir? Türkiye'de Kripto Satın Almak Yasal mı? Tüm Detaylarıyla…". coinotag.com. 11 Aralık 2022. 15 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2023.
- ^ "Global Cryptocurrency Charts". coinmarketcap.com. 18 Mart 2023. 25 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2023.
- ^ "Cryptocurrency Prices, Charts And Market Capitalizations". CoinMarketCap (İngilizce). 9 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2021.