Stellar (ödeme yöntemi)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Logosu

Stellar, herhangi bir para birimi çifti arasında sınır ötesi işlemlere izin veren itibari para transferleri için dijital para birimi için açık kaynaklı, merkezi olmayan bir protokoldür.[1] Stellar protokolü, 501(c)3 kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan Stellar Development Foundation tarafından desteklenmektedir.[2][3][4]

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

2014 yılında, Jed McCaleb, Mt. Gox'un kurucusu ve Ripple'ın kurucu ortağı, eski avukat Joyce Kim ile birlikte Stellar ağ sistemini başlattıı. Resmi lansmandan önce McCaleb, alfa test cihazları arayan "Gizli Bitcoin Projesi" adlı bir web sitesi kurdu.[5] Kâr amacı gütmeyen Stellar Geliştirme Vakfı, Stripe CEO'su Patrick Collison ile işbirliği içinde kuruldu ve proje o Temmuz'da resmen başlatıldı. Stellar, Stripe'den 3 milyon dolarlık geliştirme fonu aldı.[6][7] Stellar, merkezi olmayan bir ödeme ağı ve yerel para birimi olan stellar ile protokol olarak piyasaya sürüldü. Ağın lansmanında 100 milyar stellar vardı. Bunların yüzde 25'i, finansal içerme için çalışan diğer kâr amacı gütmeyen kuruluşlara verilecekti.[8][9] Stripe, geliştirme yatırımı karşılığında ilk stellarların yüzde 2'sini veya 2 milyarını aldı.[10] Başlangıçta stellar olarak bilinen kripto para birimi daha sonra Lümen veya XLM olarak adlandırıldı.[11] Ağustos 2014'te, Brezilya'nın ilk bitcoin borsası olan Mercado Bitcoin, Stellar ağını kullanacağını duyurdu.[12] Ocak 2015 itibarıyla Stellar, platformunda yaklaşık 3 milyon kayıtlı kullanıcı hesabına sahipti ve piyasa değeri yaklaşık 15 milyon dolardı.[13]

Stellar Development Foundation, Nisan 2015'te Kasım 2015'te yayınlanan yeni bir konsensüs algoritması ile güncellenmiş bir protokol yayınladı.[14] Yeni algoritma, Stanford profesörü David Mazières tarafından oluşturulan bir kripto para protokolü olan SCP'yi kullandı.[15]

Stellar'ın kâr amacı gütmeyen bir kuruluşu olan Lightyear.io, şirketin ticari kolu olarak Mayıs 2017'de piyasaya sürüldü.[16] Eylül 2017'de Stellar, Stellar Ortaklık Hibe Programının bir parçası olan ve proje geliştirme için ortaklara 2 milyon $'a kadar Lümen değerinde ödül verecek bir fayda programını duyurdu. Eylül 2018'de Lightyear Corporation, Chain, Inc'i satın aldı ve birleşik şirket Interstellar adını aldı.[17]

Gerçek dünya uygulamaları[değiştir | kaynağı değiştir]

2015 yılında, Stellar'ın Praekelt Vakfı'nın açık kaynaklı mesajlaşma platformu olan Vumi'ye bir entegrasyon yayınladığı duyuruldu.[18] Vumi, Stellar protokolünü kullanarak cep telefonu konuşma süresini para birimi olarak kullanır.[19] Stellar, Nijerya'da mikrofinans kurumları (MFI) eklemek için Stellar'ı Oradian'ın bankacılık platformuna entegre etmek için Nisan 2015'te bulut tabanlı bankacılık yazılımı şirketi Oradian ile ortaklık kurdu.[20][21]

Deloitte, sınır ötesi ödeme uygulaması Deloitte Digital Bank oluşturmak için 2016 yılında Stellar ile entegrasyonunu duyurdu.[22] Aralık 2016'da Stellar'ın ödeme ağının Filipinler'de bir mobil ödeme başlangıcı olan Coins.ph, Hindistan'daki ICICI Bank, Afrika mobil ödeme şirketi Flutterwave ve Fransız havale şirketi Tempo Money Transfer'i içerecek şekilde genişlediği açıklandı.[23]

Ekim 2017'de Stellar, Güney Pasifik bölgesinde sınır ötesi işlemleri kolaylaştırmak için IBM ve KlickEx ile ortaklık kurdu. IBM tarafından geliştirilen sınır ötesi ödeme sistemi, bölgedeki bankalarla ortaklıkları içermektedir.[24][25]

Aralık 2017'de TechCrunch, Stellar'ın Nijerya merkezli nakit dışı para transferi platformu SureRemit ile ortaklığını duyurdu.[26]

Genel bakış[değiştir | kaynağı değiştir]

Stellar, Stellar Mutabakat Protokolünü 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. kullanarak para veya token alışverişi için açık kaynaklı bir protokoldür. Platformun kaynak kodu GitHub'da barındırılmaktadır.

Sunucular, protokolün bir yazılım uygulamasını çalıştırır ve diğer Stellar sunucularına bağlanmak ve onlarla iletişim kurmak için Internet'i kullanır. Her sunucu, ağdaki tüm hesapların bir defteri tutar. 3 düğüm, toplam 66 doğrulayıcı düğüm sağlayan 21 diğer kuruluşla birlikte Stellar Development Foundation tarafından işletilmektedir.[27] Hesaplar arası işlemler, madencilik yoluyla değil, çekirdek dilimindeki hesaplar arasında bir fikir birliği süreciyle gerçekleşir.[28] Geçerli ağ ücreti, 0,00001 XLM'ye veya yüzde 1/10.000'e [29] eşdeğer olan 100 stroop'dur.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Can blockchain democratize education? This startup seems to think so". The Next Web. 30 Ocak 2018. 30 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2018. 
  2. ^ "PayPal's Cofounder Is Supporting A New Non-Profit That Will Tackle The Vision PayPal 'Never Accomplished'". Business Insider. 31 Temmuz 2014. 31 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2015. 
  3. ^ "Stripe Backs Non-Profit Decentralized Payment Network Stellar, From Mt. Gox's Original Creator". TechCrunch. 31 Temmuz 2014. 31 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2015. 
  4. ^ "New Bitcoin challenger launches". Fortune. 31 Temmuz 2014. 3 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2015. 
  5. ^ "Mt. Gox, Ripple Founder Unveils Stellar, a New Digital Currency Project". 2 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ "New Bitcoin challenger launches". 3 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ "Stripe takes on bitcoin with rival digital currency Stellar". The Irish Times. 5 Ağustos 2014. 21 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2015. 
  8. ^ "Payment processor Stripe helps launch a new currency, the Stellar". 2 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ "PayPal's Cofounder Is Supporting A New Non-Profit That Will Tackle The Vision PayPal 'Never Accomplished'". 31 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ "Stripe Backs Non-Profit Decentralized Payment Network Stellar, From Mt. Gox's Original Creator". 31 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ "2 Game-Changing New Cryptocurrencies With Serious Backing". 20 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  12. ^ "New Digital Currency Aims to Unite Every Money System on Earth". 6 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  13. ^ "Stellar rewrote the rules of cryptocurrencies. Now, users in Asia are leading its growth". 21 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  14. ^ "An Algorithm to Make Online Currency as Trustworthy as Cash". WIRED. Condé Nast. 8 Nisan 2015. 10 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2015. 
  15. ^ "A New Competitor for Bitcoin Aims to Be Faster and Safer". 15 Nisan 2015. 30 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2020. 
  16. ^ "Stripe-Backed Stellar Places a New Bet on Blockchain in the Developing World". Fortune. 11 Mayıs 2017. 11 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2018. 
  17. ^ "Blockchain Startup Chain Merges With Stellar to Accelerate Use". Bloomberg.com. 14 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  18. ^ "Stellar, South African nonprofit to bring digital savings to young girls". GigaOm. 5 Şubat 2015. 28 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2015. 
  19. ^ "Bitcoin-Inspired Digital Currency to Power Mobile Savings App". MIT Technology Review. 20 Şubat 2015. 20 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2015. 
  20. ^ "Stellar and Solving the Unexpected Tragedy of the Financial System". PYMENTS.com. 2 Mart 2015. 3 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2015. 
  21. ^ "Stellar Takes a Step Into the Microfinance World". Wall Street Journal. 28 Şubat 2015. 2 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2015. 
  22. ^ "Deloitte Taps Blockchain Startups to Build New Core Banking System". Bank Innovation. 3 Mayıs 2016. 27 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2018. 
  23. ^ "Stripe-Backed Stellar Kicks Off Worldwide Money Transfers". Fortune. 7 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2017. 
  24. ^ "Stellar jumps 20% after Stripe says it may add support for the digital coin". 24 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  25. ^ "IBM and Stellar Are Launching Blockchain Banking Across Multiple Countries". 16 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  26. ^ "Africa's SureRemit joins the tokenized race to win the global remittance market". TechCrunch. 24 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2018. 
  27. ^ "Stellarbeat.io - Stellar network visibility". stellarbeat.io. 1 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2020. 
  28. ^ "A New Competitor for Bitcoin Aims to Be Faster and Safer". MIT Technology Review. 8 Nisan 2015. 2 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2015. 
  29. ^ "Transaction Fees, Minimum Balances, and Surge Pricing | Stellar Developers". www.stellar.org (İngilizce). 15 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2020. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Stellar_(ödeme_yöntemi)&oldid=32280992" sayfasından alınmıştır