Karadağ'da LGBT hakları
Karadağ'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan bireylerin karşılaşmadığı yasal zorluklara uğrayabilir. Hemcins cinsel ilişkiler Karadağ'da hem erkekler hem de kadınlar için yasaldır ve Temmuz 2020'den beri sivil birliktelik hakkı hemcins çiftleri için mevcut kılınmıştır, ancak karşı cins evli çiftlere mevcut olan bazı yasal haklar (ör. evlat edinme), hemcins çiftlerin başta olduğu hanehalklarına henüz mevcut değildir.[1]
İstihdam, mal ve hizmet sunumu, eğitim ve sağlık hizmetleri alanlarında cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğine dayalı ayrımcılık yasaktır. Cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği ayrıca Karadağ'da mevcut nefret suçu ve nefret söylemi yasalarının kapsamındadır. ILGA-Europe örgütü, 2019 yılında hazırladığı "Rainbow Europe" sıralaması kapsamında LGBT hakları mevzuatı konusunda gözlemlediği 49 Avrupa ülkesi arasında Karadağ'yı 11. sıraya koymuştur.[2] Buna rağmen, Karadağ'da LGBT bireylere yönelik toplumsal kabul henüz nispeten azdır ve LGBT bireylere yönelik ayrımcılık sık sık rapor edilmemektedir.[3]
Hemcins cinsel ilişkilerinin yasal durumu[değiştir | kaynağı değiştir]
Karadağ'da hemcins cinsel ilişkileri 1977 yılında suçtan çıkarıldı. Aynı senede cinsel rüşt yaşı (14) da hemcins cinsel ilişkileri için eşit yapıldı.[3]
Hemcins birlikteliklerinin tanınması[değiştir | kaynağı değiştir]
Karadağ Anayasası uyarınca hemcins evlilikleri yasaktır.[4] Buna rağmen, Temmuz 2020'den beri hemcins sivil birliktelikleri yasaldır.[1]
13 Kasım 2012 tarihinde o zaman Başbakan Yardımcısı görevinde bulunan Duško Marković, Karadağ Hükûmeti'nin hemcins çiftlerine bir nevi yasal tanınma verecek bir yasa tasarısı hazırlayacağını duyurdu.[5] İnsan ve Azınlık Hakları Bakanlığı, kayıtlı birliktelikleri yasallayacak bir tasarı hazırladı; bu tasarı, evliliğin bazı hakları, menfaatları ve sorumluluklarını kapsar, ancak evlat edinme ya da koruyucu aile haklarını içermez. Sırp Ortodoks Kilisesi ile Karadağ Demokratik Cephesi, bu teklifin Karadağ'daki Hristiyan değerleri ve aile hayatını sözde "mahvedeceği" için buna karşı çıktılar.[6] Karadağ Hükûmeti 27 Aralık 2018 tarihinde bu tasarıyı kabul etti. Eğer kanunlaştırılsaydı, bir sene sonra yürürlüğe girecekti.[7][8][9] Tasarı, 24 Ocak'ta Karadağ Parlamentosu'na sunuldu.[10] 27 Şubat 2019'da Parlamento'nun insan hakları komitesinin desteğini kazandı.[11][12] Buna karşın, 31 Temmuz 2019 tarihinde bu yasa tasarısı, Demokratik Cephe'nin önderliği altındaki milletvekilleri tarafından engellendi.[13] Karadağ Sosyalistleri Demokratik Partisi, Karadağ Sosyal Demokratları ve Karadağ Liberal Partisi ise bu tasarıyı destekledi.[14]
Sivil birliktelikleri yasallaştıran yasa tasarısı, 1 Temmuz 2020 tarihinde yer alan bir oylamada 42 destek oyu ve 5 ret oyu ile Karadağ Parlamentosu tarafından kabul edildi; böylece sivil birliktelikler Karadağ'da hemcins çiftleri için sonunda yasal olmuştur.[1]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c "Montenegro: Parliament legalizes same-sex civil partnerships" (İngilizce). Deutsche Welle. 1 Temmuz 2020. 1 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2020.
- ^ "Rainbow Europe". rainbow-europe.org. 5 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2020.
- ^ a b "Gay Life in Montenegro". www.globalgayz.com. 18 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2020.
- ^ "Constitution of Montenegro". 8 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2020.
- ^ Reid-Smith, Tris (13 Kasım 2012). "Montenegro promises gay pride and some marriage rights". Gay Star News. 16 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2020.
- ^ "Plan for Same-Sex Unions Rouses Fury in Montenegro". 26 Nisan 2018. 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2020.
- ^ "Government passes Draft law on life partnership of same-sex partners". www.gov.me. 29 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2020.
- ^ "LGBT couples in Montenegro will be allowed to marry but not to be parents". 28 Aralık 2018. 29 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2020.
- ^ "Government adopts Bill on Life Partnership". 28 Aralık 2018. 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2020.
- ^ "Welcome". zakoni.skupstina.me. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2020.
- ^ "Црна Гора признаје геј бракове". 1 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2019.
- ^ "Montenegro's Parliamentary Committee supports same-sex communities". N1 Srbija. 1 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2020.
- ^ Wakefield, Lily (2 Ağustos 2019). "Montenegro politicians block law recognising same-sex unions". Pink News. 14 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2019.
- ^ Kajosevic, Samir (1 Ağustos 2019). "Same-Sex Union Vote Failure Dismays Montenegro's LGBT Community". Balkan Insight. 2 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2020.