Hikmet Kıvılcımlı
Hikmet Kıvılcımlı | |
---|---|
![]() | |
Doğum | 1902 Priştine, Kosova Vilayeti |
Ölüm | 11 Ekim 1971 (69 yaşında) Belgrad, Yugoslavya |
Hikmet Ali Kıvılcımlı (d. 1902, Priştine - ö. 11 Ekim 1971, Belgrad), Türk Marksist-Leninist siyasetçi ve kuramcı, yazar, yayıncı ve çevirmen.
Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]
Babası Priştine'de Posta Telgraf Müdürü Hüseyin Bey, annesi Münire Hanım'dır. 17 yaşında gönüllü olarak Türk Kurtuluş Savaşı'na katıldı, Yörük Ali Efe çetesinde Kuvâ-yi Milliye gönüllüsü oldu, Köyceğiz Kuvâ-yi Milliye Askerî Kumandanlığı görevinde bulundu. Liseyi Vefa Lisesi'nde okuduktan sonra sınavla İstanbul Tıp Fakültesi'ne girdi. Öğrencilik süresince direniş faaliyetlerini sürdürdü, Kurtuluş, Aydınlık gibi TKP yayınları yoluyla giderek komünist fikirlerle tanıştı ve 1920'lerin başında Türkiye Komünist Partisi (TKP) üyesi oldu. 1925'te TKP'nin Beşiktaş Akaretler'de gerçekleştirdiği 2. kongrede TKP Merkez Komitesi'ne seçildi. Merkez Komite içerisinde gençlik sorumlusu olarak görev aldı. Aynı yıl Aydınlık gazetesinde ilk yazıları yayımlanmaya başladı. 1925'ten hayatının sonuna kadar kadar sürekli kovuşturmalara, işkencelere maruz kaldı ve toplam 22,5 yıl hapis yattı.
1925 yılında Kürt ayaklanmaları ile çıkan Takrir-i Sükûn Kanunu'ndan sonra İstiklal Mahkemesi'nde yargılandı ve 10 yıl kürek cezası aldı. 1 yıl hapis yattıktan sonra çıkan afla serbest kaldı.
1927 yılında Vedat Nedim Tör ve Şevket Süreyya Aydemir'in partiden ayrılması ve Parti arşivini polise teslim etmesi ile diğer parti üyeleriyle birlikte tutuklandı. 3 ay tutuklu kaldı.
1929 yılında İsmail Bilen'in (Laz İsmail) İzmir Davası'ndaki provokasyonu nedeniyle 4,5 yıl yeni bir mahkûmiyet aldı[1].
1938 yılında Nâzım Hikmet'le birlikte yargılandığı Donanma Davası'nda 15 yıl hapis cezasına çarptırıldı, 12 yıl yattıktan sonra tahliye oldu. 1954 yılında legal Vatan Partisi'ni kurdu. 1965 yılında Tarihsel Maddecilik Yayınları'nı kurdu ve yönetti, Marx, Engels ve Lenin'in eserlerinden birçok çeviriler yaptı ve yayımladı, Das Kapital'in bir bölümünü çevirdi. 1967'de İşsizlik ve Pahalılıkla Savaş Derneği'ni (İPSD) kurdu.
İktisattan antropolojiye, Marksist düşüncenin tarihsel ve kuramsal gelişiminin açıklanmasına ve Türkiye'de bir işçi sınıfı devriminin strateji ve taktik sorunlarına kadar çeşitli konularda çok sayıda telif eseri ve Aydınlık, Türk Solu, (kendisinin kurduğu) Sosyalist, Ant gibi dergilerde makaleleri yayımlandı. En önemli eserleri olan Tarih Tezi kitabını 1965, Yol: TKP'nin Eleştirel Tarihi kitabını da 1932 yılında yayımladı. 1971 yılında ağır hasta olduğundan yoldaşları tarafından tedavi için yurt dışına çıkarıldı. 11 Ekim 1971'de Belgrad'da öldü.
Eserlerinden bazıları[değiştir | kaynağı değiştir]
- 27 Mayıs ve Yön Hareketinin Sınıfsal Eleştirisi
- Allah – Peygamber – Kitap
- Anarşi Yok! Büyük Derleniş!
- Anılar
- Bergsonizm
- Bilimsel Sosyalizmin Doğuşu
- Brejnev’e Mektup
- Cennet
- Deccal Kapımızı Nasıl Çalıyor?
- Devrim Nedir?
- Devrim Zorlaması Demokratik Zortlama
- Dinin Türk Toplumuna Etkileri
- Diyalektik Materyalizm
- Diyalektik Materyalizm Nedir? Nasıl Kullanılır? Ne Değildir
- Durum Yargılaması
- Eyüp Konuşması
- Fetih ve Medeniyet
- Finans-Kapital ve Türkiye
- Genel Düşünceler
- Genel Olarak Sosyal Sınıflar ve Partiler
- Halk Savaşının Planları
- Ho Amca’nın Düşündürdükleri
- İhtiyat Kuvvet Milliyet (Şark)
- İlkel Sosyalizmden Kapitalizme Son Geçiş: Japonya
- İlkel Sosyalizmden Kapitalizme İlk Geçiş: İngiltere
- İnkılapçı Münevver (Devrimci Aydın) Nedir?
- İşçi Sınıfı Partisine giriş
- İşçi Sınıfının Tarihçil Görevi
- Kadın Sosyal Sınıfımız
- Kim Suçlamış?
- Komün Gücü
- Kısaca Marksizm Düşünüşü
- Metafizik Sosyolojiler
- Oportunizm Nedir?
- Osmanlı Tarihi (“Hüseyin Himmet Kırşehirli”)
- Osmanlı Tarihinin Maddesi
- Parti ve fraksiyon
- Partide konaklar ve konuklar
- Sosyalizmimiz ve Devletçiliğimiz
- Soğan Ekmek Kongresi
- Strateji Plan/Düşman:Burjuvazi/Müttefik:Köylü/Türkiye’de Ulusal Sorun/Legaliteyi istismar
- Şeyh Bedreddin
- Taktik Ana Halkası: Legaliteyi İstismar
- Tarih Tezi
- Tarih-Devrim-Sosyalizm
- Toplum Biçimlerinin Gelişimi
- Türkiye Köyü Ve Sosyalizm
- Türkiye’de Kapitalizmin Gelişimi
- Türkiye’de Sınıflar ve Politika
- Türkçe’nin Üreme Yolları ve Dil Devrimciliğimiz
- Uyarmak İçin Uyanmalı – Uyanmak İçin Uyarmalı
- Üretim Nedir?
- Üç Seminer
- Vatan Partisi Tüzük ve Programı
- Yakın Tarihten
![]() |
Vikisöz'de Hikmet Kıvılcımlı ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Brejnev'e Mektup, Hikmet Kıvılcımlı 30.09.1971". 9 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2011.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Bu kişinin Marxists Internet Archive'deki mevcut eserleri için: Hikmet Kıvılcımlı.
- Hollanda Sosyal Tarih Enstitüsü'nde Bulunan Hikmet Kıvılcımlı Arşivi5 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Dr. Hikmet Kıvılcımlı (Hayatı ve Eserleri)
- 1902 doğumlular
- Priştine doğumlular
- 1971 yılında ölenler
- Türkiye Komünist Partisi (1920) mensubu siyasetçiler
- Vatan Partisi (1954) mensubu siyasetçiler
- Türk marksistler
- Türk komünistler
- Türk devrimciler
- Türk sosyalistler
- Marksist teorisyenler
- Marksist yazarlar
- Leninizm
- Vefa Lisesinde öğrenim görenler
- İstiklâl mahkemeleri sanıkları
- Topkapı Mezarlığı'na defnedilenler
- Türk edebiyatında toplumcu gerçekçi kişiler
- Türk Müslümanlar