Hapalodectes
| Hapalodectes | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Türler | |||||||||||||
Metne bakınız. | |||||||||||||
Hapalodectes ("hafif ısırıcı"), Eosen döneminde Kuzey Amerika'da yaşamış mesonychian toynaklı memeli cinsidir.[2]
Morfoloji[değiştir | kaynağı değiştir]
Hapalodectes, belirgin olarak daha küçük boyuta sahip olmasında, alt dişlerin daha büyük enine daralmasında, üst azı dişlerinde bir hipokon varlığında ve üst yanak dişlerinin lingual kısımları arasında derin, vaskülarize embrasür çukurlarına sahip olmasında, mezonikidlerden ve Andrewsarchus'tan farklıdır.[2]
Hapalodectes, alt azı dişlerinin en uzun dişi olan 3. azı dişine sahip olmasıyla bilinen tüm mezonikidlerden farklıdır.[2]
Sınıflandırma ve sistematik[değiştir | kaynağı değiştir]
1895'te Osborn & Wortman tarafından Dissacus leptognathus olarak tanımlanan fosil örneğinin, 1909'da Matthew tarafından farklı bir cinse – Hapalodectes – atamasıyla cins ilk defa tanıtıldı. H. compressus daha önce Dissacus leptognathus ismi ile mezonikidlere atanmıştı. Matthew, Hapalodectes'i Condylarthra içerisinde kendi familyası olan Hapalodectidae'ye atadı. Kendisinden sonraki bazı yazarlar (örn. Szalay & Gould, 1966) onu mezonikidler içerisinde kendi alt familyasında (Hapalodectinae) sınıflandırmayı tercih etti.[2] Son çalışmalar ise Matthew'in sınıflandırmasını savunur ancak onu bir mesonychian olarak sınıflar.[3][4]
Filogeni[değiştir | kaynağı değiştir]
Szalay (1969), tarafından bir makalede yayımlanan kladogram.[2]
| ? |
| ||||||||||||||||||
Spaulding vd. (2009) tarafından oluşturulmuş, genel olarak kabul gören kladogram'da Hapalodectes mezonikidlerin dışında sınıflanır.[5]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Taksonomi[değiştir | kaynağı değiştir]
Paleobiyoloji Veritabanı'ndan alınan sınıflandırma:[1]
- †Hapalodectes (Matthew, 1909)
- †Hapalodectes anthracinus (Zhou & Gingerich, 1991)
- †Hapalodectes auctus (Matthew & Granger, 1925)
- †Hapalodectes dux (Lopatin 2001)
- †Hapalodectes hetangensis (Ting and Li, 1987)
- †Hapalodectes huanghaiensis (Tong & Wang, 2006)
- †Hapalodectes leptognathus (Osborn & Wortman, 1892)
- †Hapalodectes compressus Matthew, 1909 (sinonim)
- †Hapalodectes lopatini (Solé vd. 2017)
- †Hapalodectes lushiensis (Chow, 1965)
- †Hapalodectes paleocenus (Beard vd. 2010)
- †Hapalodectes serus (Matthew & Granger, 1925)
Dağılım ve Stratigrafi[değiştir | kaynağı değiştir]
Fosilleri, Kuzey Amerika'nın alt Eosen'i (~53 myö) ile Asya'nın üst Paleosen'i (~58 myö) ve Eosen'ine tarihlendi.[1][2] H. anthracinus ve H. compressus türü ABD'ye özgü iken, diğer tüm türlerin fosilleri Çin'de bulundu.[1]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d "Hapalodectes". paleobiodb.org. 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ a b c d e f S., Szalay, Frederick (1969). The Hapalodectinae and a phylogeny of the Mesonychidae (Mammalia, Condylarthra). American Museum of Natural History. OCLC 45425157.
- ^ Solé, Floréal; De Bast, Eric; Yang, Jian; Li, Cheng-Sen; Smith, Thierry (24 Nisan 2017). "The first species of Hapalodectes (Mesonychia, Mammalia) from the middle Paleocene of China (Qianshan Basin, Anhui Province) sheds light on the initial radiation of hapalodectids". Palaeontology. 60 (3): 433-449. doi:10.1111/pala.12293. ISSN 0031-0239.
- ^ Lopatin, Alexey V. (20 Ekim 1999). "The Earliest Hapalodectes (Mesonychia, Mammalia) from the Paleocene of Mongolia" (PDF). Early evolution of mammals. Paleontological Journal 35(4):426–432. 27 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Ağustos 2021.
- ^ Spaulding, Michelle; O'Leary, Maureen A.; Gatesy, John (23 Eylül 2009). "Relationships of Cetacea (Artiodactyla) Among Mammals: Increased Taxon Sampling Alters Interpretations of Key Fossils and Character Evolution". PLOS ONE (İngilizce). 4 (9): e7062. doi:10.1371/journal.pone.0007062. ISSN 1932-6203. PMC 2740860 $2. PMID 19774069. 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2022.
| |
| Triisodontidae | |
| Mesonychidae | |
| Hapalodectidae | |
