GAZ

Koordinatlar: 56°14′47.20″K 43°53′23.58″D / 56.2464444°K 43.8898833°D / 56.2464444; 43.8898833
Vikipedi, özgür ansiklopedi
GAZ
Ülke RusyaRusya
Kurulduğu Yıl 1932
İsmi Nereden Geliyor Gorkovsky Avtomobilny Zavod kısaltması
Kurucusu Nijniy Novgorod
Amblemin Anlamı Nijniy Novgorod kentinin armasından almaktadır.
Ana giriş

GAZ (Rusça: Горьковский автомобильный завод / ГАЗ Tur. Gorkovskiy Otomobil Fabrikası) - Rusya merkezli, otomobil işletmesi, binek araba, hafif kamyon ve minibüs üreten büyük üreticisidir. Fabrika 1932 yılında V. M. Molotov ad. Nijniy Novgorod Otomobil Fabrikası isimle kuruldu. Sovyetler Birliği döneminden beri ülkenin en büyük ve en önemli otomotiv firmasıdır. 1994 yılında özelleştirilen firma, Pavlovo Otobüs (PAZ), KAvZ, LiAZ, Yaroslavl Motor Fabrikası (YaMZ) ve UMZ firmaları ile beraber GAZ Group'un yan kuruluşudur. Merkezi Nijni Novgorod'dadır.

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Firmanın ortaya çıkışı ve savaş öncesi yıllar[değiştir | kaynağı değiştir]

31 Mayıs 1929 tarihinde Ulusal Ekonominin Üst Meclisi[1] ve Ford Motor Şirketi organizasyonun teknik yardımı ve binek arabaların ve kamyonların kitlesel üretimin kurmasına ihaleye girmişler. Ana üretim modelleri Ford-A ve Ford-AA seçildi.

Nijniy Novgorod otomobil fabrikası (Rus.: Нижегородский автомобильный завод / Nijegorodskij Avtomobilnyj Zavod, НАЗ - NAZ) 1 Ocak 1932 tarihinde açıldı ve aynı yılda onun konveyerden 1,5 tonluk kamyon NAZ-AA (1933 yılından itibaren - GAZ-AA) indi. Aynı yıllın Aralık ayında binek araba GAZ-A'nın 5 kişilik «fayton» karoser ile üretimi başladı.

İlk otomobillerin Ford Motors parça şemasından yapılmasına rağmen, şemalar başlangıçtan Amerikan asıl örneklerden farklıydı: kavrama pleytinin karteri ve direksiyon kutusu güçlendirilmiştir, radiyator şekli değistirilmiştir, inçli demir leblebleri milimetrelik demir lebleblerle değiştirilmiş. Ford patentleri kendi öz arama ve eklemelerle birleştirmesiyle, GAZ tasarımcıları GAZ-AA temeli üzerinde büyük bir aile orijinal üretim modellerin ve türevlerin oluşturdu:

  • 1933 yılında - 17 kişilik otobüs GAZ-03-30, Gorkovski otobüs fabrikasında (Rus.: Горьковий завод автобусов / Gorkovski Zavod Avtobusov (ГЗА / GZA, eski. «Гудок Октября» / Gudok Oktebrya)) üretilirdi;
  • 1933 yılında - GAZ-A bazinda GAZ-4 kamyoneti ve ara sıra sedan GAZ-3, GAZ-6 üretilirdi.
  • 1934 yılında - 2 tonluk uç dingili (6×4) kamyon GAZ-AAA ve 1,2 tonluk damperli kamyon GAZ-410;
  • 1938 yılında - modernize edilen GAZ-MM, gaz jeneratörlü 1 tonluk GAZ-42 kamyonu, yarı çelik tırtıllı GAZ-60 kamyonu ve hijenik karavanı GAZ-55 GZA fabrikasında üretilirdi;

17 Nisan 1935 yılında montaj hattından 100000'ci arabası indi, GAZ-A. Böylece GAZ ülkede ilk 100000 araba üreten otomotiv fabrikası olur.

1932-1945 dönemi üretim[değiştir | kaynağı değiştir]

GAZ, ilk başta Model A ve Model AA araçlarında Ford markasını kullanmaya devam etti. GAZ, Model A'dan GAZ-4 kamyonet modelini üretti. Model A'nın üretimi 1936 yılında durduruldu ve Ford'un sözleşmesine bağlı olarak yepyeni bir aracın üretimine başladı. GAZ M-1, Ford'un V8 otomobilinin kopyasıydı. Ford döneminde üretilen araçlarda 3.3 litrelik 4 silindirli bir motor kullanıldı.

GAZ, 1938 yılında ise bir ilki gerçekleştirdi ve dünyada ilk defa bir sedan otomobile 4 tekerlekten çekiş uyguladı. GAZ 61-73, 3.3 litre Ford 4 silindirli motoru kullanıyordu. Ve motor gücü, kilitli diferansiyelleri ile birlikte 4 tekerleğe aktarılıyordu.

Modeller[değiştir | kaynağı değiştir]

Hafif Otomobiller[değiştir | kaynağı değiştir]

GAZ-A Moskova Politeknik Müzesi'nin ulaşım fuarı.
«Volga» GAZ-31105
Yeni hafif otomobil Volga Siber
GAZ Seri hafif otomobiller
Model Üretim Yıllı
GAZ-A 1932—1936
GAZ-М1 1936—1942
GAZ-11-73 1940—1942, 1945—1948
GAZ-М20 «Pobeda» 1946—1958
GAZ-12 «ZİM» 1950—1960
GAZ-21 «Volga» 1956—1970
GAZ-22 «Volga» 1962—1970
GAZ-23 «Volga» 1962—1970
GAZ-13 «Çayka» 1959—1981
GAZ-24 «Volga» 1968—1985
GAZ-24-02 «Volga» 1972—1986
GAZ-24-24 «Volga» 1971—1986
GAZ-14 «Çayka» 1977—1989
GAZ-24-10 «Volga» 1985—1992
GAZ-24-34 «Volga» 1986—1991
GAZ-3102 «Volga» 1981—2009
GAZ-3101 «Volga» 1984—1991
GAZ-31029 «Volga» 1992—1997
GAZ-31022 «Volga» 1992—1998
GAZ-3105 «Volga» 1992—1996
GAZ-3110 «Volga» 1997—2004
GAZ-310221 «Volga» 1997—2008
GAZ-3111 «Volga» 2001—2003, 2005
GAZ-31105 «Volga» 2004—2009
GAZ-311055 «Volga» 2005—2009
Volga Siber 2008 yılından

Tır Araçlar[değiştir | kaynağı değiştir]

GAZ 67B, Tolyatti Teknik Müzesi.
GAZ seri tır araçlar
Model Üretim Yıllı
GAZ-AA 1932—1938
GAZ-ААА 1936—1943
GAZ-MM 1938—1947
GAZ-51 1946—1975
GAZ-63 1948—1968
GAZ-52 1961—1989
GAZ-53 1961—1992
GAZ-66 1964—1999
GAZ-3307 1989—2009
GAZ-3306 1993—1995
GAZ-3302 «Gazelle» 1994 yılından
GAZ-3309 1995 yılından
GAZ-2705 «Gazelle» 1995 yılından
GAZ-3308 «Sadko» 1999 yılından
GAZ-3310 «Valday» 2004 yılından

Arazi araçlar[değiştir | kaynağı değiştir]

GAZ-69 ve UAZ-69 isimlerle üretilirdi.
Seri arazi araçlar GAZ
Model Üretim Yıllı
GAZ-61 1941—1945
GAZ-64 1941—1943
GAZ-67 1943—1944
GAZ-67B 1944—1953
GAZ-69 1953—1955
GAZ-69А 1954—1956
GAZ-46 MAV 1953—1958
GAZ-M72 1955—1958
GAZ-3937 «Vodnik» 1997 yılından
GAZ-2330 «Tigr» 2005 yılından
GAZ-2975 «Tigr» 2005 yılından

Otobüsler[değiştir | kaynağı değiştir]

Gazelle Business
GAZ seri otobüsler
Model Üretim Yıllı
GAZ-03-30 1933—1941, 1945—1950
GAZ-05-193 1936—1945
GAZ-55 1938—1945
GZA-651 1949
GZA-653 1950
GAZ-3221 «Gazelle» 1996 yıllıdan
GAZ-22171 «Sobol» 1998 yıllıdan
GAZ-2217 «Sobol Barguzin» 1999 yıllıdan
Gazelle Business 2010 yıllıdan

Savaş araçlar[değiştir | kaynağı değiştir]

BTR 40
BTR-80
GAZ Savaş araçları
Model Üretim Yıllı
BAİ-М
BА-6 1936—1938
BА-10 1938—1941
BA-20 1936—1942
BA-64 1942—1945
BTR-40 1950—1960
BTR-60 1960—1987
BTR-70
BTR-80 1984 yılından
BTR-90 «Rostok» 1994 yılından
BRDM-1 1957—1966
BRDM-2 1963—1989

Paletli taşıyıcılar[değiştir | kaynağı değiştir]

GAZ-34039
GAZ paletli taşıyıcılar
Model Üretim Yıllı
GAZ-47
GAZ-73
GAZ-34039
GAZ-34039K İrbis
GAZ-3409 Bobr

Kaynak notları[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ (İngilizce) Soviet of the National Economy Supreme Soviet of the National Economy Wikipedia. 8 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. // Wikipedia English.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]