Cumhurbaşkanlığı Külliyesi

Koordinatlar: 39°55′52″K 32°48′00″D / 39.93111°K 32.80000°D / 39.93111; 32.80000
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Bu madde Ankara'da bulunan Cumhurbaşkanlığı Külliyesi hakkındadır. Külliye'de bulunan ana binayı anlatan madde için Cumhurbaşkanlığı Sarayı (Türkiye) sayfasına bakınız.
Cumhurbaşkanlığı Külliyesi
Emblem of the Presidency of Turkey (white).svg
Presidential Complex Ankara.jpg
Map
Genel bilgiler
Konum Atatürk Orman Çiftliği, Beştepe, Ankara, Türkiye
Koordinatlar 39°55′52″K 32°48′00″D / 39.93111°K 32.80000°D / 39.93111; 32.80000
Mevcut kullanan Türkiye Cumhurbaşkanı
Başlama 2012
Tamamlanma 2014
Açılış 29 Ekim 2014
Maliyet
  • ₺1.370.000.000 (resmî)
  • ₺4.856.000.000 (iddia)[1]
Sahip Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı
Teknik ayrıntılar
Zemin alanı 750.000 m2[2]
Tasarım ve inşaat
Mimar(lar) Şefik Birkiye
Resmî site

Cumhurbaşkanlığı Külliyesi, Türkiye'nin başkenti Ankara'daki Atatürk Orman Çiftliği'nin içerisinde bulunan ve Türkiye cumhurbaşkanı tarafından 2014'ten itibaren kullanılan yerleşke. İçinde Cumhurbaşkanlığı Sarayı, Millet Camii ve 15 Temmuz Şehitler Abidesi'nin yer aldığı külliyedeki yapılardan ilk olarak sarayın inşası tamamlanmış, resmî olarak 29 Ekim 2014'te Türkiye'nin 91. kuruluş yıl dönümünü anmak için düzenlenen Cumhuriyet Bayramı resepsiyonda açılışının yapılacağı açıklanmışsa da Ermenek maden kazasının gerçekleşmesi yüzünden açılış resepsiyonu iptal edilmiştir.[3]

Yerleşke hizmete girdiğinde adı Cumhurbaşkanlığı Sarayı olarak açıklanmış olsa da ilk başlarda Ak Saray ismi de zikredilmiştir.[4] Daha sonra Temmuz 2015 tarihinde yerleşkeye resmi olarak Cumhurbaşkanlığı Külliyesi ismi verilmiş olup[5], kamuoyunda Cumhurbaşkanlığı Sarayı, Beştepe veya yalnızca Külliye tabirleri de kullanılmaktadır.[6]

Tarihçesi[değiştir | kaynağı değiştir]

2011 yılında AOÇ’nin ‘1’inci Derece Doğal ve Tarihi Sit’ alanı statüsü ‘3’üncü Derece Doğal Sit’ alanına dönüştürüldü ve ‘Tarihi Sit’ statüsü kaldırıldı. Aynı yıl çıkarılan Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile çiftlik arazisinin parçalanarak ya da tamamının adalet hizmetlerinde veya Bakanlar Kurulu’nca belirlenecek kamu hizmetlerinde kullanılması için bedelsiz olarak hazineye devredilebilmesinin önü açıldı.[4]

Recep Tayyip Erdoğan'ın başbakanlığı döneminde, Bakanlar Kurulu 2012 yılında Başbakanlık Hizmet Binası yapımı amacıyla Gazi Yerleşkesi arazisini ‘Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı’ ilan etti. Ardından da Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ankara Büyükşehir Belediyesi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, TOKİ, Orman Bakanlığı ve Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun işbirliğiyle, Ak Saray olarak bilinen projenin inşaatı başlatıldı.[4]

AOÇ’deki söz konusu arazi ve projeyle ilgili iki kez durdurma kararı verildi. Önce Ankara 11’inci İdare Mahkemesi de AOÇ’deki yedi hektarlık alanı sit statüsünden çıkaran Tabiat Varlıkları Bölge Komisyonu kararının yürütmesini durdurdu.

Ardından Ankara 5’inci İdare Mahkemesi, AOÇ’deki 33 bin 500 dekarlık alanda yapılan AOÇ Nazım İmar Planı ve 1’inci Derece Doğal ve Tarihi Sit Alanı Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı ile Ulaşım Uygulama Projesi’nin yürütmesini durdurdu.

Recep Tayyip Erdoğan'ın 2014 yılında cumhurbaşkanı olarak seçilmesinden sonra yerleşke Cumhurbaşkanlığına tahsis edilmiştir.[7]

Atatürk Orman Çiftliği arazisi üzerinde inşa edilen Külliye'nin yapımına temel oluşturan Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu’nun ilke kararının yürütmesi, Şubat 2022'de Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu tarafından durduruldu.[8]

Külliyedeki yapılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana bina[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: Cumhurbaşkanlığı Sarayı (Türkiye)

Sarayın başlangıçta ülkenin başbakanları için yeni bir merkez olarak tasarlandığı bildirildi. Ancak 10 Ağustos 2014'te Recep Tayyip Erdoğan'ın cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından binanın cumhurbaşkanlığına tahsis edileceği duyuruldu.[9][10] Çankaya, ülke kurulduğundan bu yana cumhurbaşkanları için sembolik bir merkez olduğu için bu olay tarihî bir değişiklik olarak görüldü. Kasım 2014'te binaların maliyeti 1.370.000.000 Türk lirası (yaklaşık 612,7 milyon dolar) olarak açıklandı.[11]

15 Temmuz Şehitler Abidesi

15 Temmuz Şehitler Abidesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Külliyenin karşısında bulunan anıt 15 Temmuz Askeri Darbe girişiminin simgelemek amacıyla Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılmıştır. Anıt 16 Temmuz 2017 tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın katılımıyla açılmıştır.[12] Tek millet, tek devlet, tek vatan, tek bayrak olmak üzere toplam 4 bölümden oluşmaktadır. Anıtın yüksekliği 31 metre ve toplam kapladığı alan 2.500 metrekaredir. 15 Temmuz günü 81 ilden dışarı çıkan vatandaşları temsilen 7 insan figürü mevcuttur. 7 insan ise 7 bölgeyi temsil etmektedir. Tek vatan bölümünde 81 ilin isimi yazmaktadır.[13][14][15][16]

Beştepe Millet Camii[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: Beştepe Millet Camii

Cumhurbaşkanlığı külliyesi içinde bulunan cami 3 Temmuz 2015 tarihinde Recep Tayyip Erdoğan'ın katılımıyla ibadete açılmıştır. Cami yaklaşık 3 bin kişinin ibadet etme kapasitesine sahiptir. Caminin çevresi ve kapladığı alan toplam 5 bin 177 metrekaredir. 4 minare mevcuttur ve her minarenin yüksekliği 59.30 metredir. Türk ve Osmanlı mimarisini yansıtmaktadır.[17][18][19][20]

Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi
Ana madde: Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi

Külliye içerisinde bulunan Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi, Türkiye'nin en büyük kütüphanesi olup açılışı 20 Şubat 2020 tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından yapılmıştır.[21] Halka açık olan bu kütüphanede 5 milyon cilt kitabın bulunacağı belirtilmiştir.[22]

Cumhurbaşkanlığı Konutu[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: Cumhurbaşkanlığı Konutu (Türkiye)

Külliyenin içerisinde bulunan Cumhurbaşkanlığı Konutu, Türkiye Cumhurbaşkanı'nın ikamet ettiği yapıdır.[23] Yapı tamamlanmadan önce cumhurbaşkanları konut olarak Çankaya Köşkü'nü kullanıyordu.

Popüler kültürde Cumhurbaşkanlığı Külliyesi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Gökçe Bolat, Tezcan Karakuş Candan ve Ali Hakkan Kaçak Saray adını verdikleri kitapta sarayın inşa aşamasını, tartışmalı noktalarını ele almıştır.[24]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Mimarlar Odası'ndan 'Ak Saray'ın maliyet tablosu: En az 4,5 milyar TL". diken.com.tr. 5 Haziran 2015. 7 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "Cumhurbaşkanlığı Külliyesi İdari Binaları Basına Açıldı". tccb.gov.tr. 3 Temmuz 2015. 29 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2018. 
  3. ^ "29 Ekim resepsiyonu iptal". hurriyet.com.tr. Hürriyet. 30 Ekim 2014. 2 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2014. 
  4. ^ a b c "9 Soruda dünyanın dilindeki 'Ak Saray'". diken.com.tr. 12 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020. 
  5. ^ "Ak Saray'ın ismi değişiyor İşte Ak Saray'ın yeni ismi". internethaber.com. 15 Ocak 2015. 5 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ ""Saray" resmen "Külliye" oldu". NTV. 7 Temmuz 2015. 9 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2015. 
  7. ^ "Saray Cumhurbaşkanlığı'na tahsis edildi". haberturk.com. Haber Türk. 21 Haziran 2015. 24 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020. 
  8. ^ "Danıştay, ulu önderin mirası üzerine yapılan külliye için kararını verdi". www.cumhuriyet.com.tr. 5 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2022. 
  9. ^ "KÖŞK'e değil yeni 'saray'a taşınıyor". cumhuriyet.com.tr. Cumhuriyet. 3 Eylül 2014. 7 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2017. 
  10. ^ "29 Ekim resepsiyonu yeni Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda". sabah.com.tr. Sabah. 13 Eylül 2014. 13 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2017. 
  11. ^ "Saray+uçak 1.8 milyar TL". Hürriyet. 5 Kasım 2014. 2 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2016. 
  12. ^ "15 Temmuz Şehitler Abidesi Anıtı". Ensonhaber. 16 Temmuz 2017. 31 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2017. 
  13. ^ "İstanbul ve Ankara'ya '15 Temmuz Şehitler Abidesi Anıtı' açılacak". Yeni Şafak. 10 Temmuz 2017. 31 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2017. 
  14. ^ "İşte 15 Temmuz Şehitler Abidesi". Sözcü. 11 Temmuz 2017. 31 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2017. 
  15. ^ "İstanbul ve Ankara'da '15 Temmuz şehitler' anıtı açılacak". Anadolu Ajansı. 10 Temmuz 2017. 31 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2017. 
  16. ^ "Cumhurbaşkanlığı, '15 Temmuz Şehitler Abidesi'nin mimari bilgilerini paylaştı". Hürriyet. 10 Temmuz 2017. 31 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2017. 
  17. ^ "İşte detaylarıyla Beştepe Millet Camii". takvim.com.tr. Takvim (gazete). 3 Temmuz 2015. 5 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2017. 
  18. ^ "Beştepe Millet Camii İbadete Açıldı". tccb.gov.tr. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 3 Temmuz 2015. 5 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2017. 
  19. ^ "İşte Beştepe Millet Camii'nin şifreleri". karar.com. Karar (gazete). 3 Temmuz 2015. 5 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2017. 
  20. ^ "Cumhurbaşkanı Erdoğan, Beştepe Millet Camiini açtı". mynet.com. Mynet. 3 Temmuz 2015. 5 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2017. 
  21. ^ "Cumhurbaşkanı Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi'nin açılışını gerçekleştirdi". Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 8 Mart 2020. 6 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2020. 
  22. ^ Çelikkan, Erdinç (3 Ekim 2017). "İşte Beştepe kütüphanesi". Hürriyet. Ankara. 3 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2017. 
  23. ^ "Cumhurbaşkanlığı Sarayı kompleksinin havadan çekilmiş fotoğrafları yayınlandı". 24 Mayıs 2016. 25 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  24. ^ Tezcan Karakuş Candan; Ali Hakkan; Gökçe Bolat (1 Kasım 2015). Kaçak Saray. Kırmızı Kedi Yayınları. ISBN 9786059799539. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Cumhurbaşkanlığı_Külliyesi&oldid=29444356" sayfasından alınmıştır