Corrado del Monferrato

Corrado del Monferrato
Kudüs kralı (jure uxoris)
Hüküm süresi	1190–1192
Önce gelen	Lüzinyanlı Guy
Doğum	1140'lar Monferrato
Ölüm	28 Nisan 1192 (24 yaşında) Tyre
Eş(ler)i	I. İsabella
Hanedan	Aleramici Hanedanı
Babası	V. William
Annesi	Judith
Dini	Roma Katolikliği

Montferratlı Konrad (İtalyanca: Corrado del Monferrato; Piemontça: Conrà ëd Monfrà) (ö. 28 Nisan 1192), Üçüncü Haçlı Seferi'ne katılmış olan bir soyluydu. Kudüslü I. İsabella ile olan evliliği nedeniyle 24 Kasım 1190'dan itibaren fiilen (I. Konrad olarak) Kudüs konsort kralı olmuş, ancak resmi olarak ancak 1192'de, ölümünden günler önce seçilmiştir. Ayrıca 1191'den itibaren Monferrato'nun sekizinci markisiydi.

Hayatı

Konrad, Monferrato markisi "Yaşlı" V. William'ın ve eşi Babenberg'li Judith'in ikinci oğluydu. Ayrıca Kutsal Roma imparatoru Frederick Barbarossa'nın, Fransa kralı VII. Louis'nin ve Avusturya dükü V. Leopold'un kuzeniydi.

Konrad, İtalya'nın Kuzeybatısında Piedmont bölgesinde yer alan Monferrato'da doğdu. Doğduğu yer ve yıl tam olarak bilinmemektedir. Konrad'dan Historia brevis occupationis et amissionis Terrae Sanctae adlı eserde şöyle bahsedilir;

Konrad, doğal zekası ve öğrenimiyle son derece zeki, davranışlarında sevimli, tüm insan erdemleriyle donatılmış, her konuda üstün, dost arasında adil ve düşman için çakan bir şimşek, siyasette taklit ve ikiyüzlülük yapabilen, her dilde eğitimli ve bu konuda daha az konuşkan olanlar tarafından son derece akıcı olarak kabul edilirdi. Sadece bir konuda suçlanırdı: Bir başkasının karısını, hayatta olan kocasından ayırıp, onu kendisiyle evlendirmişti.

Yirmili yaşlarından itibaren diplomaside aktifti ve Lombard Birliği ile mücadelelerde ailesinin diğer üyeleriyle birlikte etkili bir askeri komutan haline geldi. 1179'dan önce kimliği belirsiz bir kadınla ilk evliliğini yaptı, ancak bu kadın 1186 yılının sonunda hayatta değildi ve herhangi bir çocuk doğurmadı.

Bizans ittifakı

1179 yılında, ailesinin I. Manuil Komninos ile olan ittifakının ardından Konrad, İmparatorluk Şansölyesi Mainz Başpiskoposu Christian tarafından komuta edilen Frederick Barbarossa'nın güçlerine karşı bir ordu yönetti. Konrad, Eylül ayında Camerino'da Kutsal Roma ordusunu yenerek Şansölyeyi esir aldı. (Daha önce Şansölyenin esiri olmuştu.) Esiri kardeşi Boniface'in gözetimine bıraktı ve İmparator tarafından ödüllendirilmek üzere Konstantinopolis'e gitti. 1180'de Manuil'in ölümünden kısa bir süre sonra İtalya'ya döndü. Otuzlu yaşlarının ortalarında, kişiliği ve iyi görünümü Bizans sarayında çarpıcı bir izlenim bıraktı: Niketas Choniates onu "güzel görünüme sahip, hayatının baharında yakışıklı, cesaret ve zekada olağanüstü ve eşsiz biri" olarak tanımlamıştır.

1186-1187 kışında, II. İsaakios Angelos, Bizans ittifakını Montferrat ile yenilemek için kız kardeşi Theodora'yı Konrad'ın küçük kardeşi Boniface'e gelin olarak teklif etti, ancak Boniface evliydi. Yakın zamanda dul kalmış olan Konrad, Kudüs Krallığı için haçlı seferine katılmak istemişti onun yerine babası haçlı seferine katıldı; II. İsaakios'un teklifini kabul etti ve 1187 baharında Konstantinopolis'e gitti. Evliliği üzerine, kendisine Sezar ünvanı verildi. Kısa süre sonra İmparator'un General Aleksios Branas tarafından yönetilen bir isyana karşı tahtını savunmasına yardım etmek zorunda kaldı. Branas'ın öldürüldüğü savaşta kalkan veya miğfer kullanmadan, zırh yerine keten bir göğüslük giyerek savaştı. Omzundan hafifçe yaralandı, buna rağmen Branas'ı atından düşürdü ve Branas, Konrad'ın korumaları tarafından öldürüldü ve başı kesildi.

Kudüs'e yolculuğu ve Selahaddin ile çatışması

Konrad, hizmetinin yeterince ödüllendirilmediğini düşünmeye başladı. Bizans'ın Latin karşıtı duygularından ve Branas'ın ailesinin olası intikam arayışından çekinen Konrad, Temmuz 1187'de bir Cenova ticaret gemisiyle Kudüs Krallığı'na doğru yola çıktı. İlk olarak Selahaddin Eyyübi'nin (Ṣalāḥ ad-Dīn Yūsuf ibn Ayyūb) kısa süre önce ele geçirdiği Akka'ya ulaştı ve ardından kuzeye, Haçlı ordusunun kalıntılarını bulduğu Tyre'a doğru yelken açtı. Kudüs ordusu üzerindeki Hıttin Muharebesi'ndeki zaferinin ardından Selahaddin kuzeye doğru ilerlemekteydi. Sidon ve Beyrut'u çoktan ele geçirmişti. Trabluslu III. Raymond, üvey oğulları, Sidonlu Reynald ve birkaç soyluyla Tyre'a sığınmıştı. Yine de kendi topraklarını savunmak için geri dönmek istiyordu. Trabluslu Raymond'un sağlığı kötüye gitti ve kısa bir süre sonra öldü.

Bazı kaynaklara göre Sidonlu Reynald, Tyre'ın kontrolünü ele almış ve şehrin Selahaddin'e teslimini müzakere ediyordu. Konrad'ın iddiasına göre Selahaddin'in haçlı bayraklarını hendeğe attığı ve şehirdekilere kendisine tam sadakat yemini ettirdiği söylenir. Ancak, gerçekte Konrad'ın iktidara yükselişi bu kadar dramatik görülmemiştir. Reynald, Litani Nehri üzerindeki kendi kalesi Belfort'u yeniden tahkim etmeye gitti. Şehirdeki yerleşik İtalyan tüccar topluluklarının desteğiyle Konrad, Tyre'ın savunmasını yeniden organize etti ve İtalya'daki komünlere benzer bir komün kurdu. Selahaddin'in sarazen ordusu geldiğinde, şehri iyi tahkim edilmiş halde buldular.

Kasım 1187'de Selahaddin, Tyre'ın ikinci kez kuşatılması için geri döndü. Konrad hâlâ şehrin komutasındaydı, şehir artık daha sağlam bir şekilde tahkim edilmişti ve Kudüs Krallığı'nın kuzeyinden gelen Hristiyan mültecilerle doluydu. Bu sefer Selahaddin, limanı abluka altına alarak karadan ve denizden toplu bir saldırı yapmak istedi. Bir kaynağa göre Selahaddin, Hıttin'de esir alınan Konrad'ın yaşlı babası V. William'ı şehrin duvarlarının önünde sergiledi. Tyre'ı teslim ederse William'ı serbest bırakmayı ve Konrad'a büyük hediyeler vermeyi teklif etti. Yaşlı adam, Mısırlılar'ın onu öldürmekle tehdit ettiklerinde bile oğluna kararlı durmasını söyledi. Konrad, babasının zaten uzun bir yaşam sürdüğünü belirtti ve ona kendisi bir arbalet ile nişan aldı. Selahaddin'in Konrad için, "Bu adam bir kâfir ve çok zalim" dediği iddia edilir. Ancak Konrad, Selahaddin'in blöfünü fark etmişti: Yaşlı Marki William, 1188'de Tartus'da zarar görmeden serbest bırakıldı ve oğlunun yanına gitti.

30 Aralık'ta Konrad'ın kuvvetleri yorgun düşen Mısırlı denizcilere bir şafak baskını düzenleyerek kadırgalarının çoğunu ele geçirdi. Kalan Mısır gemileri Beyrut'a kaçmaya çalıştı ama Tirya gemileri tarafından kovalandılar ve Mısırlılar gemilerini karaya çekip kaçmak zorunda kaldılar. Selahaddin daha sonra, savunmacıların hâlâ deniz savaşından dolayı dikkatlerinin dağınık olduğunu düşünerek kıyılara bir saldırı başlattı. Ancak Konrad adamlarına kapılardan hücum ettirerek Selahaddin'i bozguna uğrattı. Selahaddin bir kez daha geri çekilmek zorunda kaldı ve düşman eline geçmelerini önlemek için kuşatma aletleri ile gemilerini yaktı.

Kudüs tacı mücadelesi

Konrad ve I. İsabella'nın evliliği

1188 yazında Selahaddin, Kudüs kraliçesi Sibylla'nın kocası Lüzinyanlı Guy'ı serbest bıraktı. Bir yıl sonra, 1189'da Guy, kardeşi Lüzinyanlı Geoffrey ile birlikte Tyre'a gitti ve Konrad'dan şehrin anahtarlarını kendisine teslim etmesini istedi. Konrad bu talebi reddetti ve Guy'ın 1187'deki Hıttin Muharebesi'nde aldığı mağlubiyetle Kudüs kralı ünvanını kaybettiğini belirtti. Avrupa'dan krallar gelene kadar şehri elinde tutacağını söyledi. Konrad, IV. Baudouin'in Guy ve Sibylla tarafından çiğnenmiş olan vasiyetinin şartlarını ileri sürdü: Yeğeni Kudüslü V. Baudouin'in ölümü halinde, Baudouin'in vasiyetine göre, İngiltere kralı II. Henry, Fransa kralı II. Philippe ve Kutsal Roma İmparatoru I. Frederick tarafından veraset meselesi çözülene kadar V. Baudouin "güçlü hak iddiasına sahip tek varis" olarak krallığı elinde tutacaktı. Konrad, Guy ve Sibylla'nın şehre girmelerine izin vermedi, ancak maiyetleriyle birlikte Tyre'ın surlarının dışında kamp kurmalarına izin verdi.

Kraliçe Sibylla ve kızı 1190 yılının sonlarına doğru hastalıktan ölünce, Kral Guy'ın artık tahtta yasal bir hakkı kalmamıştı ama bunu kabullenmedi. Kudüs'ün varisi, Kraliçe Sibylla'nın üvey kız kardeşi İsabella'ydı ve İsabella, IV. Humphrey ile nişanlıydı. Ancak Konrad, İsabella'nın annesi Maria Komnini ve üvey babası İbelinli Balian'ın yanı sıra Sidonlu Reynald ve Outremer'in diğer büyük soylularının desteğine sahipti. Evlilik sırasında İsabella'nın reşit olmadığı ve rıza gösteremeyeceği yaşta olduğu gerekçesiyle evliliğin iptalini sağladılar. Konrad daha sonra, hâlâ hayatta olan Theodora ile evliliği nedeniyle çok eşlilik söylentilerine rağmen (çünkü Hristiyanlık mezheplerinde çok eşlilik yasaktı ve Konrad'ın halihazırda evli olduğu şüpheleri vardı) İsabella ile evlendi.

Evlilik, 24 Kasım 1190 tarihinde, Konrad'ın kuzeni Dreux kontu I. Robert'in oğlu Beauvais Piskoposu Philip tarafından gerçekleştirildi. Konrad artık Kudüs'ün konsort kralıydı. Guy, Poitou'daki toprakları nedeniyle İngiltere kralı I. Richard'ın vasalı olduğundan, Richard bu siyasi mücadelede Guy'ı destekledi. Konrad'ın kuzenleri Avusturya dükü V. Leopold ve Fransa kralı II. Philippe, Akka'nın ve Kudüs Krallığı'nın kime teslim edileceği konusunda baş müzakereci oldular ve II. Philippe, Tyre'a geldi. Taraflar bir anlaşmaya varmaya çalıştılar. Guy, Kudüs kralı olarak tescillendi ve Konrad ise onun varisi yapıldı.

Konrad, Tyre, Beyrut ve Sayda şehirlerini elinde tutacak ve Guy'ın ölümü üzerine Kudüs Krallığı'nı miras alacaktı. Temmuz 1191'de Konrad'ın kuzeni II. Philippe Fransa'ya dönmeye karar verdi, ancak ayrılmadan önce Akka'dan yağmalanan hazinenin yarısını ve önde gelen tüm Müslüman esirleri Konrad'a teslim etti. Kral Richard, Konrad'dan rehineleri iade etmesini istedi, ancak Konrad elinden geldiğince bu talebi reddetti. Daha sonra Aslan Yürekli Richard, (artık Üçüncü Haçlı Seferi'nin lideri olduğu için) tüm rehineleri öldürttü. Konrad, hayatının tehlikede olduğunu düşündüğü için karısı I. İsabella ile birlikte Tyre'da kalmayı tercih ederek Richard'ın güney seferine katılmadı. Muhtemelen bu sıralarda da Konrad'ın babası V. William ölmüştür.

O kış Konrad, Richard'ın bir sonraki hamlesinin Tyre'ı ondan alıp Guy'ın kraliyet topraklarına katmak olacağından şüphelenerek Selahaddin'le doğrudan müzakerelere başladı. Konrad'ın asıl amacı kuzeyde hükümdar olarak tanınmaktı, Selahaddin ise (kardeşi Melik Âdil Seyfeddîn ile Richard'ın dul kız kardeşi eski Sicilya kraliçesi Joan arasında olası bir evlilik için müzakere ediyordu) onu Haçlılardan ayırmayı umuyordu. Richard'ın elçisi, İsabella'nın eski kocası Toronlu IV. Humphrey, Konrad'ın elçisi Sidonlu Reynald'ı Melik Âdil Seyfeddîn ile pazarlık yaparken görünce durum gülünç bir hal aldı. I. Richard'ın kız kardeşi Joan bir Müslümanla evlenmeyi reddetti.

Suikast

Nisan 1192'de kral oylaması yapıldı. Richard'ın bu olaya şaşkınlıkla bakmasına rağmen, Kudüs Krallığı'nın baronları oybirliğiyle Konrad'ı Kudüs kralı olarak seçtiler. Richard, Guy'a tazminat ödemek ve ailesinin uzun zamandır asilikle ün saldığı Poitou'ya dönmesini engellemek için, kral unvanını kullanmaya devam ettiği Kıbrıs Krallığı'nı sattı.

Konrad kral olsa da hiçbir zaman taç giymedi. 28 Nisan sabahı ya da öğlen saatlerinde, kuzeni ve dostu Beauvais Piskoposu Philip'in evine yemeğe gitti. Piskopos çoktan yemeğini yemişti, bu yüzden Konrad evden ayrıldı. Yolda iki haşhaşi tarafından saldırıya uğradı ve en az iki sırtından bıçaklandı. Muhafızları saldırganlardan birini öldürdü ve diğerini yakaladı. Konrad'ın ne kadar süre hayatta kaldığı kesin değildir. Bazı kaynaklar onun saldırı yerinde ya da yakındaki bir kilisede çok kısa bir süre içinde öldüğünü iddia eder. Richard'ın vakanüvisleri onun eve götürüldüğünü, İsabella'dan şehri Richard'a ya da temsilcisine teslim etmesini istediğini iddia etse de, bu suikast birçok şüpheye açıktır. Konrad, Hospitaller Kilisesi'ne gömüldü.

Kaynakça

Özel

Genel

• Brevis Historia Occupationis et Amissionis Terræ Sanctæ, in Die Chronik des Propstes Burchard von Ursberg, ed. Oswald Holder-Egger & Bernhard von Simson, Monumenta Germaniæ Historica: Scriptores in Usum Scholarum, (Hannover & Leipzig, 1916), pp. 59–64
• Choniates, Niketas, Historia, ed. J.-L. Van Dieten, 2 vols., Berlin and New York, 1975; trans. as O City of Byzantium, Annals of Niketas Choniates, by H.J. Magoulias, Detroit; Wayne State University Press, 1984, 0-8143-1764-2
• Edbury, Peter W. (ed.) The Conquest of Jerusalem and the Third Crusade, 1998, 1-84014-676-1
• Freed, John (2016). Frederick Barbarossa: The Prince and the Myth. Yale University Press. 
• Gabrieli, Francesco. (ed.) Arab Historians of the Crusades, English translation 1969, 0-520-05224-2
• Gilchrist, M. M. "Character-assassination: Conrad de Montferrat in English-language fiction & popular histories", Bollettino del Marchesato. Circolo Culturale I Marchesi del Monferrato, Alessandria, no. 6 (Nov. 2005), pp. 5–13. (external link)
• Gilchrist, M. M. "Getting Away With Murder: Runciman and Conrad of Montferrat’s Career in Constantinople", The Mediæval Journal. St Andrews Institute of Mediæval Studies, vol 2, no. 1 (2012), pp. 15–36, 978-2-503-54307-9
• Grylicki, Sascha. Conrad von Montferrat. Aufstieg und Fall eines Kreuzfahrerherrschers, Heidelberg 2018 (https://archiv.ub.uni-heidelberg.de/volltextserver/24398/)
• Haberstumpf, Walter. Dinastie europee nel Mediterraneo orientale. I Monferrato e i Savoia nei secoli XII–XV, 1995 (external link to downloadable text).
• Ilgen, Theodor. Konrad, Markgraf von Montferrat, 1880
• Nicholson, Helen J. (ed.) The Chronicle of the Third Crusade: The Itinerarium Peregrinorum et Gesta Regis Ricardi, 1997, 0-7546-0581-7
• Riley-Smith, Jonathan. "Corrado di Monferrato", Dizionario Biografico degli Italiani, vol. XXIX, Rome 1983, pp. 381–387 (external link)
• Runciman, Steven. A History of the Crusades, 1951–54, vols. 2–3.
• Usseglio, Leopoldo. I Marchesi di Monferrato in Italia ed in Oriente durante i secoli XII e XIII, 1926.
• William of Tyre, French continuation of. Historia rerum in partibus transmarinis gestarum 14 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (external link to text in medieval French).
• Williams, Patrick A. "The Assassination of Conrad of Montferrat: Another Suspect?", Traditio, vol. XXVI, 1970.

Dış bağlantılar

• Bertran de Born (with translation by James H. Donalson), Folheta, vos mi prejatz que eu chan 28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Bertran de Born (with translation by James H. Donalson), Ara sai eu de pretz quals l'a plus gran 28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Corrado del Monferrato Aleramici Hanedanı
Resmî unvanlar
Önce gelen V. William	Montferrat markisi 1191–1192	Sonra gelen I. Bonifacio del Monferrato
Önce gelen Lüzinyanlı Guy	Kudüs kralı 1192 I. İsabella ile birlikte	Sonra gelen I. İsabella