Cevizdere, Ünye
| Cevizdere | |
|---|---|
 | |
 Ordu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ordu |
| İlçe | Ünye |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Nüfus (2000)[1] | |
| • Toplam | 530 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0452 |
| Posta kodu | 52300 |
Resmî site [2] | |
Cevizdere, Ordu ilinin Ünye ilçesine bağlı bir mahalledir. Ordu Büyükşehir Belediyesi sınırlarının Ordu ili sınırlarına genişletilmesinden önce idari açıdan köy statüsü taşıyordu.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Cevizdere köyünün eski adı Deniz Bükü Nalcı'dır. Nitekim 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Deniz Bükü Nalcı (دكز بوكی نالجی) olarak geçer. Ünye kazasında "Nalcı" adını taşıyan iki köy bulunuyordu ve diğer Nalcı köyü "Göbü Nalcı" (كوبی نالجی) adını taşıyordu.[1] "Nalcı" kelimesi bu bölgede Alevileri ifade eder.[2][3]
Eskiden bir bölgenin adı olan Cevizdere ise, 1642 tarihli Osmanlı avarız defterinde "Cevizderesi" adıyla bir kaza olarak geçer. Bu tarihte Cevizderesi kazası 11 köyü kapsıyordu. Ancak bu köyler arasında "Deniz Bükü Nalcı" değil ama "Deniz Bükü" köyü yer alır. 1834 nüfus sayımında ise, Cevizderesi kazası, Çöreği, Fenaris ve İfraz (Efraz) kazaları gibi Ünye’ye tabi bir kazaydı. Bu tarihte de "Deniz Bükü Nalcı" adının kayıtlarda yer almaması, bugün Cevizdere adını taşıyan köyün daha sonra ortaya çıktığını göstermektedir.[4]
Cevizdere, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından Osmanlı ülkesine göçen Gürcülerin yerleştiği köylerden biridir. Köye yerleşen Gürcüler Acara bölgesinden göç etmiştir.[5] Bu sırada Cevizdere, Trabzon vilayetinin dört sancağından biri olan Canik sancağına bağlı Ünye kazasının sınırları içinde yer alıyordu.
Cevizdere köyü, göçten yaklaşık elli yıl sonra, 1928 yılında "Deniz Bükü Nalcı" adıyla Ordu vilayetinin Ünye kazasının merkez nahiyesine bağlıydı. Ünye kazası ise bu sırada merkez nahiye ile Karakuş nahiyesinden oluşuyordu.[6] Cevizdere köyü, 1933 tarihli köy listesinde de "Deniz Bükü Nalcı adıyla kaydedilmiştir.[7]
Denizbükü Nalcı köyü 1950 genel nüfus sayımında aynı idari konuma sahipti ve köyün nüfusu 270 kişiden oluşuyordu.[8] 1965 nüfus sayımına göre Denizbükü köyünde 314 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde sadece 69 kişi okuma yazma biliyordu.[9]
Ünye ilçesinde bulunan üç kaya mezarından biri Cevizdere vadisindedir. Bu mezar Tozkoparan Kaya Mezarı olarak bilinir.[10]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Cevizdere köyü Ordu il merkezine 93 km, Ünye ilçe merkezine 8 km uzaklıktadır.
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2007 | |
| 2000 | 530 |
| 1997 | 488 |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 193-194.
- ^ "Halil Bedri Yönetken, "Sıraç ve Nalcı Alevilerinde Semah"". 8 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2023.
- ^ Ahmet Derya Varilci, "Alevilik Üzerine - 2" - Ünye Kent Gazetesi
- ^ Tuğba Topçu - 19. Yüzyılın İlk Yarısında Ünye Kazasının Nüfusu, s. 10 7 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yüksek Lisans Tezi
- ^ "Nani Putkaradze, Türkiye'nin Karadeniz Kıyısında Gürcü Muhacirler (Gürcüce: ქართველი მუჰაჯირები თურქეთის შავიზღვისპირეთში), Batum, 2017, s. 66" (PDF). 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Şubat 2023.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 194.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) Dahiliye Vekâleti, İstanbul, 1933, s. 204". 1 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2023.
- ^ 1950 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1954, s. 314.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 519.
- ^ "Hacer Kumandaş Yanmaz - "Ordu ili Ünye ilçesi kaya mezarları"". 6 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2023.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Ünye Belediyesi Resmi Sitesi 15 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Ünye Kaymakamlığı Resmi Sitesi 21 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.