Vüs'at O. Bener

Vüs'at O. Bener
Dosya:Vüs'at O. Bener.jpg
Doğum	10 Mayıs 1922
Ölüm	1 Haziran 2005 (83 yaşında)
Meslek	Yazar, şair
Önemli ödülleri	Sedat Simavi Ödülleri

Vüs'at O. Bener (1922 - 1 Haziran 2005), Türk yazar ve şair. Yazar Erhan Bener'in kardeşi, Yiğit Bener'in amcasıdır.

Hayatı

Tam adı, Vüs'at Orhan Bener. 1922'de Amasya'da doğdu. İlk, orta öğrenimini Anadolu'nun çeşitli kentlerinde tamamladı. 1941'de Harbiye Mektebi'ni, 1957'de Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirdi.

Ticaret Bakanlığı'nda raportör, Karayolları Genel Müdürlüğü'nde hukuk müşaviri olarak çalıştı. Ayşe Bener'le evlendi. Bir sendikanın danışmanlığını yürüttü. Emekliye ayrılıp yazarlıkla geçindi.

1950'de New York Herald Tribune gazetesi ile Yeni İstanbul gazetesinin birlikte düzenlediği öykü yarışmasında "Dost" isimli öyküsüyle üçüncülük kazandı. Bu başarısı onun tanınmasını sağladı. Seçilmiş Hikâyeler, Varlık, Yeditepe dergilerinde yayımlanan şiir ve öyküleriyle dikkat çekti.

1 Haziran 2005'te yaşamını yitirdi.

Eserlerinin Özellikleri

Vüs'at O. Bener, eserleri içinde daha çok özyaşamöyküsel nitelik taşıyan öyküleriyle bilinir. Bener, ham gerçekliği edebi bir temele oturtarak ele aldı. Gündelik olaylarla, bilinçaltında birikmiş yaşam parçalarını birleştirdi. Sürekli yeni anlatım biçimleri arayan yazar, bu yönüyle zaman zaman şematizme düşmekle, dış gerçekleri yanlış yerlere koymakla, hatta bozmakla eleştirildi. Bener'in eserlerinde ölüm izleği önemli bir yer tutar. Bunda yazarın genç yaşta doğum sırasında kaybettiği ilk eşi ve doğumdan sonra yaşatılamayan çocuğunun da etkisi vardır. Bu evlilikten sonra tekrar başından evlilikler geçmesine rağmen Vüs'at O. Bener'in çocuğu olmadı. Okurdan çaba isteyen, ayrıksı bir dili olan Bener'in kişilerinin gündelik hayatın ikiyüzlülüklerini dışavuran bilinçakışlarını, Virgül dergisindeki yazısında, Orhan Koçak "iç konferans tekniği" olarak adlandırmıştır. Öykülerinin yanı sıra Vüs'at O. Bener'in şiirleri, kısa dizelerden oluşan, esprili, ironik ve şaşırtıcıdır.

Ödülleri

• Ihlamur Ağacı ile 1963 Türk Dil Kurumu Tiyatro Armağanı
• İpin Ucu oyunuyla 1980 Abdi İpekçi Armağanı (paylaştı)
• 2005 İstanbul Kitap Fuarı Onur Yazarı (Vefatı nedeniyle eşi Ayşe Bener tarafından kabul edildi.)

Eserleri

Öykü

• Leblebici
• Dost (1952)
• Yaşamasız (1957)
• Siyah-Beyaz (1993)
• Mızıkalı Yürüyüş (1997)
• Kara Tren (1998)
• Kapan (2001)

Oyun

• Ihlamur Ağacı (1962)
• İpin Ucu (1980)

Roman

• Buzul Çağının Virüsü (1984)
• Bay Muannit Sahtegi’nin Notları (1991)

Şiir

• Manzumeler (1994)

Anlatılar

• Mızıkalı Yürüyüş
• Kara Tren
• Kapan

Hakkında Yazılmış Kitap ve Metinler

• Vüs'at O. Bener Kara Anlatı Yazarı (2000)- Semih Gümüş, Adam Yayıncılık
• Vüs'at O. Bener Bir Tuhaf Yalvaç (2004)- Ortaklaşa , Norgunk Yayıncılık
• Havva'ya Mektuplar Vüs'at O. Bener Anısına (2005)- Derleme, Norgunk Yayıncılık
• Bir Usta Bir Dünya: Vüs'at O. Bener (2006)- Ortaklaşa, Yapı Kredi Yayınları
• "Vüs'at O. Bener'de Kurmaca ve Otobiyografi Yazı Kurarır mı?", Virgül (1999, sayı 16) - Orhan Koçak
• "Vüs'at O. Bener'in Öykülerinde ve Anlatılarında Ölüm", Üçüncü Öyküler (2001, sayı 12) - Ahmet Tüzün
• "Bir Öykü Olarak Hayat: Vüs'at O. Bener Öykücülüğü", Eşik Cini (2007, sayı 9) - Necip Tosun

Önce gelen: Gülten Akın

İstanbul Kitap Fuarı'nda onur yazarı 2005 24. İstanbul Kitap Fuarı

Sonra gelen: Doğan Hızlan