8 Mart İttifakı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
8 Mart İttifakı
تحالف 8 آذار
Genel başkanMişel Avn
Kuruluş tarihi2005 (19 yıl önce) (2005)
İdeolojiArap milliyetçiliği
Pro-Suriye hükûmeti
Siyasi pozisyonBüyük çadır
Temsilciler Meclisi
65 / 128
İnternet sitesi
Lübnan

8 Mart İttifakı (Arapçaتحالف 8 آذار, romanizetaḥāluf 8 adhār), Lübnan'da 2005 yılında kurulan, Suriye yanlısı[1] duruşları ve 14 Mart İttifakına olan muhalefetleriyle birleşen siyasi partiler ve bağımsızlardan oluşan bir koalisyondur. Haziran 2011'den Mart 2013'e kadar Lübnan'da Başbakan Necip Mikati başkanlığındaki hükûmetle kurulan iktidar koalisyonuydu.[2]

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

İsim, farklı partilerin Sedir Devrimi'ne tepki olarak Beyrut şehir merkezinde kitlesel gösteri çağrısı yaptığı 8 Mart 2005'e dayanıyor. Gösteri Suriye'ye, Lübnan İç Savaşı'nı durdurmaya ve Lübnan'ı istikrara kavuşturmaya yardım ettiği ve İsrail işgaline karşı Lübnan direnişini desteklediği için teşekkür niyetindeydi.

Hür Yurtsever Hareketin Dahil Edilmesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Hür Yurtsever Hareket (HYH), 14 Mart İttifakı hareketinin temelini oluşturdu. HYH, 14 Mart 1989'da Suriye Ordusu'na karşı Kurtuluş Savaşı'nı başlattı ve 14 Mart 2005'te Sedir Devrimi'nin kitlesel gösterisine kadar Suriye işgaline karşı tüm gösterilere katıldı. HYH, lideri Mişel Avn'ın Hizbullah ile bir mutabakat zaptı imzalamasıyla 6 Şubat 2006'da 14 Mart İttifakından ayrıldı. HYH, Suriye ordusunun Nisan 2005'in sonunda Lübnan'ı terk etmesiyle Suriye hükûmetine karşı projesinin tamamlandığını kabul etti.

Mişel Avn liderliğindeki Hür Yurtsever Hareket, sonunda rakip 8 Mart İttifakına katılarak başlıca koalisyon ortaklarından biri oldu.

İktidar İttifakı (2011-2013)[değiştir | kaynağı değiştir]

İlerici Sosyalist Parti, temel taşlarından biri olduktan sonra Ocak 2011'de 14 Mart ittifakından ayrıldı ve Velid Canbolat'ın Şam'ı ziyaret etmesinin ardından görünüşte ittifakın Değişim ve Reform Bloku ile ittifak kurdu. Bu hamle ittifaka ve ortaklarına parlamentoda çoğunluk sağladı ve Haziran 2011'de Lübnan hükûmetini kurmak için Necib Mikati'yi başbakan olarak atamalarını sağladı.[3]

8 Mart İttifakı liderliğindeki hükûmet, Mikati'nin 23 Mart 2013'teki istifasına kadar 22 ay ayakta kaldı.[4]

2016 cumhurbaşkanlığı seçimleri[değiştir | kaynağı değiştir]

23 Nisan 2014'ten 31 Ekim 2016'ya kadar süren bir cumhurbaşkanlığı boşluğunun ardından parlamento, milletvekili ve 14 Mart üyesi Saad Hariri'yi başbakan olarak aday gösteren eski General Mişel Avndevlet başkanı olarak seçebildi.

2018 yasama seçimleri[değiştir | kaynağı değiştir]

İttifak, 2009'dan bu yana yapılan ilk yasama seçimlerinde 128 sandalyeden 76'sını (%60) toplayarak galip geldi.

İsim Parti/Blok Seçim bölgesi İnanç
Alain Avn   Hür Yurtsever Hareket Baabda Maruni
Hikmet Dib   Hür Yurtsever Hareket Baabda Maruni
Roger Azar   Hür Yurtsever Hareket Keservan Maruni
Simon Abi Ramia   Hür Yurtsever Hareket Biblos Maruni
İbrahim Kenan   Hür Yurtsever Hareket Metn Maruni
Edgard Maluf   Hür Yurtsever Hareket Metn Rum Katolik
İlyas Busaab   Hür Yurtsever Hareket Metn Rum Ortodoks
Hagup Pakradunyan   Taşnak Metn Ermeni Ortodoks
Talal Arslan   Lübnan Demokrat Partisi Aley Dürzî
Cesar Abi Halil   Hür Yurtsever Hareket Aley Maruni
Ziyad Assouad   Hür Yurtsever Hareket Cezzin Maruni
Selim Huri   Hür Yurtsever Hareket Cezzin Rum Katolik
Esad Dargham   Hür Yurtsever Hareket Akkar Rum Ortodoks
Mustafa Ali Hüseyin   Bağımsız Akkar Nusayri
Georges Atallah   Hür Yurtsever Hareket Kura Rum Ortodoks
Gebran Basil   Hür Yurtsever Hareket Batrun Maruni
Mario Avn   Hür Yurtsever Hareket Chouf Maruni
Farid Bustani   Hür Yurtsever Hareket Chouf Maruni
Nicolas Sehnaoui   Hür Yurtsever Hareket Beyrut I Rum Katolik
Antoine Pano   Hür Yurtsever Hareket Beyrut I Maruni
Alexander Matossian   Taşnak Beyrut I Ermeni Ortodoks
Hagop Terziyan   Taşnak Beyrut I Ermeni Ortodoks
Edgard Traboulsi   Hür Yurtsever Hareket Beyrut II Protestan
Selim Avn   Hür Yurtsever Hareket Zahle Maruni
Mişel Daher   Bağımsız Zahle Rum Katolik
Elie Ferzli   Bağımsız Batı Bekaa Rum Ortodoks
Ali Ammar   Hizbullah Baabda Şii
Amin Şarri   Hizbullah Beyrut II Şii
Navvaf Musavi   Hizbullah Sur/Zahrani Şii
Hüseyin Caşi   Hizbullah Sur/Zahrani Şii
Hasan Fadullah   Hizbullah Bint Jbeil Şii
Muhammed Raad   Hizbullah Nebatiye Şii
Ali Feyyad   Hizbullah Hasbaya/Marceyun Şii
Enver Comma   Hizbullah Zahle Şii
Hüseyin el-Hage Hasan   Hizbullah Baalbek/Hermil Şii
İbrahim Musavi   Hizbullah Baalbek/Hermil Şii
Ali Mekdad   Hizbullah Baalbek/Hermil Şii
Elvalid Succariye   Hizbullah Baalbek/Hermil Sünni
İhab Hamade   Hizbullah Baalbek/Hermil Şii
Muhammed Havaca   Emel Hareketi Beyrut II Şii
Fadi Alame   Emel Hareketi Baabda Şii
Nebih Berri   Emel Hareketi Zahrani Şii
Ali Osseyran   Emel Hareketi Zahrani Şii
Mişel Musa   Emel Hareketi Zahrani Rum Katolik
Ali Khreis   Emel Hareketi Tyr Şii
İnaya İzzeddin   Emel Hareketi Tyr Şii
Yasin Caber   Emel Hareketi Nabatieh Şii
Kasım Haşim   Emel Hareketi Hasbaya/Marceyun Sünni
Hani Kubeysi   Emel Hareketi Nebatiye Şii
Ali Bazzi   Emel Hareketi Bint Jbeil Şii
Eyüb Hayed   Emel Hareketi Bint Jbeil Şii
Ali Hasan Halil   Emel Hareketi Hasbaya/Marceyun Şii
Enver Halil   Emel Hareketi Hasbaya/Marceyun Dürzî
Muhammed Nasrullah   Emel Hareketi Batı Bekaa Rashaya Şii
Gazi Zayter   Emel Hareketi Baalbek Hirmil Şii
Selim Sadi   Lübnan'daki Suriye Sosyal Milliyetçi Partisi Koura Rum Ortodoks
Esad Hardan   Lübnan'daki Suriye Sosyal Milliyetçi Partisi Hasbaya/Marceyun Rum Ortodoks
Albert Mansur   Lübnan'daki Suriye Sosyal Milliyetçi Partisi Baalbeck Hermel Rum Katolik
Tony Frangieh   Marada Hareketi Zıgharta Maruni
Estephan Douaihy   Marada Hareketi Zıgharta Maruni
Fayiz Ghosn   Marada Hareketi Koura Rum Ortodoks
Usame Saad   Halkçı Nasırcı Örgüt Sayda Sünni
Adnan Trablusi   El-Ahbaş Beyrut II Sünni
Abdurrahim Murad   Birlik Partisi Batı Bekaa Rashaya Sünni
Faysal Karami   Arap Özgürlük Partisi Trablusşam Sünni

2019 kabinesi[değiştir | kaynağı değiştir]

İttifak'ın Lübnan Kabinesindeki 30 bakandan 18'i (%60) vardı; hem mecliste hem de kabinede eşit olarak temsil edildi.

İsim Parti Portföy (Bakanlık) Din
İlyas Busaab   Hür Yurtsever Hareket Savunma Bakanı Rum Ortodoks
Cebran Basil   Hür Yurtsever Hareket Dışişleri Bakanı ve Gurbetçiler Maruni
Salih Garip   Lübnan Demokrat Partisi Mültecilerden Sorumlu Devlet Bakanı Dürzi
Hasan Atallah   Hür Yurtsever Hareket Yerinden Edilenler Bakanlığı Rum Katolik
Nada Bustani   Hür Yurtsever Hareket Enerji ve Su Bakanı Maruni
Avedis Guydanyan   Taşnak Turizm Bakanı Ermeni Ortodoks
Hasan Murat   Birlik Partisi Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanı Sünni
Albert Serhan   Hür Yurtsever Hareket Adalet Bakanı Rum Ortodoks
Selim Jreissati   Hür Yurtsever Hareket Cumhurbaşkanlığı İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Rum Katolik
Mansur Bteich   Hür Yurtsever Hareket Ekonomi ve Ticaret Bakanı Maruni
Fadi Jreissati   Hür Yurtsever Hareket Çevre Bakanı Rum Katolik
Yusuf Finyanos   Marada Hareketi Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Maruni
Ali Hasan Halil   Emel Hareketi Maliye Bakanı Şii
Muhammed Davud   Emel Hareketi Kültür Bakanı Şii
Hasan Lakkis   Emel Hareketi Tarım Bakanı Şii
Cemil Cabak   Bağımsız Halk Sağlığı Bakanı Şii
Muhammed Fneyş   Hizbullah Gençlik ve Spor Bakanı Şii
Mahmud Kmati   Hizbullah Parlamento İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Şii

Eylül 2021 kabinesi[değiştir | kaynağı değiştir]

İttifak'ın mevcut Lübnan Kabinesinde 24 bakandan 16'sı (%66) bulunuyor; hem mecliste hem de kabinede eşit olarak temsil edilir.

Bakanlık isim Parti Din
Başbakan Yardımcısı Sadi eş-Şami   Suriye Sosyal Milliyetçi Partisi Rum Ortodoks
Telekomünikasyon Johnny Corm   Marada Hareketi Maruni
Bilgi George Kurdahi (istifa etti)   Marada Hareketi Maruni
Savunma Maurice Slim   Hür Yurtsever Hareket Rum Ortodoks
Turizm Velid Nasır   Hür Yurtsever Hareket Maruni
Sosyal işler Hektor Hacer   Hür Yurtsever Hareket Rum Katolik
Enerji ve Su Velid Fayad   Hür Yurtsever Hareket Rum Ortodoks
Adalet Henry Huri   Hür Yurtsever Hareket Maruni
Dışişleri Abdullah Bu Habib   Hür Yurtsever Hareket Maruni
Yerinden Edilenler İssam Şerafeddin   Lübnan Demokrat Partisi Dürzi
Çalışma Mustafa Bayram   Emel Hareketi Şii
Finans Yusuf Halil   Emel Hareketi Şii
Tarım Abbas el-Hac Hasan   Emel Hareketi Şii
Kamu işleri Ali Hamiye   Hizbullah Şii
Kültür Muhammed Murtada   Hizbullah Şii
Sanayi George Bocikan   Taşnak Ermeni Ortodoks

Üye partiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Şu anda 2022 seçimlerinden sonra parlamentodaki 128 sandalyenin 60'ına sahip ve şu isimlerden oluşuyor:

Parti Arapça isim İdeoloji Lübnan Parlamentosu
Hür Yurtsever Hareket التيار الوطني الحر Sivil milliyetçilik
Lübnan milliyetçiliği
17 / 128
Emel Hareketi حركة أمل Muhafazakarlık
Popülizm
14 / 128
Hizbullah حزب الله Şii İslamcılığı
Anti-siyonizm
13 / 128
Ermeni Devrimci Federasyonu الإتحاد الثوري الأرمني - الطاشناق Ermeni milliyetçiliği
Demokratik sosyalizm
3 / 128
Marada Hareketi تيار المردة Lübnan milliyetçiliği
Hristiyan demokrasisi
2 / 128
Halkçı Nasırcı Örgüt التنظيم الشعبي الناصري Nasırcılık
Arap Milliyetçiliği
1 / 128
Birlik Partisi حزب الإتحاد Nasırcılık
1 / 128
Arap Sosyalist Baas Partisi حزب البعث العربي الاشتراكي في لبنان Baasçılık
1 / 128
Suriye Sosyal Milliyetçi Partisi الحزب السوري القومي الاجتماعي Suriye milliyetçiliği
Sol milliyetçilik
0 / 128
Arap Kurtuluş Partisi حزب التحرر العربي Arap milliyetçiliği
Anti-siyonizm
0 / 128
Lübnan Demokrat Partisi الحزب الديمقراطي اللبناني Muhafazakarlık
Dürzi siyaseti
0 / 128
Arap Demokrat Partisi االحزب العربي الديمقراطي Arap milliyetçiliği
Baasçılık
0 / 128
İşçiler Birliği رابطة الشغيلة Sol milliyetçilik
Sosyalizm
0 / 128
Halk Hareketi حركة الشعب Sol popülizm
Arap Milliyetçiliği
0 / 128

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Daoud, David (12 Ocak 2017). "Hezbollah's Latest Conquest: Lebanon's Cabinet". Newsweek. 15 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2022. 
  2. ^ March 8 finished, Aoun out in the cold 16 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Daily Star 10 July 2013
  3. ^ "Lübnan'da beş ay sonra hükümet kuruldu". BBC. 13 Haziran 2011. 19 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2022. 
  4. ^ El Basha (22 Mart 2013). "Lebanese PM announces resignation of his government". The Daily Star. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2013.