İçeriğe atla

And kondoru: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
169. satır: 169. satır:
| url =http://md1.csa.com/partners/viewrecord.php?requester=gs&collection=ENV&recid=3646491&q=Cathartes+melambrotus&uid=791396595&setcookie=yes
| url =http://md1.csa.com/partners/viewrecord.php?requester=gs&collection=ENV&recid=3646491&q=Cathartes+melambrotus&uid=791396595&setcookie=yes
| erişimtarihi = 2008-01-06 }}</ref>
| erişimtarihi = 2008-01-06 }}</ref>

===Üreme===
[[Resim:Condor02 ST 98.jpg|thumb|right|[[Peru]]'da Colca kanyonunda genç bir kondor.]]
And kondorları cinsel olgunluğa beş ya da altı yaşından önce ulaşmaz.<ref>{{cite web
| başlık = Andean Condor (''Vultur Gryphus'')
| yayımcı = [[The Peregrine Fund]]
| url = http://www.peregrinefund.org/explore_raptors/vultures/andcondr.html
| erişimtarihi = 2007-01-10}}</ref> 50 yıldan fazla yaşayabilir ve ömür boyu aynı eşle çiftleşirler.<ref name="Tait"/> Kur zamanı erkek kondorun boynu renk değiştirerek donuk kırmızıdan parlak sarıya dönüşür ve şişer.<ref>{{Dergi belirt
| son = Whitson
| ilk = Martha A
| yardımcıyazarlar = Whitson, Paul D.
| başlık = Breeding Behavior of the Andean Condor (''Vultur Gryphus'')
| dergi =Condor
| cilt = 71
| sayfalar = 73–75
| yayımcı =Cooper Ornithological Society
| tarih =1968
| url =http://elibrary.unm.edu/sora/Condor/files/issues/v071n01/p0073-p0075.pdf
| erişimtarihi = 2007-01-10 }}</ref> Erkek dişiye yaklaşırken boynunu dışarı uzatarak şişmiş boynunu ve göğüs lekesini ortaya çıkarır ve ıslık sesi çıkarır,<ref>{{Dergi belirt
| son = Gailey
| ilk = Janet
| yardımcıyazarlar = Bolwig, Neils
| başlık =Observations on the Breeding Behavior of the Andean Condor (''Vultur Gryphus'')
| dergi =[[Condor (journal)|Condor]]
| yayımcı =Cooper Ornithological Society
| cilt = 75
| sayfalar = 60–68
| tarih =1973
| url =http://elibrary.unm.edu/sora/Condor/files/issues/v075n01/p0060-p0068.pdf
| erişimtarihi = 2007-01-10 }}</ref> daha sonra kanatlarını açarak dik durur ve dilini şaklatır.<ref name="Smithsonian"/> Diğer kur ritüelleri ıslık sesi çıkarma, kanatlar kısmen açık iken gıdaklayıp sıçramak, ve dans etmek gibi eylemleri içerir.<ref name="Patagonia"/> And kondoru tünemek ve kuluçkaya yatmak için 3.000 ile 5.000&nbsp;m yükseltileri tercih eder.<ref name="Fjeldså">{{Kitap belirt
| son = Fjeldså
| ilk =Jon
| yardımcıyazarlar= Krabbe, Niels
| başlık =Birds of the High Andes
| yayımcı =Apollo Books
| tarih =1990
| sayfalar =90
| url = http://books.google.com/books?id=NmXSeVrmlgIC&dq=
| isbn =8788757161 }}</ref> Yumurtalar etrafına konmuş bir kaç çalı çırpıdan oluşan yuvasını ulaşılması mümkün olmayan kaya yamaçlarının üzerine yapar. Ancak çok az yamaç bulunan Peru'nun kıyı bölgelerinde bazı yuvalar yalnızca tepelerin sırtlarında gölgeli kutu yerlerde bulunur.<ref name="Haemig "/> Her iki yılda bir, Şubat ile Mart aylarında ağırlığı 280&nbsp;g civarında ve boyutları 75 ile 100&nbsp;mm arasında bir veya iki mavimsi beyaz yumurta yumurtlar. Anne ve baba tarafından kuluçkuya yatılır ve 54 ile 58&nbsp;gün sonra yumurtalar çatlar ve yavrular çıkar.<ref name="Smithsonian">{{cite web
| son = Friends of the Zoo
| başlık = Andean Condor
| yayımcı = Smithsonian National Zoological Park
| url = http://nationalzoo.si.edu/Animals/Birds/Facts/FactSheets/fact-andeancondor.cfm
| erişimtarihi = 2008-01-08 }}</ref> Eğer yumurta ya da yavru kaybolur ya da ölürse yerine başka bir yumurta yumurtlanır. Araştırmacılar ve yetiştiriciler bu özellikten yararlanarak genellikle ilk yumurtayı ayrı bakmak üzere uzaklaştırarak annenin ikinci bir yumurta yumurtlamasını sağlar ve üremeyi iki katına çıkarır.<ref>
{{Kitap belirt
| son=National Research
Council
| başlık = Scientific Bases for the Preservation of the Hawaiian Crow
| yayımcı =National Academies Press
| tarih = 1992
| sayfalar =74
| url = http://books.google.com/books?id=8cDX2mb07mcC&pg=PA74&dq=Vultur+gryphus+%2B+conservation+%2B+egg&lr=&as_brr=3&ie=ISO-8859-1&sig=ECoe89J1GKtkpSZJkLQMkQiavg8#PPA74,M1
| isbn =0309047757 }}</ref>

Yavrular en az ebeveynleri kadar büyüyünceye kadar grimsi bir tüyle kaplıdırlar. Ancak altı aydan sonra uçabilecek konuma gelirler,<ref name= "Hilty"/> ama iki yaşına kadar, yerlerine yeni yumurta yumurtlanana kadar, ebeveynleri ile aynı yuvada kalır ve avlanırlar. Geniş kondor grupları içinde çok iyi gelişmiş bir sosyal yapı vardır. Vücut lisanı, oyunlar ve kuş çığlıkları ile belirlenen bir hiyerarşiye sahiptirler.<ref>{{Dergi belirt
| son = Donazard
| ilk = José A
| yardımcıyazarlar = Feijoo, Juan E.
| başlık = Social structure of Andean Condor roosts: Influence of sex, age, and season
| dergi =Condor
| cilt = 104
| sayı = 1
| sayfalar = 832–837
| yayımcı =Cooper Ornithological Society
| tarih = 2002
| url = http://cat.inist.fr/?aModele=afficheN&cpsidt=14022914
| erişimtarihi =2008-01-10 }}</ref>


== Kaynak ==
== Kaynak ==

Sayfanın 19.00, 21 Mart 2008 tarihindeki hâli

And kondoru
Korunma durumu
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Aves
Takım: Incertae sedis (tartışmalı)
Familya: Cathartidae
(Yeni Dünya akbabasıgiller)
Cins: Vultur
Rene Primevere Lesson, 1842
Tür: V. gryphus
İkili adlandırma
Vultur gryphus
Linnaeus, 1758

And kondorunun yaşadığı bölgelerin yaklaşık gösterimi. Sarı renk yaşam alanını gösterir.

And kondoru (Vultur gryphus), Yeni Dünya akbabaları (Cathartidae) familyasından olan ve Vultur cinsindeki tek kuş türüdür. Güney Amerika'ya özgü olan bu yırtıcı kuş türü And Dağları'nda ve Büyük Okyanus'un kıyısında bulunur. Batı Yarımküre'nin en büyük uçan kara kuşudur.

And kondoru boynunun altında beyaz yaka tüyleri olan, ve özellikle erkek kuşların kanatlarında beyaz lekeler bulunan büyük ve siyah bir akbabadır. Baş ve boyun hemen hemen tamamıyla tüysüz ve donuk kırmızı bir renktedir. Kuşun heyecan durumuna göre baş ve boyun parlak bir kırmızı renge dönüşebilir. Erkeklerin boynunda sarkık bir gerdan ve başın üst ön kısmında koyu kırmızı bir ibik bulunur. Yırtıcı kuşların çoğunun tersine erkek dişiden daha büyüktür.

Kondor, asıl olarak hayvan leşi ile beslenir. Geyik ve sığır gibi büyük hayvan leşlerini tercih eder. Cinsel olgunluğa beş ile altı yaşında erişir ve genell olarak ulaşılmaz yamaçlarda 3.000 ile 5.000 m yükseltide yuva yapar. Normal olarak bir ya da iki yumurta yumurtlar. 50 yıla kadar varan ömrü ile dünyanın en uzun yaşayan kuşlarından biridir.

And kondoru Arjantin, Bolivya, Ekvator, Kolombiya, Peru ve Şili'nin ulusal sembolüdür. Güney Amerika And Dağları bölgesinin folklor ve mitolojisinde önemli bir rol oynar. And kondoru IUCN tarafından neredeyse tehdit altında türlerden sayılmaktadır. Doğal yaşama alanlarının azalması ve avcılar tarafından öldürülen hayvan leşlerinden kaynaklanan ikincil zehirlenmeler karşılaştığı tehditlerdir. Çeşitli ülkelerde doğal ortamı dışında üreme programları başlatılmıştır.

Taksonomi

Peru'nun güneyinde Colca kanyonunda bir And kondoru süzülürken.

And kondoru Carl Linnaeus tarafından 1758 yılında Systema Naturae adlı eserinin onuncu basımında tanımlanmıştır ve hâlâ orijinal ikili adı olan Vultur gryphus 'u korumaktadır.[1] And kondoru bazen bulunduğu ülkeye göre Arjantin kondoru, Bolivya kondoru, Ekvator kondoru, Kolombiya kondoru, Peru kondoru ya da Şili kondoru olarak da adlandırılabilir. Cins ismi olarak kullanılan Vultur Latince "akbaba" anlamına gelen vultur ya da voltur sözcüklerinden alınmıştır.[2] İkili ismi ise Yunanca γρυπός (grupós, "çengel burunlu") sözcüğünden gelir.[3] Kondor adı ise Quechua cuntur sözcüğünden gelmiştir.[4]

And kondorunun ve Yeni Dünya akbabalarının diğer altı türünün doğru taksonomik yeri henüz tam olarak belirlenememiştir.[5] Görünüş olarak birbirlerine benzemelerine ve ekolojik olarak aynı görevlere sahip olmalarına rağmen Yeni Dünya ve Eski Dünya akbabaları dünyanın farklı bölgelerinde farklı atalardan evrime uğrayarak gelmişlerdir ve aralarında yakın bir bağ yoktur. Bu iki ailenin ne kadar farklı olduğu hâlâ tartışılmaktadır, bazı otoritelerin ilk yorumları Yeni Dünya akbabalarının leyleklerle yakın akraba olduğu yönündeydi.[6] Yakın zamanda ise otoriteler Eski Dünya akbabaları ile birlikte Gündüz yırtıcı kuşları takımında oldukları görüşünü paylaşmakta,[7] ya da kendilerine ait olan Cathartiformes takımına sokmaktadırlar.[8] Güney Amerika Sınıflandırma Komitesi Yeni Dünya akbabalarını Leyleksiler takımından çıkararak Incertae sedis yani belirsiz olarak sınıflandırdı ama Gündüz yırtıcı kuşlarına ya da Cathartiformes takımına alınabilmelerinin mümkün olduğunu belirtt.[5]

And kondoru, Vultur cinsinde kabul edilen tek yaşayan türdür.[9] Yoğun fosil kalıntılarından bilinen Kaliforniya kondorunun aksine And kondorunun günümüze kadar bulunan fosilleri çok azdır. Plio-/Pleistosen döneminin Güney Amerika kondorlarının günümüzdeki türden çok farklı olmadığı belirlenmiştir. Ancak Bolivya'da Tarija ilinde Pliosen dönemi kalıntılarında bulunan görece küçük kemiklerin daha küçük bir alt türe ait olduğu sanılmaktadır, V. gryphus patruus.[10]

Fiziksel özellikleri

Gagadan kuyruğa ortalama boyu Kaliforniya kondorundan yaklaşık beş cm kısa da olsa And kondorunun 274 ile 310 cm arasındaki kanat genişliği daha büyüktür.[11] Aynı zamanda daha da ağırdır; erkekler 11 ile 15 kg'a, dişiler de 7.5 ile 11 kg'a ulaşırlar.[12] Boyları 117 ile 135 cm arasında değişir.[13] Ölçümler genellikle doğal hayatın dışında yetiştirilen kondorlardan alınmıştır.[11]

Erişkin kuşların tüyleri siyahtır ancak boyunlarının alt kısmında çepeçevre beyaz tüylere ve özellikle de erkeklerin kanatlarında, ilk tüy dökmeye kadar tamamlanmayan geniş beyaz kuşaklar bulunur.[13] Baş ve boyun kırmızı ve siyaha çalan kırmızı rengindedir, çok az tüy bulunur. Baş ve boyun kuş tarafından sürekli olarak temiz tutulur,[14] kellikleri hijyen için uyum sağlamıştır, yüksek rakımlarda çıplak deri ultraviyole ışınlara ve dehidratasyona maruz kalarak sterilize olur.[12] Başın üst kısmı düzdür. Erkeklerde başın ön kısmında kırmızı bir ibik bulunur, boyun derileri katlanarak sarkık bir gerdan oluşturur.[13] Kuşun heyecan durumuna göre baş ve boyun derisi kızarır ve bu bireyler arasında iletişim için kullanılır. Genş kuşlar genel olarak grimsi kahverengindedir, baş ve boyun derileri siyahımsı ve boyun tüyleri kahverengidir.[15]

Bir And kondoru süzülürken.

Orta parmakları oldukça uzundur ve arkaya dönük parmakları çok az gelişmiştir. Tüm parmakların pençeleri oldukça düz ve küttür. Ayaklar daha çok yürümek için uygundur ve Eski Dünya akbabalarında olduğunun tersine silah olarak kullanılmak ya da tutmak için uygun değildir.[16] Gaga çengel şeklindedir ve çürüyen eti koparmak için uyum sağlamıştır.[17] Erkeklerin gözbebekleri kahverengi, dişilerin ise koyu kırmızıdır.[18] Gözkapaklarında kirpik yoktur.[19] Yırtıcı kuşlar arasında genel olarak rastlandığının tersine dişiler erkeklerden daha küçüktür.

Doğal yaşam alanları

And Kondoru Güney Amerika'da And Dağları'nda bulunur. Doğal yaşam alanı kuzeyde çok nadir olarak görüldüğü Venezuela ve Kolombiya'dan başlar, [20] ve güneye doğru Ekvator, Peru, ile Şili'ye, Bolivya ve Batı Arjantin'den Tierra del Fuego'ya kadar iner.[15] 19. yüzyılın başlarında And kondoru batı Venezuela'dan And Dağları boyunca Tierra del Fuego'ya kadar üremekteydi ancak insan varlığının etkisiyle bu alan oldukça daralmıştır.[21] Doğal yaşam alanı 5.000 m. yükseltiye kadar açık düzlükler ve dağlık alanlardan oluşur. Genel olarak havadan aşağıdaki leşleri kolayca bulmasına olanak sağlayan görece açık, ağaçsız alanları tercih eder.[22] Ara sıra Bolivya'nın doğusu ve Brezilya'nın güneybatısındaki alçak rakımlı alanlara,[6] Şili ve Peru'daki alçak çöllüklere de iner, ve Patagonya'nın güney kayın ormanlarında da bulunur.[20]

Ekoloji ve davranış

Uçarken, büyük daireler çizen kondorun hareketleri dikkat çekecek kadar zariftir.[23] KAnatları yatay olarak uzatılmış ve birincil tüyleri uçlarda yukarıya doğru kıvrılmış olarak süzülürler.[13] Geniş uçuş kaslarını tutacak geniş bir sternumunun olmaması And kondorunu fizyolojik olarak asıl süzülerek uçan bir kuş olarak tanımlar. Kanatları yerden kalkarken çırpar ama orta derece bir yüksekliğe geldiğinde nadir kanat çırpar ve havada kalabilmek için termal akımlardan yararlanır.[24] Charles Darwin, gözlemlediği kondorların yarım saat boyunca bir kere bile kanat çırpmadıklarını belirtir.[25] Genel olarak, bir kaç kanat çırpmayla uçuşa başlayabileceği yüksek yerlerde tünemeyi tercih ederler. And kondorları genel olarak termal akımların bulunduğu kayalık yamaçların yakınlarında havada süzülürken görülür.[26]

Diğer Yeni Dünya akbabalarında olduğu gibi And kondorları da sıradışı ürohidroz özelliğine sahiptir, yani dışkılarını ayaklarına boşaltarak evaporasyon yoluyla serinlerler.[27] Bu alışkanlıklarından ötürü bacaklarında genellikle ürik asitin birikmesinden kaynaklanan beyazlıklar bulunur.[16]

Beslenme

And kondoru leşçi bir kuştur, asıl olarak hayvan leşleri lie beslenir.[24] Doğal ortamlarında kondorlar büyük bölgelere sahiptir, gün içinde leş bulabilmek için sıklıkla 200 km'den fazla bir mesafe katederler.[12] İç bölgelerde ölü çiftlik hayvanları ile vahşi geyikler gibi büyük hayvan leşlerini tercih ederken, kıyılarda genel olarak karaya vuran ölü deniz memelileri ile beslenirler. [18] Ayrıca daha küçük kuşların yuvalarına baskın düzenleyerek bunların yumurtaları ile de beslenirler.[28] Kıyı bölgelerinde düzenli bir besin kaynağı bulunur, ve özellikle bolluk olan bölgelerde bazı And kondorları besin aram bölgelerini kıyıda bir kaç kilometre ile sınırlı tutar.[21] Hayvan leşlerini ya yukarıdan görerek ya da kuzgun veya diğer akbabalar gibi diğer leşçileri izleyerek bulurlar.[29] Yeni Dünya akbabalarının Cathartes türünden hindi akbabası, küçük sarı başlı akbaba, ya da büyük sarı başlı akbabayı takip ederek leşlere ulaşır. Cathartes cinsinden akbabalar, koku yolu ile, ölen hayvanların çürümesiyle oluşan etil merkaptan kokusunu izleyerek leşleri bulur. Bu küçük akbabalar, daha büyük olan kondorun yardımı olmadan büyük hayvanların sert derilerini parçalayamaz. Bu türler arasındaki işbirliği ortak bağımlılığın bir örneğidir.[30] And kondorları doğal yaşam alanlarında ara sıra beslenirler, bazen bir kaç gün besin almadan geçirebilirler. Besin bulduklarında ise bazen havalanamayacak kadar kilolarca et yerler. Ayak ve pençeleri tutmak için uygun olmadığından yerde iken beslenmek zorundadırlar.[12] Diğer leşçiler gibi, ortalıkta kaldığında bir hastalık kaynağı olabilecek olan leşlerden kurtulmayı sağladığı için ekosistem içinde önemli bir rol oynarlar.[31]

Üreme

Peru'da Colca kanyonunda genç bir kondor.

And kondorları cinsel olgunluğa beş ya da altı yaşından önce ulaşmaz.[32] 50 yıldan fazla yaşayabilir ve ömür boyu aynı eşle çiftleşirler.[33] Kur zamanı erkek kondorun boynu renk değiştirerek donuk kırmızıdan parlak sarıya dönüşür ve şişer.[34] Erkek dişiye yaklaşırken boynunu dışarı uzatarak şişmiş boynunu ve göğüs lekesini ortaya çıkarır ve ıslık sesi çıkarır,[35] daha sonra kanatlarını açarak dik durur ve dilini şaklatır.[18] Diğer kur ritüelleri ıslık sesi çıkarma, kanatlar kısmen açık iken gıdaklayıp sıçramak, ve dans etmek gibi eylemleri içerir.[12] And kondoru tünemek ve kuluçkaya yatmak için 3.000 ile 5.000 m yükseltileri tercih eder.[36] Yumurtalar etrafına konmuş bir kaç çalı çırpıdan oluşan yuvasını ulaşılması mümkün olmayan kaya yamaçlarının üzerine yapar. Ancak çok az yamaç bulunan Peru'nun kıyı bölgelerinde bazı yuvalar yalnızca tepelerin sırtlarında gölgeli kutu yerlerde bulunur.[21] Her iki yılda bir, Şubat ile Mart aylarında ağırlığı 280 g civarında ve boyutları 75 ile 100 mm arasında bir veya iki mavimsi beyaz yumurta yumurtlar. Anne ve baba tarafından kuluçkuya yatılır ve 54 ile 58 gün sonra yumurtalar çatlar ve yavrular çıkar.[18] Eğer yumurta ya da yavru kaybolur ya da ölürse yerine başka bir yumurta yumurtlanır. Araştırmacılar ve yetiştiriciler bu özellikten yararlanarak genellikle ilk yumurtayı ayrı bakmak üzere uzaklaştırarak annenin ikinci bir yumurta yumurtlamasını sağlar ve üremeyi iki katına çıkarır.[37]

Yavrular en az ebeveynleri kadar büyüyünceye kadar grimsi bir tüyle kaplıdırlar. Ancak altı aydan sonra uçabilecek konuma gelirler,[13] ama iki yaşına kadar, yerlerine yeni yumurta yumurtlanana kadar, ebeveynleri ile aynı yuvada kalır ve avlanırlar. Geniş kondor grupları içinde çok iyi gelişmiş bir sosyal yapı vardır. Vücut lisanı, oyunlar ve kuş çığlıkları ile belirlenen bir hiyerarşiye sahiptirler.[38]

Kaynak

Dipnotlar

  1. ^ Şablon:Kitap belirt
  2. ^ Şablon:Kitap belirt
  3. ^ Şablon:Kitap belirt
  4. ^ Şablon:Ansiklopedi belirt
  5. ^ a b Remsen, J. V., Jr.; C. D. Cadena; A. Jaramillo; M. Nores; J. F. Pacheco; M. B. Robbins; T. S. Schulenberg; F. G. Stiles; D. F. Stotz & K. J. Zimmer. 2007. A classification of the bird species of South America. South American Classification Committee. Erişim tarihi 2007-10-15]]
  6. ^ a b Charles Sibley ve Burt L. Monroe. 1990. Distribution and Taxonomy of the Birds of the World. Yale University Press. ISBN 0-300-04969-2. Erişim tarihi 2007-04-11.
  7. ^ Charles Sibley ve Jon Edward Ahlquist. 1991. Phylogeny and Classification of Birds: A Study in Molecular Evolution. Yale University Press. ISBN 0-300-04085-7. Erişim tarihi 2007-04-11.
  8. ^ Ericson, Per G. P.; Anderson, Cajsa L.; Britton, Tom; Elżanowski, Andrzej; Johansson, Ulf S.; Kallersjö, Mari; Ohlson, Jan I.; Parsons, Thomas J.; Zuccon, Dario & Mayr, Gerald (2006): Diversification of Neoaves: integration of molecular sequence data and fossils. Biology Letters online: 1-5. PDF preprint Electronic Supplementary Material (PDF)
  9. ^ "Vultur gryphus". Integrated Taxonomic Information System. Erişim tarihi: 2008-01-13. 
  10. ^ Şablon:Dergi belirt
  11. ^ a b Şablon:Kitap belirt
  12. ^ a b c d e Şablon:Kitap belirt
  13. ^ a b c d e Şablon:Kitap belirt
  14. ^ "Behavior of the Andean Condor". Cleveland Metroparks Zoo. Erişim tarihi: 2007-01-10. 
  15. ^ a b Şablon:Kitap belirt
  16. ^ a b Şablon:Kitap belirt
  17. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; SanDiego isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  18. ^ a b c d Friends of the Zoo. "Andean Condor". Smithsonian National Zoological Park. Erişim tarihi: 2008-01-08. 
  19. ^ Şablon:Dergi belirt
  20. ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; BirdLife isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  21. ^ a b c Haemig, PD (2007). "Ecology of Condors". Ecology Online Sweden. Erişim tarihi: 2007-01-10. 
  22. ^ "Habitat of the Andean Condor". Cleveland Metroparks Zoo. Erişim tarihi: 2007-01-10. 
  23. ^ Şablon:Kitap belirt
  24. ^ a b Şablon:Kitap belirt
  25. ^ Şablon:Kitap belirt
  26. ^ Şablon:Kitap belirt
  27. ^ Şablon:Kitap belirt
  28. ^ "Andean Condor (Vultur Gryphus)". National Geographic. Erişim tarihi: 2007-01-10. 
  29. ^ Şablon:Kitap belirt
  30. ^ Şablon:Kitap belirt
  31. ^ Şablon:Dergi belirt
  32. ^ "Andean Condor (Vultur Gryphus)". The Peregrine Fund. Erişim tarihi: 2007-01-10. 
  33. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Tait isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  34. ^ Şablon:Dergi belirt
  35. ^ Şablon:Dergi belirt
  36. ^ Şablon:Kitap belirt
  37. ^ Şablon:Kitap belirt
  38. ^ Şablon:Dergi belirt

Dış bağlantılar

And kondoru videosu İnternet Kuş Koleksiyonu Wikimedia Commons'ta And kondoru ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur. Vikitür'de Vultur gryphus ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=And_kondoru&oldid=3057967" sayfasından alınmıştır