Türk Telekom

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Telekom sayfasından yönlendirildi)
Türk Telekom
SloganDeğerli Hissettirir
TipAnonim şirket
Menkul değer sembolüBİST: TTKOM
Kuruluş30 Haziran 1994 (29 yıl önce) (1994-06-30)
KurucuPTT
Genel merkezi,
Önemli kişilerÜmit Önal (genel müdür)[1]
Ömer Fatih Sayan (yönetim kurulu başkanı)
Ürün
Gelirartış 34,3 milyar (2021)[2]
Net gelirartış 5,8 milyar (2021)[2]
SahibiTürkiye Varlık Fonu: %61,68
Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığı:%25
Halka açık: %13,32[3]
Çalışan sayısı34.619 (2021)[4]
Web sitesiturktelekom.com.tr
Türk Telekom'un 1994-2016 yılları arasında kullandığı logosu

Türk Telekom (tam adıyla Türk Telekomünikasyon Anonim Şirketi), 23 Ekim 1840 tarihinde kurulan PTT'nin (eski adıyla Osmanlı Posta Nezareti) telekomünikasyon ve posta hizmetlerinin 1995 tarihinde[5] birbirinden ayrılması sonucunda Türkiye'ye telekomünikasyon hizmetlerini sunmak amacıyla devlet tarafından kurulmuş şirket. Geniş bant internet, sabit telefon, mobil ve dijital TV yayınları konusunda hizmet vermektedir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Posta Hizmetleri Ve Telekomünikasyon[değiştir | kaynağı değiştir]

23 Ekim 1840’ta Osmanlı İmparatorluğu'nun posta ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla Posta Nezareti kuruldu. 1909’da telefon hizmetlerinin de eklenmesi ile kurumun adı PTT Nezareti olarak değiştirildi. 18 Haziran 1994 tarih ve 4000 sayılı kanun ile PTT İşletmesi Genel Müdürlüğü'nün, T.C. Posta İşletmesi Genel Müdürlüğü ve Türk Telekomünikasyon Anonim Şirketi şeklinde yeniden yapılanması kararlaştırılıp, 24 Nisan 1995 tarihinden itibaren iki kurum birbirinden ayrı olarak çalışmaya başlamışlardır. 30 Haziran 1994’te kurum Türk Telekomünikasyon A.Ş. adıyla faaliyetlerine devam etmiştir.[6]

Mobil Operatör Hizmetleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Ulaştırma Bakanlığı'nın 16 Mart 1998 tarihli ihalesiyle, GSM 1800 mobil telefon işletme lisansı Türk Telekom'a verilmiştir. Bunun sonucunda 8 Mayıs 2001 tarihinde Türk Telekom'a bağlı olmak üzere Aycell Haberleşme ve Pazarlama Hizmetleri A.Ş. kurulmuştur. Şirket, teknik açılışını 22 Ağustos 2001 tarihinde, dönemin Başbakanı Bülent Ecevit ve yine dönemin Ulaştırma Bakanı Oktay Vural arasındaki bir telefon görüşmesi ile yapmıştır. 8 Nisan 2004 tarihinde Aycell ve Aria GSM operatörleri, Avea çatısı altında birleştirilmiştir. Zaman içerisinde diğer ortakların paylarını satın alan Türk Telekom, günümüzde Avea'nın tamamına sahiptir.[7]

Özelleştirme Süreci[değiştir | kaynağı değiştir]

Şirket, 14 Kasım 2005 yılında özelleştirme çalışmaları kapsamında, %55 hissesi ile Oger Telekomünikasyon A.Ş.’ye devredildi. 6 milyar 550 milyon dolara gerçekleşen devir, cumhuriyet tarihinin en büyük ihalesi olmuştur.[8] Ancak bu rekor 2013 yılında, İstanbul'a yapılacak olan üçüncü havalimanı ihalesi ile el değiştirmiştir.[9] Devir sırasında kablo televizyon yayını ve kablo internet hizmetleri Türksat'a aktarılırken, deniz haberleşmesi ve seyir güvenliği hizmetleri de Kıyı Emniyeti ve Gemi Kurtarma İşletmeleri Genel Müdürlüğü'ne devredilmiştir.[10]

Temmuz 2018'de Oger Telekom'un bankalara olan kredi borcunu ödeyememesi nedeniyle, kredi veren bankalar, şirketin Türk Telekom'daki hisselerini devraldı.[11]

17 Ağustos 2018'de BTK'nın devrine izin vermesinden sonra, 29 Ağustos 2018'de Hazine ve Maliye Bakanlığı alacaklı bankalar tarafından devralınmasına onay verdiğini açıkladı.[12][13]

1997 yılına ait Türk Telekom telefon kartı

Tek Çatı: Türk Telekom[değiştir | kaynağı değiştir]

26 Ocak 2016 tarihinde, şirketin CEO'su Rami Aslan halihazırda Türk Telekom Grubu altında yer alan Avea ve TTNET markalarının tek çatı altında toplanarak hizmetlerine Türk Telekom adı altında devam edileceğini açıkladı.[14]

Türkiye'nin tüm telefon ve internet servis sağlayıcıları içinde kendi kurulu altyapısına sahip birinci firma konumunda olup diğer internet servis sağlayıcılara ve sabit telefon hizmeti (STH) veren firmalara da toptan satış yöntemi ile hizmet vermektedir. İnternet Veri Merkezi'ni[15] de içeren Türk Telekom, sabit hattan mobil telekomünikasyona, yazılımdan çağrı merkezine kadar geniş bir yelpazede hizmet sunmaktadır. Almanya'da Türk Telekom Mobile ile mobil telekomünikasyon alanında hizmet sunmaktadır.

Türk Telekom'un Mart 2020 tarihi itibarıyla 308.000 km’lik fiber altyapısı, 23.2 milyon GSM abonesi, 11.6 milyon geniş bant abonesi, 3.4 milyon TV ve TivibuGO abonesi, 14.8 milyon sabit erişim hattı abonesi bulunmaktadır.

2019 yılı Temmuz ayına kadar CEO'luk görevini yürüten Paul Doany'ın[16] yerine Ümit Önal atandı.[1]

Türk Telekom Mobil[değiştir | kaynağı değiştir]

Türk Telekom Mobil (bazen TT Mobil, TT Mobil İletişim Hizmetleri A.Ş. veya önceli olan Avea'nın adıyla bilinir), Türk Telekom'un mobil servislerini yürüten şirkettir.

2015 yılında Türk Telekom Mobil, Avea adıyla Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından yapılan IMT Hizmet ve altyapılarına İlişkin Yetkilendirme İhalesi'ne (bilinen adıyla LTE Yetkilendirme İhalesi) katıldı.[17][18]

Kapasite artışı için yatırımlarına devam eden TT Mobil, 2020 birinci çeyrekte frekansların verimli kullanılması için refarming (spektrumun yeniden dağıtılması) işlemini gerçekleştirdi. 1800 MHz'de 2G için kullanılan bant genişliğinin 10 MHz;ini LTE için kullanmaya başlayan TT Mobil, bu şekilde LTE için 1800 Mhz;de kullandığı bant genişliğini 30 MHz'e yükseltmiştir.[19]

İnternet Hizmetleri[değiştir | kaynağı değiştir]

TTNET'in logosu

Türk Telekom'un internet hizmetleri, resmî olarak TTNET A.Ş. altında yürütülmektedir. TTNET Anonim Şirketi, Türkiye'de internet sağlayıcısı iletişim ve teknoloji şirketi olarak 26 Nisan 2006 tarihinde Türk Telekom Grubu'nun bir üyesi olarak kurulmuştur. 14 Mayıs 2006 tarihinde 'İnternet Servis Sağlayıcı Lisansı' alarak faaliyetlerine başlamıştır.[20]

26 Ocak 2016 tarihinde feshedilerek abonelerine Türk Telekom markası altında hizmet vermeye başlamıştır. 2021'in 3. çeyreği itibarıyla Türk Telekom, Türkiye'deki sabit internet kullanıcılarının %64,21'ine sahiptir.[21]

Dijital Depo[değiştir | kaynağı değiştir]

Dijital Depo, TürkTelekom tarafından sağlanan, bulut depolama hizmeti.[22] 4 Ocak 2019'da hizmete başlayan Dijital Depo, ücretli ve ücretsiz üyelikler ile kullanıcılarına bulut üzerinde veri depolama ve erişim olanağı tanımaktadır. Akıllı telefonlar için sunulan uygulamanın, web arayüzü bulunmamaktadır.[23]

İddialar[değiştir | kaynağı değiştir]

Casus yazılım enjeksiyonu[değiştir | kaynağı değiştir]

Citizen lab, Türk Telekom ağında bir dizi middleboxun, birtakım meşru programları indirmeye çalışan yüzlerce kullanıcıyı bu programların casus yazılımla paketlenmiş versiyonlarına yönlendirdiğini tespit etti. Operatörler tarafından programla aynı pakete konulan casus yazılımın StrongPity APT saldırılarında kullanılana çok benzediği görüldü. Türkiye’deki enjeksiyonun operatörleri, StrongPity casus yazılımına geçmeden önce, "yasal dinleme" casus yazılımı FinFisher kullanıyordu. FinFisher, bu yazılımın yalnızca devlet kuruluşlarına satıldığını iddia ediyor.[24][25][26]

Ortaklık yapısı[değiştir | kaynağı değiştir]

Şirketin ortaklık yapısı aşağıda açıklandığı şekildedir:[27]

Hizmetleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Türk Telekom, PSTN (sabit telefon hizmetleri), geniş bant internet hizmetleri, dijital tv yayıncılığı ve mobil operatörlük alanlarında hizmet vermektedir.

  • TTMobil, mobil operatör hizmetleri,
  • TTNET, genişbant, metro ethernet, toptan geniş bant, IPTV, UyduTV, WebTV, MobilTV, Smart TV hizmetleri,
  • AssisTT, çağrı merkezi ve rehberlik hizmetleri,
  • Argela, yakınsama teknolojileri,
  • Innova, BT çözüm sağlayıcısı,
  • Sebit, çevrimiçi eğitim yazılımları,
  • TT Ventures, proje geliştirme ve kurumsal risk sermayesi değerlendirme hizmetleri,
  • TTES, elektrik tedarik ve satış,
  • Türk Telekom International, toptan veri ve kapasite servis sağlayıcısı,
  • Türk Telekom Elektrik,[28] elektrik dağıtım şirketi hizmetleri sunmaktadır.

Ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]

  • 2019: Global Business Excellence, Üstün Müşteri Hizmetleri Girişimi Ödülü[29]
  • 2017: European Excellence Awards, Türkiye’nin En İyi Projesi kategorisinde birincilik, Tablolar Konuşuyor projesi.[30]
  • 2017: Contact Center World Awards, Dünyanın En İyi Çağrı Merkezi[31]
  • 2017: ICMG Bilgi Teknolojileri Mimarisi Mükemmeliyet Ödülleri, Müşteri Odaklı İş Modelleri kategorisinde birincilik ödülü[32]
  • 2017: Stevie Ödülleri, İnovasyon Odaklı ve Kullanıcı Dostu Çözümler Kategorisinde birinci.[33]
  • 2017: Türkiye Eğitim ve Gelişim Platformu Derneği, İş Sağlığı İş Güvenliği Okulu ve En İyi Teknoloji Destekli Gelişim Programı kategorisi birincisi[34]
  • 2016: SAP HANA İnovasyon Ödülleri, Özel Onur Ödülü[35]
  • 2016: Türk Patent Enstitüsü 5. Türk Patent Ödülleri, En Çok Marka Başvurusu dalında üçüncülük ödülü[36]
  • 2010: Türk Telekom, 2010 Dünya İletişim Ödülleri En İyi İçerik Servisi kategorisinde ödül aldı.[37]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b "Türk Telekom CEO'su Doany görevinden ayrıldı, yerine Önal atandı". Bloomberg HT. 31 Temmuz 2019. 31 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2019. 
  2. ^ a b "Türk Telekom'dan 2021'de 5,8 milyar TL net kâr". 16 Şubat 2022. 16 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2022. 
  3. ^ "31 Mart 2022 tarihli Özel Durum Açıklaması- LYY Telekomünikasyon A.Ş.'ye ait Türk Telekomünikasyon A.Ş. hisselerinin devrinin tamamlanması hakkında açıklama". Türk Telekom. 23 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022. 
  4. ^ "Rakamlarla Türk Telekom". turktelekom.com.tr. Türk Telekom. 10 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2022. 
  5. ^ "Tarihçe". Türk Telekom. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2015. 
  6. ^ http://www.turktelekom.com.tr/tt/portal/!ut/p/b1/04_Sj9CPykssy0xPLMnMz0vMAfGjzOL9PHw8DUwsDLzcg0OdDDz9XNxdDfw8jA1MDPSDS4riQ4L0C7IdFQGDh03Q/[ölü/kırık bağlantı]
  7. ^ "Türk Telekom Avea'nın yüzde 10 payını satın aldı". 29 Nisan 2015. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2015. 
  8. ^ "Cumhuriyet tarihinin en yüksek bedelli 5 ihalesi". wsj.com.tr. 13 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2013. 
  9. ^ Güven, Ayşegül Akyarlı (3 Mayıs 2013). "Üçüncü havalimanında teklif 22 milyar Euro'yu aştı". wsj.com.tr. 26 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2013. 
  10. ^ "Hukuki Yapı". 5 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2011. 
  11. ^ "Türk Telekom bankalara geçiyor". Sözcü. 5 Temmuz 2018. 6 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2018. 
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2018. 
  13. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2018. 
  14. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2016. 
  15. ^ "Türk Telekom Veri Merkezi". 25 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020. 
  16. ^ "Board of Directors". 17 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2012. 
  17. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2020. 
  18. ^ https://www.ntv.com.tr/teknoloji/3-96-milyar-euroluk-4-5g-ihalesi-sona-erdi,hvhJ37-wnkytWU5pXTuKAw[yalın URL]
  19. ^ "https://medya.turktelekom.com.tr/turk-telekomdan-2020ye-saglikli-ve-guclu-baslangic/". 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.  |başlık= dış bağlantı (yardım)
  20. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2020. 
  21. ^ "BTK Pazar Payları - 2021 Q3" (PDF). 23 Ocak 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2022. 
  22. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2020. 
  23. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2020. 
  24. ^ Bill Marczak, Jakub Dalek, Sarah McKune, Adam Senft, John Scott-Railton, Ron Deibert. "BAD TRAFFIC". citizenlab.ca. 17 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2018. 
  25. ^ "Belgeleri 2014'te çıkmıştı: Türk Telekom, kullanıcıları casus yazılımlara yönlendiriyor" (İngilizce). Diken. 10 Mart 2018. 18 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2020. 
  26. ^ "Türk Telekom, kullanıcılarını casus yazılımlara mı yönlendiriyor?". T24. 10 Mart 2018. 16 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2020. 
  27. ^ "İlk Bakışta Türk Telekom". www.turktelekom.com.tr. 20 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2022. 
  28. ^ "Türk Telekom Elektrik". 6 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2023. 
  29. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2020. 
  30. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2020. 
  31. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2020. 
  32. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2020. 
  33. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2020. 
  34. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2020. 
  35. ^ https://medya.turktelekom.com.tr/uluslararasi-inovasyon-odulu/[ölü/kırık bağlantı]
  36. ^ https://medya.turktelekom.com.tr/turk-patent-enstitusunden-odul/[ölü/kırık bağlantı]
  37. ^ "Türk Telekom'a "En İyi İçerik Sevisi" Ödülü". Milliyet. 28 Kasım 2010. 23 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2010. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]