Narenciye

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Narenciye
Yaşadığı dönem aralığı: 8-0 myö
Hemfilliyen-Günümüz 
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Plantae
Şube: Spermatophyta
Sınıf: Magnoliopsida
Takım: Sapindales
Familya: Rutaceae
Alt oymak: Citrinae
Cins: Citrus
L.
Tür ve melezler
Ancestral species:

Citrus maximaPomelo
Citrus medicaCitron
Citrus reticulataMandarin orange
Citrus micrantha – a papeda
Citrus hystrixKaffir lime
Citrus cavaleriei - Ichang papeda
Citrus japonica - Kumquat


Important hybrids:
Citrus × aurantiifoliaKey lime
Citrus × aurantiumBitter orange
Citrus × latifoliaPersian lime
Citrus × limonLemon
Citrus × limoniaRangpur
Citrus × paradisiGrapefruit
Citrus × sinensisSweet orange

Citrus × tangerinaTangerine
Sinonimler
Eremocitrus

Microcitrus

metne bakınız

Narenciye ya da turunçgiller, turunç, portakal, mandalina, greyfurt ve limon gibi ekonomik değeri yüksek olan Citrus cinsi meyve ağacı türlerini de içine alan bir bitki topluluğudur.

Yetiştiği yerler[değiştir | kaynağı değiştir]

Vatanı Çin ve Hindistan olan, fakat bugün hemen hemen ılıman iklime sahip bütün memleketlerde kültür şekilleri yetiştirilmektedir.Türkiye'de Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin Orta Fırat Bölümü’nde, Akdeniz bölgesi ve Ege Bölgesinde tarımı yapılır.

Gaziantep’te Bir Narenciye Bahçesi
Adana’da Narenciye Tarlaları

Özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Yaprak dökmeyen, uçucu yağ taşıyan küçük ağaçlardır. Yaprakları tam, yumurtamımsı, parlak ve derimsidir. Çanak ve taç yaprakları beş parçalıdır. Taç yaprakları etli, beyaz veya pembe renkli, hoş kokuludur.

Meyveler sarı ve turuncu renkli, çok gözlü ve etlidir ve kış meyveleridir. Meyvelerin tadı ekşidir ve C vitamini açısından zengindirler. %3 yağ içerirler.

Bazı narenciye türleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu türlerin hepsi de Citrus (C.) cinsi bitkilerdir:

Turunç (Citrus aurantium)
Bergamot (C. aurantium var. bergamia)
Limon (C. x limon)
Mandalina (C. reticulata)
Portakal (C. x sinensis)
Lim (Citrus aurantifolia)
Greyfurt (Citrus paradisi)
Şadok (Pomelo) (Citrus maxima)
Ağaç kavunu (Citrus medica)
Kamkat (Citrus fortunella)

Bu tür ise bazılarınca Citrus cinsi içinde bazılarınca Citrus cinsi dışında ayrı bir cinsin (Poncirus cinsi) türü olarak görülmektedir.

Üç yaprak (Poncirus trifoliata)

Kullanıldığı yerler[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu bitkilerin meyvelerinden gıda olarak faydalanıldığı gibi, meyve kabuklarından, yapraklarından veya çiçeklerden, parfümeride koku ve lezzet vermekte kullanılan uçucu yağlar da elde edilir. Citrus, deodorant ve göz kremleri karışımlarında da kullanılmaktadır.