Keynesyen ekonomi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Keynesçi ekonomi sayfasından yönlendirildi)

Keynesyen iktisat, veya Keynesçilik, adını İngiliz ekonomist John Maynard Keynes'ten alır), toplam talebin (ekonomideki toplam harcama) ekonomik çıktı ve enflasyonu nasıl güçlü bir şekilde etkilediğine dair çeşitli makroekonomik teori ve modellerdir.[1] Keynesyen görüşe göre, toplam talep ekonominin üretken kapasitesine eşit olmak zorunda değildir. Bunun yerine, üretimi, istihdamı ve enflasyonu etkileyen - bazen düzensiz davranan - bir dizi faktörden etkilenir.[2]

Keynesyen ekonomistler genel olarak toplam talebin değişken ve istikrarsız olduğunu ve bunun sonucunda da piyasa ekonomisinin genellikle verimsiz makroekonomik sonuçlarla - talep düşük olduğunda durgunluk veya talep yüksek olduğunda enflasyon - karşılaştığını savunurlar. Ayrıca, bu ekonomik dalgalanmaların hükümet ve merkez bankası arasında koordine edilen ekonomi politikası müdahaleleri ile hafifletilebileceğini savunmaktadırlar. Özellikle, maliye politikası eylemleri (hükümet tarafından alınan) ve para politikası eylemleri (merkez bankası tarafından alınan), iş döngüsü boyunca ekonomik çıktının, enflasyonun ve işsizliğin istikrara kavuşmasına yardımcı olabilir.[3] Keynesyen ekonomistler genellikle düzenlenmiş bir piyasa ekonomisini savunurlar - ağırlıklı olarak özel sektör, ancak durgunluk ve depresyonlar sırasında devlet müdahalesi için aktif bir rol..[4]

Keynesyen ekonomi, Büyük Buhran sırasında ve sonrasında Keynes'in 1936 tarihli İstihdam, Faiz ve Paranın Genel Teorisi adlı kitabında sunduğu fikirlerden gelişmiştir.[5] Keynes'in yaklaşımı, kitabından önceki toplam arz odaklı klasik iktisat ile tam bir tezat oluşturuyordu. Keynes'in çalışmalarını yorumlamak tartışmalı bir konudur ve çeşitli ekonomik düşünce okulları onun mirasına sahip çıkmaktadır.

Keynesyen ekonomi, neoklasik sentezin bir parçası olarak, Büyük Buhran, İkinci Dünya Savaşı ve savaş sonrası ekonomik genişleme (1945-1973) sırasında gelişmiş ülkelerde standart makroekonomik model olarak hizmet etmiştir. Kısmen Büyük Buhran'ı açıklamaya çalışmak ve ekonomistlerin gelecekteki krizleri anlamalarına yardımcı olmak için geliştirilmiştir. Petrol şoku ve 1970'lerdeki stagflasyonun ardından etkisini bir miktar kaybetmiştir.[6] Keynesyen iktisat daha sonra Yeni Keynesyen iktisat olarak yeniden geliştirilmiş ve günümüzün ana akım makroekonomisini oluşturan çağdaş yeni neoklasik sentezin bir parçası haline gelmiştir.[7] 2007-2008 mali krizinin ortaya çıkması, dünyanın dört bir yanındaki hükümetlerin Keynesyen politikalara yeniden ilgi duymasına yol açtı.[8]

Tarihsel bağlam[değiştir | kaynağı değiştir]

Keynesyen öncesi makroekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]

Makroekonomi, bir ekonomiye bir bütün olarak uygulanan faktörlerin incelenmesidir. Önemli makroekonomik değişkenler arasında genel fiyat seviyesi, faiz oranı, istihdam seviyesi ve reel olarak ölçülen gelir (veya eşdeğer olarak çıktı) yer alır.

Kısmi denge teorisinin klasik geleneği, ekonomiyi, denge koşullarının her biri tek bir değişkeni belirleyen tek bir denklem olarak ifade edilebilen ayrı piyasalara bölmek olmuştur. Fleeming Jenkin ve Alfred Marshall tarafından geliştirilen arz ve talep eğrilerinin teorik aygıtı, Lozan Okulu'nun genel denge teorisine genelleştirdiği bu yaklaşım için birleşik bir matematiksel temel sağlamıştır.

Makroekonomi için ilgili kısmi teoriler, fiyat seviyesini belirleyen paranın miktar teorisini ve faiz oranının klasik teorisini içeriyordu. İstihdamla ilgili olarak Keynes'in "klasik iktisadın ilk postülası" olarak adlandırdığı koşul, ücretin marjinal ürüne eşit olduğunu belirtir ki bu da on dokuzuncu yüzyılda geliştirilen marjinalist ilkelerin doğrudan bir uygulamasıdır (bkz. Genel Teori). Keynes, klasik teorinin bu üç yönünün de yerini almaya çalışmıştır.

Keynesçiliğin öncüleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Keynes'in çalışması Büyük Buhran'ın ortaya çıkışıyla kristalize olmuş ve ivme kazanmış olsa da, ekonomi içinde genel bollukların varlığı ve doğası üzerine uzun süredir devam eden bir tartışmanın parçasıydı. Keynes'in Büyük Buhran'la başa çıkmak için savunduğu politikaların bir kısmı (özellikle özel yatırımların veya tüketimin düşük olduğu zamanlarda hükümetin açık harcamaları) ve önerdiği teorik fikirlerin çoğu (efektif talep, çarpan, tasarruf paradoksu) 19. yüzyılda ve 20. yüzyılın başlarında yazarlar tarafından ileri sürülmüştü. (Örneğin J. M. Robertson 1892'de tutumluluk paradoksunu gündeme getirmiştir[9][10]). Keynes'in eşsiz katkısı, ekonomi çevrelerince kabul edilebilir olduğu kanıtlanan genel bir teori ortaya koymasıydı.

Keynesyen ekonominin entelektüel bir öncüsü, John Law, Thomas Malthus, Thomas Attwood'un Birmingham Okulu ve 1920'ler ve 1930'larda etkili olan Amerikalı ekonomistler William Trufant Foster ve Waddill Catchings ile ilişkili eksik tüketim teorileriydi.[11] Eksik tüketimciler, kendilerinden sonra gelen Keynes gibi, toplam talebin potansiyel çıktıya ulaşamamasıyla ilgileniyor, bunu "aşırı üretim" (arz tarafına odaklanır) yerine "eksik tüketim" (talep tarafına odaklanır) olarak adlandırıyor ve ekonomik müdahaleciliği savunuyorlardı. Keynes, eksik tüketimi özellikle Genel Teori'nin 22. Bölüm, IV. Kısım ve 23. Bölüm, VII. Kısımlarında tartışmıştır. 1930'larda Stockholm okulu tarafından Keynes'ten bağımsız olarak çok sayıda kavram geliştirilmiştir; bu başarılar, 1936 Genel Teori'ye yanıt olarak yayınlanan ve İsveç keşiflerini paylaşan 1937 tarihli bir makalede açıklanmıştır.[12]

Keynes'in ilk yazıları[değiştir | kaynağı değiştir]

Keynes 1923'te ekonomi teorisine ilk katkısı olan ve bakış açısı klasik olmakla birlikte daha sonra Genel Teori'de yer alacak fikirleri içeren Parasal Reform Üzerine Bir İnceleme'yi yayınladı. Özellikle Avrupa ekonomilerindeki hiperenflasyona bakarak, para tutmanın fırsat maliyetine (faizden ziyade enflasyonla özdeşleştirilen) ve bunun dolaşım hızı üzerindeki etkisine dikkat çekmiştir.[13]

1930'da, "sadece sert polemiklerin yazarı olarak değil, ciddi bir akademisyen olarak itibarını teyit edecek" ve daha sonraki görüşleri doğrultusunda büyük bir adımı işaret eden,[14] konusunun kapsamlı bir incelemesi olarak tasarlanan Para Üzerine Bir İnceleme'yi yayınladı. Bu makalede, işsizliği ücret yapışkanlığına bağlamakta[15] ve tasarruf ile yatırımı birbirinden bağımsız kararlar tarafından yönetiliyormuş gibi ele almaktadır: birincisi faiz oranıyla pozitif,[16] ikincisi ise negatif yönde değişmektedir.[17] Dolaşım hızı, faiz oranının bir fonksiyonu olarak ifade edilir.[18] Likidite konusunu ele alışını, tamamen parasal bir faiz teorisini ima ettiği şeklinde yorumlamıştır.[19]

Keynes'in Cambridge Sirkindeki genç meslektaşları ve Ralph Hawtrey, onun argümanlarının dolaylı olarak tam istihdamı varsaydığına inanmış ve bu da sonraki çalışmalarının yönünü etkilemiştir.[20] 1933 yılı boyunca çeşitli ekonomik konularda "hepsi bir bütün olarak üretim hareketleri açısından ele alınan" makaleler yazdı.[21]

Genel Teorinin Gelişimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Keynes'in Genel Teori'yi yazdığı dönemde, ekonominin otomatik olarak genel denge durumuna geri döneceği ana akım ekonomik düşüncenin bir ilkesiydi: tüketicilerin ihtiyaçları her zaman üreticilerin bu ihtiyaçları karşılama kapasitesinden daha fazla olduğu için, üretilen her şeyin uygun fiyat bulunduğunda eninde sonunda tüketileceği varsayılıyordu. Bu algı, Say yasasında[22] ve David Ricardo'nun yazılarında yansıtılmıştır;[23] bu yasaya göre bireyler ya ürettiklerini tüketebilmek için üretirler ya da ürettiklerini satarak başkasının ürettiklerini satın alabilirler. Bu argüman, eğer mal veya hizmet fazlası varsa, bunların fiyatlarının doğal olarak tüketilecekleri noktaya kadar düşeceği varsayımına dayanmaktadır.

Keynes, Büyük Buhran sırasındaki yüksek ve kalıcı işsizlik ortamı göz önüne alındığında, bireylerin ürettiği malların yeterli efektif taleple karşılanacağının garantisi olmadığını ve özellikle ekonomi küçülürken yüksek işsizlik dönemlerinin beklenebileceğini savunmuştur. Ekonominin tam istihdamı kendiliğinden sağlayamayacağını düşünüyor ve hükümetin devreye girerek devlet harcamaları yoluyla çalışan nüfusun eline satın alma gücü vermesi gerektiğine inanıyordu. Dolayısıyla, Keynesyen teoriye göre, tasarrufların ekonomi tarafından üretilen mal ve hizmetlere yatırılmaması gibi bireysel olarak rasyonel bazı mikroekonomik düzeydeki eylemler, bireylerin ve firmaların büyük bir kısmı tarafından toplu olarak gerçekleştirilirse, ekonominin potansiyel çıktı ve büyüme oranının altında faaliyet gösterdiği sonuçlara yol açabilir.

Keynes'ten önce, mal ve hizmetlere yönelik toplam talebin arzı karşılamadığı bir durum, klasik ekonomistler tarafından genel bir bolluğun mümkün olup olmadığı konusunda aralarında anlaşmazlık olmasına rağmen, genel bir bolluk olarak adlandırılırdı. Keynes, bir bolluk meydana geldiğinde, üreticilerin aşırı tepkisinin ve işçilerin işten çıkarılmasının talepte düşüşe yol açtığını ve sorunu sürekli hale getirdiğini savunmuştur. Bu nedenle Keynesyenler, ekonomik sorunların en ciddileri arasında saydıkları iş döngüsünün genliğini azaltmak için aktif bir istikrar politikasını savunurlar. Teoriye göre, hükümet harcamaları toplam talebi artırmak için kullanılabilir, böylece ekonomik faaliyet artar, işsizlik ve deflasyon azalır.

Çarpanın kökenleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Liberal Parti 1929 Genel Seçimlerinde "durgun işgücünü geniş ulusal kalkınma planlarında kullanarak işsizlik seviyelerini bir yıl içinde normale indirme" vaadiyle mücadele etti.[24] David Lloyd George Mart ayında kampanyasını "İşsizliğe çare bulabiliriz" başlıklı bir politika belgesiyle başlattı ve bu belgede geçici olarak "Kamu işleri, işçiler ücretlerini harcadıkça ikinci bir harcama turuna yol açacaktır" iddiasında bulundu.[25] İki ay sonra, o sıralarda Para Üzerine İnceleme'sini tamamlamak üzere olan Keynes ve Hubert Henderson,[26] Lloyd George'un politikaları için "akademik açıdan saygın ekonomik argümanlar sağlamayı" amaçlayan siyasi bir broşür üzerinde işbirliği yaptılar.[27] Lloyd George bunu yapabilir mi?" başlığını taşıyordu ve "daha fazla ticari faaliyetin ... kümülatif bir etkiyle daha fazla ticari faaliyete yol açacağı" iddiasını destekliyordu.[28] Bu, Richard Kahn tarafından 1931 yılında yayınlanan ve Alvin Hansen tarafından "ekonomik analizin en önemli dönüm noktalarından biri"[29] olarak tanımlanan "Ev yatırımlarının işsizlikle ilişkisi"[30] başlıklı makalesinde ortaya konan "oran" mekanizması haline gelmiştir. "Oran" kısa süre sonra Keynes'in önerisiyle "çarpan" olarak yeniden adlandırıldı.[31]

Kahn'ın çalışmasındaki çarpan, bugünlerde ders kitaplarından aşina olduğumuz bir yanıt mekanizmasına dayanmaktadır. Samuelson bunu şu şekilde ifade etmektedir:

Diyelim ki 1000 dolarlık bir odunluk inşa etmek için işsiz kaynakları işe aldım. Marangozlarım ve kereste üreticilerim fazladan 1000 dolar gelir elde edecekler. Eğer hepsinin marjinal tüketim eğilimi 2/3 ise, şimdi yeni tüketim malları için 666,67 $ harcayacaklardır. Bu malların üreticileri şimdi ekstra gelire sahip olacaklar... onlar da 444.44 $ harcayacaklar... Böylece benim 1000 dolarlık birincil yatırımımla sonsuz bir ikincil tüketim zinciri harekete geçer.[32]

Samuelson'un yaklaşımı Joan Robinson'un 1937 tarihli açıklamasını yakından takip eder[33] ve çarpanın Keynesyen teoriyi etkilediği ana kanaldır. Kahn'ın makalesinden ve hatta Keynes'in kitabından önemli ölçüde farklıdır.

İlk harcamanın "yatırım" ve istihdam yaratan geri dönüşün "tüketim" olarak tanımlanması Kahn'ı sadakatle yansıtmaktadır, ancak Kahn ilk tüketimin veya sonraki yatırım geri dönüşünün neden tamamen aynı etkilere sahip olmaması gerektiğine dair hiçbir neden sunmamaktadır. Keynes'i en az Kahn ve Samuelson kadar suçlu bulan Henry Hazlitt şöyle yazmıştır...

... çarpanla bağlantılı olarak (ve aslında çoğu zaman) Keynes'in "yatırım" olarak bahsettiği şey, herhangi bir amaç için yapılan harcamalara herhangi bir ekleme anlamına gelir... "Yatırım" kelimesi Pickwickçi ya da Keynesçi bir anlamda kullanılmaktadır.[34]

Kahn, paranın elden ele dolaştığını, her adımda istihdam yarattığını, ta ki bir çıkmaz sokağa girene kadar (Hansen'in terimi "sızıntı" idi); kabul ettiği tek çıkmaz sokağın ithalat ve istifçilik olduğunu, ancak fiyatlardaki artışın çarpan etkisini azaltabileceğini de söylemiştir. Jens Warming, kişisel tasarrufun dikkate alınması gerektiğini kabul etmiş,[35] bunu bir "sızıntı" olarak değerlendirirken (s. 214), (s. 217)'de bunun aslında yatırıma dönüştürülebileceğini kabul etmiştir.

Ders kitabı çarpanı, toplumu daha zengin hale getirmenin dünyadaki en kolay şey olduğu izlenimini vermektedir: hükümetin sadece daha fazla harcaması gerekmektedir. Kahn'ın makalesinde ise bu daha zordur. Ona göre, ilk harcama, fonların diğer kullanımlardan saptırılması değil, toplam harcamada bir artış olmalıdır: harcama düzeyinin ekonominin geliri/çıktısı ile sınırlı olduğu klasik teori altında - gerçek anlamda anlaşılırsa - imkansız bir şey. Sayfa 174'te Kahn, bayındırlık işlerinin etkisinin başka yerlerdeki harcamalar pahasına olduğu iddiasını reddetmekte, gelirin vergilendirme yoluyla artırılması halinde bunun ortaya çıkabileceğini kabul etmekte, ancak diğer mevcut araçların bu tür sonuçları olmadığını söylemektedir. Örnek olarak, paranın bankalardan borç alınarak toplanabileceğini, çünkü ...

... yatırımların normal kanallardan akışını hiçbir şekilde etkilemeden, yolların maliyetini Hükümete avans olarak vermek her zaman bankacılık sisteminin gücü dahilindedir.

Bu, bankaların herhangi bir talebi karşılamak için kaynak yaratmakta özgür olduğunu varsayar. Ancak Kahn şunu da ekliyor.

... böyle bir hipotez gerçekten gerekli değildir. Çünkü daha sonra da gösterileceği üzere, yolların inşasına paralel olarak, çeşitli kaynaklardan tam da yolların maliyetini karşılamak için gereken oranda fonlar serbest bırakılmaktadır.

Gösteri, "Bay Meade'in ilişkisine" (James Meade'e atfen) dayanmaktadır ve bu ilişki, culs-de-sac'ta kaybolan toplam para miktarının orijinal harcamaya eşit olduğunu iddia etmektedir;[36] Kahn'ın sözleriyle "parasal kaynaklar konusunda endişelenenlere rahatlama ve teselli getirmelidir" (s. 189).

Bir yanıt çarpanı daha önce Hawtrey tarafından 1928 tarihli bir Hazine memorandumunda önerilmişti ("tek sızıntı olarak ithalatla"), ancak bu fikir daha sonraki yazılarında bir kenara bırakıldı.[37] Kısa bir süre sonra Avustralyalı ekonomist Lyndhurst Giblin 1930 yılında verdiği bir konferansta bir çarpan analizi yayınladı (yine tek sızıntı olarak ithalatı ele alarak).[38] Bu fikrin kendisi çok daha eskidir. Bazı Hollandalı merkantilistler askeri harcamalar için sonsuz bir çarpan olduğuna inanıyorlardı (ithalat "sızıntısı" olmadığı varsayımıyla), çünkü ...

... ülkede sadece para kalırsa, bir savaş kendini sınırsız bir süre boyunca destekleyebilir ... Çünkü paranın kendisi "tüketilirse", bu sadece başkasının mülkiyetine geçtiği anlamına gelir ve bu süreç sonsuza kadar devam edebilir.[39]

Çarpan doktrinleri daha sonra Danimarkalı Julius Wulff (1896), Avustralyalı Alfred de Lissa (1890'ların sonu), Alman/Amerikalı Nicholas Johannsen (aynı dönem) ve Danimarkalı Fr. Johannsen (1925/1927) tarafından daha teorik terimlerle ifade edilmiştir.[40] Kahn, bu fikrin kendisine çocukken babası tarafından verildiğini söylemiştir.[41]

Kamu politikası tartışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

1929 seçimleri yaklaşırken "Keynes, işsizliği hafifletmek için kamusal bir önlem olarak sermaye gelişiminin güçlü bir savunucusu haline geliyordu".[42] Muhafazakâr Şansölye Winston Churchill ise tam tersi bir görüşe sahipti:

Ortodoks Hazine dogması, kararlılıkla sürdürülmektedir... [Devlet borçlanması ve Devlet harcamaları ile çok az ek istihdam yaratılabilir ve kalıcı ek istihdam yaratılamaz.[43]

Keynes, Hazine görüşündeki bir kusurun üzerine atlamıştır. Hazine İkinci Sekreteri Sir Richard Hopkins'i 1930 yılında Macmillan Finans ve Sanayi Komitesi önünde çapraz sorguya çekerken, "sermaye geliştirme planlarının işsizliği azaltmaya yaramayacağı" Şeklindeki "birinci önermeye" atıfta bulunmuş ve "birinci önermeyi savunduklarını söylemenin Hazine'nin görüşünü yanlış anlamak olup olmayacağını" sormuştur. Hopkins şu yanıtı verdi: "İlk önerme çok ileri gidiyor. İlk önerme bize mutlak ve katı bir dogma atfeder, öyle değil mi?"[44]

Aynı yılın ilerleyen günlerinde, yeni oluşturulan Ekonomistler Komitesi'nde konuşan Keynes, Kahn'ın ortaya çıkan çarpan teorisini kamu çalışmalarını savunmak için kullanmaya çalıştı, "ancak Pigou ve Henderson'ın itirazları, nihai üründe bundan hiçbir iz olmamasını sağladı".[45] 1933 yılında The Times gazetesinde "Refaha giden yol" başlıklı bir dizi makalede Kahn'ın çarpanına verdiği desteği daha geniş bir şekilde duyurdu.[46]

Arthur Cecil Pigou o dönemde Cambridge'deki tek ekonomi profesörüydü. İşsizlik konusuna sürekli ilgi duymuş, popüler İşsizlik (1913) kitabında işsizliğin "ücret oranları ile talep arasındaki uyumsuzluktan" kaynaklandığı görüşünü dile getirmiştir[47] - Keynes'in Genel Teori yıllarından önce paylaşmış olabileceği bir görüş. Pratik önerileri de çok farklı değildi: "otuzlu yıllarda birçok kez" Pigou "istihdamı canlandırmak için tasarlanan Devlet eylemine [...] kamu desteği verdi".[48] İki adamın ayrıldığı nokta teori ve pratik arasındaki bağlantıdır. Keynes, bayındırlık hizmetlerine yönelik önerilerini destekleyecek teorik temeller oluşturmaya çalışırken, Pigou klasik doktrinden uzaklaşma eğilimi göstermemiştir. Keynes, ona ve Dennis Robertson'a atıfta bulunarak retorik bir şekilde sordu: "Neden kendi pratik sonuçlarını takip etmeleri mümkün olmayan teorileri sürdürmekte ısrar ediyorlar?"[49]

Genel Teori[değiştir | kaynağı değiştir]

Keynes, Keynesyen iktisadın temelini oluşturan fikirleri ana eseri olan İstihdam, Faiz ve Paranın Genel Teorisi'nde ortaya koymuştur. İşsizliğin Amerika Birleşik Devletleri'nde %25'e, bazı ülkelerde ise %33'e kadar yükseldiği Büyük Buhran döneminde yazılmıştır. Neredeyse tamamen teorik olan kitap, zaman zaman hiciv ve sosyal yorum bölümleriyle renklendirilmiştir. Kitabın ekonomik düşünce üzerinde derin bir etkisi oldu ve yayınlandığından bu yana anlamı üzerine tartışmalar devam ediyor.

Keynes ve Klasik İktisat[değiştir | kaynağı değiştir]

Keynes, Genel Teori'ye klasik istihdam teorisinin bir özetiyle başlar ve bunu Say Kanunu'nun "Arz kendi talebini yaratır" şeklindeki formülasyonunda özetler. Ayrıca, teorisinin Anglosakson laissez faire ekonomisi açısından açıklanmasına rağmen, teorisinin "totaliter devletlere" serbest piyasa politikasından daha kolay adapte edilebileceği anlamında daha genel olduğunu da yazmıştır.[50]

Klasik teoriye göre, ücret oranı emeğin marjinal verimliliğine göre belirlenir ve bu oranda çalışmak isteyen kişi sayısı kadar kişi istihdam edilir. İşsizlik sürtünme yoluyla ortaya çıkabilir ya da "mevzuat ya da sosyal uygulamalar ... ya da sadece insan inadı" nedeniyle istihdamı kabul etmeyi reddetme anlamında "gönüllü" olabilir, ancak Keynes'in gönülsüz işsizlik olarak tanımladığı "...klasik varsayımlar üçüncü kategorinin olasılığını kabul etmez".[51]

Keynes, klasik teorinin "ücret pazarlıklarının ... gerçek ücreti belirlediği" varsayımına iki itiraz getirmektedir. Bunlardan ilki, "emeğin (sınırlar dahilinde) gerçek ücretten ziyade para-ücret öngördüğü" gerçeğidir. İkincisi ise, klasik teorinin "emeğin gerçek ücretinin, emeğin girişimcilerle yaptığı ücret pazarlıklarına bağlı olduğunu" varsaymasıdır; oysa "para ücretleri değişirse, klasik okulun fiyatların da hemen hemen aynı oranda değişeceğini ve böylece gerçek ücret ile işsizlik seviyesinin eskisi gibi kalacağını savunması beklenirdi."[52] Keynes ikinci itirazının daha temel olduğunu düşünmektedir, ancak çoğu yorumcu ilk itirazına odaklanmaktadır: paranın miktar teorisinin klasik okulu Keynes'in ondan beklediği sonuçtan koruduğu iddia edilmiştir.[53]

Keynesyen işsizlik[değiştir | kaynağı değiştir]

Tasarruf ve yatırım[değiştir | kaynağı değiştir]

Tasarruf, gelirin tüketime ayrılmayan kısmıdır ve tüketim de harcamaların yatırıma, yani dayanıklı mallara ayrılmayan kısmıdır.[54] Dolayısıyla tasarruf, istiflemeyi (gelirin nakit olarak biriktirilmesi) ve dayanıklı malların satın alınmasını kapsar. Net istiflemenin ya da istifleme talebinin varlığı, Genel Teori'nin basitleştirilmiş likidite tercihi modeli tarafından kabul edilmemektedir.

Keynes, işsizliğin aşırı ücretlerden kaynaklandığı yönündeki klasik teoriyi reddettikten sonra, tasarruf ve yatırım arasındaki ilişkiye dayanan bir alternatif önerir. Ona göre işsizlik, girişimcilerin yatırım yapma güdüsü toplumun tasarruf etme eğilimine ayak uyduramadığında ortaya çıkar (eğilim, Keynes'in "talep" ile eşanlamlı kelimelerinden biridir). Tasarruf ve yatırım seviyeleri zorunlu olarak eşittir ve bu nedenle gelir, tasarruf etme arzusunun yatırım yapma güdüsünden daha fazla olmadığı bir seviyede tutulur.

Yatırım teşviki, üretimin fiziksel koşulları ile gelecekteki karlılığa ilişkin psikolojik beklentiler arasındaki etkileşimden doğar; ancak bunlar bir kez sağlandığında teşvik gelirden bağımsızdır ve yalnızca faiz oranına bağlıdır. Keynes, r'nin bir fonksiyonu olarak değerini "sermayenin marjinal verimliliği çizelgesi" olarak belirler.[55]

Tasarruf eğilimi oldukça farklı davranmaktadır.[56] Tasarruf basitçe gelirin tüketime ayrılmayan kısmıdır ve:

... hakim psikolojik yasa, toplam gelir arttığında tüketim harcamalarının da artacağı, ancak bunun biraz daha az olacağı yönündedir.[57]

Keynes, "bu psikolojik yasa kendi düşüncemin gelişiminde son derece önemliydi" diye ekliyor.

Likidite tercihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Genel Teoriye göre gelirin belirlenmesi

Keynes para arzını reel ekonominin durumunun ana belirleyicilerinden biri olarak görmüştür. Bu konuya atfettiği önem, çalışmasının yenilikçi özelliklerinden biridir ve siyasi açıdan düşmanca yaklaşan monetarist okul üzerinde etkili olmuştur.

Para arzı, para arzına karşılık gelen talep fonksiyonu olan likidite tercih fonksiyonu aracılığıyla devreye girer. Ekonominin durumuna göre insanların ellerinde tutmak isteyecekleri para miktarını belirler. Keynes'in ilk (ve en basit) açıklamasında - 13. Bölüm'de - likidite tercihi yalnızca faiz oranı r tarafından belirlenir - bu da servetin likit formda tutulmasıyla vazgeçilen kazanç olarak görülür:[58] Dolayısıyla likidite tercihi L(r ) olarak yazılabilir ve dengede dışsal olarak sabitlenmiş para arzı M̂'ye eşit olmalıdır.

Keynes'in ekonomik modeli[değiştir | kaynağı değiştir]

Para arzı, tasarruf ve yatırım, üstteki grafikte faiz oranına karşı para arzının (dikey eksende) gösterildiği diyagramda gösterildiği gibi gelir düzeyini belirlemek için bir araya gelir.[59] M̂, likidite tercih fonksiyonu aracılığıyla r̂ faiz oranını belirler. Faiz oranı, alttaki grafikte mavi bir eğri olarak gösterilen sermayenin marjinal verimliliği çizelgesi aracılığıyla yatırım düzeyini Î belirler. Aynı diyagramdaki kırmızı eğriler, farklı Y gelirleri için tasarruf eğilimlerinin ne olduğunu gösterir; ve ekonominin denge durumuna karşılık gelen Ŷ geliri, belirlenen faiz oranında ima edilen tasarruf düzeyinin Î'ye eşit olduğu gelir olmalıdır.

Keynes'in daha karmaşık likidite tercihi teorisinde (Bölüm 15'te sunulmuştur) para talebi faiz oranının yanı sıra gelire de bağlıdır ve analiz daha karmaşık hale gelir. Keynes ikinci likidite tercihi doktrinini hiçbir zaman teorisinin geri kalanıyla tam olarak bütünleştirmemiş, bunu John Hicks'e bırakmıştır: aşağıdaki IS-LM modeline bakınız.

Ücret katılığı[değiştir | kaynağı değiştir]

Keynes, ücret katılığına dayalı klasik işsizlik açıklamasını reddeder, ancak kendi sisteminde ücret oranının işsizlik üzerinde nasıl bir etkisi olduğu açık değildir. Tüm işçilerin ücretlerini toplu pazarlıkla belirlenen tek bir oranla orantılı olarak ele alır ve birimlerini, bu oran tartışmasında asla ayrı olarak görünmeyecek şekilde seçer. Ücret birimleriyle ifade ettiği miktarlarda dolaylı olarak mevcutken, para terimleriyle ifade ettiklerinde yoktur. Bu nedenle, sonuçlarının farklı bir ücret oranı için farklılık gösterip göstermediğini ve ne şekilde farklılık gösterdiğini görmek zor olduğu gibi, bu konuda ne düşündüğü de açık değildir.

İşsizlik için Çözümler[değiştir | kaynağı değiştir]

Parasal çözüm yolları[değiştir | kaynağı değiştir]

Keynes'in teorisine göre para arzındaki bir artış, faiz oranında bir düşüşe ve karlı bir şekilde yapılabilecek yatırım miktarında bir artışa yol açarak toplam gelirde bir artışı beraberinde getirir.

Mali çözüm yolları[değiştir | kaynağı değiştir]

Keynes'in adı parasal önlemlerden ziyade mali önlemlerle anılır, ancak Genel Teori'de bu önlemlere sadece geçici (ve genellikle hicivli) atıflarda bulunulur. Çarpan yoluyla istihdam sağlayan bir örnek olarak artan kamu işlerinden bahsediyor,[60] ancak bu ilgili teoriyi geliştirmeden önce ve teoriye ulaştığında da devamını getirmiyor.

Aynı bölümün ilerleyen kısımlarında bize şunu söyler:

Eski Mısır iki kat şanslıydı ve kuşkusuz efsanevi zenginliğini buna borçluydu, çünkü piramit inşası ve meyveleri tüketilerek insanın ihtiyaçlarına hizmet edemediği için bollukla bayatlamayan değerli metallerin aranması gibi iki faaliyete sahipti. Orta Çağ katedraller inşa etti ve ağıtlar yaktı. İki piramit, ölüler için iki ayin, bir taneden iki kat daha iyidir; ama Londra'dan York'a iki demiryolu öyle değildir.

Ancak yine de, teoriyi oluştururken, doğrudan faydaları tam olarak gerekçelendirilmese bile, kamu işleriyle uğraşmaya yönelik zımni tavsiyesine geri dönmüyor. Aksine, daha sonra bize şunu tavsiye etmektedir.

... nihai görevimiz, içinde yaşadığımız türden bir sistemde merkezi otorite tarafından bilinçli olarak kontrol edilebilecek veya yönetilebilecek değişkenleri seçmek olabilir ...[61]

ve bu, "Genel Teori "nin sonraki bir bölümünden ziyade gelecekteki bir yayını bekliyor gibi görünmektedir.

Keynesyen modeller ve kavramlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Toplam talep[değiştir | kaynağı değiştir]

Keynes-Samuelson çaprazlaması

Keynes'in tasarruf ve yatırım görüşü, klasik bakış açısından en önemli ayrılışıydı. Paul Samuelson tarafından tasarlanan "Keynesyen haç" kullanılarak gösterilebilir.[62] Yatay eksen toplam geliri gösterirken, mor eğri C (Y ) tüketim eğilimini, tamamlayıcısı S (Y ) ise tasarruf eğilimini göstermektedir: bu iki fonksiyonun toplamı, 45°'de kesik çizgi ile gösterilen toplam gelire eşittir.

Yatay mavi çizgi I (r ), değeri Y'den bağımsız olan sermayenin marjinal verimliliği çizelgesidir. Sermayenin marjinal verimliliği çizelgesi faiz oranına, özellikle de yeni bir yatırımın faiz oranı maliyetine bağlıdır. Finans sektörünün üretici sektöre uyguladığı faiz oranı, söz konusu teknoloji ve sermaye yoğunluğu düzeyinde sermayenin marjinal verimliliğinin altındaysa, sermayenin azalan getirisi göz önüne alındığında yatırım pozitif olur ve faiz oranı düştükçe artar. Faiz oranı sermayenin marjinal verimliliğinin üzerindeyse yatırım sıfıra eşit olur. Keynes bunu yatırım talebi olarak yorumlar ve tüketim ve yatırım taleplerinin toplamını ayrı bir eğri olarak çizilen "toplam talep" olarak belirtir. Toplam talep toplam gelire eşit olmalıdır, bu nedenle denge geliri toplam talep eğrisinin 45° doğrusunu kestiği nokta tarafından belirlenmelidir.[63] Bu, I (r ) ile S (Y )'nin kesiştiği yatay konumla aynıdır.

I (r ) = S (Y ) denklemi, bu denklemi yatırım fonları arz ve talebi arasındaki dengenin koşulu ve faiz oranını belirleyen unsur olarak gören klasikler tarafından kabul edilmiştir. Ancak bir toplam talep kavramına sahip oldukları ölçüde, yatırım talebinin S (Y ) tarafından verildiğini gördüler, çünkü onlar için tasarruf sadece sermaye mallarının dolaylı olarak satın alınmasıydı, sonuç olarak toplam talep bir denge koşulu olmaktan ziyade bir özdeşlik olarak toplam gelire eşitti. Keynes bu görüşü Alfred Marshall'ın ilk yazılarında bulduğu 2. Bölüm'de not eder, ancak "doktrinin günümüzde asla bu kaba biçimde ifade edilmediğini" ekler.

I (r ) = S (Y ) denklemi Keynes tarafından aşağıdaki nedenlerden bazıları veya tümü için kabul edilmiştir:

  • Toplam talebin toplam gelire eşit olması gerektiğini savunan efektif talep ilkesinin bir sonucu olarak (Bölüm 3).
  • Tasarruf ile yatırımın özdeşliğinin (Bölüm 6) bir sonucu olarak, bu miktarların taleplerine eşit olduğu denge varsayımı ile birlikte.
  • Klasiklerin döngüsel akıl yürütme yoluyla yanlış yorumladığını düşündüğü yatırım fonları piyasasına ilişkin klasik teorinin özüyle mutabıktır (Bölüm 14).

Keynesyen çarpan[değiştir | kaynağı değiştir]

Keynes, 10. Bölüm'de çarpan tartışmasına Kahn'ın daha önceki makalesine atıfta bulunarak giriş yapar. Kahn'ın çarpanını, kendi "yatırım çarpanı "ndan farklı olarak "istihdam çarpanı" olarak adlandırmakta ve bu ikisinin sadece "biraz farklı" olduğunu söylemektedir.[64] Sonuç olarak Kahn'ın çarpanı Keynesyen literatürün büyük bir kısmı tarafından Keynes'in kendi teorisinde önemli bir rol oynadığı şeklinde anlaşılmıştır ki bu yorum Keynes'in sunumunu anlamanın zorluğu tarafından teşvik edilmiştir. Kahn'ın çarpanı, Samuelson'un Economics adlı kitabında Keynesyen teorinin anlatımına ("Çarpan modeli") adını verir ve Alvin Hansen'in Keynes Rehberi ve Joan Robinson'un İstihdam Teorisine Giriş adlı kitaplarında da neredeyse aynı şekilde öne çıkar.

Keynes'in belirttiğine göre ...

... zaman gecikmesi olmaksızın sürekli olarak geçerli olan çarpanın mantıksal teorisi ile sermaye malları endüstrilerindeki bir genişlemenin sonucu olan, zaman gecikmesine tabi olarak ve ancak bir aralıktan sonra kademeli olarak etkili olan ... arasında bir karışıklık vardır.[65]

ve eski teoriyi benimsediğini ima etmektedir.[66] Ve çarpan sonunda Keynes'in teorisinin bir bileşeni olarak ortaya çıktığında (Bölüm 18'de), bunun sadece bir değişkendeki değişime karşılık başka bir değişkendeki değişimin bir ölçüsü olduğu ortaya çıkar. Sermayenin marjinal verimliliği programı, ekonomik sistemin bağımsız değişkenlerinden biri olarak tanımlanmaktadır:[67] "[Bu] bize ... yeni yatırım çıktısının hangi noktaya kadar itileceğini söyler ..."[68] Çarpan daha sonra "bir yatırım artışı ile buna karşılık gelen toplam gelir artışı arasındaki ... oranı" verir.[69]

George Lennox Sharman Shackle, Keynes'in Kahn'ın çarpanından uzaklaşmasını, ...

... geriye doğru bir adım... Çünkü Çarpan'a anlık bir fonksiyonel ilişki olarak baktığımızda ... Çarpan kelimesini sadece marjinal tüketim eğilimine alternatif bir bakış açısını ifade etmek için kullanıyoruz...,[70]

G. M. Ambrosi'nin "Keynes'in daha az 'gerici' bir şey yazmasını isteyen Keynesçi bir yorumcu" örneği olarak aktardığı.[71]

Keynes'in kendi çarpanına verdiği değer, marjinal tasarruf eğiliminin tersidir: k = 1 / S '(Y ). Bu, kapalı bir ekonomide sadece istiflemenin değil, tüm tasarrufların (dayanıklı malların satın alınması dahil) sızıntı oluşturduğunu varsayan Kahn'ın çarpanının formülüyle aynıdır. Keynes formülüne neredeyse bir tanım statüsü vermiştir (herhangi bir açıklamadan önce ortaya konmuştur).[72] Onun çarpanı gerçekten de Keynes'in Bölüm 13'teki likidite tercihi modelinden türettiği şekliyle "yatırımdaki bir artış ile buna karşılık gelen toplam gelir artışı arasındaki ... oran "ın değeridir ve bu da gelirin yatırımdaki bir değişikliğin tüm etkisini taşıması gerektiğini ima eder. Ancak 15. Bölüm modeline göre, sermayenin marjinal verimliliği programındaki bir değişiklik, likidite tercihi fonksiyonunun kısmi türevlerine bağlı olarak faiz oranı ve gelir arasında paylaşılan bir etkiye sahiptir. Keynes, çarpan formülünün revizyona ihtiyacı olup olmadığı sorusunu araştırmamıştır.

Likidite tuzağı[değiştir | kaynağı değiştir]

Likidite tuzağı.

Likidite tuzağı, para politikalarının işsizliği azaltmadaki etkinliğini engelleyebilecek bir olgudur.

Ekonomistler genellikle faiz oranının, genellikle sıfır ya da biraz negatif bir sayı olarak görülen belirli bir sınırın altına düşmeyeceğini düşünürler. Keynes bu sınırın sıfırdan kayda değer ölçüde büyük olabileceğini öne sürmüş ancak buna pratikte fazla bir önem atfetmemiştir. "Likidite tuzağı" terimi Dennis Robertson tarafından Genel Teori üzerine yaptığı yorumlarda ortaya atılmıştır,[73] ancak biraz farklı bir kavramın önemini fark eden "Bay Keynes ve Klasikler" adlı kitabında John Hicks olmuştur.[74]

Eğer ekonomi, r'nin alt sınırına yaklaşıldıkça olması gerektiği gibi, likidite tercih eğrisinin neredeyse dikey olduğu bir konumdaysa, o zaman M̂ para arzındaki bir değişiklik denge faiz oranı r̂ üzerinde ya da diğer eğrilerde telafi edici bir diklik olmadığı sürece, ortaya çıkan gelir Ŷ üzerinde neredeyse hiçbir fark yaratmaz. Hicks'in ifade ettiği gibi, "Parasal araçlar faiz oranını daha fazla düşürmeye zorlamayacaktır."

Paul Krugman likidite tuzağı üzerinde kapsamlı bir şekilde çalışmış ve milenyumun başında Japon ekonomisinin karşı karşıya kaldığı sorunun bu olduğunu iddia etmiştir.[75] Daha sonraki sözlerinde:

Kısa vadeli faiz oranları sıfıra yakındı, uzun vadeli faiz oranları tarihi düşük seviyelerdeydi, ancak özel yatırım harcamaları ekonomiyi deflasyondan çıkarmak için yetersiz kalıyordu. Bu ortamda para politikası Keynes'in tarif ettiği kadar etkisizdi. Japonya Merkez Bankası'nın para arzını artırma girişimleri, zaten bol olan banka rezervlerine ve halkın elindeki nakit paraya yenilerini ekledi...[76]

IS-LM modeli[değiştir | kaynağı değiştir]

IS-LM grafiği

Hicks, likidite tercihi faiz oranının yanı sıra gelirin de bir fonksiyonu olduğunda Keynes'in sisteminin nasıl analiz edileceğini göstermiştir. Keynes'in gelirin para talebi üzerinde bir etkisi olduğunu kabul etmesi klasik teori yönünde atılmış bir geri adımdır ve Hicks tasarruf eğilimini hem Y hem de r'yi argüman olarak alacak şekilde genelleştirerek aynı yönde bir adım daha atmıştır. Daha az klasik olarak bu genellemeyi sermayenin marjinal verimliliği programına kadar genişletir.

IS-LM modeli Keynes'in modelini ifade etmek için iki denklem kullanır. Şimdi I (Y, r ) = S (Y,r ) olarak yazılan ilk denklem efektif talep ilkesini ifade etmektedir. (Y, r ) koordinatları üzerinde bir grafik oluşturabilir ve denklemi sağlayan noktaları birleştiren bir doğru çizebiliriz: bu IS eğrisidir. Aynı şekilde likidite tercihi ile para arzı arasındaki denge denklemini L(Y ,r ) = M̂ olarak yazabilir ve bunu sağlayan noktaları birleştiren ikinci bir eğri - LM eğrisi - çizebiliriz. Toplam gelirin Ŷ ve faiz oranının r̂ denge değerleri bu iki eğrinin kesiştiği nokta tarafından verilir.

Keynes'in likidite tercihinin sadece faiz oranı r'ye bağlı olduğu başlangıç hesabını takip edersek, LM eğrisi yatay olur.

Joan Robinson şu yorumu yaptı:

... modern öğretim, J. R. Hicks'in Genel Teori'yi IS-LM formülüyle statik dengenin bir versiyonuna indirgeme girişimiyle karıştırılmıştır. Hicks şimdi tövbe etti ve adını J. R.'den John'a değiştirdi, ancak öğretisinin etkilerinin geçmesi uzun zaman alacaktır.

Hicks'in hastalığı daha sonra nüksetmiştir.[77]

Keynesyen ekonomi politikaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Aktif maliye politikası[değiştir | kaynağı değiştir]

Farklı koşullar altında tipik müdahale stratejileri

Keynes, Büyük Buhran'a çözümün iki yaklaşımın bir kombinasyonu yoluyla ülkeyi canlandırmak ("yatırıma teşvik") olduğunu savunmuştur:

  1. Faiz oranlarının düşürülmesi (para politikası) ve
  2. Devletin altyapıya yaptığı yatırım (maliye politikası).

İşletmelerin ve tüketicilerin borçlanabileceği faiz oranı düşerse, daha önce ekonomik olmayan yatırımlar karlı hale gelir ve normalde borçla finanse edilen büyük tüketici satışları (evler, otomobiller ve hatta tarihsel olarak buzdolabı gibi cihazlar) daha uygun fiyatlı hale gelir. Merkez bankalarına sahip ülkelerdeki merkez bankalarının temel işlevi, toplu olarak para politikası olarak adlandırılan çeşitli mekanizmalar yoluyla bu faiz oranını etkilemektir. Faiz oranlarını düşüren para politikasının ekonomik faaliyeti canlandırdığı, yani "ekonomiyi büyüttüğü" düşünülür - ve bu yüzden buna genişletici para politikası denir.

Genişletici maliye politikası, hükümetin a) daha az vergi alarak, b) daha fazla harcayarak ya da c) her ikisini birden yaparak gerçekleştirebileceği net kamu harcamalarının artırılmasından oluşur. Hükümet tarafından yapılan yatırım ve tüketim, işletmelerin ürünlerine ve istihdama olan talebi artırarak yukarıda bahsedilen dengesizliğin etkilerini tersine çevirir. İstenen harcama geliri aşarsa, hükümet aradaki farkı devlet tahvili ihraç ederek sermaye piyasalarından borçlanarak finanse eder. Buna açık harcama denir. Bu noktada iki noktaya dikkat etmek önemlidir. Birincisi, açıklar genişletici maliye politikası için gerekli değildir ve ikincisi, ekonomiyi canlandırabilecek ya da baskılayabilecek olan yalnızca net harcamalardaki değişimdir. Örneğin, eğer bir hükümet hem geçen yıl hem de bu yıl %10 açık vermişse, bu nötr bir maliye politikasını temsil eder. Aslında, geçen yıl %10 ve bu yıl %5 açık verdiyse, bu aslında daraltıcı olacaktır. Öte yandan, eğer hükümet geçen yıl GSYH'nin %10'u kadar, bu yıl ise %5'i kadar fazla vermişse, bu da hiç açık vermemiş olmasına rağmen genişletici maliye politikası olacaktır.

Ancak - bazı eleştirel nitelendirmelerin aksine - Keynesçilik sadece açık harcamadan ibaret değildir, çünkü mali politikaların konjonktürel koşullara göre ayarlanmasını önerir.[78] Talep yönlü büyüme bol olduğunda ekonomiyi soğutmak ve enflasyonu önlemek için vergileri artırmak ve ekonomik gerileme dönemlerinde istihdamı canlandırmak ve ücretleri istikrara kavuşturmak için emek yoğun altyapı projelerine açık harcama yapmak konjonktür karşıtı politikalara örnek olarak verilebilir.

Keynes'in fikirleri Franklin D. Roosevelt'in satın alma gücünün yetersizliğinin Buhran'a neden olduğu görüşünü etkilemiştir. Roosevelt, başkanlığı sırasında Keynesyen ekonominin bazı yönlerini benimsedi, özellikle de 1937'den sonra, Buhran'ın derinliklerinde, Birleşik Devletler mali daralmanın ardından bir kez daha durgunluk yaşadı. Ancak birçokları için Keynesyen politikanın gerçek başarısı, dünya ekonomisine bir ivme kazandıran, belirsizliği ortadan kaldıran ve yıkılan sermayenin yeniden inşasını zorunlu kılan İkinci Dünya Savaşı'nın başlangıcında görülebilir. Keynesyen fikirler savaştan sonra sosyal demokrat Avrupa'da ve 1960'larda ABD'de neredeyse resmi hale geldi.

Keynesyenlerin açık harcamayı savunması, maliye politikasının klasik ve neoklasik ekonomik analiziyle tezat oluşturuyordu. Mali teşviklerin üretimi harekete geçirebileceğini kabul ediyorlardı. Ancak bu ekollere göre, bu teşvikin özel yatırımı "dışarıda bırakan" yan etkilerin önüne geçeceğine inanmak için hiçbir neden yoktu: Birincisi, işgücü talebini artıracak ve ücretleri yükseltecek, karlılığa zarar verecekti; İkincisi, hükümet açığı devlet tahvili stokunu artırarak piyasa fiyatını düşürecek ve yüksek faiz oranlarını teşvik ederek işletmelerin sabit yatırımı finanse etmesini daha pahalı hale getirecekti. Dolayısıyla, ekonomiyi canlandırma çabaları kendi kendini boşa çıkaracaktır.

Keynesyen yanıt, bu tür bir maliye politikasının yalnızca işsizlik sürekli olarak yüksek olduğunda, işsizlik hızlanmayan enflasyon oranının (NAIRU) üzerinde olduğunda uygun olduğudur. Bu durumda, dışlama minimum düzeydedir. Ayrıca, özel yatırımlar "içeri çekilebilir": Mali teşvikler iş çıktısı piyasasını yükseltir, nakit akışını ve karlılığı artırır, iş dünyasında iyimserliği teşvik eder. Keynes'e göre bu hızlandırıcı etki, hükümet ve iş dünyasının bu durumda birbirinin ikamesi değil tamamlayıcısı olabileceği anlamına geliyordu.

İkinci olarak, teşvik gerçekleştikçe gayri safi yurtiçi hasıla artar - tasarruf miktarını yükselterek sabit yatırımdaki artışın finanse edilmesine yardımcı olur. Son olarak, hükümet harcamalarının her zaman savurgan olması gerekmez: kar amacı güdenler tarafından sağlanmayan kamu mallarına yapılan hükümet yatırımları özel sektörün büyümesini teşvik eder. Yani, devletin temel araştırma, kamu sağlığı, eğitim ve altyapı gibi alanlara yaptığı harcamalar potansiyel çıktının uzun vadede büyümesine yardımcı olabilir.

Keynes'in teorisine göre, mali genişlemenin haklı gösterilebilmesi için işgücü piyasasında önemli bir bolluk olması gerekir.

Keynesyen ekonomistler, patlama dönemlerinde vergi kesintileri yoluyla kar ve gelirleri artırmanın ve gerileme dönemlerinde harcamaları kısarak gelir ve karları ekonomiden uzaklaştırmanın iş döngüsünün olumsuz etkilerini şiddetlendirme eğiliminde olduğuna inanmaktadır. Bu etki özellikle devlet ekonominin büyük bir bölümünü kontrol ettiğinde daha da belirginleşir, çünkü artan vergi gelirleri gerileme dönemlerinde devlet teşebbüslerine yatırım yapılmasına yardımcı olabilirken, azalan devlet gelirleri ve yatırımları bu teşebbüslere zarar verir.

Ticari dengesizliğe ilişkin görüşler[değiştir | kaynağı değiştir]

John Maynard Keynes hayatının son birkaç yılında uluslararası ticarette denge sorunuyla çok meşgul oldu. Uluslararası para yönetiminde Bretton Woods sistemini kuran 1944 Birleşmiş Milletler Para ve Finans Konferansı'ndaki İngiliz delegasyonunun lideriydi. Keynes Planı olarak adlandırılan Uluslararası Takas Birliği önerisinin başlıca yazarıydı. Planın iki temel ilkesi, ödenmemiş bakiyelerin kapatılması sorununun ek 'uluslararası para' 'yaratarak' çözülmesi ve borçlu ile alacaklıya denge bozucu olarak neredeyse aynı muamelenin yapılmasıydı. Ancak sonuçta planlar, kısmen "Amerikan kamuoyunun borçlu-alacaklı ilişkilerinde çok yeni olan eşit muamele ilkesini kabul etmekte doğal olarak isteksiz olması" nedeniyle reddedildi.[79]

Yeni sistem serbest ticaret (dış ticaretin[80] serbestleştirilmesi[81]) üzerine değil, ticaret dengesizliklerini ortadan kaldırmak için uluslararası ticaretin düzenlenmesi üzerine kurulmuştur. fazla veren ülkeler bundan kurtulmak için güçlü bir teşvike sahip olacak ve bu da otomatik olarak diğer ülkelerin açıklarını kapatacaktır.[82] Keynes, ulusal para birimleriyle sabit döviz kurları üzerinden değiştirilebilen ve uluslararasında hesap birimi haline gelecek, yani bir ülkenin ticaret açığını veya ticaret fazlasını ölçmek için kullanılacak kendi para birimini (bancor) çıkaracak küresel bir banka önerdi. Her ülke, Uluslararası Takas Birliği'ndeki bancor hesabında kredili mevduat imkanına sahip olacaktı. Keynes, ticaret fazlası veren ülkelerin küresel toplam talebin zayıflamasına yol açtığını, ticaret ortakları üzerinde "negatif dışsallık" yarattığını ve açık veren ülkelerden çok daha fazla küresel refah için tehdit oluşturduğunu belirtmiştir. Keynes, ticaret dengesizliklerini önlemek için fazla veren ülkelerin vergilendirilmesi gerektiğini düşünüyordu.[83] Keynes "National Self-Sufficiency" (Ulusal Kendi Kendine Yeterlilik)[84][85] başlıklı makalesinde, serbest ticaretin yarattığı sorunların altını çizmişti.

O dönemde birçok ekonomist ve yorumcu tarafından desteklenen görüşü, alacaklı ülkelerin de borçlu ülkeler kadar mübadelelerdeki dengesizlikten sorumlu olabileceği ve her ikisinin de ticareti tekrar dengeye getirme yükümlülüğü altında olması gerektiğiydi. Bunu yapmamaları ciddi sonuçlar doğurabilirdi. O dönemde The Economist'in editörü olan Geoffrey Crowther'ın sözleriyle, "Eğer uluslar arasındaki ekonomik ilişkiler şu ya da bu yolla dengeye oldukça yaklaştırılmazsa, dünyayı kaosun yoksullaştırıcı sonuçlarından kurtarabilecek hiçbir finansal düzenleme yoktur."[86]

Bu fikirler, Keynes ve diğerlerinin görüşüne göre, başta ABD olmak üzere uluslararası kredilerin sağlam yatırım kapasitesini aştığı ve bu nedenle üretken olmayan ve spekülatif kullanımlara yönlendirildiği, bunun da temerrüde ve kredi verme sürecinin aniden durmasına neden olduğu Büyük Buhran'dan önceki olaylardan etkilenmiştir.[87]

Keynes'in etkisiyle, savaş sonrası dönemde ekonomi metinleri ticarette denge konusuna önemli bir vurgu yapmıştır. Örneğin, popüler giriş ders kitabı An Outline of Money'nin[88] ikinci baskısı, on bölümünden son üçünü döviz yönetimi ve özellikle de 'denge sorunu' konularına ayırmıştır. Ancak daha yakın yıllarda, 1971'de Bretton Woods sisteminin sona ermesinden bu yana, 1980'lerde Monetarist düşünce okullarının artan etkisiyle ve özellikle büyük ve sürekli ticaret dengesizlikleri karşısında, bu kaygılar - ve özellikle büyük ticaret fazlalarının istikrarı bozucu etkilerine ilişkin kaygılar - ana akım ekonomi söyleminden büyük ölçüde kaybolmuş[89] ve Keynes'in görüşleri gözden düşmüştür.[90] 2007-08 mali krizinin ardından yeniden ilgi görmeye başlamışlardır.[91]

Serbest ticaret ve korumacılık üzerine görüşler[değiştir | kaynağı değiştir]

Büyük Buhran'ın dönüm noktası[değiştir | kaynağı değiştir]

Kariyerinin başında Keynes, Alfred Marshall'a yakın bir ekonomistti ve serbest ticaretin faydalarına derinden inanıyordu. 1929 krizinden itibaren, İngiliz yetkililerin sterlinin altın paritesini ve nominal ücretlerin katılığını koruma kararlılığına dikkat çekerek, yavaş yavaş korumacı önlemlere bağlı kaldı.[92]

5 Kasım 1929'da İngiliz ekonomisini krizden çıkarmak için Macmillan Komitesi tarafından dinlenen Keynes, ithalata gümrük vergisi getirilmesinin ticaret dengesinin yeniden dengelenmesine yardımcı olacağını belirtmiştir. Komite raporunun "ithalat kontrolü ve ihracat yardımı" başlıklı bölümünde, tam istihdamın olmadığı bir ekonomide gümrük tarifelerinin uygulanmasının üretimi ve istihdamı artırabileceği belirtilmektedir. Böylece ticaret açığının azaltılması ülkenin büyümesini desteklemektedir.[92]

Ocak 1930'da Ekonomik Danışma Konseyi'nde Keynes, ithalatı azaltmak için bir koruma sistemi getirilmesini önerdi. 1930 sonbaharında, tüm ithalat için %10'luk tek tip bir tarife ve tüm ihracat için aynı oranda sübvansiyon önerdi.[92] 1930'un sonbaharında yayınlanan Para Üzerine İnceleme'de, ithalat hacmini azaltmak ve ticaret dengesini yeniden dengelemek amacıyla gümrük tarifeleri veya diğer ticari kısıtlamalar fikrini ele aldı.[92]

7 Mart 1931'de New Statesman ve Nation gazetelerinde Tarife Gelirleri için Öneri başlıklı bir makale yazdı. Ücretlerin düşürülmesinin ulusal talepte bir azalmaya yol açtığını ve bunun da piyasaları kısıtladığını belirtmiştir. Bunun yerine, ticaret dengesi üzerindeki etkileri nötralize etmek için bir tarife sistemi ile birlikte genişlemeci bir politika fikrini önerdi. Gümrük tarifelerinin uygulanması ona "Maliye Bakanı kim olursa olsun kaçınılmaz" görünmüştür. Dolayısıyla Keynes'e göre bir ekonomik canlanma politikası ancak ticaret açığı ortadan kaldırılırsa tam anlamıyla etkili olur. İmal edilmiş ve yarı imal edilmiş mallar için %15, bazı gıda maddeleri ve hammaddeler için %5 vergi uygulanmasını ve ihracat için gerekli olanların (yün, pamuk) bundan muaf tutulmasını önermiştir.[92]

1932 yılında The Listener'da yayınlanan The Pro- and Anti-Tariffs başlıklı makalesinde, çiftçilerin ve İngiltere için vazgeçilmez olduğunu düşündüğü otomobil ve demir-çelik endüstrileri gibi bazı sektörlerin korunmasını öngörmüştür.[92]

Karşılaştırmalı üstünlük teorisinin eleştirisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Keynes, 1929 krizi sonrasında, serbest ticaret modelinin varsayımlarının gerçekçi olmadığına karar verdi. Örneğin, neoklasik ücret ayarlaması varsayımını eleştirmiştir.[92][93]

1930 gibi erken bir tarihte, Ekonomik Danışma Konseyi'ne yazdığı bir notta, mamul mallar söz konusu olduğunda uzmanlaşmadan elde edilen kazancın yoğunluğundan şüphe duyuyordu. MacMillan Komitesi'ne katılırken, artık "çok yüksek derecede ulusal uzmanlaşmaya inanmadığını" ve "şu an için hayatta kalması mümkün olmayan herhangi bir endüstriyi terk etmeyi" reddettiğini itiraf etti. Ayrıca, karşılaştırmalı üstünlükler teorisinin statik boyutunu da eleştirdi; ona göre, karşılaştırmalı üstünlükleri kesin olarak sabitlemek, pratikte ulusal kaynakların israfına yol açıyordu.[92][93]

13 Mart 1931 tarihli Daily Mail'de, mükemmel sektörel işgücü hareketliliği varsayımını "saçmalık" olarak nitelendirmiştir çünkü bu varsayıma göre işsiz kalan bir kişi iş bulana kadar ücret oranının düşmesine katkıda bulunur. Ancak Keynes'e göre bu iş değişikliği maliyetler (iş arama, eğitim) içerebilir ve her zaman mümkün değildir. Genel olarak Keynes'e göre, tam istihdam ve dengeye otomatik dönüş varsayımları karşılaştırmalı üstünlük teorisinin itibarını sarsmaktadır.[92][93]

Temmuz 1933'te New Statesman ve Nation'da, serbest ticaretin temeli olan ekonomilerin uzmanlaşması argümanını eleştirdiği Ulusal Kendi Kendine Yeterlilik başlıklı bir makale yayınladı. Böylece belirli bir derecede kendi kendine yeterlilik arayışını önerdi. Ricardocu karşılaştırmalı üstünlük teorisi tarafından savunulan ekonomilerin uzmanlaşması yerine, uluslar için faaliyet çeşitliliğinin sürdürülmesini tercih etmektedir.[93] Bu kitapta barışçıl ticaret ilkesini reddeder. Onun ticaret vizyonu, yabancı kapitalistlerin yeni pazarlar için rekabet ettiği bir sisteme dönüşmüştür. Mümkün ve makul olduğunda ulusal topraklarda üretim yapma fikrini savunur ve korumacılığı savunanlara sempati duyduğunu ifade eder.[94] "Ulusal Kendi Kendine Yeterlilik" kitabında belirtiyor:[92][94]

Ayrıca "Ulusal Kendi Kendine Yeterlilik" kitabında da yazmaktadır:[92]

Daha sonra Keynes, James Meade ile ithalat kısıtlamaları konusuna odaklanan bir yazışma yaptı. Keynes ve Meade kota ve tarife arasındaki en iyi tercihi tartışmışlardır. Mart 1944'te Keynes, Marcus Fleming'in Kotalara karşı amortisman başlıklı bir makale yazmasının ardından onunla bir tartışma başlattı. Bu vesileyle, Büyük Buhran'dan sonra kesinlikle korumacı bir duruş sergilediğini görüyoruz. Dış dengesizliklerle başa çıkmada kotaların para biriminin değer kaybından daha etkili olabileceğini düşünüyordu. Dolayısıyla Keynes için paranın değer kaybetmesi artık yeterli değildi ve ticaret açıklarını önlemek için korumacı önlemler gerekli hale geldi. Kendi kendini düzenleyen bir ekonomik sistem nedeniyle krizlerin geri dönmesini önlemek için, ticareti düzenlemek ve serbest ticareti durdurmak (dış ticaretin serbestleştirilmesi) ona gerekli görünüyordu.[92]

İhraç ettiklerinden daha fazla ithalat yapan ülkelerin ekonomilerinin zayıfladığına dikkat çekiyor. Ticaret açığı arttığında işsizlik artar ve GSYİH yavaşlar. Ve ticaret fazlası veren ülkeler, ticaret ortakları üzerinde "negatif dışsallık" uygularlar. Başkalarının sırtından zenginleşir ve ticaret ortaklarının üretimini yok ederler. John Maynard Keynes, ticaret dengesizliklerini önlemek için ticaret fazlası veren ülkelerin ürünlerinin vergilendirilmesi gerektiğine inanıyordu.[95] Dolayısıyla, ticaretin karşılıklı yarar sağlaması nedeniyle ticaret açığının önemli olmadığını ifade eden (serbest ticaretin dayandığı) karşılaştırmalı üstünlük teorisine artık inanmamaktadır. Bu aynı zamanda Bretton Woods Anlaşması önerilerinde uluslararası ticaretin serbestleştirilmesi (Serbest ticaret) yerine ticari dengesizlikleri ortadan kaldırmayı amaçlayan düzenleyici bir sistem getirme arzusunu da açıklamaktadır.

Savaş Sonrası Keynesçilik[değiştir | kaynağı değiştir]

Keynes'in fikirleri İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra geniş çapta kabul gördü ve 1970'lerin başına kadar Keynesyen ekonomi, Batılı sanayileşmiş ülkelerdeki ekonomi politikası yapıcıları için ana ilham kaynağı oldu.[6] Hükümetler sürekli olarak yüksek kaliteli ekonomik istatistikler hazırladı ve politikalarını norm haline gelen Keynesyen teoriye dayandırmaya çalıştı. Sosyal liberalizm ve sosyal demokrasinin ilk dönemlerinde, çoğu batılı kapitalist ülke düşük, istikrarlı işsizlik ve ılımlı enflasyonun tadını çıkarıyordu; bu dönem Kapitalizmin Altın Çağı olarak adlandırılıyordu.

Politika açısından, savaş sonrası Keynesyen ekonominin ikiz araçları maliye politikası ve para politikasıydı. Bunlar Keynes'e atfedilse de, ekonomi tarihçisi David Colander gibi diğerleri, bunların daha ziyade Abba Lerner'in fonksiyonel finans teorisinde Keynes'i yorumlamasından kaynaklandığını ve "Keynesyen" yerine "Lernerci" olarak adlandırılması gerektiğini savunmaktadır.[96]

1950'ler boyunca, sanayi gelişimine öncülük eden ılımlı derecedeki hükümet talebi ve mali ve parasal konjonktür karşıtı politikaların kullanımı devam etti ve birçok Keynesyene refahın artık kalıcı olduğunun göründüğü "go go" 1960'larda zirveye ulaştı. Hatta 1971 yılında Cumhuriyetçi ABD Başkanı Richard Nixon "Ben artık ekonomide bir Keynesçiyim" demiştir.[97]

1960'ların sonlarından itibaren, Keynesyen varsayımları eleştiren (bkz. yapışkan fiyatlar) ve özellikle 1970'lerde belirli olguları daha iyi açıkladığı görülen yeni bir klasik makroekonomi hareketi ortaya çıkmıştır. Bu akım, mikro temellere açık ve titiz bir şekilde bağlılığın yanı sıra giderek daha sofistike hale gelen matematiksel modellemenin kullanımıyla karakterize edilmiştir.

1973'teki petrol şoku ve 1970'lerdeki ekonomik sorunlarla birlikte Keynesyen ekonomi gözden düşmeye başlamıştır. Bu dönemde birçok ekonomi, Phillips eğrisinin öngörüleriyle çelişen yüksek ve artan enflasyonla birlikte yüksek ve artan işsizlik yaşadı. Bu stagflasyon, genişlemeci (durgunluk karşıtı) ve daraltıcı (enflasyon karşıtı) politikaların eşzamanlı olarak uygulanmasının gerekli olduğu anlamına geliyordu. Bu ikilem, 1960'ların Keynesyen yakın konsensüsünün sona ermesine ve 1970'ler boyunca monetarizm, arz yanlı ekonomi[97] ve yeni klasik ekonomi dahil olmak üzere daha klasik analize dayalı fikirlerin yükselmesine yol açmıştır.

Ancak 1980'lerin sonlarına gelindiğinde, yeni klasik modellerin hem teorik hem de ampirik bazı başarısızlıkları, Keynesyen ve neo-klasik varsayımların en gerçekçi yönlerini birleştirmeye ve bunları daha önce hiç olmadığı kadar titiz bir teorik temele oturtmaya çalışan bir okul olan Yeni Keynesyen iktisadın ortaya çıkışını hızlandırmıştır.

1980'lerin ortalarında yeni klasik modellerle ilişkilendirilen oldukça yüksek işsizlik ve potansiyel olarak hayal kırıklığı yaratan GNP büyüme oranlarına bir eleştiri olarak da kullanılan bir düşünce çizgisi, bir miktar yüksek enflasyon pahasına (bunun sonuçları endeksleme ve diğer yöntemlerle kontrol altında tutulmuş ve genel oranı Martin Weitzman'ın pay ekonomisi gibi potansiyel politikalarla daha düşük ve istikrarlı tutulmuştur) düşük işsizlik ve maksimum ekonomik büyümeyi vurgulamaktı.[98]

Okullar[değiştir | kaynağı değiştir]

Keynes'in mirasının izini süren çok sayıda iktisadi düşünce okulu mevcut olup, bunlardan en önemlileri Neo-Keynesyen iktisat, Yeni Keynesyen iktisat, Post Keynesyen iktisat ve yeni neoklasik sentezdir. Keynes'in biyografi yazarı Robert Skidelsky, post-Keynesyen okulun Keynes'in para teorisini takip ederek ve paranın tarafsızlığını reddederek onun çalışmalarının ruhuna en yakın kaldığını yazmaktadır.[99][100] Bugün bu fikirler, kaynağı ne olursa olsun, Keynes'in bunları pekiştirme, detaylandırma ve popülerleştirmedeki rolü nedeniyle akademide "Keynesyen iktisat" başlığı altında anılmaktadır.

Savaş sonrası dönemde Keynesyen analiz neoklasik iktisat ile birleştirilerek genellikle "neoklasik sentez" olarak adlandırılan ve ana akım makroekonomik düşünceye hakim olan neo-Keynesyen iktisat ortaya çıkmıştır. Her ne kadar tam istihdama yönelik güçlü bir otomatik eğilim olmadığı yaygın olarak kabul edilse de, birçok kişi bunu sağlamak için hükümet politikasının kullanılması halinde ekonominin neoklasik teorinin öngördüğü şekilde davranacağına inanıyordu. Neo-Keynesyen iktisadın savaş sonrası bu hakimiyeti 1970'lerdeki stagflasyon sırasında kırılmıştır.[101] 1980'lerde makroekonomistler arasında bir fikir birliği yoktu ve bu dönemde Yeni Keynesyen ekonomi geliştirildi ve nihayetinde - yeni klasik makroekonomi ile birlikte - yeni neoklasik sentez olarak bilinen mevcut fikir birliğinin bir parçası haline geldi.[102]

Post-Keynesyen iktisatçılar ise neoklasik sentezi ve genel olarak makroekonomiye uygulanan neoklasik iktisadı reddederler. Post-Keynesyen iktisat, hem neo-Keynesyen iktisadın hem de Yeni Keynesyen iktisadın yanlış olduğunu ve Keynes'in fikirlerinin yanlış yorumlandığını savunan heterodoks bir okuldur. Post-Keynesyen ekol çeşitli bakış açılarını kapsar, ancak diğer ana akım Keynesyen ekollerden çok daha az etkili olmuştur.[103]

Keynes'in yorumları, Keynesyen politikaların uluslararası koordinasyonuna, uluslararası ekonomik kurumlara duyulan ihtiyaca ve ekonomik güçlerin savaşa yol açabileceği veya barışı teşvik edebileceği yollara yaptığı vurguyu öne çıkarmıştır.[104]

Keynesçilik ve liberalizm[değiştir | kaynağı değiştir]

Ekonomist Alan Blinder 2014 tarihli bir makalesinde, "çok da iyi olmayan nedenlerle" ABD'de kamuoyunun Keynesçiliği liberalizmle ilişkilendirdiğini ileri sürmekte ve bunun yanlış olduğunu belirtmektedir. Örneğin, hem Başkan Ronald Reagan hem de George W. Bush muhafazakar liderler olmalarına rağmen aslında Keynesyen olan politikaları desteklemişlerdir. Ve vergi indirimleri, bir durgunluk sırasında altyapı harcamaları kadar yararlı bir mali teşvik sağlayabilir. Blinder sözlerini şöyle sonlandırıyor: "Eğer öğrencilerinize 'Keynesçiliğin' ne muhafazakar ne de liberal olduğunu öğretmiyorsanız, öğretmelisiniz."[105]

Diğer makroekonomik düşünce okulları[değiştir | kaynağı değiştir]

Keynesyen ekonomi okulları, ekonomik sorunların ne olduğu konusunda aynı bakış açısına sahip olan, ancak bunlara neyin neden olduğu ve en iyi nasıl çözüleceği konusunda farklılık gösteren bir dizi başka okulun yanında yer almaktadır. Bugün, bu düşünce okullarının çoğu modern makroekonomik teoriye dahil edilmiştir.

Stockholm Okulu[değiştir | kaynağı değiştir]

Stockholm Okulu, Keynes'in Genel Teori'sini yayınladığı dönemde öne çıkmış ve iş çevrimleri ve işsizlik konularında ortak bir kaygıyı paylaşmıştır. İkinci nesil İsveçli ekonomistler de, Keynes'in teorisinin özünü ondan önce kavrayıp kavramadıkları konusunda görüş ayrılıkları olsa da, ekonomik gerileme dönemlerinde harcamalar yoluyla devlet müdahalesini savunmuşlardır.[106][107]

Monetarizm[değiştir | kaynağı değiştir]

1960'larda monetaristler ve Keynesyenler arasında ekonominin istikrara kavuşturulmasında hükümetin rolü konusunda tartışmalar yaşanmıştır. Hem monetaristler hem de Keynesyenler iş çevrimleri, işsizlik ve deflasyon gibi sorunların yetersiz talepten kaynaklandığı konusunda hemfikirdir. Ancak, ekonominin kendi dengesini bulma kapasitesi ve uygun olacak hükümet müdahalesinin derecesi konusunda temelde farklı bakış açılarına sahiptiler. Keynesyenler ihtiyari maliye politikası ve para politikasının kullanımını vurgularken, monetaristler para politikasının önceliğini ve kurallara dayalı olması gerektiğini savunmuşlardır.[108]

Bu tartışma 1980'lerde büyük ölçüde çözüme kavuşmuştur. O zamandan bu yana ekonomistler, ekonominin istikrara kavuşturulmasında birincil sorumluluğun merkez bankalarına ait olması ve para politikasının büyük ölçüde Taylor kuralını izlemesi gerektiği konusunda büyük ölçüde hemfikir oldular.[109][110] Ancak 2007-08 mali krizi birçok ekonomisti ve hükümeti mali müdahalelerin gerekliliği konusunda ikna etmiş ve likidite tuzağı sırasında ekonomileri sadece para politikası yoluyla canlandırmanın zorluğunu vurgulamıştır.[111]

Marksizm ve Kamu tercihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Bazı Marksist iktisatçılar Keynesyen iktisadı eleştirmiştir.[112] Örneğin, Paul Sweezy 1946 tarihli değerlendirmesinde[113] Genel Teori'nin efektif talep analizinde Marksistlerin yararlanabileceği çok şey olduğunu kabul etmekle birlikte Keynes'i neoklasik yetiştirilme tarzının esiri olarak tanımlamıştır. Sweezy, Keynes'in kapitalist sistemi hiçbir zaman bir bütün olarak göremediğini savundu. Keynes'in sınıf mücadelesini dikkatsizce ele aldığını ve bir deus ex machina olarak gördüğü kapitalist devletin sınıfsal rolünü ve diğer bazı noktaları gözden kaçırdığını ileri sürmüştür. Michał Kalecki, Keynesyen devrim konusunda genel olarak coşkulu olsa da, "Tam İstihdamın Siyasi Yönleri" adlı makalesinde bu devrimin kalıcı olmayacağını öngörmüştür. Kalecki makalesinde, Keynesyen politikanın sağladığı tam istihdamın eninde sonunda daha iddialı bir işçi sınıfına ve iş dünyası liderlerinin sosyal konumlarının zayıflamasına yol açacağını, bunun da seçkinlerin siyasi güçlerini kullanarak, kârlar laissez faire sisteminden daha yüksek olsa bile Keynesyen politikayı değiştirmeye zorlamalarına neden olacağını öngörmüştür: Sosyal prestijin ve siyasi gücün erozyona uğraması, daha yüksek karlara rağmen elitler için kabul edilemez olacaktır.[114]

James M. Buchanan,[115] Keynesyen iktisadı, hükümetlerin pratikte teorik olarak optimal politikaları uygulamalarının pek mümkün olmadığı gerekçesiyle eleştirmiştir. Buchanan'a göre Keynesyen mali devrimin altında yatan örtük varsayım, ekonomi politikasının politik baskılara veya fırsatlara aldırmadan hareket eden ve ilgisiz ekonomik teknokratlar tarafından yönlendirilen bilge adamlar tarafından yapılacağıydı. Buchanan bunun siyasi, bürokratik ve seçmen davranışları hakkında gerçekçi olmayan bir varsayım olduğunu savunmuştur. Buchanan Keynesyen ekonomiyi Amerika'nın mali disiplinindeki düşüşten sorumlu tuttu.[116] Buchanan, bütçe açığı harcamalarının, kısa vadeli kazançlar getirdiği için harcama ve gelir arasında kalıcı bir kopukluğa dönüşeceğini, dolayısıyla toplumumuzdaki en büyük ve en merkezi kurum olan federal hükümette sorumsuzluğu kurumsallaştıracağını savundu.[117]

Martin Feldstein, Keynesyen iktisadın mirasının -işsizliğin yanlış teşhisi, tasarruf korkusu ve haksız hükümet müdahalesi- politika yapıcıların temel fikirlerini etkilediğini savunuyor.[118] Milton Friedman, Keynes'in siyasi vasiyetinin iki nedenden dolayı zararlı olduğunu düşünüyordu. Birincisi, ekonomik analiz ne olursa olsun, iyi niyetli diktatörlüğün er ya da geç totaliter bir topluma yol açacağını düşünüyordu. İkincisi, Keynes'in ekonomik teorilerinin, öncelikle onun siyasi yaklaşımıyla olan bağlantıları nedeniyle ekonomistlerden çok daha geniş bir gruba hitap ettiğini düşünüyordu.[119] Alex Tabarrok, Keynesyen politikaların - Keynesyen politikalardan farklı olarak - en azından liberal demokrasilerde denendiği hemen hemen her yerde başarısız olduğunu savunuyor.[120]

Bu argümana yanıt olarak John Quiggin,[121] bu teorilerin liberal demokratik düzen için ne anlama geldiğini yazdı. Demokratik siyasetin rakip çıkar grupları için bir savaş alanından başka bir şey olmadığı genel kabul görürse, gerçekliğin de bu modele benzeyeceğini düşünüyordu. Paul Krugman, "Bunu hayatın değişmez bir gerçeği olarak kabul etmemiz gerektiğini düşünmüyorum; ama yine de alternatifler nelerdir?" diye yazmıştır.[122] Daniel Kuehn, James M. Buchanan'ı eleştirdi. "Eğer politikacılarla bir sorununuz varsa, Keynes'i değil politikacıları eleştirin" demiştir.[123] Ayrıca, ampirik kanıtların Buchanan'ın yanıldığını oldukça açık bir şekilde ortaya koyduğunu savunmuştur.[124][125] James Tobin, hükümet yetkililerine, politikacılara ve seçmenlere tavsiyelerde bulunurken, onlarla oyun oynamanın ekonomistlerin işi olmadığını savunmuştur.[126] Keynes, "iyi ya da kötü için tehlikeli olan kazanılmış çıkarlar değil, fikirlerdir" diyerek bu argümanı dolaylı olarak reddetmiştir.[127][128]

Brad DeLong, hükümetin istikrar sağlayıcı bir makroekonomik rol oynamaya çalışması gerektiği görüşüne yapılan itirazların ardındaki temel motivasyonun siyaset olduğunu ileri sürmüştür.[129] Paul Krugman, genel olarak piyasaların işlemesine izin veren, ancak hükümetin hem aşırılıkları dizginlemeye hem de çöküşlerle mücadele etmeye hazır olduğu bir rejimin, entelektüel istikrarsızlık, siyasi istikrarsızlık ve mali istikrarsızlık nedeniyle doğası gereği istikrarsız olduğunu savunmuştur.[130]

Yeni klasik[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir başka etkili düşünce okulu da Keynesyen iktisadın Lucas eleştirisine dayanıyordu. Bu eleştiri, rasyonel seçim teorisine dayalı mikroekonomik teori ile daha fazla tutarlılık çağrısında bulunmuş ve özellikle rasyonel beklentiler fikrini vurgulamıştır. Lucas ve diğerleri, Keynesyen ekonominin insanların mikro düzeydeki davranışlarına ilişkin ekonomik anlayışla tamamen çelişen, son derece aptalca ve dar görüşlü davranışlar sergilemesini gerektirdiğini savunmuştur. Yeni klasik iktisat, mikroekonomik davranışların optimize edilmesine dayanan bir dizi makroekonomik teori ortaya koymuştur. Bu modeller, iş döngüsü dalgalanmalarının büyük ölçüde reel (nominalin aksine) şoklarla açıklanabileceğini savunan reel iş döngüsü teorisi olarak geliştirilmiştir.

1950'lerin sonlarından itibaren yeni klasik makroekonomistler Keynes ve halefleri tarafından kullanılan metodolojiye karşı çıkmaya başlamışlardır. Keynesyenler tüketimin harcanabilir gelire, yatırımın da cari karlara ve cari nakit akışına bağlı olduğunu vurgulamışlardır. Ayrıca Keynesyenler, nominal ücret enflasyonunu işsizlik oranına bağlayan bir Phillips eğrisi ortaya atmışlardır. Bu teorileri desteklemek için Keynesyenler tipik olarak modellerinin mantıksal temellerinin izini sürmüş (iç gözlem kullanarak) ve varsayımlarını istatistiksel kanıtlarla desteklemişlerdir.[131] Yeni klasik teorisyenler, makroekonominin mikroekonomi teorisiyle aynı temellere, kâr maksimizasyonu yapan firmalara ve rasyonel, fayda maksimizasyonu yapan tüketicilere dayandırılmasını talep etmiştir.[131]

Metodolojideki bu değişimin sonucu olarak Keynesyen makroekonomiden birkaç önemli sapma ortaya çıkmıştır:

  1. Tüketim ve cari gelirin bağımsızlığı (yaşam döngüsü kalıcı gelir hipotezi)
  2. Cari kârların yatırımla ilgisizliği (Modigliani-Miller teoremi)
  3. Enflasyon ve işsizliğin uzun dönem bağımsızlığı (doğal işsizlik oranı)
  4. Para politikasının çıktıyı istikrarlı hale getirememesi (rasyonel beklentiler)
  5. Vergilerin ve bütçe açıklarının tüketimle ilgisizliği (Ricardocu denklik)

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Blinder, Alan S. "Keynesian Economics". www.econlib.org. The Concise Encyclopedia of Economics. 25 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2021. 
  2. ^ "What Is Keynesian Economics? – Back to Basics – Finance & Development, September 2014". www.imf.org. 25 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2015. 
  3. ^ O'Sullivan, Arthur; Sheffrin, Steven M. (2003). Economics: Principles in Action. Upper Saddle River: Pearson Prentice Hall. ISBN 978-0-13-063085-8. 
  4. ^ Blinder, Alan S. "Keynesian Economics". Concise Encyclopedia of Economics. Library of Economics and Liberty. 14 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2017. 
  5. ^ Hunt, Michael H. (2004). The World Transformed: 1945 to the present. New York, New York: Oxford University Press. s. 80. ISBN 9780199371020. 
  6. ^ a b Fletcher, Gordon (1989). The Keynesian Revolution and Its Critics: Issues of Theory and Policy for the Monetary Production Economy. Palgrave MacMillan. ss. xix-xxi, 88, 189-91, 234-38, 256-61. ISBN 978-0-312-45260-5. 
  7. ^ Woodford, Michael (2009), "Convergence in Macroeconomics: Elements of the New Synthesis" (PDF), American Economic Journal: Macroeconomics, 1 (1), ss. 267-79, doi:10.1257/mac.1.1.267, 18 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF), erişim tarihi: 5 Eylül 2020 
  8. ^ Staff, Spiegel (4 Kasım 2008). "Economic Crisis Mounts in Germany". Der Spiegel. 29 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2011. 
  9. ^ Nash, Robert T.; Gramm, William P. (1969). "A Neglected Early Statement the Paradox of Thrift". History of Political Economy. 1 (2): 395-400. doi:10.1215/00182702-1-2-395. 
  10. ^ Robertson, John M. (1892). The Fallacy of Saving. 
  11. ^ Glasner, David (1997). "Attwood, Thomas (1783–1856)". Glasner, David (Ed.). Business Cycles and Depressions: An Encyclopedia. Taylor & Francis. s. 22. ISBN 978-0-8240-0944-1. 9 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2009. 
  12. ^ Ohlin, Bertil (1937). "Some Notes on the Stockholm Theory of Savings and Investment". Economic Journal. 
  13. ^ Robert Dimand, The origins of the Keynesian revolution, p. 7.
  14. ^ Dimand, op. cit., p. 23.
  15. ^ Dimand, op. cit., p31.
  16. ^ Dimand, op. cit., p. 36.
  17. ^ Dimand, op. cit., p35.
  18. ^ Dimand, op. cit., p. 38.
  19. ^ Dimand, op. cit., p133.
  20. ^ Dimand, op. cit., pp. 136–141.
  21. ^ Editorial introduction to the General Theory  in Keynes's Collected Writings.
  22. ^ Say, Jean-Baptiste (2001). A Treatise on Political Economy; or the Production Distribution and Consumption of Wealth. Kitchener: Batoche Books. 
  23. ^ Ricardo, David (1871). On The Principles of Political Economy and Taxation. 
  24. ^ 1929 general election 17 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Liberal Democrat History Group.
  25. ^ Dimand, op. cit., pp102f.
  26. ^ He had been working on the book since 1923, and finally signed the preface on 14 September 1930. Dimand, op. cit., p. 119.
  27. ^ Dimand, op. cit., pp92f.
  28. ^ Kahn, The making of the General Theory, p92.
  29. ^ Guide to Keynes (1953), p. 88.
  30. ^ Published in The Economic Journal.
  31. ^ Kahn, The making of the General Theory, p. 95.
  32. ^ P. A. Samuelson, Economics: an introductory analysis, 1948 and many subsequent editions. 16th edition consulted.
  33. ^ Introduction to the Theory of Employment, which she described as a "told-to-the-children" account (letter to Keynes included in his Collected Writings vol XXIX, p185), referring to a series of retellings of classic stories.
  34. ^ The failure of the new economics, 1959, pp148f.
  35. ^ "International difficulties arising out of the financing of public works during depressions," Economic Journal, 1932.
  36. ^ See Dimand, op. cit., p. 114. Kahn's presentation is more complicated owing to the inclusion of dole and other factors.
  37. ^ Dimand, op. cit., pp. 107–110.
  38. ^ Dimand, op. cit., pp105-107.
  39. ^ Eli Heckscher, Mercantilism (1931, English tr. 1935), vol II, p. 202.
  40. ^ Dimand, op. cit., pp117f.
  41. ^ Kahn, The making of the General Theory, p. 101.
  42. ^ Kahn, op. cit., p78.
  43. ^ Kahn, op. cit., p. 79, quoting from Keynes's collected writings.
  44. ^ Kahn, op. cit., pp83f, quoting the Committee minutes.
  45. ^ Kahn, op. cit., p. 96, quoting a study by Susan Howson and Donald Winch.
  46. ^ Dimand, op. cit., p158.
  47. ^ Cited by Kahn, op. cit., p. 193.
  48. ^ Kahn, op. cit., p. 193.
  49. ^ Dimand, op. cit., p. 76.
  50. ^ "The General Theory for a totalitarian state? a note on Keynes's preface to the German edition of 1936". Cambridge Journal of Economics. Oxford University Press (OUP). 1980. doi:10.1093/oxfordjournals.cje.a035449. ISSN 1464-3545. 
  51. ^ Chapter 2, §I.
  52. ^ Chapter 2, §II.
  53. ^ See the 'General_Theory'.
  54. ^ General Theory, pp. 63, 61.
  55. ^ Chapter 11.
  56. ^ Chapter 8.
  57. ^ Reply to Viner. See below.
  58. ^ The interest rate is monetary, and represents the combined effect of the real interest rate and inflation.
  59. ^ Based on the one in Keynes’s Chapter 14.
  60. ^ Chapter 10.
  61. ^ Chapter 18.
  62. ^ P. A. Samuelson, Economics: an introductory analysis 1948 and many subsequent editions.
  63. ^ Chapter 3.
  64. ^ p. 115.
  65. ^ p122.
  66. ^ p. 124. See a discussion in the work by G. M. Ambrosi cited below, and also Mark Hayes's statement that "the 'sequence' multiplier of Old Keynesian economics cannot be found in The General Theory" (The Economics of Keynes: A New Guide to The General Theory (2006), p. 120).
  67. ^ Chapter 18, p. 245.
  68. ^ Chapter 14, p. 184.
  69. ^ Chapter 18, p. 248.
  70. ^ Time in economics (1958).
  71. ^ G. M. Ambrosi, Keynes, Pigou and Cambridge Keynesians (2003).
  72. ^ On p115.
  73. ^ D. H. Robertson, "Some Notes on Mr. Keynes' General Theory of Interest", Quarterly Journal of Economics, 1936
  74. ^ "Mr. Keynes and the 'Classics'; A Suggested Interpretation", Econometrica, 1937.
  75. ^ P. R. Krugman, "It's baaack: Japan's slump and the return of the liquidity trap," Brookings papers on economic activity, 1998.
  76. ^ P. R. Krugman, Introduction to the General Theory..., 2008.
  77. ^ Richard Kahn, The Making of Keynes' General Theory, pp. 160 and 248.
  78. ^ "I Think Keynes Mistitled His Book". The Washington Post. 26 Temmuz 2011. 8 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2011. 
  79. ^ Crowther, Geoffrey (1948). An Outline of Money. Second Edition. Thomas Nelson and Sons. ss. 326-29. 
  80. ^ Staff, Investopedia (3 Nisan 2010). "Trade Liberalization". 23 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2017. 
  81. ^ Staff, Investopedia (25 Kasım 2003). "Deregulation". 2 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2017. 
  82. ^ Costabile, Lilia (December 2007). "Current Global Imbalances and the Keynes Plan". Political Economy Research Institute. 20 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2020. 
  83. ^ Joseph Stiglitz (5 Mayıs 2010). "Reform the euro or bin it". www.theguardian.com. 30 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2017. 
  84. ^ "Inicio" (PDF). 9 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Haziran 2017. 
  85. ^ "601 David Singh Grewal, What Keynes warned about globalization". www.india-seminar.com. 1 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2017. 
  86. ^ Crowther, Geoffrey (1948). An Outline of Money. Second Edition. Thomas Nelson and Sons. s. 336. 
  87. ^ Crowther, Geoffrey (1948). An Outline of Money. Second Edition. Thomas Nelson and Sons. ss. 368-72. 
  88. ^ Crowther, Geoffrey (1948). An Outline of Money. Second Edition. Thomas Nelson and Sons. 
  89. ^ See for example, Krugman, P and Wells, R (2006). "Economics", Worth Publishers
  90. ^ although see Duncan, R (2005). "The Dollar Crisis: Causes, Consequences, Cures", Wiley
  91. ^ See for example,"Clearing Up This Mess". 18 Kasım 2008. 23 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  92. ^ a b c d e f g h i j k l Maurin, Max (2011). "J.M. Keynes, le libre-échange et le protectionnisme". L'Actualité Économique. 86: 109-129. doi:10.7202/045556ar. 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2021.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  93. ^ a b c d Maurin, Max (2013). Les fondements non neoclassiques du protectionnisme (Tez). Université Bordeaux-IV. 29 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2023. 
  94. ^ a b "John Maynard Keynes, "National Self-Sufficiency," the Yale Review, Vol. 22, no. 4 (June 1933), pp. 755–769". 15 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2021. 
  95. ^ Joseph Stiglitz (5 Mayıs 2010). "Reform the euro or bin it". TheGuardian.com. 30 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2017. 
  96. ^ "What eventually became known as textbook Keynesian policies were in many ways Lerner's interpretations of Keynes's policies, especially those expounded in The Economics of Control (1944) and later in The Economics of Employment (1951). ... Textbook expositions of Keynesian policy naturally gravitated to the black and white 'Lernerian' policy of Functional Finance rather than the grayer Keynesian policies. Thus, the vision that monetary and fiscal policy should be used as a balance wheel, which forms a key element in the textbook policy revolution, deserves to be called Lernerian rather than Keynesian." Colander 1984, s. 1573
  97. ^ a b Lewis, Paul (15 Ağustos 1976). "Nixon's Economic Policies Return to Haunt the G.O.P." The New York Times. 12 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2017. 
  98. ^ Blinder, Alan S. (1987). Hard Heads, Soft Hearts: Tough Minded Economics for a Just Society. New York: Perseus Books. ss. 65-66. ISBN 978-0-201-14519-9. 
  99. ^ Skidelsky 2010
  100. ^ Financial markets, money and the real world, by Paul Davidson, pp. 88–89 21 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  101. ^ Chapter 1. Snowdon, Brian and Vane, Howard R., (2005). Modern Macroeconomics: Its Origin, Development and Current State. Edward Elgar Publishing, 1-84542-208-2
  102. ^ Woodford, Michael (2009), "Convergence in Macroeconomics: Elements of the New Synthesis" (PDF), American Economic Journal: Macroeconomics, 1 (1), ss. 267-79, doi:10.1257/mac.1.1.267, 18 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF), erişim tarihi: 5 Eylül 2020 
  103. ^ Lavoie, Marc (2006), "Post-Keynesian Heterodoxy", Introduction to Post-Keynesian Economics (İngilizce), Palgrave Macmillan UK, ss. 1-24, doi:10.1057/9780230626300_1, ISBN 9781349283378 
  104. ^ Markwell, Donald (2006). John Maynard Keynes and International Relations: Economic Paths to War and Peace. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-829236-4. 
  105. ^ "What Did We Learn from the Financial Crisis <2008>, the Great Recession, and the Pathetic Recovery?," 30 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Alan Blinder (Princeton University), Nov. 2014.
  106. ^ Jonung, Lars (1991). The Stockholm School of Economics Revisited. Cambridge University Press. s. 5. 
  107. ^ Jonung, Lars (1991). The Stockholm School of Economics Revisited. Cambridge University Press. s. 18. 
  108. ^ Abel, Andrew; Ben Bernanke (2005). "14.3". Macroeconomics (5. bas.). Pearson Addison Wesley. ss. 543-57. ISBN 978-0-321-22333-3. 
  109. ^ Bernanke, Ben (20 Şubat 2004). "The Great Moderation". federalreserve.gov. 7 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2011. 
  110. ^ "Federal Reserve Bank of Chicago, Monetary Policy, Output Composition and the Great Moderation, June 2007" (PDF). 21 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Şubat 2013. 
  111. ^ Henry Farrell and John Quiggin (March 2012). "Consensus, Dissensus and Economic Ideas: The Rise and Fall of Keynesianism During the Economic Crisis" (PDF). The Center for the Study of Development Strategies. 25 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2012. 
  112. ^ Michael Charles Howard, John Edward King. A History of Marxian Economics, Volume II: 1929–1990. Princeton Legacy library. ss. 91-108. 
  113. ^ Sweezy, P. M. (1946). "John Maynard Keynes". Science and Society: 398-405. 
  114. ^ Kalecki (1943). "Political Aspects of Full Employment". Monthly Review. The Political Quarterly. 7 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2012. 
  115. ^ James M. Buchanan and Richard E. Wagner, Democracy in Deficit: The Political Legacy of Lord Keynes (1977)
  116. ^ Robert D. McFadden, James M. Buchanan, Economic Scholar and Nobel Laureate, Dies at 93 15 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., New York Times, 9 January 2013
  117. ^ Tyler Cowen, It's Time to Face the Fiscal Illusion 2 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., New York Times, 5 March 2011
  118. ^ Feldstein, Martin (Yaz 1981). "The retreat from Keynesian economics". The Public Interest: 92-105. 
  119. ^ Friedman, Milton (1997). "John Maynard Keynes". FRB Richmond Economic Quarterly. 83: 1-23. 
  120. ^ "The Failure of Keynesian Politics" 16 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (2011)
  121. ^ John Quiggin, Public choice = Marxism 6 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  122. ^ Paul Krugman, "Living Without Discretionary Fiscal Policy" 15 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (2011)
  123. ^ Daniel Kuehn, Democracy in Deficit: Hayek Edition 11 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.,
  124. ^ Daniel Kuehn, Yes, a lot of people have a very odd view of the 1970s 4 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  125. ^ Daniel Kuehn, The Significance of James Buchanan 4 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  126. ^ Snowdon, Brian, Howard R. Vane (2005). Modern Macroeconomics: Its Origin, Development and Current State. s. 155. 
  127. ^ Keynes, John Maynard (1936). "The General Theory of Employment, Interest And Money". Nature. 137 (3471): 761. Bibcode:1936Natur.137..761B. doi:10.1038/137761a0. 
  128. ^ Peacock, Alan (1992). Public Choice Analysis in Historical Perspective. Cambridge University Press. s. 60. ISBN 9780521430074.  Geçersiz |url-erişimi=registration (yardım)
  129. ^ J. Bradford DeLong, "The Retreat of Macroeconomic Policy" 2 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Project Syndicate, 25 November 2010
  130. ^ Paul Krugman, "The Instability of Moderation" (26 November 2010) 15 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  131. ^ a b Akerlof, George A. (2007). "The Missing Motivation in Macroeconomics" (PDF). American Economic Review. 97 (1): 5-36. doi:10.1257/aer.97.1.5. 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]