Cornu aspersum

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Cornu aspersum
Limonium üzerinde bahçe salyangozu (Cornu aspersum)
Korunma durumu

Asgari endişe altında (IUCN 3.1)[2]
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Animalia
Şube: Mollusca
Sınıf: Gastropoda
Takım: Stylommatophora
Familya: Helicidae
Cins: Cornu
Tür: Cornu aspersum
(O. F. Müller, 1774)[1]
Dağılımı
Sinonimler [3]
    • Cantareus aspersus (O.F. Müller, 1774)
    • Cochlea vulgaris (da Costa, 1778)
    • Cornu copiae (Born, 1778)
    • Cryptomphalus aspersus (O.F. Müller, 1774)
    • Helix (Cryptomphalus) (betae Trechmann, 1938)
    • Helix (Pomatia) (mazzulopsis Pilsbry, 1893)
    • Helix aggerivaga (Mabille, 1880)
    • Helix aspersa (O. F. Müller, 1774)
    • Helix (depereti Locard, 1890)
    • Helix rufescens (O. G. Costa, 1839)
    • Helix secunda (O. G. Costa, 1839)
    • Helix spumosa (Lowe, 1861)
    • Helix variegata (Gmelin, 1791)
    • Pomatia aspersa (O. F. Müller, 1774)
    • Serpula cornucopiae (Gmelin, 1791)

Cornu aspersum, bilinen diğer adlarıyla bahçe salyangozu (200 yılı aşkın süre Helix aspersa veya Cryptomphalus aspersus olarak sınıflandırılmıştır), en tanıdık kara salyangozlarından bazılarını barındıran Helicidae familyasından bir kara salyangozu türüdür. Cornu aspersum, tüm karasal yumuşakçalar arasında en bilineni olabilir. Eskiden Helix aspersa olarak adlandırılmasına rağmen, günümüzde taksonomi bilimi onu Cornu cinsine yerleştirmektedir.

Bahçe salyangozu bazı bölgelerde sevilen bir yiyecek olsa da, özellikle salyangozun geleneksel olarak yenmediği ve yanlışlıkla getirildiği yerlerde bahçelerde ve tarım alanlarında yaygın olarak haşere olarak görülür.

Tanım[değiştir | kaynağı değiştir]

Yetişkin bahçe salyangozları, 25-40 milimetre çapında ve 25-35 milimetre yüksekliğinde sert, ince bir kireçli kabuk taşır. Kabuğun rengi ve tonları değişkendir, ancak genellikle koyu kahverengi, kahverengimsi-altın veya kestane renginin üzerinde sarı çizgili, benekli veya çizgiler halinde ağ şeklinde bir desen bulunur. Diyafram geniş ve çarpıcı bir şekilde eğiktir, yetişkinlerde kenarı beyazımsı ve yansıtıcıdır.

Yetişkin bahçe salyangozu yumuşak, sümüklü ve kahverengimsi gri renkli bir gövdeye sahiptir. Tehdit edildiğinde veya hareketsiz olduğunda bu gövde tamamen kabuğun içine çekilebilir. Yaralandığında veya aşırı tahriş olduğunda salyangoz, bazı düşmanları uzaklaştırıcı veya saldırgan küçük karıncaları ve benzerlerini boğabilen savunma amaçlı bir mukus köpüğü üretir. Bahçe salyangozunun operculum kapağı yoktur; bunun yerine kuru veya soğuk havalarda kabuğun açıklığını ince bir kurumuş mukus zarıyla kapatır. Bu zara "epiphragm" denir. Epiphragm, salyangozun nemini korumasına ve karıncalar gibi küçük yırtıcılara karşı korunmasına yardımcı olur.

Salyangozun sıcak ve kurak zamanlardaki hareketsiz dönemine "estivasyon" adı verilir. Kış aylarındaki hareketsizliği ise "kış uykusu" olarak bilinir. Kış uykusuna yattığında, Cornu aspersum kanının (veya Hemolenfinin) osmotik bileşenlerini değiştirerek dokularında buz oluşumunu önler. Bu sayede -5 °C kadar düşük sıcaklıklarda bile hayatta kalabilir.[4] Estivasyon sırasında ise manto boşluğu, su geçirgenliğini değiştirme yeteneğine sahiptir.[5] Salyangoz ayrıca, kış uykusu sırasında aşırı su emilimini önleyen bir osmoregülatör mekanizmasına sahiptir. Bu mekanizmalar, Cornu aspersum'un her iki hareketsizlik döneminde de ölümcül kuruma veya aşırı hidrasyondan kaçınmasını sağlar.

Hareket halindeyken salyangozun başı ve "ayağı" dışarı çıkar. Başında dört adet dokunaç bulunur; üstteki iki dokunaç daha büyüktür ve göz benzeri ışık sensörlerine sahiptir, alttaki iki dokunaç ise dokunma ve koku alma duyularına sahiptir. Salyangoz, vücut sıvılarının iç basıncı sayesinde dokunaçlarını uzatır ve tehdit edildiğinde veya kabuğuna çekildiğinde dört dokunaçın tamamını başın içine doğru kıvırarak (invaginasyon) geri çeker. Ağız dokunaçların altında bulunur ve salyangozun yiyecek parçacıklarını kazıdığı ve manipüle ettiği kitinden bir radula içerir.

Cornu aspersum'un kabuğu neredeyse her zaman sağa doğru kıvrımlıdır. Ancak istisnai olarak sola doğru kıvrımlı bireylere de rastlanabilir. Sola kıvrımlı bir salyangoz örneği olarak Jeremy isimli salyangoz verilebilir.

Taksonomi[değiştir | kaynağı değiştir]

Uzun yıllar boyunca bu türün adı, tıpkı Helix pomatia gibi, Helix cinsine ait Helix aspersa olarak kabul gördü. Ancak 1990 yılından bu yana yayınlanan çeşitli makalelerde, Helix cinsinin alt cinsi olarak değerlendirilen farklı altcinselere yerleştirilmeye başlandı.[6] Bunlardan biri de Cornu cinsidir. Bu yerleştirme, eğer türün daha önce Helix aperta olarak bilinen türle aynı cinsten olduğu kabul edilirse uygundur.[7][8] Bu durumda türün adı Cornu aspersum olur.[9][10][11] Eskiden Cornu'nun geçerli bir cins adı olup olmadığı tartışılıyordu (çünkü ilk olarak Teratolojik örnekler için kullanılmıştı). Fakat 2015 yılında verilen bir karar, Cornu'nun geçerli bir cins adı olduğunu doğruladı.[12] Bu karar kesinleşene kadar İtalyan ve diğer araştırma ekipleri Cantareus cins adını kullanmaya devam etti.[13][14][15][16] H. aspersa ve H. aperta'nın farklı cinslerde olduğunu düşünen Ukrayna ve Rus araştırma ekipleri gibi diğer araştırmacılar ise bugün bile, bu türe Cryptomphalus aspersus adını vermektedir.[17][18][19][20]

DNA dizilimlerine dayanan analizler, C. aspersum ve C. aperta'nın Otala ve Eobania cinslerindeki salyangozlarla birlikte bir kladı (ortak atadan gelen bir grup) paylaştıklarını ortaya koymuştur. Bu klad, Helix cinsinin içinde bulunduğu kladdan farklıdır. Bu nedenle, artık bunları Helix türü olarak sınıflandırmak mümkün değildir.[21]

Kabuk özelliklerine dayanarak birçok alttür çeşidi tanımlanmıştır.[22] Günümüzde en bilinen örnek ise büyük kabuklu bir form olarak Cezayir'den tanımlanan Cornu aspersum maximum alt türüdür (Taylor, 1883).[23] Ancak bu tanıma, başka bölgelerden benzer özelliklere sahip salyangozlar da dahil edilmiş olabilir. Son bilimsel yayınlarda bu isim hem büyük Cezayir salyangozlarına[24] hem de salyangoz çiftliklerinde bulunan büyük bir forma atıfta bulunmak için kullanılmıştır.[25] Bazı Cezayir formları gerçekten de yaygın olan formdan genetik olarak oldukça farklıdır, ancak salyangoz çiftliklerindeki büyük form ise bambaşka bir durumdur.[25][26] Sorunlardan biri de, Helix aspersa maxima isminin daha önce Cezayir ile ilişkilendirilmeden kullanılmış olmasıdır.[27] Bu nedenle, maximum alttürü bazı otoriteler tarafından resmen Cornu aspersum'un genç bir sinonimi olarak kabul edilir.[28][29]

Yaşam döngüsü[değiştir | kaynağı değiştir]

Diğer Pulmonata (akciğerli salyangozlar) gibi, bu türün bireyleri de hermafrodittir, yani hem erkek hem de dişi üreme hücreleri üretirler. Üreme çoğunlukla ve muhtemelen yalnızca çapraz döllenme yoluyla gerçekleşir.[30][31] Birkaç saat süren çiftleşme seansında iki salyangoz karşılıklı olarak sperm alışverişinde bulunur. H. aspersa salyangozları, partnerlerine "aşk okları" olarak bilinen kalsit dikenleri saplar. Aşk oklarını kaplayan mukus, spermin sindirilmemesini sağlayan bir kimyasal içerir. Bu, sperm rekabeti için önemlidir çünkü bireyler tekrar tekrar çiftleşir ve verilen sperm 4 yıl boyunca canlı kalabilir.[31][32] Döllenmeden yaklaşık 10 gün sonra salyangoz, ortalama 50 tane küresel, inci beyazı yumurtadan oluşan bir demet yumurtayı toprak üstündeki çatlaklara veya taşların altına gizlenmiş olarak bırakır.[30] Bir yılda yaklaşık altı grup yumurta bırakabilir.[33] Yumurtaların boyutu ise 3 mm'dir.[30]

Dağılım[değiştir | kaynağı değiştir]

Cornu aspersum, Akdeniz bölgesine özgüdür. Günümüzdeki yaşam alanı ise kuzeybatı Afrika ve İberya'dan başlayarak doğuya doğru Küçük Asya ve Mısır'a, kuzeye doğru ise Britanya'ya kadar uzanır.[34][35]

Sıcak bölgelerdeki Cornu aspersum genellikle kışın nemli havalarda ortaya çıkar.
Sinistral form (istisnai) ve dekstral form (yaygın)

Cornu aspersum, insan eliyle yayıla bir türdür. İnsanlar tarafından, bazen istemeden bazen kasten, birçok coğrafi bölgeye taşınmıştır. Günümüzde ılıman bölgelerde neredeyse tüm dünyada yaygındır ve evrimleştiği Akdeniz ikliminden farklı iklimlere sahip bölgelerde bile doğal olarak yaşar hale gelmiştir.[36][37] Farklı coğrafyalarda bulunan popülasyonlar arasındaki genetik benzerliğin en olası açıklaması ise bu pasif insan eliyle yayılmadır. Bu yayılma, Neolitik Devrim döneminde, yani yaklaşık 8500 yıl önce başlamış olabilir. İnsan eliyle yayılma devam etmekte olup, bazen yerel olarak habitatların veya tarım ürünlerinin büyük ölçekte yok olmasına neden olmaktadır.[38]

Cornu aspersum'un çiftleşmesi
Cornu aspersum yumurtaları

Doğanın bir parçası olmadığı bölgelerdeki yayılışı giderek artmaktadır. Bu yayılım, 2008'den beri Çekya'daki Bohemya gibi Avrupa'nın bazı kısımlarını da içermektedir.[39] Avustralya, Yeni Zelanda, Kuzey Amerika, Kosta Rika [40] ve Güney Amerika'nın güney kesimlerinde de bulunur.[41] 18. yüzyılda Huguenotlar tarafından Güney Afrika'ya, 1850'lerde ise Kaliforniya'ya yiyecek hayvan olarak getirilmiştir. Şu anda her iki bölgede de, özellikle narenciye bahçeleri ve üzüm bağlarında ciddi bir tarım zararlısı haline gelmiştir. Birçok bölgede, salyangozun bitki materyali ile taşınmasını önlemek için karantina uygulamaları vardır.[42]

İskoçya'da kış uykusundaki Cornu aspersum salyangozları

Kuzey Afrika'ya özgü birçok farklı form ve alttür kabuk özelliklerine göre tanımlanmıştır. Fransızcada "petit gris" olarak bilinen

Cornu aspersum aspersum, Akdeniz bölgesi ve Batı Avrupa'ya özgüdür ancak başka yerlere de yayılmıştır. "Gros gris" olarak bilinen büyük formlara ise Cornu aspersum maximum adı verilmiştir fakat bu formlar, daha önce bu isimle anılan Cezayir'deki büyük formlardan genetik olarak farklıdır.[26]

Ekoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Cornu aspersum öncelikle otçuldur. Çeşitli meyve ağaçları, sebzeler, gül fidanları, bahçe çiçekleri ve tahıllarla beslenir. Aynı zamanda hepçil bir leş yiyicidir; çürümüş bitki materyali, ezilmiş salyangozlar ve solucanlar gibi ara sıra hayvan artıklarını da yer. Kabuğunu güçlendirmek için gerekli kalsiyumu ise toprak yutarak elde eder.[43]

Diğer taraftan kendisi de birçok hayvan için bir besin kaynağıdır. Bunlar arasında küçük memeliler, bazı kuş türleri, kertenkeleler, kurbağalar, kırkayaklar, Lampyridae familyasından av böcekleri gibi gecekonanlar ve etobur kara salyangozları sayılabilir.[44] Cornu aspersum kabuğunda kurşun gibi ağır metalleri biriktirdiği için çevre kirliliğini ölçmek için kullanılabilir.[45]

Parazitler[değiştir | kaynağı değiştir]

Johannesburg, Güney Afrika'da beyaz dut yaprağı üzerinde Cornu

Cornu aspersum'un asalakları arasında çeşitli nematodlar (yuvarlak kurtlar) bulunur.[46][47][48] Ayrıca, digenean Brachylaima cinsinin farklı türlerine ait metakerker (kist içerisinde gelişen larva) vakaları da bildirilmiştir. Bu larvaların yetişkin hale geldiğinde insanları enfekte etme potansiyeli bulunduğundan tehlikelidir.[48] Ancak salyangozların kabuklarında Cercaria (trematod larvaları) hapsetme yeteneği vardır. Bu sayede parazit istilasının yoğunluğunu azaltabilirler.[49]

Davranış[değiştir | kaynağı değiştir]

Salyangoz, kaslı ayağında ileri doğru ritmik kasılma dalgaları ile hareket etmesini sağlayan tiksotropik yapışkan bir mukus salgılar. Bu mukus tabakası üzerinde arka taraftan başlayarak, uzunlamasına kas liflerinin küçük bir alanın üzerindeki kasılması, mukusu sıvılaştıran bir kaymaya yol açar ve kuyruğun ucuna ileri doğru hareket etme imkanı verir. Kasılan kas gevşerken, hemen ön taraftaki enine uzunlamasına lif bandı sırayla kasılır ve bu işlem öne doğru uca ulaşana kadar tekrarlanır. Bu noktada, tüm hayvan tek bir kasılma bandının uzunluğu kadar ileri hareket etmiş olur. Ancak, hayvanın uzunluğuna bağlı olarak, aynı anda birden fazla kasılma bandı çalışabilir, böylece oluşan hız, tek bir dalganın verdiği hızın eş zamanlı olarak ilerleyen bireysel dalga sayısı ile çarpılmasıyla elde edilir.[50]

Kurumuş tuğla üzerinde mucus tasarrufu yapan Cornu aspersum. Karnı, sürüklenmeden dalga hareketiyle zeminden iki noktada belirgin şekilde yukarıda kalıyor. Bu dalga hareketi, lokomosyondan sorumlu kas kasılma dalgasından bağımsızdır.

Salyangoz, kuru bir yüzeyde hareket ederken mukus tasarrufu sağlayan başka bir dalga hareketine sahiptir. Bu hareket yandan görülebilir. Karnını, geçtiği alanın yalnızca üçte biri ile iki üçte biri kadarlık bir kısmına temas edecek şekilde, kemerler halinde yerden yukarı kaldırır. Uygun ışıklandırmada, kaldırma yukarıdaki resimde gösterildiği gibi yandan görülebilir. Salyangozun bıraktığı ıslak mukus izi noktalarının alanından, tasarruf edilen mukus oranı tahmin edilebilir. Bu tip bir dalga, salyangozun ileriye doğru hareket hızıyla aynı hızda geriye doğru hareket eder, bu nedenle yere göre hızı sıfırdır.

1974 yılından beri salyangozların en yüksek hızının 1.3 cm/s[51] olduğu yönündeki tahmin popüler olmuştur.[52][53] Ancak bu tahmin, salyangoz yarışmalarında yalnızca 2.4 mm/s hızlara ulaşıldığı için sorgulanmaktadır.[54]

Cornu aspersum güçlü bir yuvaya dönüş dürtüsüne sahiptir ve düzenli olarak kış uykusuna yattığı yere kolayca geri döner.[55]

İnsan ilgisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Cornu aspersum ilginç bir şekilde hem tarım ve bahçe zararlısı, hem sofralık lezzet hem de bazen evcil hayvan olarak bilinir.

Duvarda yüzlerce Cornu aspersum
İspanyol yemeği Caracoles-Cascorro servise hazır

Fransız mutfağında "petit gris" olarak adlandırılan bu salyangoz, "Escargot a la Bordelaise" gibi yemeklerde servis edilir. Aynı zamanda İspanya'nın Katalonya bölgesindeki Lleida şehrinde de her yıl 200.000'den fazla ziyaretçi çeken "L'Aplec del Caragol" adlı bir gastronomi festivali düzenlenir. Bu festivalde "bover" adı verilen salyangozlar yıldız yemek olur. Girit'te ise "chochloi mpoumpouristoi" (ters çevrilmiş salyangozlar) adlı bir yemek bilinir. Bu yemekte salyangozlar kalın bir deniz tuzu tabakası üzerinde kızgın bir tavada canlı olarak pişirilir. Biberiye soslu salyangoz gibi başka salyangoz yemekleri de bulunur.

Yiyecek olarak yetiştirilen salyangozlar için helicikültür (heliciculture) terimi kullanılmaktadır. Bu yöntemde salyangozlar karanlık bir ortamda, tel kafes içinde kuru saman veya kuru tahta ile birlikte tutulur. Bu amaçla genellikle budanmış asma dalları tercih edilir. Yağışlı dönemde salyangozlar kış uykusundan uyanıp salgılarının çoğunu kuru tahta/samana bırakır. Ardından pişirilmeleri için hazırlanırlar. Piştiklerinde biraz daha çiğnenebilir bir dokuya sahip olurlar.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Müller O. F. (1774). Vermivm terrestrium et fluviatilium, seu animalium infusoriorum, helminthicorum, et testaceorum, non marinorum, succincta historia. Volumen alterum. pp. I-XXVI [= 1-36], 1-214, [1-10]. Havniae & Lipsiae. (Heineck & Faber).
  2. ^ Neubert, E. (2011). "Cornu aspersum". IUCN Red List of Threatened Species. 2011: e.T156890A5012868. 
  3. ^ MolluscaBase eds. "Cornu aspersum (O. F. Müller, 1774)". MolluscaBase. LifeWatch Belgium. 19 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2022. 
  4. ^ Ansart, A.; Vernon, P.; Daguzan, J. (2002). "Elements of cold hardiness in a littoral population of the land snail Cornu aspersum (Gastropoda: Pulmonata)". Journal of Comparative Physiology B. 172 (7). ss. 619-625. doi:10.1007/s00360-002-0290-z. PMID 12355230. 
  5. ^ Machin, J (1966). "The evaporation of water from Cornu aspersum IV. Loss from the mantle of the inactive snail". Journal of Experimental Biology. 45 (2). ss. 269-278. doi:10.1242/jeb.45.2.269. PMID 5971994. 
  6. ^ The species was called Cryptomphalus aspersus on p. 244 in the important and widely distributed work Falkner, G. 1990. Binnenmollusken. - pp. 112-280, in: Fechter, R, & Falkner, G.: Weichtiere. Europäische Meeres- und Binnenmollusken. Steinbachs Naturführer 10. -- pp. 1-288. München. (Mosaik).
  7. ^ "The Cornu problem". The Living World of Mollusks. 19 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2007. 
  8. ^ Welter-Schultes, F. "Genus taxon summary for Cornu. version 12-01-2014". AnimalBase. 28 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2011. 
  9. ^ Falkner, G.; Bank, R.A.; Proschwitz, T. von (2001). "Check-list of the non-marine molluscan species-group taxa of the states of northern, Atlantic and central Europe". Heldia. 4 ((1/2)). ss. 1-76. 
  10. ^ Falkner, G.; Ripken, T.E.J.; Falkner, M. (2002). "Mollusques continentaux de France. Liste de référence annotée et bibliographie". Collection Patrimoines Naturels. Cilt 52. ss. [1-2], 1-350, [1-3]. 
  11. ^ Bank, R.; Falkner, G.; Proschwitz, T. von (2007). "CLECOM-Project. A revised checklist of the non-marine Mollusca of Britain and Ireland". Heldia. 5 (3). ss. 41-72. 
  12. ^ ICZN (2015). "Opinion 2354 (Case 3518). Cornu Born, 1778 (Mollusca, Gastropoda, Pulmonata, Helicidae): request for a ruling on the availability of the generic name granted". The Bulletin of Zoological Nomenclature. 72 (2). ss. 157-158. doi:10.21805/bzn.v72i2.a9. 
  13. ^ Manganelli, G., Bodon, M., Favilli, L. & Giusti, F. 1995. Fascicolo 16. Gastropoda Pulmonata. - pp. 1-60, in: Minelli A., Ruffo, S. & La Posta, S.: Checklist delle specie della fauna italiana. Bologna. (Calderini).
  14. ^ Giusti, F., Manganelli, G. & Schembri, P. J. 1995. The non-marine molluscs of the Maltese Islands. - pp. 1-608. Torino.
  15. ^ Neubert, E (1998). "Annotated checklist of the terrestrial and freshwater molluscs of the Arabian Peninsula with descriptions of new species". Fauna of Arabia. Cilt 17. ss. 333-461. 
  16. ^ Manganelli, G.; Salomone, N.; Giusti, F. (2005). "A molecular approach to the phylogenetic relationships of the western palaearctic Helicoidea (Gastropoda: Stylommatophora)". Biological Journal of the Linnean Society. 85 (4). ss. 501-512. doi:10.1111/j.1095-8312.2005.00514.xÖzgürce erişilebilir. 
  17. ^ Sverlova, N. V. (2006). "O rasprostranenii nekotorɨkh vidov nazemnɨkh mollyuskov na territorii Ukrainɨ". Ruthenica. 16 (1/2). ss. 119-139. 
  18. ^ Schileyko, A. A. (2006). "Treatise on recent terrestrial pulmonate molluscs, Part 13. Helicidae, Pleurodontidae, Polygyridae, Ammonitellidae, Oreohelicidae, Thysanophoridae". Ruthenica. 2 (10). ss. 1765-1906. 
  19. ^ Egorov, R. (2008). Treasure of Russian shells. Supplement 5. Illustrated catalogue of the recent terrestrial molluscs of Russia and adjacent regions. Moskova. ss. 1-179. 
  20. ^ Sysoev, A.; Schileyko, A.A. (2009). Land snails and slugs of Russia and adjacent countriesSınırlı deneme süresince özgürce erişilebilir, normalde ise abonelik gereklidir. Sofya: Pensoft. ss. 1-312, figs 1-142. ISBN 9789546424747. 
  21. ^ Nordsieck, H. (2017). "Chapter 9: Sytematic position of Helix aspersa Müller 1774 (Helicinae, Helicidae)". Pulmonata, Stylommatophora, Helicoidea: systematics with comments. Harxheim: ConchBooks. ss. 77-79. ISBN 9783939767817. 
  22. ^ Taylor, J.W. (1913). Monograph of the land and freshwater Mollusca of the British Isles. Leeds: Taylor Brothers. ss. 236-273. 
  23. ^ Taylor, J.W. (1883). "Life histories of British Helices: Helix (Pomatia) aspersa Müll". Journal of Conchology. Cilt 4. ss. 89-105. 
  24. ^ Madec, L.; Guiller, A. (1993). "Observations on distal genitalia and mating activity in three conchologically distinct forms of the land snail Helix aspersa Müller". Journal of Molluscan Studies. 59 (4). ss. 455-460. doi:10.1093/mollus/59.4.455. 
  25. ^ a b Guiller, Annie; Martin, Marie-Claire; Hiraux, Céline; Madec, Luc; Sorci, Gabriele (5 Aralık 2012). "Tracing the invasion of the Mediterranean land snail Cornu aspersum aspersum becoming an agricultural and garden pest in areas recently introduced". PLOS ONE. 7 (12). ss. e49674. Bibcode:2012PLoSO...749674G. doi:10.1371/journal.pone.0049674Özgürce erişilebilir. PMC 3515588 $2. PMID 23227148. 
  26. ^ a b Guiller, A.; Coutellec-Vreto, M. A.; Madec, L.; Deunff, J. (2001). "Evolutionary history of the land snail Helix aspersa in the Western Mediterranean: preliminary results inferred from mitochondrial DNA sequences". Molecular Ecology. 10 (1). ss. 81-87. Bibcode:2001MolEc..10...81G. doi:10.1046/j.1365-294X.2001.01145.x. PMID 11251789. 
  27. ^ Parfitt (1874). "The Fauna of Devon. Part X. Conchology". Transactions of the Devonshire Association. ss. 567-640. 
  28. ^ MolluscaBase. "Helix aspersa var. maxima Parfitt, 1874". MolluscaBase. 19 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2020. 
  29. ^ MolluscaBase. "Helix aspersa var. maxima Taylor, 1883". MolluscaBase. 19 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2020. 
  30. ^ a b c Herzberg, Fred; Herzberg, Anne (1962). "Observations on reproduction in Helix aspersa". The American Midland Naturalist. 68 (2). ss. 297-306. doi:10.2307/2422735. ISSN 0003-0031. JSTOR 2422735. 
  31. ^ a b Garefalaki, M.-E.; Triantafyllidis, A.; Abatzopoulos, T. J.; Staikou, A. (May 2010). "The outcome of sperm competition is affected by behavioural and anatomical reproductive traits in a simultaneously hermaphroditic land snail". Journal of Evolutionary Biology. 23 (5). ss. 966-976. doi:10.1111/j.1420-9101.2010.01964.xÖzgürce erişilebilir. PMID 20298442. 
  32. ^ Rogers, David; Chase, Ronald (1 Temmuz 2001). "Dart receipt promotes sperm storage in the garden snail Helix aspersa". Behavioral Ecology and Sociobiology. 50 (2). ss. 122-127. doi:10.1007/s002650100345. 
  33. ^ Bezemer, T.M.; Knight, K.J. (2001). "Unpredictable responses of garden snail Helix aspersa populations to climate change". Acta Oecologica. 22 (4). ss. 201-208. Bibcode:2001AcO....22..201B. doi:10.1016/s1146-609x(01)01116-x. 
  34. ^ Commonwealth of Australia. 2002 (April) Citrus Imports from the Arab Republic of Egypt. A Review Under Existing Import Conditions for Citrus from Israel 9 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Agriculture, Fisheries and Forestry, Australia. Caption: Gastropods, page 12 and Appendix 2.
  35. ^ Kerney, M. P. (1999). Atlas of the land and freshwater molluscs of Britain and Ireland. Colchester, Essex: Harley Books. ISBN 978-0-946589-48-7. 
  36. ^ Arkive: Helix aspersa 13 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  37. ^ Pfleger, V. & Chatfield, J. (1983). A guide to snails of Britain and Europe. Hamlyn, London.
  38. ^ Annie Guiller, A.; Madec, L. (2010). "Historical biogeography of the land snail Cornu aspersum: a new scenario inferred from haplotype distribution in the Western Mediterranean basin:". BMC Evolutionary Biology. Cilt 10. s. 18. doi:10.1186/1471-2148-10-18Özgürce erişilebilir. PMC 2826328 $2. PMID 20089175. 
  39. ^ Juřičková L. & Kapounek F. (18 November 2009) "Helix (Cornu) aspersa (O.F. Müller, 1774) (Gastropoda: Helicidae) in the Czech Republic". Malacologica Bohemoslovaca 8: 53-55. PDF.
  40. ^ Barrientos, Zaidett (2003). "Lista de especies de moluscos terrestres (Archaeogastropoda, Mesogastropoda, Archaeopulmonata, Stylommatophora, Soleolifera) informadas para Costa Rica". Revista Biología Tropical. Cilt 51. ss. 293-304. 
  41. ^ "brown garden snail - Cornu asperum (Müller)". entnemdept.ufl.edu. 13 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2022. 
  42. ^ "USDA grazing systems and alternative livestock breeds". 23 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2014. 
  43. ^ Smith, P.N.; Boomer, S.M.; Baltzley, M.J. (2019). "Faecal microbiota dynamics in Cornu aspersum during dietary change and antibiotic challenge". Journal of Molluscan Studies. 85 (3). ss. 327-335. doi:10.1093/mollus/eyz016. 
  44. ^ Fisher, TW; Orth, RE; Swanson, SC (1980). "Snail against snail". California Agriculture. 34 (11). ss. 18-20. 
  45. ^ Beeby, A.; Richmond, L. (1989). "The shell as a site of lead deposition in Cornu aspersum". Archives of Environmental Contamination and Toxicology. Cilt 18. ss. 623-628. doi:10.1007/bf01055031. 
  46. ^ Morand, S.; Petter, A. J. (1986). "Nemhelix bakeri n.gen., n.sp. (Nematoda: Cosmocercinae) parasite de l'appareil génital de Helix aspersa (Gastropoda: Helicidae) en France". Canadian Journal of Zoology (Fransızca). 64 (9). ss. 2008-2011. doi:10.1139/z86-303. 
  47. ^ Morand, S (1988). "Cycle évolutif du Nemhelix bakeri Morand et Petter (Nematoda, Cosmocercidae), parasite de l'appareil génital de l'Helix aspersa Müller (Gastropoda, Helicidae)". Canadian Journal of Zoology. 66 (8). ss. 1796-1802. doi:10.1139/z88-260. 
  48. ^ a b Gérard, Claudia; Ansart, Armelle; Decanter, Nolwenn; Martin, Marie-Claire; Dahirel, Maxime (2020). "Brachylaima spp. (Trematoda) parasitizing Cornu aspersum (Gastropoda) in France with potential risk of human consumption". Parasite. Cilt 27. s. 15. doi:10.1051/parasite/2020012Özgürce erişilebilir. ISSN 1776-1042. PMC 7069358 $2. PMID 32167465. 
  49. ^ Gérard, Claudia; De Tombeur, Youna; Dahirel, Maxime; Ansart, Armelle (2023). "Land snails can trap trematode cercariae in their shell: Encapsulation as a general response against parasites?". Parasite. Cilt 30. s. 1. doi:10.1051/parasite/2023001Özgürce erişilebilir. PMC 9879143 $2. PMID 36656045. 
  50. ^ Chan, Brian; Balmforth, N. J.; Hosoi, A. E. (2005). "Building a better snail: Lubrication and adhesive locomotion". Phys. Fluids. 17 (11). ss. 113101-113101-10. Bibcode:2005PhFl...17k3101C. doi:10.1063/1.2102927Özgürce erişilebilir. 
  51. ^ Willoughby, David P. (1974). "Running and jumping". Natural History. 83 (3). s. 71. 
  52. ^ Yee, Angie (1999). "Speed of a Snail". The Physics Factbook. 4 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  53. ^ "Speed of a Snail". 4 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2010. 
  54. ^ Cameron, R.A.D. (2016). Slugs and snails. Collins New Naturalist Library, Book 133. HarperCollins. ISBN 9780008203498. 
  55. ^ Attia, J (2004). "Behavioural Rhythms of Land Snails in the Field". Biological Rhythm Research. 35 (1–2). ss. 35-41. doi:10.1080/09291010412331313223. 

Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Helix aspersa ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur