Radula
Radula (İngilizce telaffuz: [ˈrædʊlə,_ˈrɑː-])[1] yumuşakçalar tarafından beslenme için kullanılan anatomik bir yapıdır. Bazen memelilerdeki dil ile karşılaştırılır.[2] Çok az derecede dişli, kitinli bir şeritten oluşur. Radula genellikle, yiyecek yemek borusuna girmeden önce yiyeceği kazımak veya kesmek için kullanılır. Radula yumuşakçalara özgüdür ve bivalvia hariç her yumuşakça sınıfında bulunur. Bivalvia ise radula yerine kirpik kullanır. Kirpikler, ağza ufak organizmaları sallanarak getiren ince tellerdir.
Karındanbacaklılarda ise, radula hem otoburların, hem de bazı etobur salyangoz ve sümüklüböceklerin beslenmesinde kullanılır. Raduladaki şeridin üzerindeki dişlerin (dişcik olarak da bilinir) dizilişi bir gruptan diğerine büyük ölçüde değişmektedir.
Karındanbacaklıların atalarının çoğunda, radula besinleri yüzeyden sıyırmak ve Diyatome ve diğer mikroskobik su yosunlarını kaya yüzeylerinden ve diğer substratlardan kazımak için de kullanılırdı.
Naticidae gibi yırtıcı deniz salyangozları diğer yumuşakçaların kabuklarını delmek için radula ve asidik bir salgı kullanır. Conidae gibi diğer avcı deniz salyangozları, evrimleşmiş bir radulayı, zehirli bir zıpkın olarak kullanır. Hayalet sülük gibi yırtıcı akciğerli kara sümüklüböcekleri, solucanları yakalamak ve yemek için radula üzerindeki uzun ve keskin dişlerini kullanır. Kalamar gibi yırtıcı kafadan bacaklılar, radulayı avını kesmek için kullanır.
"Radula" (Latince, "küçük kazıyıcı") teriminin 1847 yılında Alexander von Middendorff tarafından bulunduğu düşünülür.[3]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Radula definitions". www.wordswarm.net. Erişim tarihi: 9 Ekim 2009.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "All About Slugs". 4 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2019.
- ^ (Almanca) von Middendorff A. T. (1847). Beiträge zu einer malacozoologia rossica: Chitonen. St. Petersburg, 151 pp. + plates. Page 54.