İçeriğe atla

Şartröz

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Şartröz 1737 yılından beri Şartrö Tarikatına bağlı keşişler tarafından François Annibal d'Estrées tarafından verilen el yazması gizli bir tarife göre üretilen bir Fransız likörüdür. 130 değişik baharat, bitki ve çiçekten yapılır. İsmini Grenoble bölgesindeki Şartrö Dağlarında keşişlerin yaşadığı Büyük Şartrö Manastırı'ndan alır.

İçki yeşilimsi bir renktedir. Bir yeşil tonu olan Şartröz rengi de bu içkinin renginden gelmektedir.

Kuvvetli bir içkidir %40-%55 alkol içermektedir. Tatlıdır. Keskin, baharatlı ve otsu bir aroması vardır. Tadı servis sıcaklığına göre değişir. Soğuk servis edilir ancak oda sıcaklığında da içilebilir. Fransız kayak merkezlerinde sıcak çikolata ile karıştırılarak Green Chaud adı ile servis edilir.

Hikâyeye göre 1605 yılında Fransız kralı IV. Henri'nin generallerinden biri olan François Annibal d'Estrées Paris'teki Vauvert Manastırı'nda yaşayan Şartrö keşişlerine içinde "ölümsüzlük iksiri"'nin tarifi bulunan bir el yazması verir. Bu el yazması keşişler tarafından Büyük Şartröz Manastırı'na ulaştırılır. Bu tarif "Büyük Şartröz'ün Bitkisel İksiri" (Elixir Végétal de la Grande Chartreuse) adı ile üretilmeye başlar. Formül 130 bitki, baharat, çiçek, üzüm alkolü ve gizli maddelerden oluşur. Keşişler bu iksiri ilaç olarak üretmişlerdir. 1737 yılında Birader Gerome Maubec tarafından tarifte bazı iyileştirmeler yapılmıştır.

Bu içecek kısa sürede popüler olmuş ve 1764'ten itibaren bugün Yeşil Şartröz adı ile anılan içki üretilmeye başlanmıştır. 1793 yılında keşişler Fransa'dan sürülmüş ve içkinin de üretimi onlar tekrar geri dönene kadar birkaç yıllığına durmuştur.

1838'de keşişler daha tatlı bir tadı olan Sarı Şartröz'ü üretmeye başlamışlardır.

1903 yılında keşişler tekrar sınırdışı edilmiş tüm mal varlıklarına hükûmet tarafından el konulmuştur. Keşişler gizli tariflerini sığındıkları İspanya'nın Tarragona kentine götürmüş ve burada üretmeye başlamıştır. Burada ürettikleri içkinin etiketine "Şartrö Pederleri Tarafından Taraggona'da Üretilen Likör" (Liqueur fabriquée à Tarragone par les Pères Chartreux) yazmışlardır.

Bu süre içinde Voiron kentinde bir şirket hükûmetten Şartrö varlıklarını satın alıp Şartröz üretmeye başlamıştır. Ancak keşişlerin formülü olmadan yaptıkları üretim başarısız olmuştur.

II. Dünya Savaşı'ndan sonra hükûmet sınırdışı kararını kaldırmış ve Şartrö keşişleri tekrar Fransa'ya dönmüşlerdir.

Günümüzde Voiron'da üretilen Şartrö likörü Büyük Şartrö Manastırı'ndan iki keşiş tarafından hazırlanan karışım ile yapılmaktadır. Formül gizlidir ve aynı anda sadece iki keşiş tarafından bilinmesine izin verilmektedir.