Türkmenler: Revizyonlar arasındaki fark

Türkmen
	20. Bağımsızlık Günü geçit töreninde geleneksel kostümlü Türkmenler, 2011
Toplam nüfus
	7.9 milyon
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Türkmenistan	4,7 milyon
İran	1.7 – 2 milyon
Afganistan	1.2 milyon
Özbekistan	152.000
Türkiye	325,000 [kaynak belirtilmeli] (Yörük)
Rusya	46.885
Tacikistan	15.171
Ukrayna	7.709
Pakistan	6.000
Amerika Birleşik Devletleri	5.000
Diller
	Türkmence
Din
	İslâm; (Çoğu Sünnî, birazı Alevî[kaynak belirtilmeli])

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmemiş revizyon]

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 22.12, 15 Ekim 2021 tarihindeki hâli

Türkmenler veya Türkmenistan Türkleri, çoğunlukla Türkmenistan'da, ufak bir kısmı da İran'da yaşayan Türk halkıdır. Tarihi bakımdan bütün Oğuz kolundan Batı Türklerine (Anadolu ve Suriye) Türkmen denilmesine karşın günümüzde Türkmen kelimesi uluslararası kullanım olarak genellikle Türkmenistan'da ve Orta Asya'nın bazı bölgeleri ile Kafkasya'da (Kafkas Türkmenleri) yaşayan halklar ve Irak Türkmenleri için kullanıldığı gibi yaygın biçimde Türkiye Türkmenleri için de kullanılmaktadır. Türkiye Türkmenleri genellikle bozkır alanlarda yaşamlarını sürdürmektedirler.

Türkmen adıyla anılan Oğuzlar

İlk kez 8. yüzyılda bir Söğüt mektubunda geçen, 10. yüzyıldan itibaren genel bir adlandırma olarak yerleşik hayata geçmiş Türkler için, ağırlıklı olarak da Müslüman Oğuz boyları için kullanılmaya başlanılan Türkmen adı bugün dar manada Türkmenistan Cumhuriyeti'nde yaşayan Türkmenler ile Irak, İran, Suriye ve Anadolu'daki Türkmen boylarına mensup olanlar için kullanılmaktadır. Türkmenler, İslâmiyet'i kabul etmiş Oğuz boylarıdır. Türkmenler (Oğuzlar) 24 boydan oluşur. Başta Türkmenistan, Türkiye ve Azerbaycan olmak üzere Afganistan, Balkanlar, Rusya, Irak, Suriye ve İran'da yaşamaktadırlar.^{[kaynak belirtilmeli]} Türkiye, Balkanlar, Irak ve Suriye'de yaşayan Türkmenler de, Türk olarak adlandırılır. Azerbaycan ve İran'dakiler ise Azeri Türkleri adını almışlardır. Anadolu Türklüğü'nün belkemiğini Türkmenler oluşturur ve bağları oldukça güçlüdür.^{[kaynak belirtilmeli]} Hazar Denizi'nin ötesinde yaşayan Türkmenlere "Yaka Türkmenleri", Anadolu'da yerleşik Türkmenlere ise "Anadolu Türkmenleri" denir.^{[kaynak belirtilmeli]}^{[özgün araştırma?]}

Türkmen adı, Türk men “ben Türküm”, Türk men “Türk insanı”, Tyurkman, Tyurkban > Türkmen “Türkler'in yurdu”, Türk iman > Türkmen “İmanlı Türk”, Tirkeman > Türkmen “ok atıcı halk”, Türkmen “Türklerin esası, hakiki Türk”, Türk-manend > Türkmen “Türk'e benzer” gibi değişik anlamlarında açıklanmıştır^[11].

"Türkmen" kelimesi, İbn Kesir gibi bazı müelliflere göre imanlı Türk anlamına gelir.^[12] İranlılar, Müslüman Oğuzları şamancı olanlardan ayırmak için Türkî iman (inanmış Türk) demekteydi. Başka kaynaklarda ise,^[hangileri?] Türklerin şaman geleneklerinden kopup İslamiyete geçmelerinden sonra Araplar tarafından Terk-i iman (imanını terk etmiş) yani eski şaman inançlarını terk etmelerinden dolayı bu ismin verildiği söylenir.^[13]^{[kaynak güvenilir mi?]} Bu da süreç içinde Türkman ve nihâyet Türkmen'e çevrilmiştir. Oğuzlar'a "Türkmen" veya "Turkoman" denir. Son zamanlarda Türkmen terimi Müslüman Türk demektir. Fransız Türkolog Jean Deny görüşüne göre ise “men” kuvvet ekidir ve Türkmen “Türkler'in de Türk'ü', soyca Türk ya da soyu Türk ve öz be öz Türk” anlamına gelmektedir.^{[kaynak belirtilmeli]}

Modern Türkmenlerin tamamı, Orta Asya'nın büyük bir kesimini içine alan Batı Türkistan yöresindeki Oğuzların soyundan gelmektedirler. Oğuz kabileleri 7. yüzyılda Altay Dağları'ndan Sibirya stepleri üzerinden batıya hareket etmişler ve Güney Rusya ve İdil içlerine kadar girmişlerdir.^{[kaynak belirtilmeli]}

Türkmen dili

Türkmence, Türkçenin Oğuz grubundan bir dildir. Türkmenistan'da yaşayan 6 milyondan fazla Türkmen ile İran'da 20 milyon Azeri ve Afganistan, Rusya, Azerbaycan, Balkanlar, Irak, Suriye gibi ülkelerde yaşayan yaklaşık 30 milyon kişi tarafından konuşulmaktadır.^{[kaynak belirtilmeli]}

Resimler

Yomud Türkmen geleneksel kıyafetleri, Cheliken, 20'ci yy'lın başlarında.
Geleneksel elbiseli Türkmen kızı.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/turkmenistan/
^ https://www.ethnologue.com/country/IR/status#People
^ "Ethnic Groups". Library of Congress Country Studies. 1997. Retrieved 2010-10-08. ^ Jump up to: a b
^ https://www.worldatlas.com/articles/ethnic-groups-of-afghanistan.html
^ Alisher Ilhamov (2002). Ethnic Atlas of Uzbekistan. Open Society Institute: Tashkent.
^ "PEOPLE NAME: YORUK OF TURKEY". PeopleGroups.org. 29 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2015.
^ https://en.m.wikipedia.org/wiki/Russian_Census_(2002)
^ https://ru.m.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C_%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D0%A2%D0%B0%D0%B4%D0%B6%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0_(2010)
^ http://2001.ukrcensus.gov.ua/eng/results/general/nationality/
^ https://web.archive.org/web/20060321181818/http://www.unhcr.org/cgi-bin/texis/vtx/home/opendoc.pdf?tbl=SUBSITES&page=SUBSITES&id=434fdc702
^ İlliyev, Murat (2010), Türk tarihinde şecere geleneği: Türkmen şecereleri örneği Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslâm Tarihi Ve Sanatları (İslâm Tarihi) Anabilim Dalı, Ankara, s.12
^ "البداية والنهاية/الجزء الحادي عشر". 21 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2015.
^ Dr. Hikmet Kıvılcımlı

[1] ttps://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/turkmenistan/

[2] ttps://www.ethnologue.com/country/IR/status#People

[3] "Ethnic Groups". Library of Congress Country Studies. 1997. Retrieved 2010-10-08. ^ Jump up to: a b

[4] ttps://www.worldatlas.com/articles/ethnic-groups-of-afghanistan.html

[5] Alisher Ilhamov (2002). Ethnic Atlas of Uzbekistan. Open Society Institute: Tashkent.

[6] "PEOPLE NAME: YORUK OF TURKEY". PeopleGroups.org. 29 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2015.

[7] ttps://en.m.wikipedia.org/wiki/Russian_Census_(2002)

[8] ttps://ru.m.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C_%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D0%A2%D0%B0%D0%B4%D0%B6%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0_(2010)

[9] ttp://2001.ukrcensus.gov.ua/eng/results/general/nationality/

[10] ttps://web.archive.org/web/20060321181818/http://www.unhcr.org/cgi-bin/texis/vtx/home/opendoc.pdf?tbl=SUBSITES&page=SUBSITES&id=434fdc702

[11] İlliyev, Murat (2010), Türk tarihinde şecere geleneği: Türkmen şecereleri örneği Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslâm Tarihi Ve Sanatları (İslâm Tarihi) Anabilim Dalı, Ankara, s.12

[12] "البداية والنهاية/الجزء الحادي عشر". 21 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2015.

[13] Dr. Hikmet Kıvılcımlı

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

@@ 40. satır: / 40. satır: @@
 |ilgili gruplar = [[Salarlar]], [[Yörük]], [[Türkiye Türkmenleri]], [[Azerbaycan Türkmenleri]], [[Suriye Türkmenleri]], [[Irak Türkmenleri]] ve [[İran Türkmenleri]]
 |toplam=7.9 milyon}}
-'''Türkmenler''' veya '''Türkmenistan Türkleri''', çoğunlukla [[Türkmenistan]]'da, buyuk bir kısmı da [[İran]]'da yaşayan [[Türk halkları|Türkmen  halkıdır]] bu turkmenlerin cogunluk olarak yumut boyundandir  goglen boyuda iran turkmensahrasinda  yasiyorlar  kaiy tayifesi  ki osmanlilara ait boy tanilir aslinda goglenlere mensubdur . Aslinda eger dogri bakilirsa bugun turkiye de turk diye yasiyanlar  turkmendirler  sebeb budur ki anadolu da kurulan beylikler her birisi bir turkmen boyuna aittir  buna gore de turkiye cumhoriyeti  ilk turkmeniye diye adlandirilmistir lakin bir takim sebeblere gore turkiye adi verilmistir  ona gore unutulmamasi gerekir ki turkiye aslinda en buyuk turkmen ulkesidir.Tarihi bakımdan bütün [[Oğuzlar|Oğuz]] kolundan Batı Türklerine ([[Anadolu Türkmenleri|Anadolu]] ve [[Suriye Türkmenleri|Suriye]]) ''Türkmen'' denilmesine karşın günümüzde ''Türkmen'' kelimesi uluslararası kullanım olarak genellikle [[Türkmenistan]]'da ve [[Orta Asya]]'nın bazı bölgeleri ile [[Kafkasya]]'da ([[Kafkas Türkmenleri]]) yaşayan halklar ve [[Irak Türkmenleri]] için kullanıldığı gibi yaygın biçimde [[Türkiye Türkmenleri]] için de kullanılmaktadır. [[Türkiye Türkmenleri]] genellikle bozkır alanlarda yaşamlarını sürdürmektedirler.
+'''Türkmenler''' veya '''Türkmenistan Türkleri''', çoğunlukla [[Türkmenistan]]'da, ufak bir kısmı da [[İran]]'da yaşayan [[Türk halkları|Türk halkıdır]]. Tarihi bakımdan bütün [[Oğuzlar|Oğuz]] kolundan Batı Türklerine ([[Anadolu Türkmenleri|Anadolu]] ve [[Suriye Türkmenleri|Suriye]]) ''Türkmen'' denilmesine karşın günümüzde ''Türkmen'' kelimesi uluslararası kullanım olarak genellikle [[Türkmenistan]]'da ve [[Orta Asya]]'nın bazı bölgeleri ile [[Kafkasya]]'da ([[Kafkas Türkmenleri]]) yaşayan halklar ve [[Irak Türkmenleri]] için kullanıldığı gibi yaygın biçimde [[Türkiye Türkmenleri]] için de kullanılmaktadır. [[Türkiye Türkmenleri]] genellikle bozkır alanlarda yaşamlarını sürdürmektedirler.
 ==Türkmen adıyla anılan Oğuzlar ==