Zenginleri yiyin

Vikipedi, özgür ansiklopedi
"Zenginleri Yiyin" sloganı ile Komünizmin orak-çekiç sembolünün çekiç yerine çatal kullanılmış bir versiyonunu içeren pankart taşıyan kadın (Madrid, 2012)

"Zenginleri yiyin" (İngilizce: Eat the Rich) Batı dünyasında antikapitalizm ve sol politikalar ile ilişkilendirilen bir politik slogandır. Sınıf çatışması için bir metafor ya da zenginliğin yeniden bölüşümü talebi gibi çeşitli şekillerde kullanılabilir. Bu ifade genellikle siyaset felsefecisi Jean-Jacques Rousseau'ya atfedilir ve bunun kaynağı ilk kez Fransız Devrimi sırasında popüler hale gelen şu sözdür: "Halkın yiyecek hiçbir şeyi kalmazsa, zenginleri yer."

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynağı[değiştir | kaynağı değiştir]

Paris Komünü lideri Pierre Gaspard Chaumette Terör Dönemi sırasında, 14 Ekim 1793'te şehir meclisine yaptığı konuşmada şunları söyledi:

Fransızca: Rousseau faisait parti du peuple aussi, et il disait: 'Quand le peuple n'aura plus rien à manger, il mangera le riche.'[1]

Kendisi de halkın bir ferdi olan Rousseau şöyle demiştir: 'Halkın yiyecek hiçbir şeyi kalmazsa, zenginleri yer.'

Bu ifade başlangıçta Fransız soylu sınıfına yönelik bir eleştiri idi, fakat daha sonra Fransız Devrimi'nin ülkede yoksulluğun devam etmesine yol açan başarısızlıklarına dair algıya bağlı olarak Fransa'da popüler hale geldi.[2]

Modern kullanım[değiştir | kaynağı değiştir]

21. yüzyılda bu ifade genellikle artan servet eşitsizliği ve gıda güvensizliği ile ilgili olarak kullanılıyor. ABD'de bu ifade 2019'da ilerici Demokrat aday Elizabeth Warren için düzenlenen bir mitingde kalabalık tarafından Warren'ın, servet vergisi konusundaki tutumu dahil, zenginliğin yeniden bölüşümü ile ilgili tutumlarına destek için kullanıldı.[2]

Güney Afrika'da Toprak Partisi 2021 yerel yönetim seçimlerinde kampanya sloganı olarak "zenginleri yiyin" ifadesini kullandı.[3]

Bu ifade çevrim içi olarak başlıca sosyal ağlarda öne çıktı. Kullanıcıların zenginleri eleştiren videolar yayınlaması sonucu 2019 civarında TikTok'ta popüler oldu.[2] Bu videoların çoğu aynı zamanda daha sıradan birinci dünya davranışlarını da hedef alarak bu ifadeyi yurt dışında okuyan, Spotify aboneliği ödeyen veya ikinci bir buzdolabına sahip olan kişileri hedef alıyordu. Bu videoların birçoğu bir yandan birinci dünya toplumunun konforlarını yaşarken, bir yandan bu ifadeyi kullananların ikiyüzlülüğünü göstermek için yapılmıştı.[4] 2020'deki COVID-19 kısıtlamaları ardından bu ifadenin kullanımının arttığı kaydedildi.[5]

2022'de Amazon sendika lideri Christian Smalls Beyaz Saray'da ABD cumhurbaşkanı Joe Biden ile görüşmesi sırasında üzerinde 'Eat the Rich' (Zenginleri Yiyin) yazan bir ceket giymişti.[6]

2023'te United Auto Workers (Birleşik Otomobil İşçileri Sendikası) lideri Shawn Fain, Detroit'te General Motors, Ford ve Stellantis çalışanlarının ücretlerinin ve sosyal haklarının arttırılması için verdiği mücadele için bu ifadeyi benimsedi.[7]

Popüler kültürde[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu ifade 1987 yapımı bir filmin ve Motörhead grubunun bu film için söylediği bir şarkının adı olarak kullanıldı. Aynı zamanda Aerosmith grubunun 1993 yılındaki bir şarkısının da adıydı.[2] 1998'de PJ O'Rourke tarafından Eat the Rich adlı bir kitap yayımlandı. 2021'de Eat the Rich adlı bir çizgi roman dizisi de yayımlanmaya başladı.[8]

Birçok film "zenginleri yiyin filmi" olarak tanımlanmıştır. Bu tema özellikle 2019'da Joker, Parazit, Bıçaklar Çekildi ve Saklambaç gibi filmlerin ve 2022'de Triangle of Sadness, The Menu ve Bıçaklar Çekildi: Gizemli Bir Serüven filmlerinin gösterime girmesiyle dikkat çekti.[9][10][11]

Sen adlı televizyon dizisinin dördüncü sezonunda (2023) 'Zenginleri Yiyin tarzı bir katil' yer almaktadır.[12]

Eleştiriler[değiştir | kaynağı değiştir]

Emlak uzmanı Rainer Zitelmann "Zenginleri Yiyin" gibi bir dilin önyargılı olduğunu, stereotiplemeyi sürdürdüğünü ve sınıfçılığa neden olduğunu savunur.[13] Ayrıca, bunun konuşmacıdan daha zengin olan insanları insandışılaştırmaya hizmet edebileceğini ve şiddeti teşvik etme riski taşıdığını da söyler.[13] Terimin sol görüşlü eleştirmenleri ise, bu terimin nispeten konforlu hayatlara sahip orta sınıf mensubu kişiler tarafından ikiyüzlü bir şekilde kullanıldığını ileri sürmektedirler.[4]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "The Project Gutenberg eBook of Histoire de la Révolution française, tome V, by A. Thiers". www.gutenberg.org. 6 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2021. 
  2. ^ a b c d Lavin, Talia (5 Kasım 2019). "How "Eat the Rich" Became the Rallying Cry for the Digital Generation". GQ (İngilizce). 8 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2021. 
  3. ^ SA, Land Party (22 Ağustos 2020). "It is time to "Eat the Rich"". Landparty (İngilizce). 26 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2021. 
  4. ^ a b "The 'Eat The Rich' TikTok Trend Pokes Fun At The Little Signs Of Wealth No One Ever Talks About". Junkee (İngilizce). 7 Aralık 2020. 20 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2021. 
  5. ^ Presnall, Anna (28 Ekim 2020). ""Eat the Rich!": A Rallying Cry Against Income Inequality". UAB Institute for Human Rights Blog. The University of Alabama at Birmingham. 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2022. 
  6. ^ "Amazon fired Chris Smalls. Now the new union leader is one of its biggest problems". VOX (İngilizce). 3 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2023. 
  7. ^ Streitfeld, David (5 Ekim 2023). "New U.A.W. Chief Has a Nonnegotiable Demand: Eat the Rich". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 3 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2023. 
  8. ^ Miles, John (8 Ocak 2022). "Why is the Dark and Horrifying Cannibal Comic 'Eat the Rich' Kind of... Funny?". CBR (İngilizce). 24 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2022. 
  9. ^ Perez, Jacinda (6 Ocak 2020). "Eat the Rich! – What 2019's Films Had to Say About Wealth and Privilege". Flip Screen (İngilizce). 7 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2022. 
  10. ^ de Castro, Elijah (19 Mayıs 2020). ""Eat the rich" phenomenon dominates popular films". The Ithacan (İngilizce). 26 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2022. 
  11. ^ Myers, Kimber (31 Aralık 2022). "How eat-the-rich comedies changed during COVID". Mashable (İngilizce). 3 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2023. 
  12. ^ "Who is the 'Eat the Rich' killer in 'You' Season 4?". Today. 
  13. ^ a b Zitelmann 2020.

Alıntı yapılan eserler[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Zitelmann, Rainer (2020). The Rich in Public Opinion: What We Think When We Think About Wealth (İngilizce). ISBN 9781948647687. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Zenginleri_yiyin&oldid=32233599" sayfasından alınmıştır