Vasvar Antlaşması
.jpg) Vasvar Antlaşmasının Osmanlıca metni | |
| Tür | Barış Antlaşması |
|---|---|
| İmzalanma | 10 Ağustos 1664 |
| Yer | Cskany, Vasvar |
Vasvar Antlaşması, 10 Ağustos 1664'te Osmanlı İmparatorluğu'yla Avusturya Arşidüklüğü arasında imzalanmış bir barış antlaşmasıdır. 1663-1664 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nı sona erdirmiştir. Antlaşma Szentgotthárd ile Eisenburg arasındaki Çakani'de (Cskany) imzalanmasına rağmen, bu birimin bağlı olduğu Vasvar şehrinin adı tarihi kaynaklara geçmiştir. Osmanlıca ve Latince kaleme alınan antlaşmanın Latincesi Osmanlılarda, Osmanlıcası Avusturyalılarda kalmıştır. Antlaşma ile Osmanlılar aldıkları kaleleri ellerinde tuttukları gibi, Erdel üzerinde yeniden avantajlı konuma geçmişlerdir.[1]
1658 yılında Erdel, Eflak ve Boğdan Beylikleri Avusturya'nın kışkırtmasıyla Osmanlı İmparatorluğu'na karşı isyan ettiler. Bu nedenle Osmanlı İmparatorluğu'yla Avusturya Arşidüklüğü arasında başlayan savaş Sultan IV. Mehmet döneminde 1658-1664 arasında 6 yıl devam etti. Köprülü Mehmet Paşa bu isyanları bastırdı. Köprülü Fazıl Ahmet Paşa Uyvar Kalesini fethetti. Osmanlı kuvvetlerinin başarıları üzerine Papalığın tavsiyesi ile Avusturya barış görüşmelerine başlamak istedi. Avusturya Başbakanı Duc de Sagan, Macaristan'da bulunan Osmanlı ordusunun başkomutanı Köprülü Fazıl Ahmet Paşa'ya bir mektupla başvurarak elçi olarak Osmanlı ordusunda bulunan Simon Reninger'in görüşmeler için murahhas atandığını bildirdi. Sadrazamın bunu kabul etmesi üzerine görüşmeler başladı. Müzakereler sonunda Sadrazam tarafından onaylanan antlaşma Avusturya tarafına gönderildi ise de Avusturya Arşidükü tarafından ancak St. Gotthard Savaşı sonucunda, Avusturyalıların Osmanlı ordusunun ilerleyişini durdurmalarına karşın Batı Avrupa'daki siyasi olayların da etkisiyle onaylanıp gönderilmiştir. Aynı zamanda St. Gotthard Savaşı'nda Osmanlı askerinin sadece bir bölümü çarpışmaya dahil olup, büyük kısmı savaşa hazır olduğundan Avusturya da bir an önce barış yapmaya hevesliydi.[2] Bu anlaşmayla Osmanlı Devleti savaş hedeflerini elde etmiş ve Erdel'in kesinlikle Osmanlı egemenliğinde olduğu yeniden belgelenmiştir.[2] Antlaşma 20 yıl süreli olarak imzalanmasına rağmen, 31 Ocak 1682 tarihinde IV. Mehmet başkanlığında kurulan Divan-ı Hümayun'da, Avusturya'nın antlaşmayı ihlal etmesi üzerine Raab ve Komaron kalelerini almak üzere Avusturya'ya savaş ilan edilmesiyle son bulmuştur.[3]
Bu antlaşmanın başlıca maddeleri şunlardır:
- Savaşta Osmanlı ordusu tarafından ele geçirilen Uyvar ve Nograd ile çevreleri Osmanlılarda kalacak. Zerinvar Kalesi ise yeniden inşa edilmemek şartıyla Avusturya'da kalacak.
- Erdel, Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı kalacak ve her iki tarafta askeri kuvvetlerini Erdel'den çekecek.
- Osmanlı İmparatorluğu, Erdel Kralının Avusturya'ya saldırmasını önleyecek.
- Her iki tarafta birbirlerinin topraklarına akın ve çete faaliyetlerinde bulunmayacak.
- Avusturya, savaş tazminatı ödeyecek. Daha sonra iki tarafta barışın belirtisi olarak karşılıklı 200.000 kara kuruş değerinde hediyeler gönderecek.
- Antlaşma 20 yıl geçerli olacaktır.
- Osmanlı ordusu, antlaşma hükümdarlarca onaylanıncaya kadar askerî harekâtında serbest kalacak.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Doğu- Batı İmajı Gölgesinde Konstantinopolis ve Beç: XVI. ve XVII. Yüzyıllarda Osmanlı - Habsburg İlişkileri. Türkan Polatcı, Alican Batmaz. Akademik Bakış Dergisi. Yaz 2013. Cilt: 6, Sayı: 12, Sayfa: 65
- ^ a b Kunt M., Akşin S., Ödekan A., Toprak Z., Yurdaydın H.G. Türkiye Tarihi 3. Osmanlı Devleti 1600-1908, Sayfa:30 Cem Yayınevi, İstanbul 1988
- ^ Türk Silahlı Kuvvetler Tarihi, Osmanlı Devri. III. Cilt 4. Kısım Eki, İkinci Viyana Kuşatması 1683. Sayfa:39. Genelkurmay Basımevi, Ankara 1983