İçeriğe atla

Uluslararası ticaret

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Uluslararası ticaret sermaye, mal ve hizmetler'in uluslararası sınırlar veya bölgeler arasında değişimidir[1] çünkü bu mallara veya hizmetlere ihtiyaç veya istek vardır.[2]

Çoğu ülkelerde bu tür ticaret, gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYİH) önemli bir kısmıdır. Uluslararası ticaret tarih boyunca var olsa da (örneğin İpek Yolu, Kehribar Yolu, Afrika Talanı, Atlantik köle ticareti, Tuz yolları, Uttarapatha), ekonomik, sosyal ve politik önemi son yüzyıllarda gittikçe artmaktadır.

Uluslararası düzeyde ticaret yapmak, iç ticaretle kıyaslandığında daha karmaşık bir süreçtir. Ticaret iki veya daha fazla devlet arasında gerçekleştiğinde para birimi, hükûmet politikaları, ekonomi, yargı sistemi, yasalar ve piyasalar gibi pek çok faktör ticareti etkiler.

Modern çağda farklı ekonomik konumdaki ülkeler arasındaki ticaret sürecini kolaylaştırmak ve ayarlamak çıkarmak için Dünya Ticaret Örgütü gibi bazı uluslararası ekonomik kuruluşlar kuruldu. Bu kuruluşlar, uluslararası ticaretin kolaylaştırılması ve büyümesi için çalışır. Hükûmetler arası ve uluslar üstü organizasyonların ve hükûmet istatistik ajanslarının istatistik servisleri, uluslararası ticaret hakkında resmi istatistikler yayınlar.

Uluslararası ticaret bir iktisât dalıdır ve uluslararası finans ile birlikte bir üst dal olan uluslararası iktisatı oluşturur.

Küresel ticaretin özellikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir ülkedeki bir taraftan başka bir ülkedeki bir tarafa devredilen veya satılan bir ürün menşe ülkeden ihracat ve ülkeye o ürünü almak ithalat'tır. İthalat ve ihracat, ödemeler dengesi'nde bir ülkenin cari hesabında muhasebeleştirilir.[3]

Küresel ticaret, tüketicilere ve ülkelere yeni pazarlara ve ürünlere maruz kalma fırsatı verebilir. Uluslararası pazarda hemen hemen her tür ürün bulunabilir, örneğin: yiyecek, giysi, yedek parça, yağ, mücevher, şarap, hisse senedi, dövizler ve su. Turizm, bankacılık, danışmanlık ve ulaşım gibi hizmetlerinde ticareti yapılır.

Avrasya boyunca uzanan antik İpek Yolu ticaret yolları.

Gelişmiş teknoloji (ulaşım dahil), küreselleşme, sanayileşme, dış kaynak kullanımı ve çok uluslu şirketlerin uluslararası ticaret sistem üzerinde büyük etkileri vardır.

Yurtiçi ticaretten farklar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Limanlar uluslararası ticaretin kolaylaştırılmasında önemli bir rol oynamaktadır. New York Limanı ve New Jersey, Hudson Nehri ile East Nehri'nin Yukarı New York Körfezi'nde birleşmesiyle orijinal limanından büyüdü.

Uluslararası ticaret, prensip olarak, iç ticaretten farklı değildir; çünkü ticarete katılan tarafların motivasyonu ve davranışları, ticaretin sınır ötesinde olup olmadığına bakılmaksızın temel olarak değişmez.

Ancak pratik açıdan, ticareti uluslararası düzeyde yürütmek genellikle iç ticaretten daha karmaşık bir süreçtir. Temel fark, uluslararası ticaretin genellikle iç ticaretten daha maliyetli olmasıdır. Bunun nedeni, sınır ötesi ticaretin tipik olarak belirli tarifeler gibi ek maliyetlere yol açmasının yanı sıra zaman maliyetleri (sınırdaki gecikmeler nedeniyle), dil ve kültürel farklılıklar, ürün güvenliği, hukuk sistemi vb. gibi açık veya örtülü tarife dışı engellere de yol açmasıdır.

İç ve dış ticaret arasındaki diğer bir fark, sermaye ve emek gibi üretim faktörlerinin genellikle bir ülke içinde ülkeler arasında olduğundan daha hareketli olmasıdır. Bu nedenle, uluslararası ticaret çoğunlukla mal ve hizmet ticaretiyle sınırlıdır ve yalnızca daha az ölçüde sermaye, emek veya diğer üretim faktörlerinin ticaretiyle sınırlıdır. Mal ve hizmet ticareti, üretim faktörleri ticaretinin yerine geçebilir. Bir ülke, bir üretim faktörünü ithal etmek yerine o üretim faktörünü yoğun olarak kullanan malları ithal edebilir ve böylece onu bünyesinde barındırabilir. Bunun bir örneği ABD'nin Çin'den emek yoğun mal ithalatıdır. ABD, Çin emeği ithal etmek yerine Çin emeğiyle üretilen malları ithal etmektedir. 2010 yılındaki bir rapor, bir ülke göçmen ağına ev sahipliği yaptığında uluslararası ticaretin arttığını, ancak göçmenler yeni ülkelerine asimile olduklarında ticaret etkisinin zayıfladığını öne sürdü.[4]

Toplam uluslararası ticarete göre en büyük ülkeler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Dünya mal ihracat hacmi

Aşağıdaki tablo Dünya Ticaret Örgütü'ne göre en büyük 21 ticaret ülkesi listesidir.[5]

Sıra Devlet Uluslararası
mal ticareti (milyar USD)
Uluslararası hizmet
ticareti (milyar USD)
Toplam uluslararası mal ve hizmet ticareti
(milyar USD)
Dünya 32,430 9,635 42,065
 Avrupa Birliği[6] 3,821 1,604 5,425
1  ABD 3,706 1,215 4,921
2  Çin 3,686 656 4,342
3  Almanya 2,626 740 3,366
4  Birleşik Krallık 1,066 571 1,637
5  Japonya 1,250 350 1,600
6  Fransa 1,074 470 1,544
7  Hollanda 1,073 339 1,412
8  Hong Kong 1,064 172 1,236
9  Güney Kore 902 201 1,103
10  İtalya 866 200 1,066
11  Kanada 807 177 984
12  Belçika 763 212 975
13  Hindistan 623 294 917
13  Singapur 613 304 917
15  Meksika 771 53 824
16  İspanya 596 198 794
17   İsviçre 572 207 779
18  Tayvan 511 93 604
19  Rusya 473 122 595
20  İrlanda 248 338 586
21  Birleşik Arap Emirlikleri 491 92 583

Değerine göre en çok ticareti yapılan emtialar (ihracat)

[değiştir | kaynağı değiştir]
Sıra Emtia ABD$ ('000) cinsinden değer
Bilgi tarihi
1 Mineral yakıtlar, yağlar, damıtma ürünleri, Tarım Ürünleri (Tütün, Buğday, Pamuk, Mısır) vb. $2,183,079,941 2015
2 Elektrik, elektronik ekipman $1,833,534,414 2015
3 Makineler, nükleer reaktörler, kazanlar vb. $1,763,371,813 2015
4 Araçlar (demiryolu hariç) $1,076,830,856 2015
5 Plastikler ve bunlardan mamul eşya $470,226,676 2015
6 Optik, fotoğraf, teknik, medikal vb. aparatlar $465,101,524 2015
7 Eczacılıkla ilgili ürünler $443,596,577 2015
8 Demir ve çelik $379,113,147 2015
9 Organik kimyasallar $377,462,088 2015
10 İnciler, değerli taşlar, metaller, madeni paralar vb. $348,155,369 2015

Kaynak: Uluslararası Ticaret Merkezi[7]

ABD Başkanları şirketleri mal ve hizmet dış ticaretine daha fazla odaklanmalarını teşvik için törenler düzenledi. Başkan George W. Bush 18 Mayıs 2001 ve 17 Mayıs 2002'de Dünya Ticaret Haftasını gözlemledi.[8][9] 13 Mayıs 2016’da Başkan Barack Obama 15 Mayıs - 21 Mayıs 2016 arası düzenlenen 2016 Dünya Ticaret Haftasını,[10] 19 Mayıs 2017'de Başkan Donald Trump 21 Mayıs - 27 Mayıs 2017 tarihleri arasında düzenlenen 2017 Dünya Ticaret Haftasını ilan etti.[11][12] Başkan her yıl Mayıs ayının üçüncü haftasını Dünya Ticaret Haftası ilan eder.[13][14]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Listeler

  1. ^ "Trade – Define Trade at Dictionary.com". Dictionary.com. 8 Aralık 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "International Trade and Finance by ICC Academy". 12 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2022. 
  3. ^ Staff, Investopedia (25 Kasım 2003). "Balance Of Payments (BOP)". Investopedia (İngilizce). 12 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2017. 
  4. ^ Kusum Mundra (Ekim 18, 2010). "Immigrant Networks and U.S. Bilateral Trade: The Role of Immigrant Income". Department of Economics, Rutgers University. SSRN 1693334 $2. 
  5. ^ "WTO | 2017 Press Releases – Trade recovery expected in 2017 and 2018, amid policy uncertainty- Press/793". www.wto.org (Basın açıklaması). Appendix Table 3. 19 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2022. 
  6. ^ AB içi ticaret hariç
  7. ^ International Trade Centre (ITC). "Trade Map - Trade statistics for international business development". 5 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ Office of the Press Secretary (22 Mayıs 2001). "World Trade Week, 2001". Federal Register. Washington, D.C.: Amerika Birleşik Devletleri federal hükûmeti. 24 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2017.  Alt URL 20 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  9. ^ Office of the Press Secretary (22 Mayıs 2002). "World Trade Week, 2002". Federal Register. Washington, D.C.: Amerika Birleşik Devletleri federal hükûmeti. 13 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2017.  Alt URL 20 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  10. ^ "Presidential Proclamation -- World Trade Week, 2016". whitehouse.gov (İngilizce). Washington, D.C. 13 Mayıs 2016. 11 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2017National Archives vasıtasıyla. 
  11. ^ Office of the Press Secretary (19 Mayıs 2017). "President Donald J. Trump Proclaims May 21 through May 27, 2017, as World Trade Week". whitehouse.gov (İngilizce). Washington, D.C.: White House. 20 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2017. 
  12. ^ "President Donald J. Trump Proclaims May 21 through May 27, 2017, as World Trade Week". World News Network. Amerika Birleşik Devletleri: World News Inc. 20 Mayıs 2017. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2017. 
  13. ^ "Import Export Data". Import Export data. 28 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2017. 
  14. ^ "World Trade Week New York". World Trade Week New York. 19 Şubat 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2017.