Ulubağ, Uzundere
| Ulubağ | |
|---|---|
 | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Ulubağ Ulubağ'ın Erzurum 'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Uzundere |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 31,08 km² |
| Rakım | 1276 m |
| Nüfus | |
| • Toplam | 910 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25440 |
Ulubağ, Erzurum ilinin Tortum ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Ulubağ'ın eski adı Hars'tır. Gürcüce kaynaklarda Harsi (ხარსი), Türkçe kaynaklarda Hars (خارص)olarak geçer.[5][6]
Hars köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ın bir parçası olan Tao bölgesinde yer alıyordu. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarına doğru Gürcülerden ele geçirdi. 1574 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre köy, Oltu sancağının Haho (Hahuli) nayihesine bağlıydı. Köyün nüfusu 203 haneden oluşuyordu. Bu nüfus içinde 182 hane Hristiyan, 21 hane Müslüman olarak kaydedilmişti. Hane sayısı Hars köyünün hayli büyük bir yerleşme olduğunu göstermektedir. Osmanlı idaresinin askere alma ve vergi belirleme amacıyla 1835 yılında yaptığı nüfus tespitinde köyde 40 hanede 135 erkek yaşıyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Hars köyünün nüfusunun yaklaşık 270 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[7]
Hars köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Erzurum vilayetinin Tortum kazasına bağlı Azort nahiyesinde yer alıyordu.[6] 1935 genel nüfus sayımında aynı idari konuma sahip olan köyün nüfusu 668 kişiden oluşuyordu.[8] Hars veya Harbi Türkçe olmadığı için köyün adı 1950'lerin ilk yarısında Hasköy olarak değiştirildi. Nitekim köyü adı 1955 genel nüfus sayımında "Hasköy (Hars)" biçimde yazılmıştır.[9] 1960 genel nüfus sayımında adının "Ulubağ (Hars)" olarak kaydedilmesi, köyün adının 1959 yılında 7267 sayılı kanunla bir kez daha değiştirildiğini göstermektedir.[10] 1965 genel nüfus sayımında Balıklı köyünün nüfusu 989 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 190 kişi okuma yazma biliyordu. Bu tarihte köy Tortum kazasının Uzundere bucağına bağlıydı.[11] Uzundere 1987 yılında ilçe olunca, Balıklı da bu ilçenin merkez nahiyesinin köyü haline geldi.
Daha önceleri Erzurum ili Tortum ilçesine bağlı olan köy, 1987 yılında, yeni kurulan Erzurum ili Uzundere ilçesine bağlanmıştır.[12] 1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Uzundere Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.[13]
Ulubağ köyünde yıkık halde iki kilise bulunmaktadır. Bunlardan biri Aşağı mahallesinin Bağlar mevkiinde, diğeri köyün yaylasındadır.[14]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Mahalle, Erzurum il merkezine 107 km, Uzundere ilçe merkezine 21 km uzaklıktadır [15] Mahalle Merkezi, Uzundere'nin kuzeydoğusunda olup, 
numaralı Artvin-Erzurum (Yusufeli-Uzundere) devlet yoluna, Balıklı Mahallesi'nde 2,9 km.lik bir köy yoluyla ulaşmaktadır.[16]. Mahallenin bir kısmı da Yıkıklar Mevkii'nin kuzeyinde numaralı Artvin-Erzurum (Yusufeli-Uzundere) devlet yolu kenarındadır.[17] .
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 910[1] |
| 2021 | 1.028[1] |
| 2020 | 1.122[1] |
| 2019 | 1.216[1] |
| 2018 | 1.354[1] |
| 2017 | 1.122[1] |
| 2016 | 1.195[1] |
| 2015 | 1.339[1] |
| 2014 | 1.429[1] |
| 2013 | 988[1] |
| 2012 | 1.042[2] |
| 2011 | 960[2] |
| 2010 | 986[2] |
| 2009 | 1.038[2] |
| 2008 | 1.170[2] |
| 2007 | 1.091[2] |
| 2000 | 1.116[2] |
| 1990 | 1.451[18] |
| 1985 | 1.362[19] |
| 1965 | 989[20] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Uzundere Ulubağ Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024.
- ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Ulubağ alan". Ulubağ alan. 1 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024.
- ^ "Ulubag, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 3 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024.
- ^ Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 94. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 235.
- ^ Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 94, 96. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ 1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 166.
- ^ 1955 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1961, s. 213.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, 1968, Ankara, s. 671". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2022.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 264.
- ^ "3392 sayılı Kanun". Resmî Gazete. 19 Haziran 1987. 2 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024.
- ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2017, s. 111-112 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
- ^ "Ulubağ Mahallesi". YerelNet.org.tr. 7 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024.
- ^ "Ulubağ to Balıklı". Ulubağ to Balıklı. 3 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024.
- ^ "Ulubağ to D 950". Ulubağ to D 950. 3 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
 | Türkiye'deki bir mahalle ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |