Sol (Kuzey Makedonya)
Sol Левица Levica | |
|---|---|
| Genel başkan | Dimitar Apasiev |
| Kuruluş tarihi | 14 Kasım 2015 |
| Merkez | Üsküp |
| İdeoloji | |
| Siyasi pozisyon | Sol |
| Kuzey Makedonya Meclisi | 6 / 120
|
| Belediye Başkanları | 0 / 81
|
| İnternet sitesi | |
| Kuzey Makedonya | |
Sol (Makedonca: Levica) 14 Kasım 2015'te Kuzey Makedonya'da[1] kurulmuş bir siyasi partidir.[2][3][4] İştip Goce Delčev Üniversitesi'nde hukuk doçenti olan[5] Dimitar Apasiev'in[6][7] liderliğindeki parti, parti NATO karşıtıdır ve siyasi yelpazenin sol kanadında yer alan ruhbanlık karşıtlığını, faşizm karşıtlığını, emperyalizm karşıtlığını ve sosyalizmi destekler.[8][9]
Sol, bazı akademisyenler ve haber kuruluşları tarafından, bazı sağcı politikaları benimsediği için aşırı sol,[10] popülist,[11] ve "faşist"[12][13][14] olarak tanımlandı.[11] Bu tanımlama, kapsayıcılıktan yoksun olduğu için uygun bir sol popülist parti olamamayı, resmi parti platformu ile Apaseiv'in sosyal medya paylaşımları arasındaki çelişkileri içeriyor ve algılanan faşizm, her düzeyde yansıtılan ve kullanılan ve popülistler arasında bile dikkate değer olan güçlü popülizmi nedeniyle "sol otoriterizmin çarpıtılmış bir biçimi" olarak nitelendiriliyor.[12]
Kuruluş ve ideoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Sol, üç ana hareketten oluştuğunu söylüyor: Makedonya Komünist Partisi, Dayanışma hareketi ve parlamento lideri Dimitar Apasiev'in ait olduğu Sosyal Adalet Hareketi "Lenka".[15] Kendisini "etnik gruplar arası engellere" ve etnik milliyetçiliğe karşı çıkarken, işçi haklarını ve sosyal adaleti savunan bir parti olarak tanımlıyor.[2][16] Parti tüzüğü, "sosyalizme doğru hareket", sosyalist yurtseverlik, anti-emperyalizm ve sekülerizmi kurucu değerleri olarak listeliyor.[17] Parti, kendisini demokratik merkeziyetçilik çizgisinde yapılandırma niyetini ilan etti.[6]
Milliyetçilik ve azınlık hakları
[değiştir | kaynağı değiştir]Sol, Kuzey Makedonya'daki Arnavut milliyetçiliğine karşı seslerini yükseltti ve Arnavutça dilinin Kuzey Makedonya'nın yargı sistemine yayılmasına karşı çıkarak, bu durumu "suç partisi" olarak gördüğü Arnavut Demokratik Bütünleşme Birliği lehine "Arnavut milliyetçiliğinin yayılmacı bir patlaması" olarak nitelendirdi. Parti, yasayı, etnik milliyetçilik karakterinden ziyade sivil milliyetçilik tarafından yönetilen bir ülke olması gerektiğini ve bunun etnik gruplar arası iyi ilişkilere yol açacağını düşündükleri Kuzey Makedonya'daki etnik çatlağı artırmaktan ibaret görüyordu. Ülkedeki Makedon ve Arnavut blokları olarak adlandırdığı bölünmeye[18] karşı çıktı ve kendisini "etnikler üstü" bir parti olarak tanımladı.[19]
Solun siyasi programı, Prespa anlaşmasında müzakere edilen anayasal "Kuzey Makedonya Cumhuriyeti" yerine ülkeden Makedonya Cumhuriyeti olarak bahsetmeye devam ediyor [20] Balkan Insight, Sol'u aşırı sağdan politika ödünç almakla suçladı.[11] Eylül 2020'de parti lideri Apasiev, ırksal, dini ve etnik hoşgörüsüzlüğü yaymakla ilgili üç suçlama aldıktan sonra Üsküp'teki Cumhuriyet Savcılığında ifade verdi.[21]
Dış politika
[değiştir | kaynağı değiştir]Sol, Prespa anlaşmasına ve Makedonya Cumhuriyeti'nin Kuzey Makedonya Cumhuriyeti olarak yeniden adlandırılmasına şiddetle karşı çıktı, bunun yerine ülkenin eski adı altında tam BM üyeliği için devlet destekli uluslararası bir kampanyayı destekliyor.[22] Ayrıca, ülkenin yeniden adlandırılmasının anayasaya aykırı olduğunu ve bu nedenle iptal edilmesi gerektiğini belirtti.[23] Kuzey Makedonya'da iktidara gelmesi durumunda anlaşmayı geçersiz kılma niyetini açıkladı.[24] Ayrıca, koalisyon hükümetinde ancak bu hükûmetin Prespa anlaşmasından vazgeçmesi halinde yer alacağını duyurdu.[7] Partinin isim değişikliğine karşı çıkmasının temel nedeni; anlaşmanın yalnızca ülkeyi emperyalist bir örgüt olarak gördükleri NATO'nun etkisine yaklaştırma amaçlı olduğunu düşünmesi ve anlaşmanın Yunanistan'ı Makedonlara karşı geçmişteki tüm eylemlerinden tamamen muaf tuttuğunu belirtmesi.[25]
Sol, emperyalist savaşları başlatmakla ve dünya barışını tehdit etmekle suçladığı NATO'ya karşı çıkıyor. Bu temelde, Kuzey Makedonya'nın NATO üyeliğinin askıya alınması çağrısında bulundu.[26] Kuzey Makedonya Dışişleri Bakanı Nikola Dimitrov'un Juan Guaidó'yu Venezuela'nın geçici devlet başkanı olarak tanımasını "bağımsız bir devlet olarak egemenliğini tamamen kaybetmiş vasalcı ve bağımlı bir ülkenin tipik duruşu" olarak nitelendirdi.[27] Parti, Nicolás Maduro'yu demokratik olarak seçilmiş saydığı için Venezuela devlet başkanı olarak destekledi.[28]
Sol, Kuzey Makedonya'nın tarafsız bir ülke olmasını ve "komşu ülkelerle sıfır sorun ilkesiyle" hareket etmesini destekliyor. "Tarihi bagaj getirmeden sorunları çözme", Balkan ülkeleriyle dostane ilişkiler geliştirme ve kendi kaderini tayin etme ilkesi olarak tanımlıyor; bu ilke, tüm insanlara kendi adlarını kendilerinin tanımlaması hakkı veriyor.[29] Parti lideri bir röportajda, Kuzey Makedonya'nın Avrupa Birliği üyeliğinin potansiyel olarak olumlu bir şey olabileceğini, ancak üyeliğin maliyetinin ülke adı ve kimliğinde bir değişiklik yaratması durumunda ülkenin bu politikadan uzak durması gerektiğini belirtti.[23] Parti, 2020 genel seçim programında, Filistin Devleti, Katalonya ve Bask Ülkesi'nin bağımsızlığını desteklerken, Kuzey Makedonya'nın "İsrail, Kosova ve Güney Kore Devleti'nin tanınmasını geri çekmesi" fikrini öne sürdü. Ayrıca, bazı bölümlerinin tarihi revizyonizm ve "faşizmin rehabilitasyonu" anlamına geldiğini düşündükleri için Bulgaristan ile Kuzey Makedonya arasındaki Dostluk Anlaşmasının gözden geçirilmesini de önerdiler.[30]
Sosyal ve çevresel sorunlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Sol, Zoran Zaev hükûmetine ve onun Makedonya Sosyal Demokrat Birliği'ne (SDSM) karşı çıkarak onları "yakışıksız bir tutumla"[22] ve daha sonra seçim sahtekarlığı ve şantaj yapmakla suçladı.[31] Solun lideri SDSM'nin Pasokifikasyonu izleyeceğini öngördü.[32] Ayrıca "otokrat" olarak gördükleri Nikola Gruevski'nin önceki hükûmetine ve onun VMRO-DPMNE'sine de karşı çıktı.[4]
Sol muhafazakarlığa, ruhbanlığa ve ataerkilliğe ilkeli bir muhalefet ilan etti[19] Ülkedeki LGBT haklarını destekliyor.[33] Parti, resmi olmayan tatil için etkinlikler düzenleyen tek Makedon siyasi partisi olarak 9 Mayıs'ta faşizme karşı Zafer Bayramı'nı kutluyor ve mitingler düzenliyor.[34]
Sol, Kuzey Makedonya'nın "gündelik yaşamın tüm alanlarında meydana gelen siyasi ve sosyal felaketin" doğrudan bir sonucu olarak gördükleri bir "ekolojik felaketten" geçmekte olduğunu belirtti.[35] Seçim programı ücretsiz sağlık hizmeti ve evrensel eğitime desteğini ilan ediyor ve neoliberalizmi ve "vahşi kapitalizmi " Kuzey Makedonya'nın ekonomik sorunlarının çoğunun kökü olarak görüyor.[20][29] Sağlık ve eğitimin yanı sıra ekonomik büyüme ve örgütlü emeğin Kuzey Makedonya'daki "terörün en büyük düşmanları" olarak görüyor.[20]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "North Macedonia". Parties and Elections in Europe. 2020. 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2020.
- ^ a b "Покана за прес - Формирање на "ЛЕВИЦА"". Левица (Makedonca). 20 Ekim 2015. 16 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2020.
- ^ "Формирана Левица – нова политичка партија". А1он (İngilizce). 13 Kasım 2015. 17 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2020.
- ^ a b "New Macedonia Party Aims for Left-Wing Revival". Balkan Insight (İngilizce). 17 Kasım 2015. 17 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2020.
- ^ "Апасиев: Договорот за името треба да го склучи претседателот, а не премиерот". Lider.mk (Makedonca). 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2020.
- ^ a b ""Левица" ја менува структурата, за прв претседател избран Димитар Апасиев". 365.com.mk (Makedonca). 16 Aralık 2019. 17 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2020.
- ^ a b "Левица ќе коалицира за влада само со оној што ќе го поништи Преспанскиот договор". Фокус (Makedonca). 17 Ocak 2020. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "North Macedonia". Europe Elects. 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2020.
- ^ "North Macedonia's Pro-EU Social Democrats Win Elections, Face Complex Coalition Talks". Radio Free Europe/Radio Liberty. 17 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2020.
- ^ "Corona elections in North Macedonia produce ambivalent results". Anadolu Agency. 22 Temmuz 2020. 23 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c "North Macedonia's Left Party Borrows Heavily From Right". Balkan Insight. 31 Temmuz 2020. 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2020.
- ^ a b Bosilkov (2021). "The State for Which People? The (Not So) Left Populism of the Macedonian Far-Left Party Levica" (PDF). Contemporary Southeastern Europe. 8 (1): 40-55. doi:10.25364/02.8:2021.1.4. 7 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Ekim 2021.
- ^ Бранимир Јовановиќ: Оваа Левица е фашистичка партија, мора да му се спротивставиме на ова зло. 360степени, 16 јули, 2020 20 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ Џабир Дерала, Леви или фашисти – од црно поцрно, зад маската на црвеното. CivilMedia, July 17, 2020. 20 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Покана за прес – Формирање на "ЛЕВИЦА" - Левица". 20 Ekim 2015. 16 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ ""Левица": Ќе се бориме за социјална правда, демократизација и против меѓуетничките бариери". МКД.мк (Makedonca). 16 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2020.
- ^ СТАТУТ НА ЛЕВИЦА (PDF). 2019. s. 2. 18 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Nisan 2022.
- ^ "На иницијатива на Левица, Уставниот суд оформи предмет за оценување на Законот за јазиците". МКД.мк (Makedonca). 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2020.
- ^ a b "ENGLISH". Левица (Makedonca). 20 Ekim 2015. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2020.
- ^ a b c "ПРОГРАМА". Левица (Makedonca). 29 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2020.
- ^ "Апасиев со контрапријави до оние што го пријавија за ширење говор на омраза. 360степени. 16 септември, 2020". 24 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2022.
- ^ a b "Тристранен отпор срещу идеята за ново име на Македония". www.economic.bg (Bulgarca). 20 Mayıs 2018. 17 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2020.
- ^ a b "Интервју на "Лидер" со Димитар Апасиев: Секоја наредна влада ќе има право да го раскине договорот Димитров-Коѕијас!". LIDER (Makedonca). 6 Ocak 2019. 2 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Левица: Поданичкиот однос спрема шовинисткичките политики на странскиот фактор е погубен за Македониjа". iPortal (Makedonca). 25 Ekim 2019. 18 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Levica: a left case for boycott of the referendum on the Macedonia name dispute - Europe Solidaire Sans Frontières". www.europe-solidaire.org. 24 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2021.
- ^ "Левица: По самитот на НАТО, има ли крај на понижувањата од македонската дипломатија". МКД.мк (Makedonca). 7 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2020.
- ^ "Позицијата на македонската Левица за состојбата во Венецуела". Антропол (Makedonca). 12 Mart 2019. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2020.
- ^ "Левица: Поддршка за венецуелскиот народ во борбата против империјализмот!". Антропол (Makedonca). 23 Ocak 2019. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2020.
- ^ a b "Интервју со Димитар Апасиев: Левица го задава последниот удар на режимот!". okno.mk. 3 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2020.
- ^ "Levica programa pdf 2020" (PDF). levica.mk (Makedonca). 11 Haziran 2020. 30 Haziran 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020.
- ^ "Класичен предизборен поткуп и уцена од страна на владеjaчката СДСМ". Левица (Makedonca). 8 Şubat 2020. 17 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2020.
- ^ "Апасиев: СДСМ на овие избори ќе исчезне од политичката сцена, како ПАСОК". Republika (Makedonca). 17 Ocak 2020. 18 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2020.
- ^ "Левица". s-front.org.mk. 17 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2020.
- ^ "Антикомунизмот на победниците од студената војна". Гласник (Makedonca). 14 Mayıs 2018. 17 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2020.
- ^ "Левица:Без радикална политичка промена невозможна е еколошката промена". Антропол (Makedonca). 31 Ekim 2019. 17 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2020.