Polonya Lejyonları
Napolyon döneminde Polonya Lejyonları (Lehçe: Legiony Polskie we Włoszech; Dąbrowski Lejyonları olarak da bilinir), bazı birimler 1815'e kadar hizmet vermeye devam etse de, esasen 1797'den 1803'e kadar Fransız Ordusunda hizmet veren birkaç Polonya askeri birimiydi.[1]
1795'te Polonya'nın Üçüncü Bölünmesinden sonra birçok Polonyalı, Devrimci Fransa ve müttefiklerinin Polonya'nın yardımına geleceğine inanıyordu. Fransa'nın düşmanları arasında Polonya'yı da bölen Prusya, Avusturya ve Rusya vardı. Bu nedenle birçok Polonyalı asker, subay ve gönüllü, özellikle İtalya'nın Fransız yönetimi altındaki veya Fransa'nın kardeş cumhuriyetler olarak hizmet veren bölgelerine e Fransa'nın kendisine göç etti.[2] Burada Polonyalılar yerel orduyla güçlerini birleştirdiler ve bu durum "İtalya'daki Polonya Lejyonları" ifadesine yol açtı. Polonyalı askerlerin sayısı kısa sürede binlerce kişiye ulaştı. Napolyon Bonapart'ın desteğiyle, Polonya askeri rütbelerini taşıyan ve Polonyalı subaylar tarafından komuta edilen Polonya askerî birlikleri kuruldu. Fransız komutası altında sürgünde olan bir Polonya ordusu olan "Polonya Lejyonları" olarak tanındılar. En tanınmış Polonyalı komutanları arasında Jan Henryk Dąbrowski, Stanisław Fiszer, Karol Kniaziewicz ve Józef Wybicki vardı.[3]
Napolyon Savaşları sırasında Fransız Ordusu'nun yanında hizmet veren Polonya Lejyonları, Napolyon'un Batı Hint Adaları'ndan İtalya ve Mısır'a uzanan seferlerde yer aldılar. 1807'de Varşova Dükalığı kurulduğunda, Lejyonların gazilerinin çoğu, etrafında Dükalık ordusunun Józef Poniatowski komutasında büyüdüğü bir çekirdek oluşturdu.[4] Bu kuvvet, 1809'da Avusturya'ya karşı muzaffer bir savaş yaptı ve sayısız seferde Fransız ordusuyla birlikte savaşmaya devam edecek ve 1812'de Lejyonlar diğer müttefik devletler gibi Rusya'da felaketle karşılaştı.[4]
Zaman aralığı ve sayılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Tarihçiler arasında Lejyonların var olduğu dönem hakkında bir dereceye kadar belirsizlik var. "Faaliyetlerinin altın çağının" 1797-1801 yıllarına denk geldiğini belirtirken Lerski, Lejyonları 1797 ile 1803 arasında faaliyet gösteren birimler olarak tanımlar. Benzer şekilde Davies, varlık sürelerini beş ila altı yıl olarak tanımlıyor. Polonya WIEM Ansiklopedisi, Lejyonu 1797-1801 döneminde faaliyet gösteren birimler olarak tanımlar (1801'de Lejyonlar yarı tugaylar olarak yeniden düzenlendi).[5] Polonya WIEM Ansiklopedisi, Lejyonların 1803'te sona eren Haiti seferinde personelinin çoğunun ölümüyle sona erdiğini belirtiyor. Lejyonların 1803'te sona eren Haiti seferinde personelinin çoğunun ölümüyle sona erdiğini belirtiyor. Yine de 1803 sonrası dönemde de Polonya lejyonları var olmaya devam etti. O zamanlar en dikkate değer olanı 1808 ile 1813 arasında var olan Vistül Lejyonu olan birkaç küçük oluşum vardı.[5]
Polonya Lejyonlarının gücüne ilişkin tahminler de değişkendir ve Lejyonların var oldukları süre boyunca herhangi bir zamanda 20.000 ila 30.000 kişinin Lejyon saflarında görev yaptığına inanılmaktadır. WIEM Ansiklopedisi tahmini, 1803'e kadar olan dönem için 21.000'dir. Davies, Magosci ve diğerleri gibi, 1802-1803'e kadar olan dönem için 25.000 sayısını önermektedir. Bideleux ve Jeffries, 1801'e kadar olan dönem için 30.000'e varan bir tahmin sunuyor. Askerlerin çoğu köylü saflarından geliyordu ve yalnızca yaklaşık yüzde 10'u soylulardan geliyordu.[6]
Kökenleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Polonya'nın Üçüncü Bölünmesinden (1795) sonra, birçok Polonyalı, 3 Mayıs 1791 Anayasası'nın ideallerine çok sempati duyan devrimci Fransa'nın Polonya'nın yardımına geleceğine inanıyordu. Fransa'nın düşmanları arasında Polonya'yı bölen, Prusya, Avusturya ve Rusya'sı vardı. Paris, sürgündeki Polonya hükûmeti olduklarını iddia eden iki Polonya örgütünün, Franciszek Ksawery Dmochowski Heyeti ve Józef Wybicki Ajansının merkeziydi.[6] Bu nedenle birçok Polonyalı asker, subay ve gönüllü, özellikle İtalya ve Fransa'ya göç etti. Sonunda Teşkilat, Fransız hükûmetini bir Polonya askerî birliği kurmaya ikna etmeyi başardı. Fransız Anayasası, Fransız topraklarında yabancı birliklerin istihdamına izin vermediğinden, Fransızlar Polonyalıları İtalya'daki müttefikleri Cisalpin Cumhuriyeti'ni desteklemek için kullanmaya karar verdi.[7]
Polonya-Litvanya Birliği ordusunda eski bir yüksek rütbeli subay olan Dąbrowski, çalışmalarına 1796'da, Polonya'nın parçalanmasından bir yıl sonra başladı. O sırada Paris'e ve daha sonra Milano'ya gitti ve Polonya Ordusunu oluşturma fikri, Polonyalıları gelecek vadeden bir yeni asker kaynağı olarak gören ve yüzeysel olarak Polonya'yı özgürleştirme fikrine açık görünen Napolyon Bonapart'tan da destek aldı.[7] Dąbrowski kısa süre sonra Fransız müttefiki Cisalpin Cumhuriyeti tarafından yeni oluşturulan cumhuriyetin ordusunun bir parçası olacak Polonya Lejyonlarını yaratma yetkisi aldı. Napolyon tarafından hazırlanan bu anlaşma 9 Ocak 1797'de imzalandı.[8]
Operasyon geçmişi
[değiştir | kaynağı değiştir]Birinci Koalisyonun Savaşı: İtalya'daki Polonya Lejyonları
[değiştir | kaynağı değiştir]Dąbrowski Lejyonunda görev yapan Polonyalı askerlere Cisalpin vatandaşlığı verildi ve diğer birliklerle aynı maaşı aldılar. Bazı Fransız ve Cisalpin sembolleriyle kendi benzersiz Polonya tarzı üniformalarını kullanmalarına izin verildi ve diğer Lehçe konuşanlar tarafından komuta edildi. 1797 Şubatının başlarında Lejyon, Avusturya ordusundan firar eden birçok yeni askerin gelişiyle birlikte 1.200 askere ulaştı.[9]
Dąbrowski Lejyonu ilk olarak Avusturyalılara ve İtalya'daki müttefiklerine karşı kullanıldı. Mart 1797'de Mantova'yı kuşatmasına katıldı ve ayın sonunda Brescia'nın On Günü olarak adlandırılan Brescia'nın savunulmasına katıldı. Nisan ayının sonunda Lejyon'un safları 5.000'e yükseldi. Dąbrowski, Galiçya'daki Polonya topraklarına geçme planı için lobi yaptı, ancak bu birlikleri İtalyan cephesinde kullanmaya karar veren Napolyon tarafından reddedildi.[10] Ardından Verona'daki ayaklanmanın bastırılmasına katıldı. Avusturyalılar ve Fransızlar arasında barış vadeden o ay imzalanan Leoben Antlaşması Polonya'nın moraline bir darbe oldu. Savaşlar Polonya'nın bağımsızlık kazanamadan bitmişti. Ancak Dąbrowski barışın uzun sürmeyeceğini doğru bir şekilde varsaydı. Temmuz 1797'de Lejyonlar, bu kez Reggio Emilia'da olmak üzere başka bir ayaklanmayı bastırdı.[10]
Kaynaklarda Dąbrowski Lejyonunun ne zaman birden fazla Lejyona çıktığına dair bilgiler çelişkilidir. Pivka ve Roffe, Mayıs 1797'de Lejyon'un iki oluşum halinde yeniden düzenlendiğini, ilkinin komutasının Karol Kniaziewicz ve ikincisinin Józef Wielhorski olduğunu, topçu desteğini saymazsak her biri yaklaşık 3.750 piyadeden oluştuğunu belirtiyor. Ancak Davies, İkinci Lejyon'un 1798'de Józef Zajączek altında kurulduğunu belirtir.[11]
18 Ekim 1797'de imzalanan Campo Formio Antlaşması, başka bir kısa göreceli barış dönemiyle sonuçlandı. Savaşın başlamasından umutlu olan Lejyonlar, Cisaplin'deki en Fransız yanlısı yabancı güçler olarak görülüyordu. Mayıs 1798'de Polonyalılar, bazı köylü isyanlarını bastırarak Fransızların Papalık Devletlerini güvence altına almalarına yardım etti ve 3 Mayıs'ta girdikleri Roma'da garnizon kurdular.[11]
1798'in sonunda Kniaziewicz komutasındaki Lejyonlar, Napoli Krallığı'ndan gelen Fransız karşıtı güçlere karşı savaştı ve onları 4 Aralık'ta Civita Castellana Muharebesi'nde mağlup etti. Kısa bir süre sonra, ele geçirilen Gaeta kalesinden gelen malzemeler sayesinde Andrzej Karwowski komutasında bir Lejyon süvari birimi kuruldu. Polonyalılar, 23 Ocak'ta Napoli teslim olmadan önce Magliano, Falari, Calvi ve Capua'da savaştı.[11]
İkinci Koalisyon Savaşı: İtalyan cephesi
[değiştir | kaynağı değiştir]1798'in sonu ve 1799'un başında İkinci Koalisyon Savaşı'nın başlangıcı oldu. Oluşumundan itibaren yaklaşık bir yıl içinde Lejyon yaklaşık 10.000 kişi olmuştu. Bununla birlikte, Fransız karşıtı koalisyon çok daha güçlenmiş Fransız ordusu bir yandan Napolyon liderliğinde Mısır'da seferdeyken diğer yandan Fransız Ordusu Mısır ile uğraştığı için birlik bulundurmadığı için İtalya'da koalisyon güçleri ilerliyordu.[11] Bu nedenle Lejyonlar İkinci Koalisyon Savaşı başında önemli kayıplar verdi. 1799'un ortalarında, General Dąbrowski komutasındaki Birinci Lejyon, ağır kayıplar verdiği Trebbia'da (17-19 Haziran 1799) Ruslara karşı savaştı (beş taburdan sadece ikisi savaştan sağ çıktı ve Dąbrowski yaralandı). Polonyalı lejyonerler ayrıca Novi Savaşı'nda (15 Temmuz 1799) ve İkinci Zürih Savaşı'nda (26 Eylül) savaştı.[11]
İkinci Lejyon da çok acı çekti; özellikle Adige'deki ilk savaşlarda (26 Mart - 5 Nisan 1799), 4.000 kişilik tamamlayıcısının yaklaşık yarısını ila üçte ikisini kaybettiği tahmin ediliyor. Komutanı General Franciszek Rymkiewicz, 5 Nisan'da Magnano Savaşı'nda öldürüldü. İkinci Lejyon'un geri kalanı, kısa süre sonra Avusturyalılar tarafından kuşatma altına alınan Mantua'daki garnizonun bir parçası oldu. Son olarak, Mantua Kuşatması'nın sonunda (Nisan-Temmuz), Fransız komutan François-Philippe de Foissac-Latour, Avusturyalılar onların asker kaçağı olduklarını iddia ettikleri için (o zamanlar Wielhorski komutasındaki) Polonyalı askerleri Avusturya'nın gözaltına almasına karar verdi. Bu, İkinci Lejyon'un sonunu işaret ediyordu, çünkü yalnızca az sayıda Polonyalı yakalanmaktan kaçabildi (Fransızların, tarafsız kalmaları koşuluyla kuvvetlerinin çoğunu geri çekmelerine izin verildi).
İkinci Koalisyon Savaşı: Alman cephesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Cisalpin Cumhuriyeti'nin sona ermesiyle, Napolyon'un Birinci Konsül olarak iktidara gelmesi ve yabancı birliklerin artık Fransız Ordusunda hizmet verebileceğine karar vermesiyle Lejyonlar Fransa'da yeniden düzenlendi. 10 Şubat'ta İtalyan Lejyonlarının kalıntıları, Marsilya yakınlarında, İtalya Ordusunun bir parçası olacak 9.000 kişilik bir birlik (yakında 5.000'e düşürülmesine rağmen) olarak İtalyan Lejyonu olarak yeniden düzenlendi. Lejyon, Peschiera ve Mantua'da savaştı.
1800 veya 1799'da (kaynaklar değişebilir), Karol Kniaziewicz, Bavyera'da Avusturyalılara karşı savaşmak için 6.000 kişilik Üçüncü Lejyonu (Tuna Lejyonu veya Legion du Rhine) organize etti. Karwowski'nin süvari birliği tarafından desteklenen Tuna Lejyonu, Ren Ordusu'nun bir parçası olarak Berg, Bernheim ve Offenburg'da savaştı ve Parsdorf ateşkesinden sonra (15 Temmuz) Philippsbourg kalesinde garnizon kurdu. Polonya kuvvetleri ayrıca 3 Aralık 1800'de Hohenlinden Muharebesi'nde savaştı. Davies'e göre Tuna Lejyonu, savaştan sonraki kısa sürede ve o yıl 25 Aralık'ta harekâtın bitiminde önemli kayıplar verecekti.
Lejyonerlerin hayal kırıklığına uğramasına rağmen Polonya'dan hiç bahsetmeyen Lunéville Antlaşması'ndan (9 Şubat 1801) sonra Lejyonların boyutu küçüldü. Lejyonlar, Etrurya Krallığı'ndaki polis görevlerine devredildi. Lejyonların morali zayıfladı çünkü Polonyalılar, Polonya'nın bağımsızlığını yeniden kazanma şansını artıran gibi görünen hiçbir savaşta kullanılmadı.
doğrudan etkiliyor . General Kniaziewicz dahil birçok lejyoner, Fransızlar tarafından kullanıldığını hissetti ve istifa etti. Dąbrowski komutada kaldı ve Mart 1801'de Milano'daki her iki Lejyonu da 6.000 kişilik iki birlik halinde yeniden düzenledi. 21 Aralık 1801'de Lejyonlar, Fransız hükûmeti tarafından üç yarı tugay halinde yeniden düzenlendi; İtalyan Birinci Lejyon, Birinci ve İkinci Yabancı Yarı Tugaylar ve Tuna (İkinci) Lejyon ve Üçüncü Yabancı Yarı Tugay.[12]
Haiti Devrimi
[değiştir | kaynağı değiştir]
1802'de Fransa, hoşnutsuz lejyonerlerin çoğunu (iki yarı tugay, 5.280 güçlü) Haiti Devrimi'ni (o zamanlar Fransız Batı Hint Adaları Saint Domingue olarak bilinen Karayip adası Haiti'de) bastırmak için Haiti'ye gönderdi. Napolyon, Saint Domingue kolonisini geri kazanmak istedi, ancak ana Fransız ordusunu daha önemli meseleler için kullanmayı tercih etti. Napolyon artık elverişsiz olan Polonya birimlerine, Napolyon ve Fransız yüksek komutanlığının gözünden düşen Fransız birliklerinin yanı sıra Alman ve İsviçreli Fransız müttefiklerinden oluşan birlikleri Haiti'ye gönderdi.[13]
Haiti seferi lejyonerler için felaketle sonuçlandı. Sarıhumma da dahil olmak üzere savaş kayıpları ve tropikal hastalıklar, 5.280 kişilik Polonya birliğini iki yıldan kısa bir süre içinde birkaç yüze indirdi. Fransız kuvvetleri 1803'te adadan çekildiğinde, yaklaşık 4.000 Polonyalı ölmüştü (ya hastalıktan ya da savaştan). Hayatta kalanlardan yaklaşık 400'ü adada kaldı, birkaç düzinesi yakınlardaki adalara veya Amerika Birleşik Devletleri'ne dağıldı ve yaklaşık 700'ü Fransa'ya döndü.[13]
Polonyalılar, yalnızca kendi bağımsızlıklarını arzulayan insanlara karşı Fransız davasını desteklemek için çok az ilgi veya istek duyuyorlardı. Haiti'de, birçok Polonyalı askerin eski kölelerin davasına sempati duyduğuna ve Fransızları terk ettiğine, önemli sayıda Jean-Jacques Dessalines'i desteklediğine ve tüm birimlerin taraf değiştirdiğine dair popüler bir efsane vardır.[13] Aslında, gerçek firar oranı çok daha düşüktü. Karayipler'deki bu kadar çok vatansever askerî personelin kaybı, Polonya'nın bağımsızlığını yeniden kazanma özlemlerine ciddi bir darbe oldu. Haiti deneyimi, Polonyalılar arasında Fransa'nın ve Napolyon'un Polonya'ya yönelik iyi niyetleri hakkında daha fazla şüphe uyandırdı.[13]
Üçüncü ve Dördüncü Koalisyon Savaşları
[değiştir | kaynağı değiştir]
1805'e gelindiğinde, Üçüncü Koalisyon Savaşı sırasında, İtalya'daki Polonya birlikleri 1. Polonya Lejyonu (1e Legion Polonaise) olarak yeniden adlandırıldı ve İtalya Krallığı'na bağlandı. 1806'da, eski Dąbrowski ve Kniaziewicz Lejyonlarından geriye kalan tek şey, şimdi Napoli Krallığı'nın hizmetinde olan bir piyade alayı ve bir süvari alayından oluşan bir yarı tugaydı. 24 Kasım 1805'te Avusturya saldırısını tersine çevirerek Castel Franco'da savaştı, ancak 3 Temmuz 1806'da Sant'Eufemia a Maiella'da ağır bir yenilgiye uğradı. Birçok Polonyalı subay, Fransız ordusunda veya müttefik oluşumlarında görev yaptı.
Dördüncü Koalisyon Savaşı sırasında Napolyon, Polonya'nın Prusya'dan ayrılmasını teşvik etmeye karar verdi ve 20 Eylül 1806'da General Zajączek komutasında bir "Kuzey Lejyonu" kurulmasına karar verdi. Napolyon kendisini Polonya davasına adamak istemediğinden, Lejyon açıkça Polonyalı değildi ve Napolyon'un sözleriyle "Kuzeyin çocukları" nın bir araya gelmesiydi.[14] Lejyon birimleri de dahil olmak üzere Fransız orduları, Jena-Auerstedt Muharebesinde Saksonya'daki Prusyalıları yendi ve Dąbrowski komutasındaki Polonyalılar eski Polonya topraklarına (Poznań şehri yakınında) girdiler ve bu da lejyon için asker akınına neden oldu. Bir yıl sonra, Rus ordularını yenen Napolyon, Rus Çarı I. Aleksandr ile Tilsit'te bir araya geldi ve ardından gelen müzakerelerde, Fransız kontrolü altında yeni, küçük bir Polonya devletinin (Varşova Dükalığı) kurulması konusunda anlaştılar.[15]
Varşova Dükalığı'nın kurulmasından sonra: Vistül Lejyonu
[değiştir | kaynağı değiştir]Lejyonların aktif olduğu ana dönem 1797 ile 1803 yılları arasındaydı. Bazıları Fransız kuvvetlerinde kalmayı tercih edip İtalya'da Napoli Krallığı altında savaşmış olsa da, 1807'de birçok kıdemli lejyoner yeni Varşova Dükalığı Ordusu için bir kadro oluşturdu. Şubat 1807'de, İtalya'da Fransız hizmetine devam eden geri kalan piyade ve süvari alayları, yeni kurtarılan Polonya topraklarından eklenen iki yeni piyade alayı ile Silezya'da Breslau, Neustadt, Neisse, Friedland ve Brieg şehirlerinde iki yeni Lejyon ile bir Polonya-İtalyan Lejyonu (Polacco-Italienne) olarak yeniden düzenlendi. yeni kurtarılan Polonya topraklarından piyade alayları eklendi.
21 Şubat 1808'de Lejyon Fransa'ya taşındı, diğer Fransız oluşumlarından Polonyalılarla takviye edildi ve Fransız ordusuna dahil edildi. Aynı yılın 31 Mart'ında lejyona resmi olarak Vistül Lejyonu (Légion de la Vistule, Legia Nadwiślańska) adı verildi. 1808'in ortalarında Vistül Lejyonu 6.000 kişilik bir güce sahipti. Wagram Muharebesi'nden (5-6 Temmuz 1809) sonra Napolyon, Polonyalı savaş esirlerinden ikinci bir Polonya Vistül Lejyonu oluşturmaya çalıştı, ancak yeni oluşum yeterli asker çekemedi ve 1810'da orijinal Vistül Lejyonu ile birleştirildi.[16]
İspanya'daki Yarımada Savaşı (1809-1814) sırasında, Vistül Lejyonu İkinci Zaragoza Kuşatması'nda ün kazandı. Fuengirola Muharebesi'nde, küçük bir Polonya kuvveti, sayıları 10'a 1 olan bir Anglo-İspanyol keşif kuvvetini püskürtmeyi başardı ve bu süreçte komutanlarını ele geçirdi. Napolyon'un İmparatorluk Muhafızlarında görev yapan diğer birlikler ve Polonya Chevau-léger alayı, 1808'deki Somosierra Muharebesi'nde öne çıktı.[17] Bir başka Polonya süvari alayı (Vistül Uhlan) da İspanya'da savaştı. Birleşik bir İngiliz-İspanyol-Portekiz kuvvetine karşı sonuçsuz kaldıkları 1811'deki Albuhera Muharebesi de dahil olmak üzere, orada birçok kez öne çıktılar. Bu savaştaki etkinlikleri, İngilizlere Polonya tarzı üniformalar ve silahlarla donatılmış kendi mızraklı birimlerini yaratma konusunda ilham verdi.[18][19]
1812'de Napolyon Rusya'ya girdiğinde, Polonyalılar ve Litvanyalılar, Polonya-Litvanya Birliği'ni diriltme umuduyla Napolyon'un Grande Armée'sine katıldılar. 1812'nin başlarında İspanya'dan çekilen ve bir tümen halinde yeniden düzenlenen (hiçbir zaman tam olarak elde edilemeyen 10.500 kişilik planlı bir güçle) Vistül Lejyonu, Napolyon'un işgal güçlerinin bir parçasıydı. Polonyalılar, 98.000 kişilik en büyük yabancı birliği oluşturdu (Fransız Grande Armée'nin tamamı yaklaşık 600.000 kişiydi). Vistül Lejyonunun Polonyalı Mızraklı Süvarileri, Grande Armée Rusya'ya girdiğinde Neman Nehri'ni geçen ilk birim ve İmparatorluk Muhafızlarının bir parçası olarak Moskova'ya giren ilk birimdi.[20] Borodino Muharebesi'nde Polonyalılar öne çıktılar ve Napolyon'un hayatını kişisel olarak kurtaran Prens Józef Poniatowski komutasında, Napolyon'un geri çekilmesi sırasında artçı olarak görev yapan birimlerden biriydi. Bu daha sonra, Rusya'ya ilk girenlerin kendileri olduğu gibi, Rusya'dan son ayrılanların da kendileri olduğu iddiasına yol açtı. Savaş sırasında ağır kayıplar verdiler: 98.000 kişilik orijinal birliğin yalnızca 26.000'i geri döndü. Rusya'ya giren seçkin Vistül Lejyonu yaklaşık 7.000 kişilikti; savaşın sonunda gücü sadece 1.500 idi.[21]
Polonya Lejyonlarının kesin sonu, Napolyon'un kariyerinin sona ermesi ve Varşova Dükalığı'nın kaldırılmasıyla geldi. Dükalık, Napolyon'un Rusya'dan çekilmesinin ardından Prusya ve Rus birlikleri tarafından işgal edildi. Polonya birlikleri, büyük kayıplar verdikleri son savaşlarında (Leipzig Muharebesi (15-19 Ekim 1813) ve Hanau Muharebesi'ndaki (30-31 Ekim 1813)) Napolyon'a sadık kaldı. Lejyon, 1814'ün başlarında Sedan'da yeniden yaratıldı ve Soissons, Reims, Arcis-sur-Aube ve St-Dizier'de savaştı.[22] Napolyon'un Altıncı Koalisyon Savaşı'ndaki yenilgisinden sonra, Napolyon Elba'da sürgüne gönderildiğinde, muhafız olarak tutmasına izin verilen tek birim Polonyalı Mızraklı Süvarilerdi. Pek çok Polonyalı Polonya topraklarına dönerken, Albay Golaszewski komutasındaki yaklaşık 325 kişilik bir birlik, Napolyon'un son 1815 seferi olan "Yüz Gün" de Waterloo Muharebesi'ne katılarak savaştı. Napolyon'un ikinci ve son yenilgisinden sonra, bazılarının ona Saint Helena'daki sürgününe kadar eşlik ettiği söylenir.[23]
Değerlendirme ve hatırlama
[değiştir | kaynağı değiştir]Polonya Lejyonlarının oluşumunu analiz eden birçok tarihçi, Napolyon'un Polonyalıları bir asker kaynağı olarak kullandığını ve Polonya devletinin yeniden yaratılmasına yatırım yapmak için çok az arzusu olduğunu iddia etti. Napolyon'un çağdaş Polonyalı eleştirmenlerinin en dikkate değerlerinden biri, Napolyon'un Polonya'yı kalıcı bir biçimde geri getirmeyeceğini savunarak Lejyonlara katılmayı reddeden Tadeusz Kościuszko idi. Bu bağlamda Kościuszko, Varşova Dükalığı'nın 1807'de Napolyon'un Polonya egemenliğini desteklediği için değil, yalnızca uygun olduğu için kurulduğunu da belirtti.[24] Bununla birlikte, Napolyon'un Polonya Lejyonlarının hatırası Polonya'da güçlüdür ve Napolyon'un kendisi de orada genellikle bir kahraman ve kurtarıcı olarak kabul edilir. Polonya Lejyonu hakkında, Napolyon'un kendisinin 800 Polonyalının 8.000 düşman askerine eşit olacağını söylediği söylenir.[25]
Yıkılmalarına rağmen, Lejyonlar Polonya'da bir efsane haline geldi ve Fransız Devrimi'nin sivil ve demokratik ideallerinin ülke çapında yayılmasına yardımcı oldu. Lejyonerler, Varşova Dükalığı Ordusu ve daha sonra Kongre Krallığı Ordusu için bir kadro oluşturdu.[26]
Lejyonlar, gelecekteki Polonya milli marşı "Mazurek Dąbrowskiego" da yer alan temalardan birinin kaynağı olarak da dikkate değerdir. Józef Wybicki tarafından yazılan eser, "Polonya ordusunun İtalya'dan Polonya'ya geri dönmesini" vadeden sözler içeriyor ve Polonya Lejyonlarına atıfta bulunarak "Polonya yaşadığımız sürece kaybolmaz" diyor.[27]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Dobiecki, Wojciech (1862). Wspomnienia wojskowe Wojciecha Dobieckiego (Lehçe).
- ^ Chodakiewicz, Marek Jan; Radzilowski, John. Spanish Carlism and Polish Nationalism: The Borderlands of Europe in the 19th and 20th Centuries (İngilizce). Transaction Publishers. ISBN 978-1-4128-3493-3.
- ^ "A Review of Jan Pachonski and Reuel K. Wilson, Poland's Caribbean Tragedy: A Study of Polish Legions in the Haitian War of Independence 1802-1803". Bob Corbett. 12 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2023.
- ^ a b Bideleux, Robert; Jeffries, Ian (3 Eylül 2007). A History of Eastern Europe: Crisis and Change (İngilizce). Taylor & Francis. ISBN 978-0-203-01889-7.
- ^ a b Mieczysław B. Biskupski (2000). The history of Poland. Internet Archive. Greenwood Press. ISBN 978-0-313-30571-9.
- ^ a b Davies, Norman (24 Şubat 2005). God's Playground A History of Poland: Volume II: 1795 to the Present (İngilizce). OUP Oxford. ISBN 978-0-19-925340-1.
- ^ a b James Fletcher (1832). The History of Poland: From the Earliest Period to the Present Time (İngilizce). Harvard University. J. & J. Harper.
- ^ 精选英汉——汉英建筑设备专业词汇 (Çince). 中国电力出版社. 2004. ISBN 978-7-5083-1362-7.
- ^ Kołaczkowski, Klemens (1901). Henryk Da̧browski twórca legionów polskich we Włoszech, 1755-1818: wspomnienie historyczne (Lehçe). Spółka Wydawnicza Polska.
- ^ a b Lerski, Jerzy Jan (1996). Historical Dictionary of Poland, 966-1945 (İngilizce). Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-313-26007-0.
- ^ a b c d e Wandycz, Piotr S. (1974). The Lands of Partitioned Poland, 1795-1918 (İngilizce). University of Washington Press. ISBN 978-0-295-95358-8.
- ^ "ENCYKLOPEDIA". 3 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2023.
- ^ a b c d Reddaway, William Fiddian (1941). The Cambridge History of Poland: From Augustus II to Pilsudski (1697-1935) (İngilizce). CUP Archive.
- ^ Schneid, Frederick C. (2002). Napoleon's Italian Campaigns: 1805-1815 (İngilizce). Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-275-96875-5.
- ^ Wandycz, Piotr Stefan (1980). The United States and Poland (İngilizce). Harvard University Press. ISBN 978-0-674-92685-1.
- ^ "The Duchy of Warsaw, 1807-1813". 29 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2023.
- ^ "Revolution". 28 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2023.
- ^ Mieczyslaw, Kasprzyk. "The Empire of Poland". www.conflicts.rem33.com. 14 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2023.
- ^ "Revolution and Rebirth". Kasprzyk.demon.co.uk. 1921-03-17. Retrieved 2011-09-08.
- ^ "S". 31 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2023.
- ^ "The Polish Vistula Legion". web.archive.org. 31 Mart 2007. 23 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2023.
- ^ "A Select Bibliography and List of Sources of Polish Military History for Use in Researching Polish Genealogy". 1 Aralık 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2023.
- ^ "Polish Projects of Napoleon Bonaparte". Elena I. Fedosova. Moscow State University. 6 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2023.
- ^ Davies, Norman (24 Şubat 2005). God's Playground A History of Poland: Volume II: 1795 to the Present (İngilizce). OUP Oxford. ISBN 978-0-19-925340-1.
- ^ "16. Napoleon and the Duchy of Warsaw". 1 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2023.
- ^ "Polish Troops of the Napoleonic Wars". 26 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2023.
- ^ "Włodzimierz Nabywaniec, Konrad Obrębski & Gery Design". 17 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2023.