Tuna Lejyonu
| Tuna Lejyonu | |
|---|---|
 | |
| Etkin | 8 Eylül 1799 - 1802 |
| Ülke |  Batavya Cumhuriyeti Birinci Fransız Cumhuriyeti |
| Bağlılık | Kara Kuvvetleri |
| Tipi | Piyade, Süvari |
| Büyüklük | 3. Polonya Yarı Tugayı, 113. Fransız Yarı Tugayı |
| Savaşları | Napolyon Savaşları |
| Komutanlar | |
| İlk | Karol Otto Kniaziewicz |
| Son | Wladyslaw Franciszek Jablonowski |
Tuna Lejyonu (Lehçe: Legia Naddunajska), Birinci Fransız İmparatorluğu'nun hizmetindeki bir Polonyalı birliğiydi. 3. Polonya Lejyonu olarak da biliniyordu.
Kuruluşu[değiştir | kaynağı değiştir]
8 Eylül 1799'da Batavya Cumhuriyeti'nde, çoğu Fransızlar tarafından Avusturya Ordusu'ndan savaş esiri olarak alınan Polonyalı gönüllülerden kuruldu. Yaklaşık 6.000 kişiden oluşan lejyona general Karol Kniaziewicz komuta ediyordu.
Lejyon, Marengo Muharebesi ve Hohenlinden Muharebesi'nde savaştı. Ancak Fransızlar ve Avusturyalılar arasındaki antlaşma müzakereleri sırasında Fransızlar Polonya meselesini bir sorun olarak görüyorlardı; Polonyalılar, Fransızların Polonya'yı bölenlere karşı savaşmaya devam etmesini istediler; Józef Wybicki tarafından yaratılan geleceğin Polonya milli marşı Mazurek Dąbrowskiego, 'Polonya ordusunun İtalya'dan Polonya'ya dönüşü' sözü vermişti.[1] Bunun yerine Fransızlar, Polonya birliklerini fethedilen bölgelerdeki ayaklanmaları bastırmak için kullandı ve bu, Polonya birlikleri arasında büyük bir huzursuzluğa yol açtı. Huzursuzluğun bir başka kaynağı da Napolyon'un I. Louis'i Etrurya Kralı olarak atamasıydı. Polonyalılar cumhuriyetçi akımını benimsemişlerdi ve Fransa'nın klasik Helvetia, Ligurya veya Roma gibi "kardeş cumhuriyetler" yaratma politikasından sonra, Etrurya Krallığı Napolyon'un büyüyen monarşik eğilimlerini işaret ediyordu.[2] Napolyon Polonya birliklerini fethedilen bölgelerdeki ayaklanmaları bastırmak için kullandıktan sonra onları Haiti Devrimi'ni bastırmak için yeniden görevlendirdi. Sonunda General Jan Henryk Dąbrowski Milano'daki karargahından şikayette bulundu. Ancak daha sonra razı oldu. Stanisław Fiszer, Polonya'ya dönme lehine emri geri çevirdikten sonra, bir Fransız olan Fortunat Bernard atandı. Tuna Lejyonu'nun limandan ayrılma girişimi fırtına nedeniyle engelledikten sonra, 3. Polonya Yarı Tugayı 17 Mayıs 1802'de Livorno'dan ayrıldı ve 11 Temmuz'a kadar Cadiz'e ulaştı. Filo 24 Temmuz'da yeniden yelken açtı ve ancak bu aşamada Polonyalıların çoğuna Haiti'ye gidecekleri bilgisi verildi.[1]
113. Yarı Tugayı[değiştir | kaynağı değiştir]
4 Eylül 1802'de, 3. Polonya Yarı Tugayı Haiti'nin Cap-Haïtien kentinde vardığında Fransız Savaş Bakanı Louis-Alexandre Berthier tugayın adını 113. Yarı Tugayı olarak değiştirdi. Ancak bu isim değişikliğinin haberi, Kasım ayına kadar Haiti'ye ulaşmadı ve bu sırada yarı tugay büyük kayıplar verdi. Sonunda, savaş zayiatları ve tropikal hastalıklar (Sarıhumma gibi), iki yıldan kısa bir süre içinde 5.280 askerlik lejyonun mevcudiyeti birkaç yüze indi. Fransız kuvvetleri 1803'te adadan geri çekildiğinde, yaklaşık 4.000 Polonyalı (ya hastalıktan ya da savaştan) ölmüştü, birkaç yüz kişi taraf değiştirip adada kalmayı seçmişti.[3]
1. Tabur[değiştir | kaynağı değiştir]
1. Tabur, Wodzinski tarafından komuta edildi ve General Jean Boudet liderliğindeki Fransız Kuzey Tümeni'ne katıldı, ancak kısa süre sonra yerini General Bertrand Clausel alacaktı. 2 Eylül'de vardıklarında Charles Leclerc güçlerini 984 olarak hesapladı. Kasım ayı sonunda, 74. Fransız Yarı Tugayına bağlı olan 80 kişi oldukları tahmin ediliyordu. 23 Eylül 1803'te Fransız askeri kayıtları, yalnızca 6 subay ve 14 askerin hala hayatta olduğunu belirtiyor.[4]
2. Tabur[değiştir | kaynağı değiştir]
2. Tabur, Wojciech Bolesta tarafından komuta edildi ve Jean-Jacques Dessaline'in karma tümenine atandı. Sekiz düzenli bölük ve toplamda 775 kişiden oluşan el bombacılarından oluşuyordu.
3. Tabur[değiştir | kaynağı değiştir]
3. Tabur, Frannciszek Grabski tarafından komuta edildi. General Jean Baptiste Brunet komutasındaki Sağ Kuzey Tümeni'ne atandılar. 21 subay ve 768 askerden sadece 634'ü Brunet'in tümenine katıldı, geri kalanı hastanedeydi. 3. Bölük, çok az Fransızca bilen Yüzbaşı Sangowski'nin komutası altındaydı. Sangowski çok büyük hata yaparak tahkim edilmemiş bir çiftlik olan Dubrail'de açık bir konuma getirdi. Bundan istifade etmek isteyen isyancılar da açık konumda olan askerlere saldırdı. Birlik cephaneleri bittikten sonra teslim oldu ancak isyancıların onları katletmeye başladığını gördüler. Birlikten sadece dördü hala hayattaydı. Geç saatlerde bir bataklıkta saklanarak kaçan Sangowski zatürreden öldü ve böylece askeri mahkemeden kurtuldu.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 11 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2023.
- ^ Charles J. Esdaile (2003). The Peninsular War. Internet Archive. Palgrave MacMillan. ISBN 978-1-4039-6231-7.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 3 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Şubat 2023.
- ^ "Wayback Machine". web.archive.org. 20 Ekim 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2023.
