Paul Muni
Paul Muni, asıl adı Meshilem Meier Weisenfreund (d. 22 Eylül 1895, Lemberg, Avusturya - ö. 25 Ağustos 1967, Santa Barbara, California, ABD), Avusturya asıllı ABD'li tiyatro ve sinema oyuncusu.
Anne babası Polonya Yahudisi tiyatro oyuncularıydı. Ailesinin ABD'ye göç etmesinden (1902) sonra, 12 yaşındayken sahne yaşamına başladı. 1926'da Broadway'de We Americans (Biz Amerikalılar) adlı İngilizce bir oyunda rol aldıktan sonra oynadığı oyunlarla ün kazandı. 1929'da The Valiant (Kahraman) filmiyle sinemaya geçti ve aynı yıl Seven Faces (Yedi Çehre) adlı filmde yedi ayrı tipi canlandırdı.
Meslek yaşamı boyunca Broadway'le Hollywood arasında gidip gelen Muni oyunculuk konusundaki özenli tutumuyla her iki alanda da büyük başarı kazandı. 1932'de yarattığı acımasız, tutkulu ve aptal gangster rolüyle (Yaralı Yüz) büyük bir güldürü sanatçısı olduğunu ortaya koydu. Özellikle 1930'larda ve 1940'ların başlarında rol aldığı bir dizi yaşamöyküsü filmiyle anımsanır. The Story of Louis Pasteur (1936; Louis Pasteur'ün Yaşamı) filmindeki başrolüyle Akademi Ödülü'nü kazandı. Broadway'deki son başarısını 1955 yapımı Inherit the Wind (Rüzgarın Mirası) adlı oyundaki rolüyle kazandığı Antoinette Perry (Tony) Ödülü'yle elde etti. 1955'te sol gözünden alınan ur nedeniyle bu gözünü kaybetti, ameliyat ertesinde sahnelerden çekildi. Son filmi ise The Last Angry Man (1959; Son Kızgın Adam) oldu.
Filmografi[değiştir | kaynağı değiştir]
- The Valiant (1929; Kahraman)
- Seven Faces (1929; Yedi Çehre)
- Scarface (1932; Yaralı Yüz)
- I Am a Fugitive from a Chain Gang (1932; Ben Bir Pranga Mahkûmuyum)
- The World Changes (1933)
- Hi, Nellie! (1934)
- Bordertown (1935)
- Black Fury (1935)
- Dr. Socrates (1935)
- The Story of Louis Pasteur (1936; Louis Pasteur'ün Yaşamı)
- The Good Earth (1937)
- The Woman I Love (1937)
- The Life of Emile Zola (1937; Emile Zola)
- Juarez (1939)
- We Are Not Alone (1939)
- Hudson's Bay (1941)
- Commandos Strike at Dawn (1942)
- Stage Door Canteen (1943)
- A Song to Remember (1945)
- Counter-Attack (1945)
- Angel on My Shoulder (1946)
- Imbarco a mezzanotte (1952)
- The Last Angry Man (1959; Son Kızgın Adam)
