Panthera leo fossilis
| Panthera leo fossilis | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Fransa'da bulunan kafatası | |||||||||||||||||||||
 Erkek bir aslanının yaşam restorasyonu | |||||||||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||||||||
 Tükenmiş ([[]]) | |||||||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| Üçlü adlandırma | |||||||||||||||||||||
| Panthera leo fossilis (Reichenau, 1906) | |||||||||||||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Panthera fossilis (Panthera leo fossilis veya Panthera spelaea fossilis olarak da bilinir), Orta Pleistosen ve muhtemelen Erken Pleistosen'e kadar Avrasya'da bulunan kalıntılardan bilinen Panthera cinsine ait soyu tükenmiş bir kedi türüdür. P. fossilis bazen bozkır aslanı veya mağara aslanı[1] gibi yaygın isimlerle de anılmaktadır, ancak bu isimler geleneksel olarak P. fossilis'in muhtemelen atası olduğu daha sonraki akraba tür P. spelaea ile sınırlıdır.[2][3]
Buluşlar[değiştir | kaynağı değiştir]
İlk olarak Almanya'da Mauer yakınlarında kazılan kalıntılardan tanımlanmıştır.[4] P. fossilis'in kemik parçaları da Birleşik Krallık'ta Pakefield yakınlarında kazılmıştır ve 680.000 yaşında olduğu tahmin edilmektedir.[5] İtalya'da Isernia yakınlarında kazılan kemik parçalarının 600.000 ila 620.000 yaşında olduğu tahmin edilmektedir.[6] Fossilis aslanının Asya'daki ilk kaydı batı Sibirya'daki Kuznetsk Havzası'nda bulunmuştur ve Erken Pleistosen'in sonlarına tarihlenmektedir.[7]
Gelişimi[değiştir | kaynağı değiştir]
P. fossilis'in Avrasya'da yaklaşık 600.000 yıl önce, Tanzanya Olduvai Vadisi'nde yaklaşık 1.2-1.7 milyon yıl önce ortaya çıkan büyük bir panter kediden evrimleştiği tahmin edilmektedir. Bu kedi Avrasya'ya yaklaşık 780.000-700.000 yıl önce girmiş ve birkaç aslan benzeri formun ortaya çıkmasına neden olmuştur. Kesin olarak P. fossilis olarak sınıflandırılabilecek ilk fosiller 610.000 yıl öncesine aittir. Son nükleer genomik kanıtlar, modern aslanlar ile tüm Avrasya fosil aslanları arasındaki melezleşmenin 500.000 yıl öncesine kadar gerçekleştiğini, ancak 470.000 yıl öncesine kadar iki soy arasında herhangi bir melezleşme olmadığını göstermektedir.[7][8]
Özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]
P. fossilis'e ait kemik parçaları onun modern aslandan daha büyük olduğunu ve en büyük kediler arasında yer aldığını göstermektedir. Sibirya'daki P. fossilis popülasyonlarının iskelet kalıntıları Orta Avrupa'dakilerden daha büyüktür.[7][9] Modern bir aslanla karşılaştırıldığında, P. fossilis biraz daha geniş kafatasına ve burun boşluğuna, daha küçük göz çukurlarına, daha az şişmiş büllere, daha az özel alt dişlere, küçülmüş alt premolarlara ve daha küçük kesici dişlere sahipti.[10]
Taksonomik tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
P. fossilis, tarihsel olarak Panthera leo fossilis gibi erken dönem aslan (P. leo) alt türü olarak kabul edilmiştir.[6] Bazı yazarlar onu Panthera spelaea'nın (Panthera spelaea fossilis) bir alt türü olarak değerlendirmiş veya ayrı bir tür olarak ele almıştır.[11][12] Bazıları, P. leo, P. spelaea, P. atrox ve P. fossilis dahil olmak üzere Panthera'nın aslan benzeri birkaç üyesini içermek için Panthera'nın bir alt cinsi olan "Leo"yu kullanır.[7] 2022'de yapılan bir araştırma, P. fosilis ve P. spelaea'nın bir kronotür soyunu temsil ettiği ve iki tür arasındaki farklılıkların çoğunun boyut farklılıklarıyla açıklanabileceği sonucuna varmıştır.[3]
Panthera spelaea'nın iki Beringian örneğinden elde edilen mitokondriyal genom dizilerinin sonuçları, Panthera spelaea'nın ve Panthera fossilis'in ayrı tür olarak kabul edilecek kadar modern aslandan yeterince farklı olduğunu göstermektedir.[13]
Paleobiyoloji[değiştir | kaynağı değiştir]
Bu aslan ilk insanlar ve tarih öncesi fauna ile bir arada yaşamıştır.[14] İlk hominid Homo heidelbergensis'e ait bir çene kemiği 1907 yılında Almanya'nın Mauer kentinde kazılmıştır.[15]
Aslanla birlikte yaşayan otçullar arasında su aygırı, dar burunlu gergedan, düz dişli fil, güney mamutu, sığın, bozkır bizonu ve alageyik bulunuyordu. Simpatri yırtıcılar arasında ayılar, kurtlar, sırtlanlar ve kılıç dişli kediler yer alıyordu.[7][9][14]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakç a[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Hallett, Mark; Harris, John (2020), Appendix 4. Species of the Genus Panthera (İngilizce), Columbia University Press, ss. 211-216, doi:10.7312/hall18450-014, ISBN 978-0-231-54552-5, 28 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi
- ^ Diedrich, C. G. (2014). "Palaeopopulations of Late Pleistocene Top Predators in Europe: Ice Age Spotted Hyenas and Steppe Lions in Battle and Competition about Prey". Paleontology Journal. 2014: 1-34. doi:10.1155/2014/106203.
- ^ a b Sabo, Martin; Tomašových, Adam; Gullár, Juraj (August 2022). "Geographic and temporal variability in Pleistocene lion-like felids: Implications for their evolution and taxonomy". Palaeontologia Electronica (İngilizce). 25 (2): 1-27. doi:10.26879/1175. ISSN 1094-8074. 2 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2023.
- ^ Reichenau, W. V. (1906). "Beiträge zur näheren Kenntnis der Carnivoren aus den Sanden von Mauer und Mosbach". Abhandlungen der Großherzoglichen Hessischen Geologischen Landesanstalt zu Darmstadt. 4 (2): 125.
- ^ Lewis, M.; Pacher, M.; Turner, A. (2010). "The larger Carnivora of the West Runton Freshwater Bed". Quaternary International. 228 (1–2): 116-135. Bibcode:2010QuInt.228..116L. doi:10.1016/j.quaint.2010.06.022.
- ^ a b Sala, B. (1990). "Panthera leo fossilis (v. Reichenau, 1906) (Felidae) de Iserna la Pineta (Pléistocene moyen inférieur d'Italie)". Géobios. 23 (2): 189-194. doi:10.1016/S0016-6995(06)80051-3.
- ^ a b c d e Sotnikova, M.V.; Foronova, I.V. (2014). "First Asian record of Panthera (Leo) fossilis (Mammalia, Carnivora, Felidae) in the Early Pleistocene of Western Siberia, Russia". Integrative Zoology. 9 (4): 517-530. doi:10.1111/1749-4877.12082. PMID 24382145.
- ^ Manuel, M. d.; Ross, B.; Sandoval-Velasco, M.; Yamaguchi, N.; Vieira, F. G.; Mendoza, M. L. Z.; Liu, S.; Martin, M. D.; Sinding, M.-H. S.; Mak, S. S. T.; Carøe, C.; Liu, S.; Guo, C.; Zheng, J.; Zazula, G.; Baryshnikov, G.; Eizirik, E.; Koepfli, K.-P.; Johnson, W. E.; Antunes, A.; Sicheritz-Ponten, T.; Gopalakrishnan, S.; Larson, G.; Yang, H.; O’Brien, S. J.; Hansen, A. J.; Zhang, G.; Marques-Bonet, T.; Gilbert, M. T. P. (2020). "The evolutionary history of extinct and living lions". PNAS. 117 (20): 10927-10934. Bibcode:2020PNAS..11710927D. doi:10.1073/pnas.1919423117. PMC 7245068 $2. PMID 32366643.
- ^ a b Burger, J.; Rosendahl, W.; Loreille, O.; Hemmer, H.; Eriksson, T.; Götherström, A.; Hiller, J.; Collins, M. J.; Wess, T.; Alt, K. W. (2004). "Molecular phylogeny of the extinct cave lion Panthera leo spelaea". Molecular Phylogenetics and Evolution. 30 (3): 841-849. doi:10.1016/j.ympev.2003.07.020. PMID 15012963.
- ^ Sabol, M. (2014). "Panthera fossilis (Reichenau, 1906) (Felidae, Carnivora) from Za Hájovnou Cave (Moravia, The Czech Republic): A Fossil Record from 1987-2007". Acta Musei Nationalis Pragae, Series B, Historia Naturalis. 70 (1–2): 59-70. doi:10.14446/AMNP.2014.59.
- ^ Marciszak, A.; Stefaniak, K. (2010). "Two forms of cave lion: Middle Pleistocene Panthera spelaea fossilis Reichenau, 1906 and Upper Pleistocene Panthera spelaea spelaea Goldfuss, 1810 from the Bísnik Cave, Poland". Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie - Abhandlungen. 258 (3): 339-351. doi:10.1127/0077-7749/2010/0117. 25 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2023.
- ^ Marciszak, A.; Schouwenburg, C.; Darga, R. (2014). "Decreasing size process in the cave (Pleistocene) lion Panthera spelaea (Goldfuss, 1810) evolution – A review". Quaternary International. Fossil remains in karst and their role in reconstructing Quaternary paleoclimate and paleoenvironments. 339–340: 245-257. Bibcode:2014QuInt.339..245M. doi:10.1016/j.quaint.2013.10.008.
- ^ Barnett, R.; Mendoza, M. L. Z.; Soares, A. E. R.; Ho, S. Y. W.; Zazula, G.; Yamaguchi, N.; Shapiro, B.; Kirillova, I. V.; Larson, G.; Gilbert, M. T. P. (2016). "Mitogenomics of the extinct Cave Lion, Panthera spelaea (Goldfuss, 1810), resolve its position within the Panthera cats". Open Quaternary. 2: 4. doi:10.5334/oq.24.
- ^ a b Jackson, D. (2010). "Introduction". Lion. Londra: Reaktion Books. ss. 1-21. ISBN 978-1861897350.
- ^ Schoetensack, O. (1908). Der Unterkiefer des Homo heidelbergensis aus den Sanden von Mauer bei Heidelberg. Ein Beitrag zur Paläontologie des Menschen. Leipzig: Engelmann.