Ozon
| |||
| |||
| |||
| Adlandırmalar | |||
|---|---|---|---|
Ozone | |||
Trioxygen | |||
Diğer adlar 2λ4-trioxidiene; catena-trioxygen | |||
| Tanımlayıcılar | |||
3D model (JSmol)
|
|||
| ChEBI | |||
| ChemSpider | |||
| ECHA InfoCard | 100.030.051 | ||
| EC Numarası |
| ||
| 1101 | |||
| MeSH | Ozone | ||
PubChem CID
|
|||
| RTECS numarası |
| ||
| UNII | |||
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
|
|||
| |||
| |||
| Özellikler | |||
| Kimyasal formül | O3 | ||
| Molekül kütlesi | 48,00 g mol−1 | ||
| Görünüm | Colourless to pale blue gas[1] | ||
| Yoğunluk | 2.144 g/L (at 0 °C) | ||
| Erime noktası | -192,2 °C; -313,9 °F; 81,0 K | ||
| Kaynama noktası | -112 °C; -170 °F; 161 K | ||
| Çözünürlük (su içinde) | 1.05 g L−1 (at 0 °C) | ||
| Çözünürlük (other solvents içinde) | Very soluble in CCl4, sulfuric acid | ||
| Buhar basıncı | 55.7 atm[2] ([dönüştürme: geçersiz sayı])[a] | ||
| Konjuge asit | Protonated ozone | ||
| +6.7·10−6 cm3/mol | |||
| Kırınım dizimi (nD) | 1.2226 (liquid), 1.00052 (gas, STP, 546 nm—note high dispersion)[3] | ||
| Yapı | |||
| C2v | |||
| Digonal | |||
| Dihedral | |||
| Hibridizasyon | sp2 for O1 | ||
| Dipol momenti | 0.53 D | ||
| Termokimya | |||
Standart molar entropi (S⦵298)
|
238.92 J K−1 mol−1 | ||
Standart formasyon entalpisi (ΔfH⦵298)
|
142.67 kJ mol−1 | ||
| Tehlikeler | |||
| GHS etiketleme sistemi: | |||
| Piktogramlar |     
| ||
| İşaret sözcüğü | Danger | ||
| Tehlike ifadeleri | H270, H314 | ||
| NFPA 704 (yangın karosu) |
|||
| Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC): | |||
LCLo (yayınlanan en düşük)
|
12.6 ppm (mouse, 3 hr) 50 ppm (human, 30 min) 36 ppm (rabbit, 3 hr) 21 ppm (mouse, 3 hr) 21.8 ppm (rat, 3 hr) 24.8 ppm (guinea pig, 3 hr) 4.8 ppm (rat, 4 hr)[4] | ||
| NIOSH ABD maruz kalma limitleri: | |||
| PEL (izin verilen) | TWA 0.1 ppm (0.2 mg/m3)[1] | ||
| REL (tavsiye edilen) | C 0.1 ppm (0.2 mg/m3)[1] | ||
| IDLH (anında tehlike) | 5 ppm[1] | ||
| Benzeyen bileşikler | |||
Benzeyen bileşikler
|
Sulfur dioxide Trisulfur Disulfur monoxide Cyclic ozone | ||
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa). | |||
| Bilgi kutusu kaynakları | |||
Ozon gazı (O3), 3 oksijen atomundan oluşan molekülleriyle renksiz bir gazdır ve atmosferin üst katmanlarında yer alır.
Oksijenin allotropudur, trioksijen olarak da tanımlanır. Normal koşullarda atmosferin alt kısımlarında O3 miktarı yaklaşık 0,04 ppm değerindedir.[kaynak belirtilmeli] Bununla birlikte dumanlı sisin olduğu yerlerde ozon miktarı artmaktadır.[kaynak belirtilmeli] Ozon'un 0,12 düzeyini aşması sağlığa zararlı kabul edilir.[kaynak belirtilmeli] Ozon, gökyüzünün mavi renginin ana sebebidir. Sıvı hâlde lacivert renge dönüşen ozon gazı, Dünya'yı Güneş'ten gelen zararlı morötesi radyasyonuna karşı korumaktadır. Atmosferin üst katmanlarında UV ışınları, alt katmanlarında yıldırım çakması sonucu oluşan elektrik akımının oksijeni parçalaması ile oluşan ozon, havanın temizlenmesinde çok önemli bir rol oynamaktadır. Ozon gelişmiş ülkelerde gıda tekstil lojistik sağlık sektörlerinde yaygın bir şekilde alternatifsiz dezenfektan olarak kullanılmaktadır.
Ham maddesi oksijen olan ozon depolanamayan ve stoklama imkânı olmayan tek gazdır. Ozonun stoklanamamasının sebebi Ozon gazının, bulunduğu ortamın sıcaklığı ile doğru orantılı olarak zamanla ham maddesi olan oksijene dönüşmesidir. Derin cerrahi yaraların tedavisinde etkilidir ve sağlık sektöründe tedavi amaçlı olarak kullanılmaktadır. Bilinçsiz kullanımının başta akciğer olmak üzere insan sağlığına yan etkileri vardır.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0476". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
- ^ Gas Encyclopedia; Ozone
- ^ Cuthbertson, Clive; Cuthbertson, Maude (1914). "On the Refraction and Dispersion of the Halogens, Halogen Acids, Ozone, Steam Oxides of Nitrogen, and Ammonia". Philosophical Transactions of the Royal Society A. 213 (497–508): 1–26. Bibcode:1914RSPTA.213....1C. doi:10.1098/rsta.1914.0001. Erişim tarihi: 4 February 2016. Geçersiz
|doi-access=free(yardım) - ^ "Ozone". Immediately Dangerous to Life or Health Concentrations (IDLH). Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü (NIOSH).
 | İnorganik kimya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Kaynak hatası: <ref> "lower-alpha" adında grup ana etiketi bulunuyor, ancak <references group="lower-alpha"/> etiketinin karşılığı bulunamadı (Bkz: Kaynak gösterme)