Menderes, İzmir
| Menderes | |
|---|---|
 | |
 İzmir'deki yeri | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | İzmir |
| Coğrafi bölge | Ege Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Bahri Tiryaki[1] |
| • Belediye başkanı | Mustafa Kayalar (CHP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 777 km² |
| Rakım | 110 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 93.796 |
| • Kır | - |
| • Şehir | - |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 35470 |
| İl alan kodu | 0232 |
| İl plaka kodu | 35 |
Menderes, Türkiye'nin İzmir ilinin bir ilçesidir. İlçenin batısında Seferihisar, kuzeyinde Gaziemir ve Karabağlar, kuzeydoğusunda Buca, doğusunda Torbalı, güneydoğusunda Selçuk ilçeleri, güneyinde Ege Denizi bulunmaktadır. Nüfusu 2022 yılı itibarıyla 106.173 kişidir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Yerleşimin adı, 1467 yılı kayıtlarında Cumaovası, 1665 yılı kayıtlarında ise Cumaabad olarak geçmektedir.[4] Daha önceleri Cumaovası bucak merkezi bir köy iken, 9 Şubat 1950'de Karakuyu köyü ile birleşerek belediye statüsü aldı ve beldeye dönüştü.[5] 4 Temmuz 1987'de resmi gazetede yayımlanan kanun ile Menderes adını alarak ilçe statüsüne kavuştu.[6]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]İzmir'in güneyinde yer alan ilçenin il merkezine uzaklığı 20 km'dir. İlçenin batısında Seferihisar, kuzeyinde Gaziemir ve Karabağlar, kuzeydoğusunda Buca, doğusunda Torbalı, güneydoğusunda Selçuk ilçeleri, güneyinde Ege Denizi bulunmaktadır. İlçenin yüzölçümü 777 km²'dir.[2]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]Türkiye'nin Ordu, Samsun, Diyarbakır, Malatya, Bitlis, Tunceli, Siirt, Kars, Şırnak, Hakkâri gibi vilayetlerden çok sayıda aile Menderes'e yerleşmiştir. Bölge hızla göç almaktadır, aynı zamanda bölgede yoğun olarak Bulgaristan göçmeni aileler yaşamaktadır. Türk nüfusu çoğunluktadır.
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1990[7] | 53.379 | 6.799 | 46.580 |
| 2000[8] | 73.002 | 16.792 | 56.210 |
| 2007[9] | 64.065 | 20.576 | 43.489 |
| 2008[10] | 68.029 | 52.504 | 15.525 |
| 2009[11] | 69.515 | 53.800 | 15.715 |
| 2010[12] | 70.977 | 55.501 | 15.476 |
| 2011[13] | 73.191 | 57.568 | 15.623 |
| 2012[14] | 74.831 | 59.254 | 15.577 |
| 2013[15] | 77.706 | 77.706 | veri yok |
| 2014[16] | 81.297 | 81.297 | veri yok |
| 2015[17] | 83.331 | 83.331 | veri yok |
| 2016[17] | 86.494 | 86.494 | veri yok |
| 2017[17] | 89.777 | 89.777 | veri yok |
| 2018[17] | 93.796 | 93.796 | veri yok |
| 2019[17] | 97.123 | 97.123 | veri yok |
| 2020[17] | 101.338 | 101.338 | veri yok |
| 2021[17] | 104.147 | 104.147 | veri yok |
| 2022[17] | 106.173 | 106.173 | veri yok |
Not: 2008 yılında bazı belde ve köyler mahalle statüsüne geçtiğinden şehir nüfusu artıp kır nüfusu azalmıştır. 2013 yılında ise Büyükşehir yasası nedeniyle köylerin tamamı mahalle statüsüne geçtiğinden kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçe ekonomisinde tarım, hayvancılık ve turizm önemli yer tutar. Arpa, buğday, pamuk, tütün, narenciye ve seracılık önemli gelir kaynağıdır. Son yıllarda çeşitli dallarda faaliyet gösteren sanayi kuruluşları kurulmuştur. İzmir'in içme suyu ihtiyacını karşılayan Tahtalı Barajı ilçe sınırlarındadır. Menderes'te Klaros, Notion ve Kolophon antik kent yerleşimleri bulunmaktadır. İlçenin 40 km'lik sahil şeridindeki kıyı, koy ve turistik tesisleri, turizmin gelişmesini sağlamaktadır.
Yönetim
[değiştir | kaynağı değiştir]- Belediye başkanları
| Belediye başkanları, partileri ve aldıkları oy oranları | |||
|---|---|---|---|
| Yıllar | Belediye Başkanı | Parti | Oy oranı (%) |
| 2019 | Mustafa Kayalar | Cumhuriyet Halk Partisi | 55,66 |
| 2014 | Bülent Soylu | Adalet ve Kalkınma Partisi | 40,43 |
| 2009 | Ergun Özgün | Cumhuriyet Halk Partisi | 44,09 |
| 2004 | Ergun Özgün | Cumhuriyet Halk Partisi | 52,27 |
| 1999 | Ergun Özgün | Demokratik Sol Parti | 35,80 |
| 1994 | Mahmut Şentürk | Sosyaldemokrat Halkçı Parti | 35,44 |
| 1989 | Mahmut Şentürk | Sosyaldemokrat Halkçı Parti | 48,16 |
| 1984 | Aykut Vural | Anavatan Partisi | 58,32 |
| 1977 | Mahmut Şentürk | Cumhuriyet Halk Partisi | 51,21 |
Eğitim
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçede 38 ilköğretim okulu, 6 ortaöğretim kurumu bulunmakta; 9694 öğrencinin eğitim gördüğü bu okullarda 470 öğretmen görev yapmaktadır.
Menderes bölgesinde yabancı dil ağırlıklı liseler çoğunlukla anadolu liseleridir. Anadolu liselerinde açılan dil sınıflarında öğrencileri İngilizce ile birlikte ikinci bir yabancı dille eğitim vermektedir. Menderes okulları yabancı dil ağırlıklı eğitim süreci yürütmektedir. Gümüldür Bilgin Bülent Kılıç Anadolu Lisesi ve Menderes Belediyesi Teknik Ve Endüstri Meslek Lisesi İngilizce dışında ikinci dil eğitimi bulunan liselerdir.
Altyapı
[değiştir | kaynağı değiştir]İzmir-Aydın Otoyolu ilçeden geçmektedir. İlçeye İZBAN trenleri ve ESHOT otobüsleri ile ulaşım mevcuttur. Adnan Menderes Havalimanı'nın bir bölümü ilçe sınırları içerisindedir.[18] İlçede dokuz sağlık ocağı, bir SSK dispanseri bulunmaktadır. Menderes Devlet Hastanesi inşaatı devam etmekte olup 2022 yılında hizmete girmesi planlanmaktadır. Menderes'te kurulan katı atık yönetim tesisi altı ilçeye hizmet verecektir.[19]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2014.
- ^ a b "İl ve İlçe Yüz Ölçümleri" (PDF). Harita Genel Müdürlüğü. 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Ekim 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012.
- ^ Nişanyan, Sevan. "Index-Anatolicus: Türkiye yerleşim birimleri envanteri". nisanyanmap.com. 20 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2022.
- ^ "Kararlar" (PDF). Resmî Gazete. 9 Şubat 1950. 28 Nisan 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2022.
- ^ "Kanunlar" (PDF). Resmî Gazete. 4 Temmuz 1987. 2 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2022.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 22 Mart 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2015.
- ^ a b c d e f g h
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Menderes Nüfusu - İzmir". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "İzmir Menderes Nüfusu". nufusune.com.
- ^ "Coğrafi Bilgi Sistemleri". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 7 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2020.
- ^ "İzmir İli Güney-2 Entegre Katı Atık Yönetim Tesisi Kurulması ve İşletilmesi İşi İhale Edilecektir" (PDF). T.C. Resmî Gazete. 30 Ocak 2020. 3 Aralık 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2021.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- T.C. Menderes Kaymakamlığı 22 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Menderes Belediyesi 22 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.