Karagündüz, İpekyolu
| Karagündüz | |
|---|---|
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Van'ın Türkiye'deki konumu | |
  Karagündüz Karagündüz'ün Van'daki konumu | |
Koordinatlar: 38°41′46″N 43°38′39″E / 38.6961°K 43.6442°D | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Van |
| İlçe | İpekyolu |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Rakım | 1700 m |
| Nüfus (2011)[1] | 2.500 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0432 |
| İl plaka kodu | 65 |
| Posta kodu | 65100 |
Resmî site http://van.karagunduz.koyu.com.tr / | |
Karagündüz(Ermenice: Խառակոնիս, Kharakonis), Türkiye'nin en kalabalık on dokuzuncu şehri olan Van'ın, İpekyolu ilçesinde bulunan bir mahalledir. Mahalle Van'ın merkezine 36 kilometre uzaklıktadır ve Erçek gölü'nün kıyısında kurulmuştur. Karagündüz Nekropolü, Karagündüz Höyüğü ve Kuş Cenneti en ilgi çekici yerleridir. Eski köy'de bulunan Surp Tadevos kilisesi 60'lı yıllarda harabe haline gelmiştir.
Kazı çalışmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Karagündüz Nekropolü
[değiştir | kaynağı değiştir]Karagündüz mahallesinde 1991 yılında köylülerce sulama kanalları açılırken bulunan nekropolde 1992 yılından beri kazılarda bulunulmaktadır. Nekropol alanı kuzeyden güneye doğru hafifçe meyilli alüvyal bir düzlükte yer almaktadır. Burada yapılan kazı çalışmalarında ele geçen mezarlardan bir kısmı oda mezardır. Dikdörtgen planlı olan mezar odalarının tavanları çökmüştür. Odalara mezarın boyutlarına göre 20'den 80'e kadar değişen sayıda insan gömülmüştür. Yeni ceset konulacağı zaman eskiler geriye doğru toplanarak odada yer açılmıştır. Bu özelliği diğer Urartu mezarlarından da tanımaktayız.
Mezarlarda ele geçen çok sayıdaki çanak çömlek biçim ve bezeme anlayışı bakımından iki büyük gruba ayrılırlar. Mezar hediyeleri arasında demirden süs eşyaları ve silahlar, çok sayıda boncuk bulunmaktadır. Ayrıca oğlak-kuzu türü hayvanlara ait omurga parçalarına rastlanmıştır.[2]
Karagündüz Höyüğü
[değiştir | kaynağı değiştir]Karagündüz Höyük Van il merkezinin 75 km kuzeydoğusunda, Erçek Gölü'nün 26 km kuzeyinde, Eski Karagündüz (Şarokonis) Köyü'nün olduğu yerdedir. Van- Özalp karayolu höyüğün 34.8 km güneydoğusundan geçmektedir. Yeni köy, su yükselmesinden dolayı höyüğün 2 km kuzeydoğusunda kurulmaktadır.[3]
Höyük, Erçek mahallesinin doğu-kuzeydoğu kıyısında, sularını göle döken Memedik Çayı'nın meydana getirdiği Erçek düzünün batı ucunda yer almaktadır. Özalp'dan gelen ve Van kentine ulaşan ticaret yolunun bu düzlükten geçtiği ve höyüğün Van yöresinin en büyük höyüğü olduğu belirtilmektedir. Yaklaşık 75 x 50 m boyutlarında, 8–9 m yükseklikte oval bir tepe olan höyüğün 6–7 m kalınlığında İTÇ'na ait bir kültür toprağı barındırdığı iddia edilmektedir. Höyüğün üzerinde mermerden işlenmiş 145 cm boyunda, 107 cm genişliğinde ve 53 cm yüksekliğinde taş vardır.
Karagündüz Höyüğü'nde yapılan kazılarda ise Orta Çağdan Erken Transkafkasya dönemine kadar uzanan 7 yapı katının varlığı görülmüştür. En üst iki tabaka Orta Çağa aittir ve 1. yapı katı sırasında tepenin üzeri mezarlık olarak kullanılmıştır. 2. yapı katının altında uzunca bir boşluğu izleyerek sırasıyla Geç Demir çağı (ki bu 3. yapı katı Karagündüz'ün en ilginç dönemlerinden biridir) gelir. 4.yapı katı ise birkaç evrelidir. Bunların en ilginci Urartu Krallığı dönemine ait olan 4. yapı katıdır. Urartu tabakasının altında Erken Demir Çağı yani 5. yapı katı (bu tabaka nekropolle çağdaştır), arkasından 6. yapı katı (Orta-Son Tunç Çağı), 7. yapı katı ise erken Transkafksasya dönemine aittir ve höyüğün en kalın tabakasıdır.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]Köy nüfusunun büyük çoğunluğu başta I. Dünya Savaşı ve Şark Islahat Raporu sonrası 1918-1925 seneleri arasındaki süreçte köye yerleşmiş Güney Azerbaycan kökenli bir İran Türk'ü halk olan Küresünniler'den oluşmaktadır. Köy nüfusunun tamamı Türkçe konuşur.
| Yıl | Nüfus |
|---|---|
| 2022 | 771 |
| 2021 | 811 |
| 2020 | 879 |
| 2019 | 876 |
| 2018 | 865 |
| 2017 | 882 |
| 2016 | 863 |
| 2015 | 901 |
| 2014 | 989 |
| 2013 | 952 |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ XVII. Kazı Sonuçları Toplantısı, İsmail Eroğlu,| http://books.google.com/books?id=Xt1pAAAAMAAJ&q=Karag%C3%BCnd%C3%BCz&dq=Karag%C3%BCnd%C3%BCz&hl=en&ei=n5KCTN2qIYeIvgPTw723Bw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CDoQ6AEwBTgo sayfa 343
- ^ http://www.kenthaber.com/dogu-anadolu/van/merkez/Rehber/antik-kentler/karagunduz-hoyugu%7C[ölü/kırık bağlantı] Karagündüz höyüğü