John Leslie (fizikçi)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
John Leslie
John Leslie
Doğum10 Nisan 1766
Largo, Fife
Ölüm3 Kasım 1832 (66 yaşında)
MilliyetBritanyalı
ÖdüllerRumford Madalyası (1804)
Kariyeri
DalıMatematik
Fizik
EtkilendikleriDavid Hume[1]
Sir John Leslie, Sir John Steell tarafından

Sir John Leslie, (10 Nisan 1766 - 3 Kasım 1832), Isı araştırmasıyla hatırlanan İskoç matematikçi ve fizikçi.

Leslie 1802 yılında kılcal hareketin ilk modern açıklamasını yaptı[2] ve 1810 yılında ilk yapay buz üretimi olan bir hava pompası kullanarak suyu dondurdu.

1804'te, kaynar su ile dolu Leslie küpü olarak da bilinen, bir tarafı çok parlatılmış metalden ve diğer iki tarafı donuk metalden (bakır) ve bir tarafı siyaha boyanmış şekilde kübik bir kap kullanarak radyan ısı ile deneyler yaptı. Radyasyonun siyah taraftan en yüksek olduğunu ve cilalı taraftaki radyasyonun göz ardı edilebilir olduğunu deneyledi.

Erken dönem hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Leslie, marangoz olan Robert Leslie ile eşi Anne Carstairs'in oğlu olarak Fife'da doğdu.[3] İlk eğitimini Fife'de ve Leven'de aldı. 13. yılına geldiğinde, matematik ve fizik bilimlerine olan yeteneğini daha o zamanlar fark etmiş olan arkadaşları tarafından cesaretlendirilerek, St Andrews Üniversitesi'ne girdi. Kursunu 1784'te tamamladıktan sonra sözde Edinburgh Üniversitesi'nde ilahiyat okudu fakat eğitimini çok ilerletemedi.

1788-1789 yılları arasında Virginialı bir ailede özel öğretmen olarak bir yıldan biraz fazla zaman çalıştı ve 1791'den 1792'nin sonuna kadar benzer bir çalışmayı Staffordshire, Etruria'da Josiah Wedgwood'un ailesiyle boş zamanlarını kullanarak geçirdi. Deneysel araştırma ve Buffon'un 1793'te dokuz cilt halinde yayınlanan Natural History of Birds adlı kitabının çevirisini hazırladı.

Leslie'nin Havanın Isı ve Nem İlişkilerine Bağlı Olarak Deneylerin ve Aletlerin Kısa Bir Hesabının Ön Parçası 1813
Leslie'nin 62 Queen Street, Edinburgh'daki evi

Sonraki on iki yıl boyunca (esas olarak Londra'da veya Largo'da, ara sıra Avrupa kıtasını ziyaret ederek geçti) fiziksel çalışmalarına devam etti ve Nicholson 's Philosophical Journal'a ve yayına katkıda bulunduğu çok sayıda makale yazdı. Isının Doğası ve Özelliklerine İlişkin Deneysel Soruşturma'nın sonucunda kendisine Londra Kraliyet Cemiyeti'nin Rumford Madalyası verildi.

1805'te kendisini sapkınlıkla suçlayan bir partinin şiddetli muhalefetine rağmen John Playfair'in yerine Edinburgh'daki matematik kürsüsüne seçildi.

Bu kürsüdeki görev süresi boyunca A Course of Mathematics'in iki cildini yayımladı - ilki Elements of Geometry, Geometrical Analysis and Plane Trigonometric (1809'da Elements of Geometry, Geometrical Analysis and Plane Trigonometric ) ve ikincisi, Geometry of Curve Lines (1813'te); Tanımlayıcı Geometri ve Katılar Teorisi üzerine olan üçüncü cilt hiçbir zaman tamamlanmadı. Yapay buz yapma sürecini icadına (1810'da) atıfta bulunarak, 1813'te Havanın Isı ve Nem ilişkilerine bağlı Deneylerin ve Aletlerin Kısa Bir Hesabı'nı yayınladı. 1818'de, Transactions of the Royal Society of Edinburgh'da , onları ölçmek için uyarlanmış bir aletle ( aethrioscope ) yüksek atmosferden iletilen belirli soğuk izlenimleri üzerine bir makalesi yayınlandı.

1807'de Royal Society of Edinburgh'un bir üyesi oldu.[4] Kendisine üyeliğe öneren isimler ise John Playfair, Thomas Charles Hope ve George Dunbar'dır.[5]

John Playfair 1066'da öldüğünde Leslie, ölümüne kadar elinde tuttuğu doğa felsefesi kürsüsüne terfi etti. 1820'de çarpım tablosu The Philosophy of Aritmetic hakkında ünlü bir kitap yayınladı.[6] 1823'te, esasen sınıfının kullanımı için, hiç tamamlamadığı Elements of Natural Philosophy'nin ilk cildini yayınladı.

Leslie'nin fiziğe ana katkıları, icadına Kont Rumford tarafından itiraz edilen bir alet olan diferansiyel termometre[7] yardımıyla yapılmıştır. Leslie, bu alete çeşitli ustaca cihazlar uyarlayarak, onu özellikle fotometri, higroskopi ve uzayın sıcaklığı ile bağlantılı çok çeşitli araştırmalarda kullanabildi. 1820'de, türünün değer verdiği tek ayrım olan Fransa Enstitüsü'nün ilgili üyesi seçildi ve 1832'nin başlarında şövalye ilan edildi.

Son yıllarında, Edinburgh'un Yeni Kenti'ndeki büyük bir George dönemi dairesi olan 62 Queen Street'te yaşamıştır.[8]

Leslie, Kasım 1832'de Fife'deki Largo yakınlarında satın aldığı küçük bir mülk olan Coates'te 66 yaşında o yılın salgını olan tifüsten hayatını kaybetti.[9]

Leslie bir ateistti.[10]

Aile[değiştir | kaynağı değiştir]

John Leslie evlenmedi ve çocuğu olmadı.

Yeğeni, Largo'da bir mimar-inşaatçı olan kardeşi Alexander Leslie'nin oğlu inşaat mühendisi James Leslie idi. Büyük yeğeni ( James'in oğlu) Alexander Leslie idi.

Seçilmiş çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

İkinci baskı (1811)
Geometrische Analysis 7 Ağustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (1822) Johann Philipp Grüson tarafından büyütülmüş "Büyük ölçüde" (Almanca)
İkinci baskı (1820)
  • Eğri Çizgilerin Geometrik Analizi ve Geometrisi, Bir Matematik Dersinin İkinci Cildidir ve Doğa Felsefesi Çalışmalarına Giriş olarak tasarlanmıştır [Edinburgh, W ve C Tait, Prince's Street ve Longman Hurst Rees Orme ve Brown, Londra 1821 için basılmıştır]

Leslie'nin Biyografileri[değiştir | kaynağı değiştir]

  • EM Horsburgh (1933). "Sir John Leslie'nin İşleri (1766–1832)". Matematiksel Notlar, 28, s iv. doi:10.1017/S1757748900002279.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Atmometre (evaporimetre)
  • Düşük sıcaklık teknolojisinin zaman çizelgesi

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ The Reception of David Hume In Europe, edited by Peter Jones, Continuum International Publishing Group, 2005, p. 333.
  2. ^ Leslie (1802). "On capillary action". Philosophical Magazine. 1st series. 14 (55): 193-205. doi:10.1080/14786440208676183. 7 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2023. 
  3. ^ Biographical Index of Former Fellows of the Royal Society of Edinburgh 1783 – 2002 (PDF). The Royal Society of Edinburgh. July 2006. ISBN 0-902-198-84-X. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2017. 
  4. ^ Transactions of the Royal Society of Edinburgh, vol. 9, p. 518.
  5. ^ Biographical Index of Former Fellows of the Royal Society of Edinburgh 1783 – 2002 (PDF). The Royal Society of Edinburgh. July 2006. ISBN 0-902-198-84-X. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2017. 
  6. ^ John (1820). The Philosophy of Arithmetic; Exhibiting a Progressive View of the Theory and Practice of Calculation, with Tables for the Multiplication of Numbers as Far as One Thousand. Edinburgh: Abernethy & Walker. 
  7. ^ Photographs of differential thermometers 4 Ağustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  8. ^ "Edinburgh Post Office annual directory, 1832-1833". National Library of Scotland. s. 108. 20 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2018. 
  9. ^ London Medical and Surgical Journal, January 1833
  10. ^ "In these years Leslie was an unsuccessful candidate for the chairs of natural philosophy at the universities of St Andrews and Glasgow respectively. He failed at the former because he was then an extreme whig and an atheist who deplored the Erastianism of many of the Scottish clergy." Jack Morrell, 'Leslie, Sir John (1766–1832)', Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, 2004 (accessed May 2, 2008).
  11. ^ Géométrie descriptive 25 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. is a book by Monge (1799).

Daha fazla bilgi için[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]


"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=John_Leslie_(fizikçi)&oldid=32525164" sayfasından alınmıştır