Iberospinus
| Iberospinus | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Iberospinus'un iskelet diyagramı (Scott Hartman) | |||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||||
| †Iberospinus natarioi Mateus & Estraviz-Lopez, 2022 | |||||||||||||||||
Iberospinus (anlamı: İberyalı sırt omuru) Portekiz'in Erken Kretase (Barremiyen) yaşlı Papo Seco Formasyonu'ndan soyu tükenmiş bir spinosaurid dinozor cinsidir. Bu cins, bir bireye ait çeşitli kemik örneklerinden bilinen tek bir tür olan I. natarioi'yi içerir. Iberospinus, İber Yarımadası'ndan bilinen dört spinosaurid taksondan birini temsil eder, diğerleri Baryonyx, Vallibonavenatrix ve Camarillasaurus'tur.[1]
Keşif ve adlandırma[değiştir | kaynağı değiştir]
İlk fosil materyali, 1999'da keşfedildi, devamında 2004'ten 2008'e kadar ek keşif gezileri yapılmıştır. 2011 yılında bir Baryonyx örneği olarak tanımlandıktan sonra,[2] 2019 yılında benzersiz bir tür olduğu anlaşılmıştır.[3] Haziran 2020'deki bir keşif gezisinde ek materyal keşfedildi, ardından 2022'de Iberospinus Octávio Mateus ve Darío Estraviz-López tarafından yeni bir cins ve tür olarak tanımlandı. Iberospinus holotipi, dünyadaki en eksiksiz spinosaurid örneklerinden birini temsil eder.[1]
Iberospinus cins adı, Latince ''İberya yarımadası'' anlamına gelen ibero ve ''omur dikeni'' anlamına gelen spinus sözcüklerinden oluşur. Tür adı natariori ise holotipi bulan kaşif Carlos Natario'yu onurlandırır.[1]
Sınıflandırma[değiştir | kaynağı değiştir]
Iberospinus, hem Baryonychinae hem de Spinosaurinae dışında, Spinosauridae içinde değerlendirildi. Yine de Mateus & Estraviz-López (2022), fosil materyalinin baryonichinelerin bazı özelliklerini gösterdiğini açıklayarak grupla daha yakın bir ilişki olduğunu önermektedir. Betimleyen yazarlardan sonra ayarlanmış bir kladogram aşağıda gösterilmiştir:[1]
| Spinosauridae |
| |||||||||||||||||||||||||||
Anatomi[değiştir | kaynağı değiştir]
Iberospinus'un diş yapısı (alt çene), dişleri ve dış foramenleri birbirine bağlayacak girişik bir nörovasküler sistem gösterir. Bu, eğer burun su altındaysa, hareketin bir basınç sensörü olarak çalışmış olabilir. Alt çenede bir dizi yedek diş de korunur.[1]
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Iberospinus ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Vikitür'de Iberospinus ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e "A new theropod dinosaur from the Early Cretaceous (Barremian) of Cabo Espichel, Portugal: Implications for spinosaurid evolution". PLOS ONE. 17 (2): e0262614. 2022. doi:10.1371/journal.pone.0262614.
- ^ Mateus (21 Nisan 2011). "A new specimen of the theropod dinosaur Baryonyx from the early Cretaceous of Portugal and taxonomic validity of Suchosaurus". Zootaxa. 2827 (1): 54-68. doi:10.11646/zootaxa.2827.1.3. ISSN 1175-5334. 28 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2022.
- ^ Arden (1 Ocak 2019). "Aquatic adaptation in the skull of carnivorous dinosaurs (Theropoda: Spinosauridae) and the evolution of aquatic habits in spinosaurids". Cretaceous Research (İngilizce). 93: 275-284. doi:10.1016/j.cretres.2018.06.013. ISSN 0195-6671. 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2022.