Hendek Halkı (Ashâbü’l Uhdud) Olayı
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Ekim 2023) |
| Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
| Makale serilerinden |
 |
Hendek Halkı (Ashâbü’l Uhdud olarak da bilinir.) (Arapça : أصحاب الأخدود) Kuran'ın Büruc Suresi'nde geçen bir kıssadır. İslam'a inandıkları için müşrikler tarafından hendeğe atılıp ateşe verilen insanlar hakkındadır.[1]
Büruc Suresi'ndeki Kıssa[değiştir | kaynağı değiştir]
4'ten 9'a kadar olan ayetler, hendekte yakılan bir grup müminden bahseder. Ayetlerin Türkçe meali aşağıda yer almaktadır:
| Ayet | Türkçe Meal |
|---|---|
| 4-5 | O çukurları, alev alev yanan ateş çukurlarını hazırlayanlar mahvolmuşlardır! |
| 6-7 | Hani o sırada ateşin başında oturmuşlar, inananlara yaptıklarını seyrediyorlardı. |
| 8-9 | Aziz, övgüye lâyık, göklerin ve yerin mâliki olan Allah’a inandıkları için, sırf bu sebeple onlara ağır işkence uyguladılar. Ama Allah her şeye şahittir.[2] |
Kur'an, onların sırf Allah'a inandıkları için öldürüldüğünü belirtir. 10. ayette ise işkencecilerin akıbetinden bahsedilmektedir:
| Ayet | Türkçe Meal |
|---|---|
| 10 | Mümin erkeklere ve mümin kadınlara işkence edip de sonra tövbe etmeyenler var ya, işte onları cehennem azabı, yakıcı azap beklemektedir.[2] |
"Uhdud"un anlamı[değiştir | kaynağı değiştir]
El-Müfredât fî Garîbi'l-Kur'ân'a göre "Uhdud", (Arapça: أخددود) "Khadd"dan (Arapça: خدد) türetilmiştir ve bu, "karaya yayılmış geniş ve derin hendek" anlamına gelir.[3] Yanmanın gerçekleştiği yer olduğuna inanıldığı için bu adı almıştır.[4]
Olayın zamanı ve yeri[değiştir | kaynağı değiştir]
Uhdud, Suudi Arabistan'ın Necran şehrinin 5 km (3,1 mil) güneyinde yer alan tarihî bir yerdir. Uhdud Olayı, son Himyarite Kralı Dhu Nuwas zamanında MS 520 veya 523'te meydana geldi.[4][5]
Olayın diğer kaynaklara yansıması[değiştir | kaynağı değiştir]
Hendek halkı hakkında farklı hikâyeler de vardır. Bunlardan biri Muhammed'den önceki devirlere aittir. Kıssa şöyledir:
"Sihirbaz yaşlandıkça ve ömrü neredeyse sona ermek üzereyken sihrini öğretmek için kraldan bir çocuk seçmesini istedi. Kral, sihir öğretmesi için ona bir çocuk gönderdi. İlerleyen günlerde çocuk yolda bir rahibe rastladı ve ona uğramaya başladı. Çocuk, bundan sonra Allah'a inanmaya başladı. Bunun neticesinde hasta insanları iyileştirme mucizesini gösterdi. Kral, çocuğun Allah'a inandığını öğrendiğinde ondan Allah'ı reddetmesini emretti, aksi hâlde çocuğun öldürülmesini istedi. Çocuk, kralın emrini reddetti ve öldürüldü. Kral, çocuğun dinine uyanları da hendeklerde yaktı."[6][7][8]
İbn İshak-Guillaume bu kıssayı, Kral Dhu Nuwas'ın emriyle Necranlı Hristiyanlarının öldürülmesine bir ima olarak yorumladı. Hristiyan kaynaklarına göre bu olay, MS 523 civarında gerçekleşti. Kral Dhu Nuwas, Yahudiliğe geçti ve Yusuf'u yeni adı olarak seçti. Hristiyanları Yahudiliğe geçmeye zorlamak için Necran'a gitti. Yahudiliğe geçmeyi reddeden Hristiyanları bir hendekte canlı canlı yaktı.[4]
Allah'ın Habeşistan'a bir peygamber yolladığına dair bir hadis de vardır; fakat Habeş halkı peygambere inanmamış, peygamber ve ashabını bir hendekte yakmıştır.[9]
Danyal'ın yoldaşlarının da bir hendekte yakıldığı bilinmektedir.[10] Bazıları bunun Yemen, Konstantinopolis, Babil, Irak ve Şam gibi birçok yerde defalarca yaşandığını ve bu hikâyenin sadece böyle bir olayla ilgili olmadığını söylüyor.[11]
Medyada[değiştir | kaynağı değiştir]
Animasyon filmi The Boy and the King, hendekte yakılan insanların hikâyesini anlatmaktadır.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
- Ād
- Lut Halkı (Lût)
- Ya-Sin Halkı
- Semud
- Çıkış Kitabı
- Maide Suresi 3. Ayet
- Bakara Suresi 282. Ayet
- Velayet Ayeti
- Uhuvvet Ayeti
- Tathir Ayeti
- Şu'ara Suresi 214. Ayet
- Kalem Suresi 51-52. Ayetler
- Nisa Suresi 59. Ayet
- Kuran'da Muhammed
- Kerbela Olayı
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "People of the Ditch". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b "Burûc Suresi - 1-10. Ayet Tefsiri". 25 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "85". An enlightening commentary into the light of the Quran. 19. Imam Ali foundation.
- ^ a b c Encyclopaedia Of The Quran, Jane Dammen McAuliffe, vol.2, pp.147–148
- ^ "Ukhdud Najran the story is narrated by Quran and successive civilizations". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2015.
- ^ Abdul Malik bin Hisham Ibn Hisham, Biography of the Prophet, Darol-Ma'refah Publication, Beirut, vol.1, pp.35–36, 1355 H.Sh.
- ^ Muhammad Bal'ami, History of the Prophets and Kings, Sorosh Publication, Tehran, vol.2, pp.121–122, 1378 H.Sh.
- ^ Barghi, Ahmad ibn Muhammad. Almahasen. 1. s. 250.
- ^ Shaykh Tabarsi. Majma' al-Bayan. 10. s. 706.
- ^ al-Tha'labi, Ahmad ibn Muhammad. Ghesas al-Anbia. 1. Beirut. ss. 438-439.
