Halley kuyruklu yıldızı
8 Mart 1986 yılında Halley kuyruklu yıldızı.
|
|
|
Keşif
|
|
|---|---|
| Keşfeden | Tarihöncesi (gözlem sonucu) Edmond Halley (periyotlarını tanımlaması) |
| Keşif tarihi | 1758 (öngörülen ilk günberi) |
| Devir 2449400.5 (17 Şubat 1994) |
|
| Aphelion | 35.1 AU (9 Aralık 2023)[2] |
| Perihelion | 0.586 AU son günberi: 9 Şubat 1986 gelecek günberi: 28 Temmuz 2061[2] |
| Yarı büyük eksen | 17.8 AU |
| Dışmerkezlik | 0.967 |
| Yörünge süresi | 75.3 jülyen yılı[1] |
| Yörünge eğikliği | 162.3° |
|
Fiziksel Özellikler
|
|
| Boyutlar | 15×8 km,[3] 11 km (ortalama çap)[1] |
| Kütle | 2.2×1014 kg[4] |
| Ortalama yoğunluk | 0.6[5] (tahminler 0.2 ila 1.5 g/cm3 arasında değişiyor.[6]) |
| Kurtulma hızı | ~7.305 km/s |
| Dönme yıldız periyodu | 2.2 gün (52.8 saat) (?)[7] |
| Yansıtabilirlik | 0.04[8] |
| Görünür büyüklük | 28.2 (2003 yılında)[9] |
Halley kuyrukluyıldızı (resmi adıyla 1P/Halley veya bu kuyruklu yıldızlar üzerine çalışmalar yapan Edmond Halley'e ithafen Comet Halley), her 75–76 yılda bir görünen kuyruklu yıldız.
Halley çıplak gözle görülebilen tek kısa periyodlu kuyrukluyıldızdır. Ek olarak, yörüngesini insan ömrü içerisinde tamamlayan çıplak gözle görülür tek kuyrukluyıldızdır.[10] Halley kuyrukluyıldızı iç Güneş Sistemi'ne en son 1986 yılında girmiştir. Hesaplara göre 2061 yılında tekrar görülecektir.
1066 yılında görüldüğü Bayeux işlemesi'nde anılmıştır. 1682 yılında yeniden ortaya çıktığına dair kayıtlar bulunmaktadır. Kuyruklu yıldızın yörüngesini, adını aldığı Edmond Halley hesaplamıştır. Halley, hesapladığı yörüngenin 1531 ve 1607'de görülen kuyrukluyıldızlar ile çakıştığını saptadı ve bu kuyrukluyıldızların aynı kuyrukluyıldız olduğunu, 1758'de döneceğini öne sürdü.[11] Bu varsayım doğrulandı ve kuyrukluyıldız 1758, 1835, 1910 ve 1986'da yeniden ortaya çıktı.
Hesaplamalara göre MÖ 12 yılında da görünen Halley kuyruklu yıldızının Hıristiyanlığın kutsal kitabı İncil'in Yeni Ahit'inde peygamber İsa'nın doğumu ile ilgili öykünün anlatıldığı İncil bölümlerinde[12] göründüğü anlatılan Beytlehem yıldızı olduğu sanılıyor.[13] Bu durumda sonradan saptanan miladi takvimin başlangıcı 0 yılında değil, MÖ 12 yılına düşmeliydi.
Yıllar[değiştir | kaynağı değiştir]
MÖ 239 → MÖ 163 → MÖ 87 → MÖ 12 → 66 → 141 → 218 → 295 → 374 → 451 → 530 → 607 → 684 → 760 → 837 → 912 → 989 → 1066 → 1145 → 1222 → 1301-1302 → 1378 → 1453 → ? → 1531 → 1607 → 1682 → 1758 → 1835 → 1910 → 1986 → 2061 → 2136 → 2211 → 2286
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
 |
Wikimedia Commons'ta Halley kuyruklu yıldızı ile ilgili medyaları bulabilirsiniz. |
- ^ a b c "JPL Small-Body Database Browser: 1P/Halley" (11 January 1994 last obs). Jet Propulsion Laboratory. http://ssd.jpl.nasa.gov/sbdb.cgi?sstr=1P. Erişim tarihi: 13 October 2008.
- ^ a b Donald K. Yeomans. "Horizon Online Ephemeris System". California Institute of Technology, Jet Propulsion Laboratory. http://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi. Erişim tarihi: 8 September 2006.
- ^ "What Have We Learned About Halley's Comet?". Astronomical Society of the Pacific (No. 6 – Fall 1986). 1986. http://www.astrosociety.org/education/publications/tnl/06/06.html. Erişim tarihi: 16 December 2008.
- ^ G. Cevolani, G. Bortolotti and A. Hajduk (1987). "Halley, comet's mass loss and age". Il Nuovo Cimento C (Italian Physical Society) 10 (5): 587–591. Bibcode 1987NCimC..10..587C. doi:10.1007/BF02507255. http://www.springerlink.com/content/0r3801302547v3x8/.
- ^ R. Z. Sagdeev, P. E. Elyasberg, V. I. Moroz. (1988). "Is the nucleus of Comet Halley a low density body?". Nature 331 (6153): 240–242. Bibcode 1988Natur.331..240S. doi:10.1038/331240a0.
- ^ S. J. Peale (1989). "On the density of Halley's comet". Icarus 82 (1): 36–49. Bibcode 1989Icar...82...36P. doi:10.1016/0019-1035(89)90021-3. "densities obtained by this procedure are in reasonable agreement with intuitive expectations of densities near 1 g/cm3, the uncertainties in several parameters and assumptions expand the error bars so far as to make the constraints on the density uniformative ... suggestion that cometary nuclei tend to by very fluffy, ... should not yet be adopted as a paradigm of cometary physics."
- ^ S. J. Peale, J. J. Lissauer (1989). "Rotation of Halley's Comet". Icarus 79 (2): 396–430. Bibcode 1989Icar...79..396P. doi:10.1016/0019-1035(89)90085-7.
- ^ R. R. Britt (29 November 2001). "Comet Borrelly Puzzle: Darkest Object in the Solar System". Space.com. http://www.meteorite-list-archives.com/2001/nov/0597.html. Erişim tarihi: 16 December 2008.
- ^ "New Image of Comet Halley in the Cold". European Southern Observatory. 1 September 2003. http://www.eso.org/public/outreach/press-rel/pr-2003/phot-27-03.html. Erişim tarihi: 22 February 2009.
- ^ lkknkm m s.html "Comets, awesome celestial objects". AstronomyToday. http://www.astronomytoday.com/astronomy/cometlkn lkknkm m s.html. Erişim tarihi: 15 Mart.
- ^ Kuyruklu yıldız ilk olarak 1456 yılında Paolo dal Pozzo Toscanelli tarafından kesin olarak belirlense de isim babası Halley olmuştur.
- ^ Örn. Matta İncili, 2,1: İsanın Kral Hirodes devrinde Yahudiyenin Beytlehem Kentinde doğmasından sonra bazı yıldızbilimciler doğudan Yeruşalime gelip şöyle dediler: Yahudilerin Kralı olarak doğan çocuk nerede? Doğuda Onun yıldızını gördük ve Ona tapınmaya geldik.
- ^ http://astrobob.areavoices.com/2010/12/25/halleys-comet-steps-in-for-the-star-of-bethlehem/ 10.01.2010 tarihinde erişilmiştir.
 |
Kuyrukluyıldız ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. |
