Anilin
Adlandırmalar | |
---|---|
Fenilamin | |
Diğer adlar Aminobenzen Benzenamin Benzamin | |
Tanımlayıcılar | |
3D model (JSmol)
|
|
ChEBI | |
ChemSpider | |
DrugBank | |
ECHA InfoCard | 100.000.491 |
KEGG | |
PubChem CID
|
|
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
|
|
| |
| |
Özellikler | |
Kimyasal formül | C6H7N |
Molekül kütlesi | 93,13 g mol−1 |
Görünüm | Sarıya kaçan renksiz sıvı |
Yoğunluk | 1.0217 g/mL |
Erime noktası | −6.3 °C (20.7 °F; 266.8 K) |
Kaynama noktası | 184.13 °C (363.43 °F; 457.28 K) |
Çözünürlük (su içinde) | 3.6 g/100 mL (20 °C) |
Buhar basıncı | 0.6 mmHg (20° C) |
Baziklik (pKb) | 9.13[1] |
Tehlikeler | |
İş sağlığı ve güvenliği (OHS/OSH): | |
Ana tehlikeler | Potansiyel mesleki kanserojen |
GHS etiketleme sistemi: | |
Piktogramlar | |
İşaret sözcüğü | Tehlike |
Tehlike ifadeleri | H301, H311, H317, H318, H331, H341, H351, H372, H400 |
Önlem ifadeleri | P201, P202, P260, P261, P264, P270, P271, P272, P273, P280, P281, P301+P310, P302+P352, P304+P340, P305+P351+P338, P308+P313, P310, P311, P312, P314, P321, P322, P330, P333+P313, P361, P363, P391, P403+P233, P405, P501 |
NFPA 704 (yangın karosu) |
|
Parlama noktası | 70 °C |
770 °C | |
Patlama sınırları | %1.3-%11 |
NIOSH ABD maruz kalma limitleri: | |
PEL (izin verilen) | TWA 5 ppm (19 mg/m³) [deri] |
AB sınıflandırması | Şablon:Hazchem T Şablon:Hazchem N |
Benzeyen bileşikler | |
Benzeyen
|
1-Naftilamin 2-Naftilamin |
Benzeyen bileşikler
|
Fenilhidrazin Nitrozobenzen Nitrobenzen |
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
| |
Bilgi kutusu kaynakları |
Anilin, petrolden damıtılarak elde edilen, sıkça ahşap renklendirmesi için kullanılan bir tür boya. Türevleri ilaç yapımında da kullanılan organik bileşik.
Aromatik sınıftan primer amin. Benzen halkasında karbonlardan birine bağlı H yerine NH2 amin grubu bağlanmasıyla oluşur. Fenil amin ve aminobenzen de denir.
İlk kez 1826 yılında O. Unverdorben tarafından indigo adlı bitkisel bir boya maddesinin damıtılmasıyla elde edildi. Boya endüstrisinde nitro benzenin (C6H5NO2) redüksiyonundan elde edilir. Renksiz, kokulu bir sıvıdır. Toksik etkisi şiddetlidir. 1,02 yoğunlukta 184,1 °C'de kaynayan ve katı hâlde iken -6 °C'de eriyen kristal yapılıdır.
Organik kimyada büyük önemi olan anilinden boya yapımında kullanılan ilkel maddeler elde edilmiştir. Bu yüzden deri boyamacılığında, fotoğrafçılıkta, matbaacılıkta kullanılan bu tür boyalar anilin boyaları olarak adlandırılır.
Yapısı ve sentezlenmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Bir benzen halkasının bir amino grubuna bağlanması ile sentezlenir. Anilin endüstride genellikle nitrobenzen üzerinden[2] iki aşamada sentezlenir:
Sağlık etkileri
[değiştir | kaynağı değiştir]Anilin buharının solunması, yutulması veya perkutan emilim yoluyla toksiktir.[3][4] IARC bunu Grup 2A'da (Muhtemelen insanlar için kanserojen) listelemektedir ve özel olarak mesane kanseri ile ilişkilendirilmiştir.[5] DNA'ya hasar verebilir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Petrucci, Ralph H. General Chemistry: Principles and Modern Applications. Toronto, Ont.: Pearson Canada, 2011. 710. Print"
- ^ US3136818A, Heinrich, Sperber; Poehler Guenter & Pistor Hans Joachim et al., "Production of aniline", 1964-06-09 tarihinde verildi 3 Haziran 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Muir, GD (ed.) 1971, Hazards in the Chemical Laboratory, The Royal Institute of Chemistry, London.
- ^ The Merck Index. 10th ed. (1983), p.96, Rahway: Merck & Co.
- ^ Tanaka, Takuji; Miyazawa, Katsuhito; Tsukamoto, Testuya; Kuno, Toshiya; Suzuki, Koji (2011). "Pathobiology and Chemoprevention of Bladder Cancer". Journal of Oncology. 2011: 1-23. doi:10.1155/2011/528353. PMID 21941546. Geçersiz
|doi-access=free
(yardım)
Organik kimya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |