| Haftanın seçkin maddesi
|
| Charles Domery ya da ilerleyen dönemde bilinen adıyla Charles Domerz (y. 1778 - 1800'den sonra), Prusya ve Fransız ordularında görev yapan ve olağanüstü derecede büyük iştahı ile tanınan Polonyalı askerdir. Birinci Koalisyon Savaşı sırasında Fransa'ya karşı Prusya Ordusu'nda hizmet verdiği sırada, Prusyalıların erzaklarının yetersiz olmasından ötürü yiyecek karşılığında Fransız Ordusu'na geçti. Genel olarak sağlıklı olmasına rağmen, Fransız hizmetinde geçirdiği süre boyunca ciddi bir şekilde aç kaldı ve mevcut olan tüm yiyecekleri yedi. Paris yakınlarında konuşlandırıldığı dönemde, bir yılda 174 kedi yediği kaydedilen Domery, sebzeleri tercih etmese de başka bir yiyecek bulamadığı durumlarda her gün 1,8 ila 2,3 kg arasında çimen yerdi. Fransız gemisi Hoche'deki hizmeti sırasında, bir mürettebat üyesinin top atışı nedeniyle kopan bacağını yemeye çalışırken mürettebatın diğer üyeleri kopan bacağı ondan alıp denize atmıştı.
Şubat 1799'da Hoche, Britanya kuvvetleri tarafından ele geçirildi ve Domery de dâhil olmak üzere mürettebat Liverpool'da alıkonuldu. Buradaki esareti esnasında kendisine olağan erzaklarının on katı verilmesine rağmen hapishane kedisi ile en az 20 farenin yanı sıra hapishane mumlarını yedi. Bir deneyde, kusmadan, dışkılama ya da idrar yapmadan bir gün boyunca 7,3 kg çiğ inek memesi, çiğ dana eti ve donyağı mumları yemiş ve dört şişe porter birası içmişti.
Domery hakkında bilinen hemen hemen her şey, büyük ölçüde Dr. Thomas Cochrane tarafından sağlanan bilgilere dayanarak, Dr. J. Johson'ın Medical and Physical Journal'da yayımlanan 1799 tarihli bir raporundan gelmektedir. (Devamı...)
|
|
| Günün maddeleri
|
| Tembel hayvan Orta ve Güney Amerika'da yaşayan Megalonychidae, Bradypodidae familyalarına ait 6 türü kapsayan orta büyüklükteki memelilerdir.
Bilim adamlarının çoğu tembel hayvanları Folivora alttakımında sınıflandırırken, bazıları onları Phyllophaga grubunda toplar. Bu iki grubun da adı, ilki Latince'de, ikincisi ise Eski Yunanca'da "yaprak seven" anlamındadır. Bu metin genellikle ağaçlarda yaşayan tembel hayvanlarla ilgilidir. Geçmiş jeolojik zamanlarda, Megatherium gibi büyük yer tembel hayvanları Güney Amerika'da ve Kuzey Amerika'nın bazı kısımlarında yaşamışlardır, fakat insanların gelişinden sonra onlar da diğer bazı hayvanlar gibi birden yok olmuşlardır. Bazı kanıtlar, diğer Kuzey Asya, Avustralya, Yeni Zelanda ve Madagaskar faunalarında olduğu gibi, Amerikan megafaunasının yok olmasında insanların eylemlerinin etkili olduğunu ileri sürmektedir. Bununla beraber, Buz Çağı'nın sonunda meydana gelen eş zamanlı iklim değişimi de bazı durumlarda rol oynamıştır. Tüm memeliler arasında en yavaş hareket eden hayvanlar olarak bilinirler. Dakikada en fazla yarım metre kadar hareket ettiği hesaplanmıştır. Tembel hayvanlar, günde 15 ila 18 saat uyuyarak en çok uyuyan hayvanların başında gelirler. Kalan zamanda ise yemek yerler ve tutundukları ağaç dalını değiştirirler. Pek fazla yemek yemeyip su içmedikleri de bilinmektedir, bu nedenle doğaya en az zararı olan hayvanlar olarak tanınırlar. Tembel hayvanlar, keskin pençeleri sayesinde dalların üzerinde tersine doğru asılı bir şekilde yaşarlar. Yere ise yalnızca ağaç değiştirmek veya boşaltım yapabilmek için inerler. Sürekli ters asılı oldukları için iç organlarının yerleri bile diğer memelilerden farklıdır. Hatta tüyleri de ters yöne uzar. Yaşadıkları Kosta Rika'daki tembel hayvanların ana ölüm kaynakları elektrik tellerine takılmaları ve kaçak avcılardır. Tembel hayvanlar ağaçlarda yaşamaya uyum sağlamalarına rağmen iyi yüzücülerdir. (Devamı...)
|
| Amedeo Avogadro ya da tam adıyla Lorenzo Romano Amedeo Carlo Avogadro (9 Ağustos 1776 - 9 Temmuz 1856), İtalyan kimyager ve bilim insanıdır. Günümüzde, adı, derişim teorisi ve moleküler ağırlık alanındaki katkılarıyla anılır.
Amedeo Avogadro, Torino, İtalya'da, köklü ve asil bir aile olan Piedmont ailesinin bir üyesi olarak dünyaya geldi. 20 yaşında, kilise eğitimi bitirip çalışmaya başladı. Ancak kısa bir süre sonra kendini fizik ve matematik alanındaki çalışmalara adadı. 1809'da bu dalları, Vercelli'deki bir lisede (liceo) öğretmeye başladı. 1820'de, Turin Üniversitesi'nde fizik profesörü oldu. 1821'deki Sardinia Kralı'na karşı olan ayaklanmalarda aktif rol aldı. Bunun sonucu olarak da 1823'te üniversitedeki görevinden alındı. Ancak Avogadro'nun da sahip olduğu fikirler zamanla - Savoy krallarının da katkılarıyla - daha kabullenilir oldu ve 1848'de Charles Albert, modern anayasayı açıklayınca Avogadro Turin'deki görevine geri getirildi. 20 yıl daha burda profesörlüğe devam etti. Çok düzgün ve dinine uygun bir hayat sürmüşe benzeyen Avogadro'nun özel hayatı ve politik yaşamı hakkında çok az şey bilinmektedir. Felicita Mazzé'yle evliydi ve altı çocukları oldu. Bazı tarihi çalışmalar, Sardinya'da, Charles Albert'ın modern anayasasıyla son anda önlenen bir ayaklanmayı maddi açıdan desteklediğini savunmaktadır. Ancak bu konuda çok az bilgi olduğundan, iddialar ancak kuşku olarak kalmıştır. Avogadro, istatistik, meteoroloji ve ölçü sistemlerinde önemli rollar oynamıştır. Aynı zamanda Halk Bilgilendirilmesi Kraliyet Üstün Konseyi'nin de bir üyesiydi. (Devamı...)
|
|
|
| Tarihte bugün
|
Olaylar
- 378 - Adrianopolis (Edirne) Savaşı: Doğu Roma İmparatoru Valens, Vizigotlar'a yenildi; müstahkem Konstantinopolis (İstanbul) ve Andrinopolis haricinde tüm Trakya yağmalandı.
- 1173 - Yapımı iki asır süren Pisa Kulesi'nin inşası başladı.
- 1892 - Thomas Edison, iki yönlü telgrafının patentini aldı.
- 1902 - VII. Edward, Birleşik Krallık kralı olarak taç giydi.
- 1915 - Birinci Anafartalar Muharebesi başladı.
- 1928 - Türkiye'de Arap alfabesi yerine Latin alfabesinin benimsendiği Harf Devrimi: Atatürk, harfleri Cumhuriyet Halk Partisi'nin Gülhane'deki galasına katılanlara tanıttı. Sonraki süreçte yeni alfabe yasal olarak kabul edildi ve yaygınlaştırılmaya başlandı.
- 1945 - Amerika Birleşik Devletleri, Japonya'nın Nagazaki şehrine atom bombası attı: yaklaşık 70.000 kişi o anda öldü.
- 1949 - Türkiye, Avrupa Konseyi üyesi oldu.
- 1965 - Singapur, Malezya'dan ayrılarak bağımsızlığını kazandı.
- 1969 - Charles Manson liderliğindeki bir kült grup üyeleri, Roman Polanski'nin hamile eşi Sharon Tate, Abigail Folger, Polonyalı oyuncu Wojciech Frykowski, erkek kuaförü Jay Sebring ve lise mezunu bir genç Steven Parent'i Los Angeles'ta öldürdüler.
Doğumlar
Ölümler
Daha fazlası...
|
|
