Gümrü

Koordinatlar: 40°47′22″K 43°50′51″D / 40.78944°K 43.84750°D / 40.78944; 43.84750
Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Aleksandropol sayfasından yönlendirildi)
Gümrü
Գյումրի
Şehir ve kentsel topluluk
Üstten aşağıya, soldan sağa;
Abovyan Caddesi • Belediye Binası • Gümrü Katedrali • Dzitoghtsyan Ulusal Mimarî Müzesiİstiklal Meydanı • Gümrü silüeti
Gümrü bayrağı
Bayrak
Gümrü arması
Arma
Takma ad:
Hayrakağak ("Baba-şehir")
Armenia üzerinde Gümrü
Gümrü
Gümrü
Koordinatlar: 40°47′22″K 43°50′51″D / 40.78944°K 43.84750°D / 40.78944; 43.84750
ÜlkeErmenistan Ermenistan
MarzŞirak
Kumayri ismiyle Urartular tarafından5. yüzyıl
Aleksandropol ismiyle I. Nikolay tarafından1837
İdare
 • TürBelediye başkanı-meclis
 • Belediye başkanıSamvel Balasanyan
Yüzölçümü
 • Toplam54 km²
Rakım1,509 m
Nüfus
 (2011)
121,976
 • Yoğunluk2,300/km²
Zaman dilimiUTC+4 (AMT)
Posta kodu
3101-3126
Alan kodu(+374) 312
Plaka kodu45 am
Resmî site
gyumricity.am

Gümrü (Ermenice: Գյումրի, eskiden Александрополь Aleksandropol), Şirak ilinin en büyük şehridir. Başkent Erivan'nın 120 km kuzeybatısında yer alır, Ermenistan'nın ikinci büyük şehridir. (nüfusu (2001): 150.917)

Tarihi boyunca ismi pek çok kere değişmiştir. Bilinen ilk ismi Kumayri veya Gyumri'dir, (1840-1924) yılları arasında Alexandropol, Rus Komünist Devrimi'nden sonra Leninakan (1924-1990), Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra Gyumri ismini tekrar aldı.

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Bugün Modern Gümrü'nün yerinde bulunduğu yerdeki en eski yerleşim biriminin Yunan Kolonistler tarafından MÖ 5. yüzyılda kurulmuş olduğu düşünülüyor. Bir başka görüşse şehrin Kimmerler tarafından MÖ 6. yüzyılda kurulduğudur. Sonra sırasıyla Persler, Makedonyalılar, Romalılar ve Bizanslılar tarafından yönetilen şehir MS 11. yüzyılda Selçuklu Hanedanı'larla birlikte Türk egemenliği altına girdi. 24 Aralık 1638’de imzalanan Kasr-ı Şirin Antlaşması'yla Safevi Devleti yönetimine girdi.

1837-1924 arasında Aleksandropol olan kentin adı, önce Leninakan, bağımsızlığın kazanılmasından sonra (1991) Kumayri'ye (Gümrü) dönüştürüldü. Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Türkiye ile Sovyet Ermenistan arasındaki savaş ve onu izleyen barış antlaşması bu kentte imzalandı (3 Aralık 1920).

Kardeş şehirler[değiştir | kaynağı değiştir]

Gümrü haritası

Gümrü şehri tablodaki şehirlerle kardeş şehir ilan edilmiştir.[1][2][3]

Tarih Şehir Ülke
1990 Alexandria Amerika Birleşik Devletleri Amerika Birleşik Devletleri
1998 Ashfield Birleşik Krallık Birleşik Krallık
2004 Filibe Bulgaristan Bulgaristan
2006 Osasko Brezilya Brezilya
2009 Créteil Fransa Fransa
2011 Mozdok Rusya Rusya
2012 Piteşti Romanya Romanya
2013 Nardò İtalya İtalya
2013 Białystok Polonya Polonya
2013 Şian Çin Çin
2014 Domodedovo Rusya Rusya
2015 Glendale Amerika Birleşik Devletleri Amerika Birleşik Devletleri
2019 Petah Tikva İsrail İsrail
2020 Halle Almanya Almanya
2022 Tver Rusya Rusya

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Sister cities". Gyumri. 22 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2020. 
  2. ^ "Hauptausschuss für Städtepartnerschaft mit Gjumri in Armenien" (Almanca). Du bist Halle. 20 Mayıs 2020. 2 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2020. 
  3. ^ "Armenian Genocide Memorial to be unveiled in Israel". Armenpress. 10 Ekim 2019. 9 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2020.