Afrika halkları

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ethnic groups in Africa
1996 Kongre Kütüphanesi Coğrafya ve Harita Bölümü (büyük ölçüde G.P. Murdock, Afrika, Halkları ve Kültür Tarihi , 1959) temel alınarak Afrika'nın başlıca etnik gruplarının haritası. Farklı renklerle kodlanmış, aşağıdaki 15 büyük etnik gruptur:
Afroasiatic
     Hamitic (Berber, Cushitic) + Semitic (Etiyopyalı, Arap)
     Hausa (Çad)
Nijer–Kongo
     Bantu
     "Guinean" (Volta-Nijer, Kwa, Kru)
     "Batı Bantoid" (Atlantik)
     "Orta Bantoid" (Gur, Senufo)
     "Doğu Bantoid" (Doğu Bantoid)
     Mandé
Nilo-Sahra (tartışmalı)
     Nilotik
     Orta Sudan, Doğu Sudan (yanı sıra Nilotic)
     Kanuri
     Songhai
other
     Khoi-San (şüpheli; Khoikhoi, San, Sandawe + Hadza)
     Malayo-Polonezya (Malagasy)
     Indo-Avrupalı (Afrikaaner)
Daha fazla bilgi: Afrika demografisi ve Afrika'da konuşulan diller

Afrika'daki etnik gruplar her biri kendi dilini (veya dilin lehçesini) ve kültürü olan binlerce kişiyi oluşturmaktadır.

Genel bakış[değiştir | kaynağı değiştir]

Daha fazla bilgi: Afrika demografisi

Afrika'daki çeşitli etnik grupların resmî nüfus sayımı, bazı durumlarda tartışmalı bir konudur; çünkü bazı gruplar, nüfusa, (Nijerya'nın Hausa, Fulani, Yoruba ve İgbo halklarında olduğu gibi) diğer etnik kökenleri sayısal üstünlüğe maruz bırakmak için yanlış bildirilmektedir.[1][2][3]

Aşağıdaki etnik gruplar 5 milyon kişi veya daha fazladır:

Orta Afrika[değiştir | kaynağı değiştir]

Afrika Boynuzu[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuzey Afrika[değiştir | kaynağı değiştir]

Güneydoğu Afrika[değiştir | kaynağı değiştir]

Güney Afrika[değiştir | kaynağı değiştir]

Batı Afrika[değiştir | kaynağı değiştir]

Afrika halkları nüfus listesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Africa has the most widely diverse population of humans in the world, as judged by the mitochondrial DNA, especially the region of East Africa.[9]

Orta Afrika[değiştir | kaynağı değiştir]

Ad Aile Dil Bölge Ülke Nüfus (milyon) Notlar
Aka Nilo-Sahra, Pygmy Aka Orta/Kuzey Batı Orta Afrika Cumhuriyeti, Kuzeybatı Kongo Aka, Ituri Yağmur Ormanı'nda toplu olarak BaMbuti olarak adlandırılan üç halk grubundan biridir.
Baka Pygmy Baka Orta/Kuzey Batı Equatoria, Güney Sudan 0.25 Batı Afrika'da yaşayan Baka adlı başka bir etnik grup daha bulunmaktadır.
Banda Nijer-Kongo, Ubangian Banda language Çad Havzası Orta Afrika Cumhuriyeti[10] 1.5
Chewa Nijer-Kongo, Bantu Chichewa Orta/Kuzey Botsvana, Malavi, Mozambik, Namibya, Tanzanya, Zambiya, Zimbabve 9
Chokwe Nijer-Kongo, Bantu Chokwe Orta Angola, Kongo (Kinshasa), Zambia 1.1
Efé Nilo-Sahra, Pygmy Efe Orta/Kuzey Kongo'nun Ituri Yağmur Ormanları Efé, Ituri Yağmur Ormanı'nda toplu olarak BaMbuti olarak adlandırılan üç halk grubundan biridir..
Gbaya Nijer-Kongo, Ubangian Gbaya language Çad Havzası Orta Afrika Cumhuriyeti[10] 1.5
Kongo Nijer-Kongo, Bantu Kongo Orta Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Angola, Kongo Cumhuriyeti 10
Kanuri Nilo-Sahra, Batı Sahra Kanuri Çad Havzası Nijerya,[4] Nijer,[5] Kamerun,[7] Çad[6] 10
Lingala Nijer-Kongo, Bantu Lingala Orta Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Kongo Cumhuriyeti, Angola, Orta Afrika Cumhuriyeti
Luba Nijer-Kongo, Bantu Luba-Kasai, Luba-Katanga Orta Kongo Demokratik Cumhuriyeti 13
Kotoko Afro-Asya, Çad Lagwan Çad Havzası Kamerun, Çad <1
Mbunda Nijer-Kongo, Bantu Mbúùnda, Chimbúùnda, Mpuono Orta Angola, Zambiya 0.5
Mbundu Nijer-Kongo, Bantu Kimbundu Orta Angola 2.4
Moghamo Nijer-Kongo, Güney Bantoidi Moghamo Orta/Batı Kamerun 0.018
Mongo Nijer-Kongo, Bantu Mongo Orta Kongo Demokratik Cumhuriyeti 12
Ngamambo22 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Nijer-Kongo, Güney Bantoidi Ngamambo Orta/Batı Kamerun 0.011
Ovimbundu Nijer-Kongo, Bantu Umbundu Orta Angola 4.6
Sara Nilo-Sahra, Merkezi Sudanik Sara Çad Havzası Çad,[6] Kamerun,[11] ;Orta Afrika Cumhuriyeti[12] 3.5
Sua Nilo-Sahra, Pygmy Sua Orta/Kuzey Kongo'nun Ituri Yağmur Ormanları Sua, Ituri Yağmur Ormanı'nda toplu olarak BaMbuti olarak adlandırılan üç halk grubundan biridir.
Zande Nijer-Kongo, Ubangian Zande Çad Havzası Güney Sudan,[13] Orta Afrika Cumhuriyeti[10] 1-4
Zaghawa Nilo-Sahra, Doğu Saharan Zaghawa Çad Havzası Çad, Sudan <1

Afrika boynuzu[değiştir | kaynağı değiştir]

Ad Aile Dil Bölge Ülke Nüfus (milyon) Notlar
Afar Afro-Asya, Cushitic Afar Afrika boynuzu Etiyopya, Cibuti, Eritre 2.5
Agaw Afro-Asya, Cushitic Agaw Afrika boynuzu Etiyopya, Eritre 1
Amhara Afro-Asya, Cushitic Amharic Afrika boynuzu Etiyopya 24
Beja Afro-Asya, Cushitic Beja Afrika boynuzu Sudan, Eritre 2
Bilen Afro-Asya, Cushitic Bilen Afrika boynuzu Eritre 0.2
Gurage Afro-Asya, Cushitic Gurage Afrika boynuzu Etiyopya 1.9
Oromo Afro-Asya, Cushitic Oromo Afrika boynuzu Etiyopya, Sudan, Kenya 40
Rashaida Afro-Asya, Cushitic Arabic Afrika boynuzu Eritre, Sudan 0.2
Saho Afro-Asya, Cushitic Saho Afrika boynuzu Eritre, Etiyopya 0.2
Sidama Afro-Asya, Cushitic Sidama Afrika boynuzu Etiyopya 3
Somali Afro-Asya, Cushitic Somali Afrika boynuzu Somali, Etiyopya, Cibuti ve Kenya 21
Tigrayan Afro-Asya, Cushitic Tigrinya Afrika boynuzu Etiyopya, Eritrea 9.3
Tigre Afro-Asya, Cushitic Tigre Afrika boynuzu Eritre, Sudan 1.5
Tigrinya Afro-Asya, Cushitic Tigrinya Afrika boynuzu Eritre 3.4
Welayta Afro-Asya, Cushitic Wolaytta Afrika boynuzu Etiyopya 2

Kuzey Afrika[değiştir | kaynağı değiştir]

Ad Aile Dil Bölge Ülke Nüfus (milyon) Notlar
Baggara Afro-Asya, Semitic Sudanese Arabic Çad Havzası Sudan, Çad 6
Berbers Afro-Asya, Berber Berber Mağrip Fas, Cezayir, Libya, Moritanya, Tunus, Mısır 27
Copts Nil-Sahra, Mısır Coptic Nil vadisi Mısır, Sudan 10
Egyptians Afro-Asya, Semitic Egyptian Arabic Nil vadisi Mısır 85 Kıptiler hâriç
Fur[14] Nil-Sahra, Doğu Sudan Fur Nil vadisi Sudan 1.0
Haratin Afro-Asya, Semitic Hassaniya Arabic Mağrip Moritanya, Fas 2
Maghrebis Afro-Asya, Semitic Maghrebi Arabic Mağrip Fas, Cezayir, Tunus, Libya 72 Sadece Arapça konuşanlar
Moors Afro-Asya, Semitic Hassaniya Arabic Mağrip Moritanya, Fas 2
Nubians Nil-Sahra, Doğu Sudan Nobiin Nil vadisi Sudan, Mısır 1.0[14]
Sudanese Arabs Afro-Asya, Semitic Sudanese Arabic Nil vadisi Sudan 28
Toubou Nil-Sahra Tebu Tibesti Libya, Çad, Nijer, Sudan 0.35
Tuareg Afro-Asya, Berber Tuareg Mağrip/Sahra Cezayir, Libya, Fas, Tunus, Mali, Nijer, Burkina Faso 1.2
Zaghawa Nil-Sahra, Doğu Sahra Zaghawa Çad Havzası Çad, Sudan 0.2

Güneydoğu Afrika[değiştir | kaynağı değiştir]

Ad Aile Dil Bölge Ülke Nüfus (milyon) Notlar
Alur Nilo-Sahra, Nilotik, Luo Alur Doğu/Orta Uganda, Kongo Demokratik Cumhuriyeti
Anuak Nilo-Sahra, Nilotik, Luo Anuak Güneydoğu/Boynuz South Sudan, Etiyopya
Acholi Nilo-Sahra, Nilotik, Luo Acholi Doğu Uganda, Kuzey Sudan
Banyoro Nijer-Kongo, Bantu Nyoro (Runyakitara) Doğu Uganda 1.4
Basoga Nijer-Kongo, Bantu Soga Doğu Uganda 2.9
Chagga Nijer-Kongo, Bantu Bantu Kilimanjaro Tanzanya 8
Dinka Nilo-Sahra, Doğu Sudan Dinka Nil vadisi Kuzey Sudan[13] 5
Ganda Nijer-Kongo, Bantu Ganda Doğu Uganda 5.5
Langi Nilo-Sahra, Nilotik, Luo Lango Doğu Uganda 2.2
Hutu Nijer-Kongo, Bantu Rwanda-Rundi Doğu, Orta Rwanda, Burundi, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Uganda 16
Kamba Nijer-Kongo, Bantu Kamba Doğu Kenya
Kalenjin Nilo-Sahra, Nilotic, Dağlık Kalenjin Doğu Kenya, Uganda 3
Kikuyu Nijer-Kongo, Bantu Gikuyu Doğu Kenya 5.3
Kwama Nilo-Sahra Kwama Doğu/Boynuz Kuzey Sudan, Etiyopya
Lugbara people Nilo-Sahra, Orta Sudan Lugbara Doğu Uganda, Kongo Demokratik Cumhuriyeti 11
Luo Nilo-Sahra, Luo, Nehir-Göl Luo Doğu Kenya, Uganda
Luhya Nijer-Kongo, Bantu Luhya Doğu Kenya, Uganda 5.4
Maasai Nilo-Saharan, Nilotik, Ovalar Maasai Doğu Kenya, Tanzanya 0.9
Makonde Nijer-Kongo, Bantu Makonde Güneydoğu Tanzanya, Mozambik 1.3
Ameru Nijer-Kongo, Bantu Meru Doğu Kenya
Nuer Nilo-Sahra, Güney Sudan Nuer Nil vadisi Güney Sudan[13] 3
Samburu Nilo-Sahra, Nilotik, Ovalar Samburu Doğu Kenya 0.1
Shilluk Nilo-Sahra, Güney Sudan, Nilotik, Luo Shilluk Nil vadisi Güney Sudan[13] 1.5
Swahili Nijer-Kongo, Bantu Swahili Doğu Tanzanya, Kenya, Mozambik 0.1
Tutsi Nijer-Kongo, Bantu Rwanda-Rundi Batı, Orta Rwanda, Burundi, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Uganda 3
Twa Pigme Rundi, Kiga Batı, Orta Rwanda, Burundi, Uganda, Kongo Demokratik Cumhuriyeti 0.8

Güney Afrika[değiştir | kaynağı değiştir]

Ad Aile Dil Bölge Ülke Nüfus (milyon) Notlar
Afrikaner Indo-Avrupa Afrikaans Güney Güney Afrika, Namibya 3.5
Ambo (Ovambo, Owambo) Nijer-Kongo, Bantu Ovambo Güney Namibya 0.9
Bemba Nijer-Kongo, Bantu Bemba Güney Zambiya 5.0
Cape Coloured Indo-Avrupa Afrikaans Güney Güney Afrika 4.7
Herero Nijer-Kongo, Bantu Herero Güney Namibya, Botsvana, Angola 0.2
Himba Nijer-Kongo, Bantu Otjihimbo (Herero dialect) Güney Namibya 0.05
Goffal Indo-European Zimbabwean English Güney Zimbabve 0.03
Kalanga Nijer-Kongo, Bantu Shona Güney Zimbabve, Botsvana 0.1
Khoikhoi Khoisan Khoekhoegowab Güney -
Lemba Nijer-Kongo, Bantu Venda Güney Zimbabve, Güney Afrika, Malavi, Mozambik 0.05
Makua Nijer-Kongo, Bantu Makua Güney/Doğu Mozambik, Tanzanya 1.1
Nambya Nijer-Kongo, Bantu Shona Güney Zimbabve 0.1
North Ndebele Nijer-Kongo, Bantu, Nguni Sindebele Güney Zimbabve 1.5
San Khoisan Khoisan Güney Güney Afrika, Zimbabve, Lesoto, Mozambik, Esvatini, Botsvana, Namibya, Angola 0.09
South Ndebele Nijer-Kongo, Bantu Southern Ndebele Güney Güney Afrika 0.7
Shona Nijer-Kongo, Bantu Shona Güney Mozambik, Zimbabve 10.6
Sotho Nijer-Kongo, Bantu Sotho Güney Lesotho, Güney Afrika, Zimbabve (Gwanda Bölgesi) 5.3
Swazi Nijer-Kongo, Bantu, Nguni Swazi Güney Esvatini, Güney Afrika, Mozambik 3.5
Tonga Nijer-Kongo, Bantu Shona Güney Zimbabve, Zambiya 2
Tsonga Nijer-Kongo, Bantu, Nguni Tsonga Güney Esvatini, Güney Afrika, Mozambik, Zimbabve (Chiredzi ve Mwenezi Bölgeleri) 5.5
Tswana Nijer-Kongo, Bantu Tswana Güney Botsvana, Güney Afrika, Zimbabve 6
Venda Nijer-Kongo, Bantu Venda Güney Güney Afrika, Zimbabve 1
Xhosa Nijer-Kongo, Bantu, Nguni Xhosa Güney Güney Afrika 7.9
Yeyi Nijer-Kongo, Bantu Shiyeyi Güney Namibya, Botsvana, Angola 0.3
Zulu Nijer-Kongo, Bantu, Nguni Zulu Güney Güney Afrika 12

Batı Afrika[değiştir | kaynağı değiştir]

Ad Aile Dil Bölge Ülke Nüfus (milyon) Notlar
Akan Nijer-Kongo, Kwa Akan Batı Güney Gana, Fildişi Sahili 20 En büyük alt grupları Ashanti ve Fante'dir.
Aku (Creole) Aku Batı Gambiya 0.01
Baka Nijer Kongo, Ubangian Baka Batı/Orta Güneydoğu Kamerun, Kuzey Kongo, Kuzey Gabon 0.3-0.4 Baka ayrıca Bebayaka, Bebayaga veya Bibaya ya da (diğer Mbenga halklarıyla birlikte) Babinga olarak bilinir.
Bambara Nijer-Kongo, Mande Bambara Batı Mali 3
Basaa Nijer-Kongo, Bantu Basaa Batı Kamerun 0.2
Bassa Nijer-Kongo, Kru Bassa Batı Liberya 0.3
Beti-Pahuin Nijer-Kongo, Bantu Ewondo, Fang, Bulu Batı Kamerun, Kongo Cumhuriyeti, Ekvator Ginesi, Gabon, São Tomé ve Prensi 3.3 20 etnik kökenli grup
Biafada Nijer-Kongo Biafada Batı Senegal, Gambiya, Gine-Bissau 0.04
Mole-Dagbani Nijer-Kongo, Gur Dagbani Batı Gana, Burkina Faso 8.6 Dagomba, Mamprusi, Nanumba, Mossi, Gurma
Dendi Nijer-Kongo Dendi Batı Benin 0.1
Edo (also called Bini, or Benin) Nijer-Kongo, Edo Edo Batı Nijerya 1.6
Efik Nijer-Kongo Ibibio-Efik Batı Nijerya, Kamerun 0.9
Eket Nijer-Kongo Eket (Ibibio dialect) Batı Nijerya, Kamerun 0.3
Esan Nijer-Kongo, Kwa Esan Batı Nijerya 0.5
Ewe Nijer-Kongo, Gbe Ewe Batı Togo, Benin, Nigeria, Volta Region (British Togoland), Togoland 4.8
Fon Nijer-Kongo Fon Batı Benin, Nijerya 3.5
Fulɓe Nijer-Kongo, Senegambian Pular/Fulfulde Batı Gine, Nijerya, Kamerun, Mali, Burkina Faso, Benin, Nijer, Sierra Leone, Gambiya, Gine Bissau, Çad, Togo, Fildişi Sahili 20
Ga Nijer-Kongo, Kwa Ga, Ga-Adangme Batı Togo, Greater Accra 2
Gwari Batı Nijerya 1
Hausa Afro-Asya, Çad. Hausa Batı/Kuzey Nijerya, Nijer, Gana, Benin, Çad, Kamerun, Sudan 37
Igbo (Ibo) Nijer-Kongo, Volta-Nijer Igbo Batı Nijerya, Ekvator Ginesi 43[15] Çeşitli alt grupları içerir.
Ijaw Nijer-Kongo, İjoid Ijaw Batı Nijerya 14[4] Alt gruplar arasında Andoni, Ibani, Kalabari, Nembe, Ogbia ve Okrika bulunur.
Jola Nijer-Kongo, Senegambian Jola, Kriol Batı Senegal, Gambiya, Gine-Bissau 0.5
Kanuri Nilo-Saharan, Batı Saharan Kanuri Çad Havzası Nijerya,[4] Niker,[5] Kamerun,[7] Çad[6] 10
Mandinka Nijer-Kongo, Mande Mandingo Batı/Orta The Gambia, Guinea, Mali, Sierra Leone, Fildişi Sahili, Senegal, Burkina Faso, Liberia, Guinea Bissau, Ghana, Benin, Niger, Nigeria, Mauritania, Chad 13
Mande South Nijer-Kongo, Mande Dan, Mano and Kpelle Batı Gine, Fildişi Sahili, Liberya, 3.5
Marka Nijer-Kongo, Mande Marka Batı/Kuzey Mali 0.4
Mende Nijer-Kongo, Mande Mende Batı Sierra Leone 2
Papel Nijer-Kongo Papel Batı Senegal, Gambia, Guinea-Bissau 0.1
Serer Nijer-Kongo, Senegambian Serer, Cangin Batı En çok Senegal ve Gambiya'da bulunur. Moritanya'daysa az sayıda bulunur. Ayrıca Batı'da bulunur. 1.9[16][17]
Songhai[5] Nil-Sahra Songhai Batı Mali 5
Tiv Nijer-Kongo, Bantu Tiv Batı Nijerya, Kamerun 2
Urhobo Nijer-Kongo, Volta-Nijer Urhobo, Isoko, Uvwie, Erhowa, Okpe Batı Nijerya 3-4 Isoko İnsanları kendilerinin farklı bir etnik grup olduğunu iddia etmektedir.
Wolof Nijer-Kongo, Senegambian Wolof Batı Senegal, Gambiya, Moritanya 4
Yoruba Nijer-Kongo, Volta-Nijer Yoruba Batı Nijerya, Benin, Togo, Gana, Fildişi Sahili[18] Sierra Leone[19] 45
Zarma[5][20] Nil-Sahra Zarma Batı Nijer 5

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Onuah, Felix (29 Aralık 2006). "Nigeria gives census result, avoids risky details". Reuters. 26 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2008. 
  2. ^ Lewis, Peter (2007). Growing Apart: Oil, Politics, and Economic Change in Indonesia and Nigeria. University of Michigan Press. s. 132. ISBN 0-472-06980-2. 1 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2008. 
  3. ^ Suberu, Rotimi T. (2001). Federalism and Ethnic Conflict in Nigeria. US Institute of Peace Press. s. 154. ISBN 1-929223-28-5. 1 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2008. 
  4. ^ a b c d "The World Factbook: Nigeria". World Factbook. Central Intelligence Agency. 29 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2013. 
  5. ^ a b c d e "The World Factbook: Niger". World Factbook. Central Intelligence Agency. 29 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2013. 
  6. ^ a b c d "The World Factbook: Chad". World Factbook. Central Intelligence Agency. 24 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2013. 
  7. ^ a b c Peter Austin, One Thousand Languages (2008), p. 75, https://books.google.com/books?isbn=0520255607:"Kanuri is a major Saharan language spoken in the Lake Chad Basin in the Borno area of northeastern Nigeria, as well as in Niger, Kamerun, and Chad (where the variety is known as Kanembul[)]."
  8. ^ Sakr, Taha (16 Mayıs 2017). "North Sinai's second largest tribe al-Sawarka declares war against Sinai Province". Egypt Independent. 20 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2018. 
  9. ^ "To People the World, Start With 500". The New York Times. 11 Kasım 1997. 29 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2018. 
  10. ^ a b c "The World Factbook: Central African Republic". World Factbook. Central Intelligence Agency. 29 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2013. 
  11. ^ Stefan Goodwin, Africas Legacies Of Urbanization (2006),p. 191, https://books.google.com/books?isbn=0739133489:"...and further west the even more numerous Sara [western Central African Republic, southern Chad, and northern Kamerun."
  12. ^ Peoples of Africa: Burkina Faso-Comoros - Volume 2 (2001), p. 86, https://books.google.com/books?isbn=076147160X:"The Central African Republic is a land of many different peoples... The Sara (SAHR) live in the grain-growing lands of the north as well as across the border in Chad."
  13. ^ a b c d "The World Factbook: South Sudan". World Factbook. Central Intelligence Agency. 29 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2013. 
  14. ^ a b "The World Factbook: Sudan". World Factbook. Central Intelligence Agency. 5 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2013. 
  15. ^ Nigeria 29 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at CIA World Factbook: "Igbo 18%" out of a population of 177 million (2014 estimate)
  16. ^ Agence Nationale de la Statistique et de la Démographie. In Senegal alone, estimated figure for 2007 is 1,840,712.1
  17. ^ Gambia keep poor records of its ethnic minorities. Estimated Gambian figure is 31,900 (2006) Ethnologue.com 4 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  18. ^ Joshua Project. "Yoruba". United States Center for World Mission. 15 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014. 
  19. ^ National African Language Resource Center. "Yoruba" (PDF). Indiana University. 16 Eylül 2017 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014. 
  20. ^ "The World Factbook: Sudan". World Factbook. Central Intelligence Agency. 10 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2013. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Afrika_halkları&oldid=32096146" sayfasından alınmıştır