Hayyam Garipoğlu
Hayyam Garipoğlu | |
|---|---|
| Doğum | 1954 Ceyhan, Adana |
| Meslek | İş adamı |
| Tanınma nedeni | Türbank ihalesi Malki cinayeti Sümerbank ihalesi POAŞ özelleştirmesi Karabulut cinayeti |
Hayyam Garipoğlu, (d. 1954 Ceyhan, Adana[1] ) Türk iş adamı, televizyon kanalı (Smart Holiday TV) eski sahibi [2] ve yazardır.[3] Garipoğlu Şirketler Topluluğu Yönetim Kurulu Başkanıdır. Özellikle Türkbank adıyla bilinen Türk Ticaret Bankası satışında ihaleye fesat karıştırdığına dair iddialar [4][5], Malki cinayeti davasında üzerinde şüpheler bulunması ve gözaltına alınması [6][7][8], Sümerbank'ı satın almak amacıyla ihaleye katılması ve 103.5 milyon dolara satın almasının yanı sıra ardından bankadan dolayı zimmet suçu nedeniyle ceza alması [9][10] ile son olarak Münevver Karabulut cinayetinde sanık olan Cem Garipoğlu'nu sakladığı iddiaları nedeniyle "suçluyu kayırmak" suçundan yargılanması ve yargılama sonunda üç yıllık hapis cezası alması ile tanınmaktadır.[10]
Dedesinin Cezayir asıllı olduğunu beyan eden Garipoğlu'nun iş hayatı, Adana'nın Ceyhan ilçesinde, babaları Kasım Garipoğlu'nun, eski bir çırçır fabrikasını satın alması ile başlamıştır. 1978 yılında Hayyam ve kardeşi Nida, Almanya'ya giderek burada babalarının kendilerine gönderdiği tekstil ürünlerini pazarlamışlardır. Hayyam ayrıca Almanya'da kimya bölümünde okumuştur. Ancak iş hayatına atılması nedeniyle okulu yarıda bırakmıştır. Daha sonra Liverpool pamuk borsasında bir süre iş yapmıştır. Ailenin bu yıllarda Amasya ilinde iplik ve dokuma fabrikası, Lüleburgaz'da tekstil ve hidrojen peroksit fabrikası ile polivinil fabrikası olmak üzere 28 adet fabrikaları bulunmaktaydı.[1] Ayrıca Adana'da İpeks Tekstil isimli şirketin sahibi olan Hayyam Garipoğlu, 1976 yılında Halil Bezmen'e ait olan Rabak Elektrolitik Bakır ve Mamulleri A.Ş.'ni 35 milyon dolar karşılığında satın almıştır. Bunun ardından Toros Biracılık şirketini kurarak Alman bira üretim teknolojisi ile Marmara Bira isimli biraları üreten Hayyam Garipoğlu'nun şirketi pazarda tutunamadığından dolayı, şirketi Efes Pilsen'in sahibi olan Anadolu Grubu'na satmıştır.[11]
Bu yıllarda satışa çıkarılan Sümerbank'ı 103.5 milyon dolara satın alan Garipoğlu, POAŞ'ın özelleştirmesi ihalesinde 1.6 milyar dolar vererek, ihaledeki en yüksek teklifi yapmıştır.[1] Bu sırada, Nesim Malki cinayetinin işlenmesi nedeniyle üzerinde şüphe bulunduğundan dolayı göz altına alındı.[8] Romanya'da Petromidia isimli rafineriyi 450 milyon dolar karşılığında satın alan Garipoğlu, buna müteakip olarak Ceyhan Holding isimli şirketini kurmuştur.
2003 yılında Ahmet Özal ile birlikte Kanal 6 isimli televizyon kanalını satın almak için anlaşmış [12] ancak maddi sorunlar nedeniyle bu satın almadan çekilmiştir. Daha sonra ise "Smart Holiday TV" isimli tatil paketi pazarlayan televizyon kanalını kurmuştur.[2] Garipoğlu yaşamını anlattığı biyografi kitabı Sus Konuşma!'yı 2006 yılında yayımlamıştır. Kitap Türkçe ve İngilizce olarak e-kitap formatında ücretsiz şekilde internet üzerinde dağıtılmaktadır.[13]
Olaylar ve iddialar
Nesim Malki cinayeti
Nesim Malki'nin 1995 yılında isteği başka bir bankaya daha sahip olmaktı. Bunun için Şükrü Karahasanoğlu'nun vasıtasıyla o sıralarda Sümerbank ihalesine giren İpeks Tekstil'in sahibi Hayyam Garipoğlu ile ortak olmak istedi. Malki, bu nedenle Sümerbank'ın gizli ortağı olarak biliniyordu. Hayyam Garipoğlu'na kendisinin Yahudi olması sebebiyle ortak oldukları takdirde, dünyanın önemli bankaları ile irtibat kurabileceklerini, Hayyam Garipoğlu kendi ifadesinde belirtmiştir. Malki, Sümerbank ihalesinde Hayyam Garipoğlu'na 25 milyon 860 bin dolar borç vermiştir. Hayyam Garipoğlu'da bu borca karşılık, Malki'ye çek vermiştir.[6] Bundan bir ay kadar sonra Nesim Malki 28 Kasım 1995 tarihinde, Bursa ilinde Özdilek Tesisleri önündeki trafik ışıklarında düzenlenen saldırı sonucu öldürülmüştür.[7] Olay, medyaya Susurluk kazası'nın ikinci perdesi olarak yansımıştır.[6] Nesim Malki ile aralarında ilişki bulunmasından dolayı, cinayet ile ilgili olarak gözaltına alınmıştır.[8]
Türk Ticaret Bankası özelleştirmesi
Türkbank ihalesine İpeks Tekstil isimli şirket ile katılan Hayyam Garipoğlu, ihaleye fesat karıştırmak ve çete oluşturmak suçlaması ile bu davada tutuksuz olarak sanık sıfatıyla yargılanmıştır.[4][5]
Sümerbank davası
Sümerbank'ın eski sahibi olan Garipoğlu ve 17 yöneticisi hakkında 248 trilyon 569 milyar lirayı zimmetine geçirdiği iddiası ile dava görülmüştür. Davada, Nesim Malki ile Hayyam Garipoğlu arasında yapılan para alışverişinin kayda geçmediği belirtilmiştir. 1 Nisan 2002 tarihinde, yargılandığı bu davadan dolayı 18 ay kaldığı cezaevinden tutuksuz yargılanmak üzere salıverilmiştir.[9] Daha sonra Garipoğlu hakkında çıkartılan Kırmızı bülten ile dünya genelinde arama kararı ile aranmıştır ve 2013 yılı Aralık ayında bu suçtan 6 yıl 5 ay 23 gün hapis cezasına çarptırılmıştır.[10]
Münevver Karabulut cinayeti
Lise öğrencisi olan 1991 doğumlu Münevver Karabulut, 3 Mart 2009 tarihinde öldürülmüştür.[14] Türk kamuoyunda oldukça fazla dikkat çeken cinayetin sanığı Cem Gariboğlu cinayetten 197 gün sonra teslim olmuştur.[15] Soruşturma süreci TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu tarafından da izlenen davada, Cem Garipoğlu'nun teslim olmasının ardından; Cem'in amcası olan Hayyam Garipoğlu da "suçluyu kayırmak" suçundan dolayı tutuklandı. Cem'in babası Nida Garipoğlu'nun beraat ettiği davada, Cem Garipoğlu 24 yıl, annesi Makbule Garipoğlu ve amcası Hayyam Garipoğlu ise üçer yıl mahkûmiyet almıştır. Cezalar Yargıtay tarafından onanmıştır.[10] Hayyam Garipoğlu, yeğeni ve katil zanlısı olan Cem Garipoğlu'na teslim olması yönünde, firarda olduğu süre içerisinde medyada çağrılarda yapmıştır.[16] Hayyam Garipoğlu'nun oğlu olan Fatih Garipoğlu'nun, Münevver Karabulut cinayetinin yıl dönümü olan 3 Mart 2013 tarihinde sevgilisi Simge ile nişanlanması da medyada geniş yer bulmuştur. Fakat Hayyam Garipoğlu'nun törene katılmadığı belirtilmiştir.[17]
Bibliyografi
- Sus Konuşma, 2006, Topkapı Yayıncılık [3]
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c "Bir "garip" petrol ihalesi". aksiyon. 4 Temmuz 1998. 17 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014.
- ^ a b "Hayyam Garipoğlu yeni TV kanalı ile Avrupalı'ya tatil satıyor". gazetevatan. 27 Ağustos 2004. 3 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014.
- ^ a b "Sus Konuşma!". kitapyurdu. 17 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014.
- ^ a b ""Türkbank İhalesi"nde 9 ünlü sanık". ntvmsnbc. 21 Şubat 1998. Erişim tarihi: 3 Mart 2014.
- ^ a b "Türkbank ihalesi için 9 sanıklı dava açıldı". hurriyet. 22 Aralık 1998. 27 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014.
- ^ a b c "Yarım kalan final; Susurluk'un ikinci perdesi". zaman. 8 Şubat 2001. 18 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014.
- ^ a b "Nesim Malki nasıl öldürüldü?". zaman. 2 Ağustos 2008. 15 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014.
- ^ a b c "Girdiğim tüm işler hep boyumu aştı". takvim. 6 Temmuz 2010. 19 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014.
- ^ a b "Hayyam Garipoğlu'na 248 trilyonluk dava". ntvmsnbc. 18 Ağustos 2000. Erişim tarihi: 3 Mart 2014.
- ^ a b c d "Hayyam Garipoğlu'na hapis cezası". sabah. 13 Aralık 2013. 3 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014.
- ^ "Marmara Bira'yı kurdu Efes Pilsen'e sattı". hurriyet. 30 Haziran 1998. 27 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014.
- ^ "Kanal 6'da Hayyam Garipoğlu ve Ahmet Özal anlaştı". tgrthaber. 3 Aralık 2003. 10 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014.
- ^ "Shut Up Don't Talk!". hayyamgaripoglu.com. 2 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2014.
- ^ Bahar, Sonat (13 Mart 2009). "Kahve içerken başlayan, ölümle biten aşkın hikâyesi". Sabah. 9 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2010.
- ^ Kılınç, Erdal (17 Eylül 2009). "Garipoğlu sonunda teslim oldu". Milliyet Gazetesi. 18 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2010.
- ^ Yükselir, Sevilay (3 Mayıs 2009). "Beni dinle bir an önce teslim ol cezanı çek Cem!". sabah. 15 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014.
- ^ "Cinayetin yıldönümünde Garipoğlu ailesinden görülmemiş tören!". milliyet. 3 Mart 2014. 18 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014.