2023 Finlandiya parlamento seçimleri

Vikipedi, özgür ansiklopedi
2023 Finlandiya parlamento seçimleri
Finlandiya
← 2019 2 Nisan 2023 2027 →
Parlamento'daki 200 sandalyenin tamamı
Çoğunluk için 101 sandalye gerekli
Kamuoyu yoklamaları
Kayıtlı4,540,437
Katılım71.9% (azalış 0.9)
  Birinci parti İkinci parti Üçüncü parti
 
Lider Petteri Orpo Riikka Purra Sanna Marin
Parti Ulusal Koalisyon Finler Sosyal Demokrat
Son seçim 38 sandalye, 17.0% 39 sandalye, 17.5% 40 sandalye, 17.7%
Sandalye 48 46 43
Değişim artış 10 artış 7 artış 3
Aldığı oy 643,877 620,102 616,218
Oran 20.8% 20.1% 19.9%
Değişim artış 3.8 artış 2.6 artış 2.2
  Dördüncü parti Beşinci parti Altıncı parti
 
Lider Annika Saarikko Maria Ohisalo Li Andersson
Parti Merkez Yeşiller Sol İttifak
Son seçim 31 sandalye, 13.8% 20 sandalye, 11.5% 16 sandalye, 8.2%
Sandalye 23 13 11
Değişim azalış 8 azalış 7 azalış 5
Aldığı oy 349,362 217,426 218,290
Oran 11.3% 7.0% 7.1%
Değişim azalış 2.5 azalış 4.5 azalış 1.1
  Yedinci parti Sekizinci parti Dokuzuncu parti
 
Lider Anna-Maja Henriksson Sari Essayah Harry Harkimo
Parti İsveç Halk Partisi Hristiyan Demokratlar Liike Nyt
Son seçim 9 sandalye, 4.5% 5 sandalye, 3.9% 1 seat, 2.3%
Sandalye 9 5 1
Değişim Sabit 0 Sabit 0 Sabit 0
Aldığı oy 133,318 131,368 74,962
Oran 4.3% 4.3% 2.4%
Değişim azalış 0.2 artış 0.4 artış 0.1
Önceki Başbakan

Sanna Marin
Sosyal Demokrat

Seçilen Başbakan

TBD

2 Nisan 2023 tarihinde Finlandiya'da Finlandiya Parlamentosu üyelerini seçmek üzere parlamento seçimleri yapıldı. Muhalefetteki Ulusal Koalisyon Partisi (KOK) seçimleri %20,8 oy oranıyla ve parlamentoda 48 sandalye kazanarak parti tarihindeki üçüncü en yüksek sonucu elde etti.[1] Finlandiya tarihinde ilk kez, Merkez Parti (KESK) hiçbir seçim bölgesinde birinci parti olma unvanını elde edemedi.[2] Beş hükûmet partisi 100 milletvekili elde ederken, dört muhalefet partisi ise aynı sayıda milletvekili çıkararak parlamentodaki sandalye sayılarını yarı yarıya paylaşmış oldu. KOK'tan Petteri Orpo'nun elde ettiği çoğunluk ile Paskalya'yı takip eden hafta parlamentonun toplanmasıyla hükûmet kurma görüşmelerine başlanması ve cumhurbaşkanı ile birlikte parlamentonun kendisini hükûmet kurma adayı olarak göstermesi bekleniyor.[3][4]

2019 Finlandiya parlamento seçimlerinin ardından Antti Rinne liderliğindeki Finlandiya Sosyal Demokrat Partisi (SDP), KESK, Yeşil Birlik (VIHR), Sol İttifak (VAS) ve Finlandiya İsveç Halk Partisi (SFP) ile Rinne Kabinesi'ni kurdu ve Antti Rinne Finlandiya başbakanı olarak görev yaptı. Aynı yılın ilerleyen dönemlerinde Rinne, Finlandiya posta hizmetleriyle ilgili siyasi bir skandala karıştı ve ardından istifa etti. Sanna Marin onun yerine geçerek dünyanın görevdeki en genç başbakanı oldu. Marin başbakan olarak iklim değişikliğiyle ilgili konulara odaklanırken, hükûmeti de COVID-19 salgını ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgaliyle karşı karşıya kaldı. İşgal, Finlandiya'nın Mayıs 2022'de NATO'ya katılmak için adaylığını sunacağını açıklamasına neden oldu.

Kampanya döneminde ekonomi, iklim değişikliği ve eğitime ilişkin konular tartışılmıştır. Ayrıca haber ajansları seçimi SDP, KOK ve Finler (PS) arasında yakın bir yarış olarak tanımladı. Marin kampanya döneminde eğitim ve kamu sağlığı harcamalarını desteklediğini belirtirken, Petteri Orpo'nun partisi KOK ekonominin dengelenmesi, işsizlik ve konut yardımı harcamalarının azaltılması ve daha fazla nükleer santral inşa edilmesi çağrısında bulundu. PS göçmenlik ve Avrupa Birliği karşıtı bir kampanya yürütürken, VIHR ruh sağlığı ve evrensel temel gelir konularına odaklandı. KESK ise bölgesel politikalar üzerine kampanya yürüttü. Ayrıca Mart 2023 boyunca seçim tartışmaları düzenlenmiştir. Seçmenler, 22-28 Mart tarihleri arasında düzenlenen ön oylama döneminde veya seçim gününde oy kullanma seçeneğine sahipti.

Bu, 1954 Finlandiya parlamento seçimlerinden bu yana sonuçlara göre ilk üç sırada yer alan partilerin parlamentoda sandalye kaybetmediği ilk seçim olmuştur. Ayrıca, 1983 Finlandiya parlamento seçimlerinden bu yana ilk kez sonuçlara göre ilk üç sırada yer alan partiler oy oranlarını yüzde puan olarak kaybetmemiştir.

Seçim öncesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Nisan 2019'da yapılan bir önceki parlamento seçimlerinde Sosyal Demokrat Parti oyların %17,7'sini alarak birinci olurken, onu sırasıyla oyların %17,5'ini ve %17'sini alan Gerçek Finler ve Ulusal Koalisyon Partisi takip etti.[5][6] Görevden ayrılan başbakan Juha Sipilä'nın Merkez Partisi oyların %13,8'ini alarak dördüncü olurken, Yeşil Birliği ve Sol İttifak bir önceki seçimden daha fazla oy aldı.[7] Birkaç ay süren müzakerelerin ardından, Rinne liderliğindeki SDP Haziran 2019'da Merkez Parti, Yeşil Birliği, Sol İttifak ve İsveç Halk Partisi'nin yer aldığı bir hükûmet kurdu.[8][9][10]

2019 yılının sonlarında Finlandiya posta hizmetleriyle ilgili siyasi bir skandal patlak verdi.[11] Yerel yönetim ve mülkiyetin yönlendirilmesi bakanı Sirpa Paatero, posta hizmetlerinin çok sayıda çalışanının statüsünü daha düşük ücretli bir sözleşmeyle değiştirme projesinden haberdar olmak ve bunu Finlandiya Parlamentosu üyelerinden gizlemekle suçlandı.[12] Paatero Kasım 2019'da istifa etti,[13] ardından Rinne de posta hizmeti planını bilmekle suçlandı. Merkez Parti daha sonra hükûmetten ayrıldı ve Rinne Aralık 2019'da başbakanlıktan ve SDP liderliğinden istifa ettiğini açıkladı.[14][15] Yerine Sanna Marin geçti.[16][17] Marin Aralık 2019'da yemin ettikten sonra dünyanın görevdeki en genç başbakanı oldu.[18]

Marin Kabinesi iklim değişikliğiyle mücadele edeceklerini, çevreyi koruyacaklarını ve sosyal ve ekonomik eşitsizlikleri azaltacaklarını açıkladı.[19] Hükûmet ayrıca sera gazı emisyonlarını azaltarak ve yenilenebilir enerji üretimini artırarak Finlandiya'yı 2035 yılına kadar karbon nötr hale getirmeyi amaçlayan bir program kabul etti. Finlandiya'da COVID-19 salgınının patlak vermesinin ardından Marin'in salgını yönetmesi, partisinin kamuoyu yoklamalarında popülaritesinin artmasına fayda sağladı ve kişisel olumlu görüş oranı %85'e ulaştı.[20][21][22] SDP, Nisan 2021'den sonra kamuoyu yoklamalarında Gerçek Finler tarafından geçildi ve Ulusal Koalisyon Partisi Temmuz 2021'e kadar kamuoyu yoklamalarında en popüler parti oldu.[a][28][29]

Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin başlamasının ardından Marin, Finlandiya'nın NATO adaylığını açıklayarak Finlandiya'nın tarihsel askeri tarafsızlığını bozarak Rusya ve Vladimir Putin'e karşı sert bir tavır aldı.[30][31][32] Finlandiya adaylığını Mayıs 2022'de resmen sundu.[33] NATO'ya katılma yolu, Mart 2023'te Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Finlandiya'nın NATO üyeliğini onaylayan kararı resmen imzalaması ve onaylamasıyla resmileşti.[34][35] Türkiye kararı onaylayan son NATO üyesi oldu.[36]

Seçim sistemi[değiştir | kaynağı değiştir]

Eduskunta'nın 200 üyesi, D'Hondt yöntemine göre ayrılan sandalyelerle 13 çok üyeli seçim bölgesinde orantılı temsil yolu kullanılarak seçilir. Seçilen temsilci sayısı, seçimlerden altı ay önce belirlenen resmi nüfusla orantılı olmalıdır. Åland'ın tek üyeli seçim bölgesi ve kendi parti sistemi vardır.[37]

Seçim bölgesi Sandalye File:Suomen vaalipiirit 2013.png
01 Helsinki 23
02 Uusimaa 37
03 Güneybatı Finlandiya 17
04 Satakunta 8
05 Åland 1
06 Kanta-Häme 14
07 Pirkanmaa 20
08 Güneydoğu Finlandiya 15
09 Savonya 15
10 Vaasa 16
11 Orta Finlandiya 10
12 Oulu 18
13 Laponya 6

Seçim öncesi bakış[değiştir | kaynağı değiştir]

Hükûmet Sandalye
Sosyal Demokrat Parti 40
Merkez Parti 31
Yeşil Birliği 20
Sol İttifak 16
İsveç Halk Partisi 10
Muhalefet Sandalye
Gerçek Finler 39
Ulusal Koalisyon Partisi 37
Hristiyan Demokratlar 5
Liike Nyt 1
Güç Halka Aittir 1
Source: Parliament of Finland[38]

Seçime katılan siyasi partiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız: Finlandiya'daki siyasi partilerin listesi

Aşağıdaki tabloda 2023 Finlandiya parlamento seçimlerine katılan partiler ve bağımsız adaylar listelenmiştir. Seçim Bilgi ve Sonuç Servisi de toplam 2,424 adayın seçime katılmak üzere kayıt yaptırdığını açıkladı.[39]

Finlandiya'da 2023 parlamento seçimlerinde yarışacak partilere genel bakış
Parti İdeoloji Seçim bölgelerine göre adaylar
Helsinki Uusimaa Varsinais-Suomi Satakunta Åland Kanta-Häme Pirkanmaa Güneybatı Finlandiya Savonya Vaasa Orta Finlandiya Oulu Laponya Toplam
293 485 214 124 15 144 239 158 156 161 146 177 112 2424
Sosyal Demokrat Parti Sosyal demokrasi 23 37 17 14 Yok 14 20 15 15 16 14 18 14 217
Gerçek Finler Sağ popülizm 23 37 17 14 Yok 14 20 15 15 16 14 18 14 217
Yeşil Birliği Yeşil liberalizm 23 37 17 14 Yok 14 20 15 15 16 14 18 14 217
Sol İttifak Demokratik sosyalizm 23 37 17 14 Yok 14 20 15 15 16 14 18 14 217
Ulusal Koalisyon Liberal muhafazakarlık 23 37 17 14 Yok 14 19[b] 14[b] 15 16 14 18 11[c] 212
Merkez Parti Tarımcılık 11[d] 37 17 14 Yok 14 20 15 15 16 14 18 14 205
Hristiyan Demokratlar Hristiyan demokrasisi 8[d] 37 17 14 Yok 14 20 15 15 16 14 15[e] 3[c] 188
Liike Nyt Ekonomik liberalizm 23 37 17 10 Yok 14 20 15 13 10 5 11 2 177
Özgürlük İttifakı Ulusal muhafazakârlık 16[f] 32[f] 15[f] 9[f] Yok 7[f] 11[f] 10[f] 10[f] 10[f] 8[f] 11[f] 4 143
Finlandiya İsveç Halk Partisi İsveççe azınlık çıkarları
liberalizm 		23 37 17 3 Yok 5 1[b] 1[b] 2 16 1 4 1 111
Güç Halka Aittir Rusofili 10 25 11 2 Yok 7 4 9 8 5 14 8 4 107
Liberal Parti - Seçme Özgürlüğü Klasik liberalizm 23 21 11 Yok Yok 5 12 4 5 4 Yok 6 2 93
Mavi-Siyah Hareketi Neo-faşizm Yok 37 17 Yok Yok Yok 20 Yok Yok Yok 14 Yok Yok 88
Finlandiya Komünist Partisi Komünizm 14 13 2 Yok Yok 1 9 6 5 1 4 4 6 65
Korsan Partisi Korsan siyaseti 20 5 Yok 1 Yok 1 5 Yok 4 Yok 1 Yok Yok 37
Kristal Parti Aşı karşıtlığı 5[f] 3[f] 1[f] Yok Yok 2[f] 3[f] 4[f] 2[f] 2[f] 1[f] 5[f] Yok 28
Finlandiya Hayvan Adalet Partisi Hayvan hakları 4[g] 4[g] 3 Yok Yok 1 7[g] Yok 1 Yok Yok Yok Yok 20
Finlandiya Reform Hareketi Ulusal muhafazakârlık 4[d] 4 Yok Yok Yok Yok Yok 5 Yok Yok Yok 3[e] Yok 16
Feminist Parti Feminizm 6[g] 4[g] Yok Yok Yok Yok 3[g] Yok Yok Yok Yok Yok Yok 13
Önce Finlandiya Halkı Fin milliyetçiliği 2[f] 1[f] Yok 1[f] Yok 3[f] 1[f] Yok Yok Yok Yok 2[f] Yok 10
Açık Parti E-demokrasi 8 Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok 1 9
Laponya'nın Bağlantısızlar Ortak Listesi Bölgeselcilik Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok 8 8
Bağlantısızlar Koalisyonu Muhafazakârlık Yok Yok Yok Yok 4 Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok 4
Refah ve Eşitlik Sosyal demokrasi Yok Yok Yok Yok 4 Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok 4
Yaşanılabilir Girişim Yeşil siyaset Yok Yok Yok Yok 4 Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok 4
Yurttaşlar Birliği Avrupa şüpheciliği Yok 1 Yok Yok Yok Yok 1 Yok Yok 1 Yok Yok Yok 3
Åland İçin Bölgeselcilik Yok Yok Yok Yok 3 Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok 3
Bağımsız adaylar – 1 2 1 Yok Yok Yok 3 Yok 1 Yok Yok Yok Yok 8

Kampanya[değiştir | kaynağı değiştir]

Sorunlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Mart 2023'te Helsinki'deki kampanya afişlerinden bir görüntü
Mart 2023'te Helsinki'deki kampanya afişleri

Yle, hükûmetin borçlanması, kamu maliyesinin sürdürülebilirliği, iklim değişikliği ve eğitimdeki gerilemeyi seçim kampanyasının ana konuları olarak gösterdi.[40] BBC News'ten Paul Kirby, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin "kampanya üzerinde çok az etkisi" olduğunu belirtti ve kampanya döneminin bunun yerine ekonomiyle ilgili konulara yoğunlaştığını ekledi. Deutsche Welle, kampanya döneminde işçi açığının önemli bir sorun olduğunu belirtirken, Associated Press ekonomi, iklim değişikliği, eğitim ve sosyal yardımlarla ilgili konuların kampanya sırasında tartışıldığını belirtti.[41][42] Turku Üniversitesi'nde yardımcı doçent olan Markku Jokisipilä, tartışmalarda Marin'in "en güçlü şekilde öne çıktığını" söyledi. Gerçek Finler'in en güçlü sosyal medya varlığına sahip olduğunu da sözlerine ekledi.[43] Helsinki Üniversitesi profesörlerinden Teivo Teivainen, SDP karşıtlarının temel sorununun kamu harcamaları olduğunu söyledi.[44] Haber ajansları seçimi SDP, Ulusal Koalisyon Partisi ve Gerçek Finler arasında yakın bir yarış olarak tanımladı. Helsinki Üniversitesi'nde çalışan siyasi tarihçi Jenni Karimäki, "önde gelen üç partinin Pazar günü hangi sırada bitireceğini kimsenin bilemeyeceğini" söyledi.

Göç ve Avrupa Birliği (AB) karşıtı bir platformda kampanya yürüten Gerçek Finler, AB üyesi olmayan ülkelerden gelen göçü azaltmaya öncelik verdiklerini belirtti. Ulusal Koalisyon Partisi lideri Petteri Orpo, işsizlik ve konut yardımı harcamalarının azaltılması üzerine kampanya yürüttü.[45] Orpo kampanya sırasında ekonomik büyümeye, kamu ekonomisinin dengelenmesine, "NATO-Finlandiya'nın kurulmasına" ve daha fazla nükleer santral inşa edilmesine destek verdiğini belirtti. Gerçek Finler'in lideri Riikka Purra kemer sıkma çağrısında bulundu ve "Avrupa Birliği'ne karşı tutumumuzu da sıkılaştırmak istiyoruz" dedi.[46] Gerçek Finler'in Marin hükûmeti tarafından getirilen karbon nötrlüğü hedefini erteleyeceğini de sözlerine ekledi. Ulusal Koalisyon Partisi de Marin'in karbon nötrlüğü konusundaki görüşüne katıldı. Marin sağ partileri eleştirmeye devam ederek "hayatı hepimiz için çekilmez hale getiren, hizmetleri kesen, en yoksulların geçim kaynaklarını azaltan bir alternatif" sunduklarını söyledi; ayrıca Finlandiya'nın borçlanmaktan kaçınmasına yardımcı olacağını söyleyerek eğitim ve kamu sağlığı harcamalarını desteklediğini belirtti. Yeşiller Birliği'nin kampanyası ruh sağlığı hizmetleri ve evrensel temel gelir üzerine odaklandı. Merkez Parti bölgesel politikalar üzerine kampanya yürüttü.

Sloganlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Parlamentodaki partilerin kampanya dönemindeki sloganları
Parti/koalisyon Orijinal slogan Türkçe çeviri Refs
Merkez Parti Eteenpäin!
Vastuuta koko Suomesta 		Önde!
Tüm Finlandiya için sorumluluk 		[47][48]
Hristiyan Demokratlar Järjen ääni
Suomeen suunnanmuutos 		Aklın sesi [48][49]
Gerçek Finler Pelasta Suomi! Finlandiya'yı kurtarın! [48]
Yeşil Birliği Suojele elämää Yaşamı koruyun [48]
Sol İttifak Reilumpi huominen kaikille, ei harvoille Sadece birkaç kişi için değil, herkes için daha adil bir yarın! [48]
Liike Nyt Uskalla olla erilainen Farklı olmaya cesaret edin [48]
Ulusal Koalisyon Nyt on oikea aika Şimdi doğru zaman [48]
Güç Halka Aittir Täysivaltaista tasavaltaa jälleenrakentamass Egemen bir cumhuriyetin yeniden inşası [48]
Sosyal Demokrat Parti Rohkeutta olla sinun puolellasi Sizin tarafınızda olma cesareti [48]
Finlandiya İsveç Halk Partisi Yhdessä eteenpäin
(İsveççe: Framåt tillsammans) 		Birlikte ilerliyoruz [48]

Tartışmalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kampanya dönemindeki tartışmalar
2023 Finlandiya parlamento seçimleri tartışmaları
Tarih Organizatörler
SDP Finler KOK Merkez Yeşil Birliği Vas SFP/RKP KD Liik Kayn.
30 Mart Yle P
Sanna Marin 		P
Riikka Purra 		P
Petteri Orpo 		P
Annika Saarikko 		P
Maria Ohisalo 		P
Li Andersson 		P
Anna-Maja Henriksson 		P
Sari Essayah 		P
Hjallis Harkimo 		[50]
27 Mart Yle P
Sanna Marin 		P
Riikka Purra 		P
Petteri Orpo 		P
Annika Saarikko 		P
Maria Ohisalo 		P
Li Andersson 		P
Anna-Maja Henriksson 		P
Sari Essayah 		P
Hjallis Harkimo 		[51]
23 Mart Yle N N N P
Annika Saarikko 		P
Maria Ohisalo 		P
Li Andersson 		N N N [52]
22 Mart Yle N N N N N N P
Anna-Maja Henriksson 		P
Sari Essayah 		P
Hjallis Harkimo 		[53]
21 Mart Yle P
Sanna Marin 		P
Riikka Purra 		P
Petteri Orpo 		N N N N N N [54]
20 Mart Yle P
Sanna Marin 		P
Riikka Purra 		P
Petteri Orpo 		P
Annika Saarikko 		P
Maria Ohisalo 		P
Li Andersson 		P
Anna-Maja Henriksson 		P
Sari Essayah 		P
Hjallis Harkimo 		[55]
8 Mart Unifi P
Antti Lindtman 		P
Sakari Puisto 		P
Paula Risikko 		P
Petri Honkonen 		P
Maria Ohisalo 		P
Li Andersson 		P
Anders Adlercreutz 		P
Sari Essayah 		N [56]
6 Mart YVV P
Anita Hellman 		P
Sakari Puisto 		P
Pihla Keto-Huovinen 		P
Päivi Mononen-Mikkilä 		P
Amanda Pasanen 		P
Veronika Honkasalo 		P
Eva Biaudet 		N P
Karoliina Kähönen 		[57]

Görevden ayrılan Parlamento üyeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Merkez Parti[değiştir | kaynağı değiştir]

Hristiyan Demokratlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Gerçek Finler[değiştir | kaynağı değiştir]

Yeşil Birliği[değiştir | kaynağı değiştir]

Sol İttifak[değiştir | kaynağı değiştir]

Ulusal Koalisyon Partisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Sosyal Demokrat Parti[değiştir | kaynağı değiştir]

İsveç Halk Partisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Kamuoyu yoklamaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: 2023 Finlandiya parlamento seçimleri için yapılan anketler

5 poll average of finnish opinion polls from April 2019 to the election 2023. Each line corresponds to a political party.

Sonuçlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Genel[değiştir | kaynağı değiştir]

Ön oylama döneminde kayıtlı seçmenlerin %40'ı oylarını kullanmış olup bu oran ön oylamanın uygulanmaya başlamasından bu yana görülen en yüksek orandır.[82] Oy verme yerleri 2 Nisan günü sabah 9:00'dan (UTC+03:00) akşam 8:00'e kadar açık kalmıştır.[83] Seçimlerde oy kullanma hakkına sahip 4.277.487 vatandaş vardı.[84]

PartiOy%+/–Sandalye+/–
Ulusal Koalisyon Partisi643.87720.82+3.8248+10
Gerçek Finler620.10220.05+2.5746+7
Sosyal Demokrat Parti616.21819.93+2.2043+3
Merkez Parti349.36211.30–2.4623–8
Sol İttifak218.2907.06–1.1111–5
Yeşil Birliği217.4267.03–4.4613–7
İsveç Halk Partisi133.3184.31–0.2290
Hristiyan Demokratlar131.3684.25+0.3550
Liike Nyt74.9622.42+0.1710
Özgürlük İttifakı27.5260.89Yeni0Yeni
Liberal Parti - Seçme Özgürlüğü14.9930.48+0.3200
Åland için11.4550.37–0.0110
Güç Halka Aittir8.4730.27Yeni0Yeni
Kristal Parti4.8800.16Yeni0Yeni
Hayvan Adalet Partisi3.1060.10–0.0100
Korsan Partisi3.0630.10–0.5200
Komünist Parti3.0580.10–0.0400
Mavi-Siyah Hareketi2.3820.08Yeni0Yeni
Finlandiya Reform Hareketi1.3570.04–0.9300
Önce Finlandiya Halkı1.2290.04–0.0400
Laponya'nın Bağlantısızlar Ortak Listesi1.2280.04Yeni0Yeni
Feminist Parti1.1090.04–0.1800
Açık Parti9860.03Yeni0Yeni
Refah ve Eşitlik9240.03Yeni0Yeni
Bağlantısızlar Koalisyonu5130.02Yeni0Yeni
Yaşanılabilir Girişim4920.02Yeni0Yeni
Yurttaşlar Birliği1680.01–0.0700
Bağımsızlar5530.02–0.1900
Toplam3.092.418100.00–2000
Geçerli oy3.092.41899.48
Geçersiz/boş oy16.1190.52
Toplam oy3.108.537100.00
Kayıtlı seçmen/katılım4.277.48772.67
Kaynak: Election Information and Results Service

Seçim bölgelerine göre dağılım[değiştir | kaynağı değiştir]

Seçim bölgesi KOK PS SDP KESK VIHR VAS SFP KD Liik Å
% S % S % S % S % S % S % S % S % S % S
Helsinki 26.5 7 11.3 3 20.8 5 1.6 − 15.3 4 11.8 3 5.1 1 1.9 − 2.3 −
Uusimaa 26.2 11 18.2 7 19.2 8 4.8 2 7.6 3 4.6 1 8.7 3 3.5 1 3.7 1
Güneybatı Finlandiya 23.0 5 20.0 4 18.1 3 8.4 1 7.0 1 11.6 2 5.0 1 2.8 – 2.4 –
Satakunta 17.0 2 26.6 3 24.6 2 13.9 1 2.7 − 8.3 − 0.3 − 3.2 − 1.7 −
Åland − − − − − − − − − − − − − − − − − − 85.6 1
Kanta-Häme 21.5 3 24.4 4 23.7 4 8.6 1 4.7 − 5.9 1 0.3 − 5.5 1 3.1 −
Pirkanmaa 21.5 5 20.2 5 25.9 6 7.1 1 7.5 1 6.9 1 0.3 − 5.4 1 2.5 −
Güneydoğu Finlandiya 22.0 4 22.7 4 23.7 4 13.6 2 5.1 1 3.7 − 0.2 − 3.5 − 3.5 −
Savonya 16.3 3 20.0 3 19.1 3 19.7 3 5.7 1 5.5 1 0.1 − 9.8 1 2.1 −
Vaasa 14.2 2 21.3 4 11.7 2 17.9 3 2.7 − 2.4 − 19.3 4 6.9 1 1.5 −
Orta Finlandiya 16.3 2 20.5 2 22.8 3 17.7 2 7.6 1 6.5 − 0.1 − 5.3 − 1.3 −
Oulu 14.9 3 25.4 5 13.7 2 25.0 5 5.0 1 9.4 2 0.2 − 3.1 − 1.1 −
Laponya 12.2 1 26.8 2 18.1 1 24.8 2 3.5 − 9.9 − 0.3 − 1.1 − 0.7 −
Toplam 20.8 48 20.1 46 19.9 43 11.3 23 7.0 13 7.1 11 4.3 9 4.2 5 2.4 1 0.4 1
Kaynak: Election Information and Results Service 4 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]

Hükümet oluşumu[değiştir | kaynağı değiştir]

Seçimlerden önce Sosyal Demokrat Parti, Yeşil Birliği ve Sol İttifak, Gerçek Finler'nin dahil olduğu bir koalisyona katılmayı reddettiklerini açıkladı. İsveç Halk Partisi de Gerçek Finler ile aynı iktidar koalisyonunun parçası olma ihtimalinin çok düşük olduğuna dair benzer açıklamalar yaptı ancak bunu tamamen göz ardı etmedi. İsveç Halk Partisi lideri Anna-Maja Henrikkson'a göre, nihai bir karar vermek için hükûmet görüşmelerinin nasıl gideceğini görmek istiyorlar.[85] Sol İttifak da Ulusal Koalisyon Partisi'nin dahil olduğu bir koalisyona girmeye hazır olmadıklarını belirtti.[85] Mart 2023'ün başında Merkez Parti lideri Annika Saarikko, herhangi bir partiyle koalisyonu göz ardı etmese de, diğer koalisyon partileriyle, özellikle de Yeşil Birliği ile olan politika anlaşmazlıkları nedeniyle, çoğunluk olması halinde görevdeki koalisyon hükûmetinde kalmaya devam etmek istemediğini belirtti.[85]

Ulusal Koalisyon Partisi lideri Petteri Orpo seçeneklerini açık tuttuğunu söyledi. Haber ajansları, partisinin en büyük parti olması halinde, çoğunluğu elde etmek için Sosyal Demokrat Parti veya Gerçek Finler ile bir araya gelmesi gerekeceğini savundu.[86] Seçimin hemen sonuçlanmasının ardından, iktidar koalisyonu parlamentoda mutlak çoğunluğa sahip değildir. Genel olarak, kazanan partinin lideri, cumhurbaşkanı ve parlamentonun baş hükûmet müzakerecisini belirlemek üzere toplanmasının ardından hükûmet kurma müzakerelerine başlar. Orpo'nun önümüzdeki haftalarda hükûmet kurma müzakerelerine başlaması bekleniyor.

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Anketler 1 Ocak 2021 ile 26 Nisan 2021 tarihleri arasında yayınlanmıştır (saha çalışması parantez içinde):
    • Taloustutkimus (2 Aralık 2020 - 5 Ocak 2021)[23]
    • Kantar TNS (21 Aralık 2020 - 15 Ocak 2021)[24]
    • Kantar TNS (18 Ocak 2021 - 12 Şubat 2021)[25]
    • Kantar TNS (15 Şubat 2021 - 12 Mart 2021)[26]
    • Kantar TNS (15 Mart 2021 - 9 Nisan 2021)[27]
  2. ^ a b c d Ulusal Koalisyon Partisi-Finlandiya İsveç Halk Partisi seçim ittifakı
  3. ^ a b Ulusal Koalisyon Partisi-Hristiyan Demokratlar seçim ittifakı
  4. ^ a b c Merkez Parti-Hristiyan Demokratlar-Finlandiya Reform Hareketi seçim ittifakı
  5. ^ a b Hristiyan Demokratlar-Finlandiya Reform Hareketi seçim ittifakı
  6. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa Önce Finlandiya Halkı-Özgürlük İttifakı-Kristal Parti seçim ittifakı
  7. ^ a b c d e f Feminist Parti-Finlandiya Hayvan Adaleti Partisi seçim ittifakı

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Tulospalvelu | Eduskuntavaalit 2023 | yle.fi". vaalit.yle.fi (Fince). 29 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  2. ^ Lehtonen, Antti (2 Nisan 2023). "Katso tästä kaikkien vaalipiirien vaalitulokset". Ilta-Sanomat (Fince). 2 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  3. ^ Karkkola, Minna. "Näin Petteri Orpo laittaa hallitusneuvottelut käyntiin – Lähteekö viestejä SDP:lle tai PS:lle?". Uusi Suomi (Fince). 2 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  4. ^ "Nimittäminen ja järjestäytyminen". Valtioneuvosto (Fince). 23 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  5. ^ Siaw, Leona (15 Nisan 2019). "Center-left party wins Finland parliamentary election". CNN (İngilizce). 15 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  6. ^ KINGSLEY, Sam. "Finland's Social Democrats win slim victory as far-right surges". www.timesofisrael.com (İngilizce). 15 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  7. ^ "Finland election: Tough coalition talks after split poll". BBC News (İngilizce). 14 Nisan 2019. 17 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  8. ^ "Näin syntyi hallitusohjelmasta neuvotteleva uusi punamulta – Yle seurasi politiikan superpäivää aamusta iltaan". Yle Uutiset (Fince). 8 Mayıs 2019. 8 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  9. ^ "Finland's center-left coalition concludes talks to form new government". Reuters (İngilizce). 2 Haziran 2019. 1 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  10. ^ "Antti Rinne appointed Finland's new PM". News (İngilizce). 6 Haziran 2019. 2 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  11. ^ "Näin Rinteen hallitus on sekoillut Posti-sotkussa – lue tästä käänteet päivä päivältä". www.iltalehti.fi (Fince). 2 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  12. ^ "Finnish PM Rinne resigns". News (İngilizce). 3 Aralık 2019. 3 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  13. ^ "Minister Paatero resigns over Posti outsourcing scandal". News (İngilizce). 29 Kasım 2019. 31 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  14. ^ "Finnish Prime Minister Antti Rinne resigns – DW – 12/03/2019". dw.com (İngilizce). 3 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  15. ^ "Finland's prime minister resigns over postal service dispute". www.aljazeera.com (İngilizce). 28 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  16. ^ "Female minister, 34, tapped to become Finland's youngest PM". AP NEWS (İngilizce). 20 Nisan 2021. 2 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  17. ^ Henley, Jon; correspondent, Jon Henley Europe (9 Aralık 2019). "Finland anoints Sanna Marin, 34, as world's youngest serving prime minister". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 18 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  18. ^ "Meet the world's youngest serving prime minister, backed by an all-female leadership team". ABC News (İngilizce). 9 Aralık 2019. 4 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  19. ^ Teivainen, Aleksi (4 Şubat 2020). "Finnish government outlines roadmap toward carbon-neutral Finland". Helsinki Times (İngilizce). 5 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  20. ^ "Finland announces March shutdown". News (İngilizce). 25 Şubat 2021. 26 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  21. ^ "HS-gallup: SDP:n kannatus nousi yli 22 prosentin". Yle Uutiset (Fince). 20 Mayıs 2020. 5 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  22. ^ "La Finlande, ce pays qui mate le Covid-19". L'Obs (Fransızca). 7 Ocak 2021. 7 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  23. ^ Toivonen, Terhi (8 Ocak 2021). "Ylen mittaus: Perussuomalaisilla taas kannatushyppäys, eläkeputken poisto syö SDP:n, mutta ei vasemmistoliiton suosiota". Yle Uutiset (Fince). 8 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  24. ^ Kervinen, Elina (20 Ocak 2021). "Perussuomalaiset kipusi suosituimmaksi puolueeksi niukasti Sdp:n ohi, vihreiden kannatus palautui". Helsingin Sanomat. 20 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2021. 
  25. ^ Liiten, Marjukka (19 Şubat 2021). "Perussuomalaiset ja Sdp jatkavat kisaamista suosituimman puolueen paikasta, vihreiden kannatus laski alle 10 prosentin". Helsingin Sanomat. 19 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  26. ^ Nalbantoglu, Minna (18 Mart 2021). "Perussuomalaiset kasvatti kaulaa Sdp:hen: Puolueella on "historiansa paras lähtökohta kuntavaaleihin", sanoo tutkija". Helsingin Sanomat. 18 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2021. 
  27. ^ Kervinen, Elina (16 Nisan 2021). "Perussuomalaiset kasvatti kaulaansa Sdp:hen – pääministeripuolueen kannatus heikkeni alle 20 prosenttiin ensimmäisen kerran korona-aikana". Helsingin Sanomat. 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2021. 
  28. ^ Teivainen, Aleksi (17 Kasım 2022). "HS: Support for Centre falls to yet another record-low". Helsinki Times (İngilizce). 9 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  29. ^ Teivainen, Aleksi (9 Aralık 2022). "YLE: Support for Centre slips below 10% for first time ever". Helsinki Times (İngilizce). 6 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  30. ^ "Vu de Russie. La Finlande brave l'"ultimatum" de Moscou et revendique son droit à intégrer l'Otan". Courrier international (Fransızca). 3 Ocak 2022. 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  31. ^ Petrongari, Christelle (11 Mart 2022). "La guerre en Ukraine pousse la Suède et la Finlande à renforcer leur défense". euronews (Fransızca). 11 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  32. ^ "Finland Nato: Russia threatens to retaliate over membership move". BBC News (İngilizce). 12 Mayıs 2022. 12 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  33. ^ "It's official: Finland to apply for Nato membership". News (İngilizce). 15 Mayıs 2022. 18 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  34. ^ "Turkey approves Finland's NATO bid, clearing path for it to join alliance". Washington Post (İngilizce). ISSN 0190-8286. 31 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  35. ^ "Erdogan has signed ratification of Finland's Nato membership". News (İngilizce). 1 Nisan 2023. 1 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  36. ^ Shankar, Priyanka. "Finland, having cleared last NATO hurdle, heads to elections". www.aljazeera.com (İngilizce). 1 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  37. ^ "Electoral Districts". 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2022. 
  38. ^ "Current Members of Parliament". Parliament of Finland. 29 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  39. ^ "Whole country, candidates". Ministry of Justice (Fince). 7 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  40. ^ "A really simple guide to Finland's 2023 parliamentary election". News (İngilizce). 5 Mart 2023. 5 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  41. ^ "Finland: Chronic labor shortage could decide election – DW – 04/01/2023". dw.com (İngilizce). 1 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  42. ^ "Finland's young leader is popular but faces a tough re-election fight". NBC News (İngilizce). 2 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  43. ^ ""The most important thing is to vote," says expert on final day of election campaign". News (İngilizce). 1 Nisan 2023. 1 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  44. ^ Tanno, Sophie (2 Nisan 2023). "Popular abroad, at home Finnish PM Sanna Marin faces battle to keep her job". CNN (İngilizce). 2 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  45. ^ Henley, Jon; correspondent, Jon Henley Europe (2 Nisan 2023). "Finnish PM faces battle to hang on to power as general election goes to wire". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 2 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  46. ^ "Finland's young leader seeks re-election in tight race". www.aljazeera.com (İngilizce). 2 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  47. ^ "Mediatiedote: Keskusta julkaisi vaaliohjelmansa – Eteenpäin, vastuuta koko suomesta". ePressi (Fince). 27 Ocak 2023. 5 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  48. ^ a b c d e f g h i j Koskinen, Atte; Nykänen, Paulina (27 Mart 2023). "Runoilija arvioi Ylioppilaslehdelle puolueiden vaalisloganit". Ylioppilaslehti (Fince). 1 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  49. ^ Rissanen, Samuli (1 Nisan 2023). ""Järjen ääni resonoi ja suunnanmuutosta on ilmassa" – Pirkanmaalla ahkerasti kiertänyt Sari Tanus sai myös vaalilakanansa takaisin". KD-Lehti (Fince). 2 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  50. ^ "Suuri vaalikeskustelu". Yle (Fince). 30 Mart 2023. 31 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  51. ^ "Puoluejohtajien suuri kaksikielinen vaalikeskustelu". Yle (Fince). 27 Mart 2023. 27 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  52. ^ "Puheenjohtajatentti: Kesk., Vihr. ja Vas". Yle (Fince). 23 Mart 2023. 28 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  53. ^ "Puheenjohtajatentti: KD, RKP ja Liik". Yle (Fince). 22 Mart 2023. 22 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  54. ^ "Puheenjohtajatentti: SDP, PS ja Kok". Yle (Fince). 21 Mart 2023. 29 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  55. ^ "Suuri vaalikeskustelu". Yle (Fince). 20 Mart 2023. 29 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  56. ^ "Miljardikuopasta uuteen nousuun Yliopistojen suuri vaalikeskustelu 8.2.2023" (Fince). Unifi. 8 Mart 2023. 11 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  57. ^ "Yhdenvertaisuus-vaalikeskustelu Oodissa" (Fince). Kuurojen Liitto. 6 Mart 2023. 2 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  58. ^ a b c "Karjalainen: Anu Vehviläinen ei asetu enää ehdolle eduskuntavaaleissa". Karjalainen. 18 Şubat 2022. 18 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  59. ^ "Keskustan Esko Kiviranta ei lähdekään ehdolle eduskuntaan: "Haluan tarjota nuoremmille mahdollisuuden"". Turun Sanomat (Fince). 31 Ocak 2023. 1 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  60. ^ "Ministeri Jari Leppä luopuu poliittisesta urastaan – ei pidä kansanäänestystä Suomen Nato-jäsenyydestä tarpeellisena". Yle Uutiset (Fince). 18 Mart 2022. 2 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  61. ^ Ristamäki, Juha; Nurmi, Lauri (10 Mayıs 2022). "Juha Pylväs luopuu kansanedustajan tehtävästä ensi vaaleissa - syynä lähipiirissä todettu vakava sairastuminen". Iltalehti (Fince). 10 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  62. ^ a b "Matti Vanhanenkin lopettaa". Helsingin Sanomat (Fince). 28 Temmuz 2020. 2 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  63. ^ "Antero Laukkanen avaa KD:n eduskuntavaaliasetelman Uudellamaalla - "En tavoittele kolmatta kautta"". KD-Lehti (Fince). 2 Nisan 2022. 18 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  64. ^ Kullas, Joakim. "Tässä ovat vaaliasetelmat nyt – perussuomalaisissa yllätyskäänne viime metreillä". Uusi Suomi (Fince). 23 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  65. ^ Ihanainen-Alanko, Sini (20 Şubat 2023). "Yllättävä käänne: Toimi Kankaanniemi vetäytyykin ehdokkuudestaan eduskuntavaaleissa". Keskisuomalainen (Fince). 16 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  66. ^ "Lähes kaikki kansanedustajat kertoneet jatkoaikeistaan – eniten luopujia on tiedossa keskustalla". Yle Uutiset (Fince). 18 Eylül 2022. 2 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  67. ^ Simola, Anita (1 Nisan 2022). "Veikko Vallin jättää eduskunnan heti ensimmäisen kauden jälkeen: "En jaksa enää istua uskotellen, että voisin vaikuttaa johonkin" – Selvitimme kaikki Pirkanmaan luopujat ja jatkajat". Aamulehti (Fince). 2 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  68. ^ a b c d e "Kourallinen kokeneita poliitikkoja jättää eduskunnan – katso Ylen kyselystä, ketkä lähtevät ehdolle ensi kevään vaaleihin". Yle Uutiset (Fince). 7 Haziran 2022. 2 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  69. ^ Hänninen, Jaana (14 Eylül 2022). "Heli Järvinen ei lähde ehdokkaaksi eduskuntavaaleihin". Länsi-Savo (Fince). 30 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  70. ^ "Emma Kari jättää eduskunnan". Helsingin Sanomat (Fince). 25 Ocak 2023. 23 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  71. ^ "Pirkka-Pekka Petelius jättää eduskunnan". Helsingin Sanomat (Fince). 21 Şubat 2023. 19 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  72. ^ "Vasemmistoliitolla jännä tilanne Keski-Suomessa kun ainoa kansanedustaja ei aio ehdolle:"Kansanedustajan työ on yhä enemmän itsensä ympärivuorokautista mainostamista"". KU (Fince). 30 Haziran 2022. 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  73. ^ "Jari Myllykoski ei hae enää jatkokautta eduskunnassa – pitää vasemmistoliittoa liian vihreänä, on valmis harkitsemaan Natoa". Yle Uutiset (Fince). 8 Mart 2022. 2 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  74. ^ "Kokenut kokoomusedustaja jättää eduskunnan – "Tämän päätöksen tekeminen on ollut todella vaikeaa"". Ilta-Sanomat (Fince). 7 Temmuz 2022. 9 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  75. ^ "Kokoomuksen ääniharava Jaana Pelkonen jättää politiikan – ei asetu ehdolle vaaleissa". MTV Uutiset (Fince). 11 Şubat 2020. 28 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  76. ^ a b c "Jatkokautta eduskunnassa haetaan innokkaimmin 16 vuoteen: Arkadianmäen jättävät muun muassa Petelius, Sipilä ja Tuomioja – katso koko lista". MTV Uutiset (Fince). 21 Şubat 2023. 19 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  77. ^ "SDP:n pitkäaikainen kansanedustaja Jukka Gustafsson ei lähde ehdolle kevään eduskuntavaaleihin". Yle Uutiset (Fince). 1 Eylül 2022. 2 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  78. ^ "SDP:n kansanedustaja Anneli Kiljunen ei asetu enää ehdolle eduskuntaan – keskittyy tehtäviinsä Etelä-Karjalan hyvinvointialueella". Yle Uutiset (Fince). 23 Haziran 2022. 2 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  79. ^ "Raimo Piirainen ei lähde ehdolle vaaleihin – Markku Oikarinen ensikertaa ehdolle". Kainuun Sanomat (Fince). 4 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  80. ^ "SK: Raumalainen Kristiina Salonen Satakunnan maakuntajohtajaksi – kova isku Sdp:lle". Ilta-Sanomat (Fince). 9 Aralık 2022. 14 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  81. ^ "Erkki Tuomioja ei lähde enää ehdolle seuraavissa eduskuntavaaleissa". Yle Uutiset (Fince). 6 Mayıs 2022. 2 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  82. ^ "Advance voting hits record levels in Finnish election". News (İngilizce). 29 Mart 2023. 29 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  83. ^ "Finns head to the polls as three parties vie to lead next government". News (İngilizce). 2 Nisan 2023. 2 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  84. ^ "Whole country, voter turnout". tulospalvelu.vaalit.fi. 2 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023. 
  85. ^ a b c "Current ruling coalition can't continue after elections, states Saarikko". Helsinki Times. 10 Mart 2023. 2 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  86. ^ "Finlandiya'nın aşırı sağı yasama seçimlerinde popüler Başbakan Sanna Marin'i devirmeyi hedefliyor". France 24. 1 Nisan 2023. 2 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=2023_Finlandiya_parlamento_seçimleri&oldid=32226826" sayfasından alınmıştır